طرفداری | به دنبال شروع به کار توماس توخل به‌عنوان سرمربی تیم ملی انگلیس، نگاهی به سرمربیان خارجی تیم‌های ملی مختلف انداختیم.
فوتبال ملی قوانین مشخصی برای بازی کردن یک بازیکن در تیم‌های ملی دارد، اما قوانین برای مربیان متفاوت‌اند. یک بازیکن در صورتی می‌تواند برای تیم ملی کشوری بازی کند که در آنجا متولد شده باشد یا یکی از اعضای خانواده‌اش چنین شرایطی داشته باشند. در غیر این‌صورت، باید شهروندی کشور مدنظر را داشته باشد که معمولا پس از گذراندن دوره‌ای طولانی در یک کشور به فرد داده می‌شود. اما مربیان چنین شرایطی ندارند و سایت FourFourTwo نگاهی به بعضی کشورها انداخته که سرمربیانی خارجی برای تیم ملی فوتبال کشورشان استخدام کردند.
۱۶. جمهوری ایرلند
جک چارلتون، پس از بازی تیم ملی جمهوری ایرلند مقابل هلند در جام جهانی 1990
با وجود تردیدهای اولیه‌ای که نسبت به انتصاب یک انگلیسی وجود داشت، جمهوری ایرلند دوران موفقی را تحت هدایت جک چارلتون، مدافع سابق سه شیرها گذراند.
چارلتون دوبار متوالی ایرلندی‌ها را به مرحله حذفی جام جهانی رساند، آن‌ها به جمع هشت تیم پایانی جام جهانی ۱۹۹۰ ایتالیا راه یافتند و مقابل تیم میزبان شکست نزدیکی خوردند. او پیش از ناموفقیت ایرلند در صعود به یورو ۱۹۹۶، در سال ۱۹۹۵ به کارش در این تیم پایان داد. سال‌ها بعد، جووانی تراپاتونی، سرمربی اسطوره‌ای ایتالیایی بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۳ هدایت جمهوری ایرلند را بر عهده گرفت، آن‌ها را به یورو ۲۰۱۲ رساند و برنده جام ملت‌های ۲۰۱۱ (مقابل اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی) شد.
۱۵. کامرون
وینفرد شفر و بازیکنان کامرون پیش از بازی مقابل ترکیه در جام کنفدراسیون‌های 2003
تیم‌های ملی آفریقایی برای مدت زمانی طولانی با استخدام مربیانی از اروپا و آمریکای جنوبی به‌دنبال نتیجه‌گیری بودند و کامرون نمونه‌ی خوبی از آن‌هاست.
شیرهای رام‌نشدنی پنج بار برنده‌ی جام ملت‌های آفریقا شدند و تمام این افتخارات با حضور یک سرمربی خارجی به‌دست آمده است: رادیوویه اوگنیانوویچ از یوگسلاوی در ۱۹۸۴؛ کلود لی روی در ۱۹۸۸ و پیر لشانته در ۲۰۰۰ از فرانسه؛ وینفرد شفر آلمانی در ۲۰۰۲ و هوگو بروس بلژیکی در ۲۰۰۷. کلارنس سیدورف هلندی هم در سال‌های ۱۹-۲۰۱۸ سرمربی‌گری کامرون را بر عهده داشت، اما از ۱۳ بازی‌اش تنها به چهار پیروزی رسید.
۱۴. اسکاتلند
برتی فوگتس، سرمربی اسکاتلند پیش از شکست مقابل فرانسه در مارس 2002
پس از پایان هشت سال و نیم حضور کرگ براون روی نیمکت تیم ملی اسکاتلند در اوایل سال ۲۰۰۲، برتی فوگتس سرمربی سابق آلمان به‌عنوان نخستین سرمربی خارجی اسکاتلند استخدام شد. فوگتس که آلمان را به قهرمانی در یورو ۱۹۹۶ رسانده بود، دوره نسبتاً ناموفقی در اسکاتلند داشت و پس از تنها ۹ پیروزی در ۳۲ بازی، در نوامبر ۲۰۰۴ استعفا داد.
۱۳. روسیه
گاس هیدینک در جریان جلسه تمرینی تیم ملی روسیه در یورو 2008
برای دوره‌ای ۹ ساله بین ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۵، روسیه سه سرمربی خارجی استخدام کرد؛ گاس هیدینک، دیک ادووکات و فابیو کاپلو.
هیدینک موفق‌ترینِ آن‌ها بود، روسیه را به نیمه نهایی یورو ۲۰۰۸ رساند اما پس از عدم راهیابی به جام جهانی ۲۰۱۰ در آفریقای جنوبی، از کارش کنار کشید. این درحالی است که ادووکات در یورو ۲۰۱۲ و کاپلو در جام جهانی ۲۰۱۴، نتوانستند روسیه را به مراحل حذفی برسانند.
۱۲. ترکیه
وینچنزو مونتلا در جریان بازی ترکیه مقابل هلند در یورو 2024
وینچنزو مونتلا، مهاجم سابق تیم ملی ایتالیا سال ۲۰۲۳ به‌عنوان سرمربی ترکیه انتصاب شد و آن‌ها را به یک چهارم نهایی یورو ۲۰۲۴ رساند.
ساندرو پوپو، یک ایتالیایی دیگر هم در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰، طی چهار مقطع مختلف هدایت ترکیه را بر عهده داشته است. به‌جز این‌ها، سرمربیان دیگری نظیر گاس هیدینک هلندی، میرشا لوچسکوی رومانیایی و اشتفان کونتز آلمانی هم روی نیمکت تیم ملی ترکیه نشستند.
۱۱. ژاپن
تشویق هواداران ژاپن مقابل تصویر زیکو پیش از بازی برابر کرواسی در جام جهانی 2006
زیکو دوران بازی‌اش را در ژاپن به پایان رساند و سپس در باشگاه ژاپنی کاشیما آنتلرز شروع به سرمربی‌گری کرد. او سپس بین سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۶ برای چهار سال روی نیمکت تیم ملی ژاپن نشست.
پیش از زیکو، فیلیپ تروسیه‌ی فرانسوی چهار سال هدایت ژاپن را بر عهده داشت و فالکائوی برزیلی هم در سال ۱۹۹۴، برای مدت کوتاهی روی نیمکت سامورایی‌های آبی نشست. سپس نوبت به آلبرتو زاکرونی، سرمربی سابق میلان و لاتزیو رسید که طی دوره‌ی چهار ساله‌ی حضورش در ژاپن به قهرمانی در جام ملت‌های آسیای ۲۰۱۱ هم دست یافت. خاویر آگیره‌ی مکزیکی و وحید هلیلودزیچ بوسنیایی هم سابقه‌ی کار در تیم ملی ژاپن را داشتند.
۱۰. اروگوئه
مارچلو بیلسا در جریان بازی مقابل اکوادور در اکتبر 2024
اروگوئه با دو عنوان قهرمانی جهان و ۱۵ قهرمانی در آمریکای جنوبی، به‌ندرت سرمربی‌ای خارجی روی نیمکت خودش دیده است.
سلسته دوبار سراغ سرمربیان آرژانتینی رفته، یک‌بار دنیل پاسارلا، قهرمان سابق جام جهانی همراه آلبی سلسته، که بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۱ روی نیمکت اروگوئه نشست و دیگری سرمربی فعلی آن‌ها مارچلو بیلسا، که از سال ۲۰۲۳ شروع به‌کار کرده است.
۹. اسپانیا
هلنیو هررا در بارسلونا در سال 1958
شاید این روزها اسپانیا برخی از بهترین سرمربیان دنیای فوتبال را داشته باشد، اما در سال‌های دور سرمربیان خارجی زیادی روی نیمکت تیم ملی‌شان دیدند.
هلنیو هررا، سرمربی اسطوره‌ای آرژانتینی که همراه با اینتر به دو قهرمانی اروپا رسید و مقاطعی در بارسلونا هم سرمربی‌گری کرده بود، برای شش بازی در سال‌های ۱۹۵۹ و ۱۹۶۰ روی نیمکت اسپانیا نشست و سپس در کنار پابلو هرناندز برای سه بازی دیگر در سال ۱۹۶۲، سرمربی اسپانیا شد. لاسلو کوبالای مجارستانی هم بین سال‌های ۱۹۶۹ تا ۱۹۸۰، برای ۱۱ سال هدایت اسپانیا را بر عهده داشت. سپس ژوزه سانتاماریا، مدافع سابق تیم ملی اروگوئه جانشین او شد و از ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۲ سرمربی اسپانیا بود. هر دوی آن‌ها در طول دوران بازی‌شان در رئال مادرید و بارسلونا شهروندی اسپانیا را دریافت کردند و سابقه‌ی بازی برای تیم ملی اسپانیا به‌عنوان بازیکن را هم داشتند.
۸. آمریکا
مائوریسیو پوچتینو در جریان بازی آمریکا مقابل پاناما در اکتبر 2024
از آنجا که فوتبال، بر خلاف دیگر ورزش‌ها محبوبیت چندانی در طول تاریخ در آمریکا نداشته است، فدراسیون فوتبال این کشور اغلب به‌دنبال سرمربیانی خارجی بوده است.
بورا میلوتینوویچ، سرمربی صربستانی سابق مکزیک و یورگن کلینزمن تقریبا برای ۱۰۰ بازی روی نیمکت تیم ملی آمریکا نشستند، درحالی‌که مائوریسیو پوچتینو، سرمربی آرژانتینی سابق تاتنهام و چلسی از سپتامبر ۲۰۲۴ به‌عنوان سرمربی جدید آمریکا انتصاب شده است.
۷. شیلی
خورخه سمپائولی در جریان دیدار شیلی مقابل اکوادور در کوپا آمریکای 2015
خورخه سمپائولی جای هم‌وطن آرژانتینی‌اش کلودیو بورگی را روی نیمکت تیم ملی شیلی گرفت و آن‌ها را با پیروزی مقابل آرژانتین در فینال کوپا آمریکای ۲۰۱۵ در سانتیاگو به نخستین جام ملی‌شان رساند.
یک سال بعد، شیلی در کوپا آمریکای صد سالگی، همراه با یک سرمربی آرژانتینی دیگر قهرمانی‌اش را تکرار کرد: پیتزی. چندین سرمربی آرژانتینی دیگر از جمله مارچلو بیلسا، ادواردو بریتزو و ریکاردو گارکا هدایت شیلی را بر عهده داشتند. رینالدو روئدای کلمبیایی و مارتین لاسارته‌ی اروگوئه‌ای هم در سال‌های اخیر در مقاطعی سرمربی لاروخا بودند.
۶. مکزیک
بورا میلوتینوویچ در جریان بازی مکزیک مقابل گواتمالا در ژانویه 1996
مکزیک چندین سرمربی خارجی در طول این سال‌ها داشته، اما هیچ‌یک از آن‌ها به‌اندازه‌ی بورا میلوتینوویچ صربستانی روی نیمکت مکزیکی‌ها ننشسته است؛ او طی ۱۰۴ بازی در دو مقطع زمانی در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، ۵۲ پیروزی برای ال‌تری به‌دست آورد.
چندین سرمربی آرژانتینی از جمله سزار لوییس منوتی که آرژانتین را به قهرمانی جهان ۱۹۷۸ رساند، جراردو مارتینو و ریکاردو لا ولپ هم هدایت مکزیک را بر عهده داشتند. اسون گوران اریکسون، سرمربی سوئدی سابق تیم ملی انگلیس هم دوره‌ی کوتاهی در سال‌های ۲۰۰۹-۲۰۰۸ روی نیمکت مکزیک نشست، درحالی‌که خوان کارلوس اوسوریوی کلمبیایی بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸، طی ۵۲ بازی، ال‌تری را به ۳۳ پیروزی رساند.
۵. یونان
اتو ریهگل پس از پیروزی یونان مقابل پرتغال در فینال یورو 2004
اتو ریهگل آلمانی، بین سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۰ هدایت یونان را بر عهده داشت و هلنی‌ها را به قهرمانی در یورو ۲۰۰۴ رساند.
پس از آن، فرناندو سانتوس برای چهار سال روی نیمکت یونان نشست، کسی‌که بعداً پرتغال را به قهرمانی در یورو ۲۰۱۶ رساند. دیگر سرمربیان خارجی تیم ملی یونان شامل گاس پویت اروگوئه‌ای، کلودیو رانیری ایتالیایی، میشائیل اسکیبه‌ی آلمانی و یان فنت شیپ هلندی می‌شوند.
۴. بلژیک
روبرتو مارتینز پس از سومی بلژیک در جام جهانی 2018 در بروکسل
روبرتو مارتینز بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۲ سرمربی تیم ملی بلژیک بود و شیاطین سرخ را به رده سوم جام جهانی ۲۰۱۸ و یک چهارم نهایی یورو ۲۰۲۰ رساند.
مارتینز پس از حذف بلژیک از دور گروهی جام جهانی ۲۰۲۲ برکنار شد و جای خودش را به دومنیک تدسکوی ایتالیایی-آلمانی داد. پیش از آن هم بلژیک سرمربیان خارجی دیگری داشت؛ ویلیام مکسول اسکاتلندی (دو مقطع در دهه‌های ۱۹۱۰ و ۱۹۲۰)، چارلز بانیان انگلیسی (۱۹۱۴)، ویکتور لوونفلد اتریشی (اوایل دهه‌ی ۱۹۳۰)، ژول تورنوور و گزا تولدی مجارستانی (۱۹۳۵ و اوایل دهه‌ی ۱۹۵۰)، داگ لیوینگستون اسکاتلندی (دهه‌ی ۱۹۵۰) و دیک ادووکات هلندی (۱۰-۲۰۰۹).
۳. پرتغال
لوییز فیلیپه اسکولاری پیش از بازی پرتغال مقابل انگلیس در یک چهارم نهایی یورو 2004
لوییز فیلیپه اسکولاری سال ۲۰۰۳ به‌عنوان سرمربی پرتغال انتصاب شد و پنج سال روی نیمکت این تیم نشست، آن‌ها را به فینال یورو ۲۰۰۴، نیمه نهایی جام جهانی ۲۰۰۶ و هشت تیم پایانی یورو ۲۰۰۸ رساند. اسکولاری نخستین سرمربی برزیلی پرتغال نبود، اوتو گلوریا در دهه‌ی ۱۹۶۰ طی دو دوره‌ی مختلف روی نیمکت ایبریایی‌ها نشسته بود.
پس از دوره‌ی هشت ساله‌ی حضور فرناندو سانتوس که در دسامبر ۲۰۲۲ به پایان رسید، پرتغال یک سرمربی خارجی دیگر را استخدام کرد: روبرتو مارتینز اسپانیایی.
۲. فرانسه
اشتفان کوواچ و میشل هیدالگو در نوامبر 1973
فرانسه پس از جام جهانی ۱۹۶۶، برای مدت زمان کوتاهی خوزه آریباس اسپانیایی را که در نانت به‌خاطر سبک بازی تک‌ضربش مشهور شده بود، در کنار ژان اسنلا به‌عنوان سرمربی تیم ملی انتصاب کرد.
سال‌ها بعد، آبی‌ها سرمربی سابق آژاکس، اشتفان کوواچ را استخدام کردند. این سرمربی رومانیایی دو سال هدایت فرانسه را بر عهده داشت، اما تنها به شش پیروزی در ۱۵ بازی رسید.
۱. انگلیس
پس از پایان دوران کابوس‌وار کوین کیگان در تیم ملی انگلیس، آن‌ها در سال ۲۰۰۰ سراغ اسون گوران اریکسون رفتند. این سرمربی سوئدی برای پنج سال بین سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۶ هدایت سه شیرها را بر عهده داشت و آن‌ها را به یک چهارم نهایی سه تورنمنت متوالی ملی رساند و در ۶۷ بازی‌اش به‌عنوان سرمربی انگلیس به ۴۰ پیروزی رسید.
در سال ۲۰۰۸، انگلیس فابیو کاپلو را به لندن آورد. این سرمربی ایتالیایی طی ۴۲ بازی‌ای که هدایت انگلیس را بر عهده داشت به ۲۸ پیروزی رسید، اما در یک هشتم نهایی جام جهانی ۲۰۱۰ متحمل شکست سنگینی برابر آلمان شد. انتصاب توماس توخل به‌عنوان سرمربی تیم ملی انگلیس در اکتبر ۲۰۲۴، او را به سومین سرمربی خارجی تاریخ انگلیس تبدیل می‌کند.
