|
از ۱۹۶۰ تا ۲۰۲۴، یورو همیشه جایگاه ویژه‌ای در فوتبال داشته است. جدال قدرت‌های اروپایی و گردهمایی ستارگان بزرگ، تعطیلات بی‌رمق تابستانه را طراوت می‌بخشد. بله، حالا دیگر بوی لاله‌های هلندی به مشام می‌رسد، شوالیه‌ها صف کشیده‌اند و عقاب‌ها بال‌هایشان را گشوده‌اند.
این شما و این چهارمین قسمت از ویژه‌نامه یورو ۲۰۲۴.
|
۱۸ نوامبر ۲۰۲۳ بالاخره انتظارات به پایان رسید. رومانی با پیروزی در سه بازی انتهایی به یورو ۲۰۲۴ صعود کرد. پس از یک دوره غیبت، حضور آنها در این تورنومنت با یکی از کم‌فروغ‌ترین اسکوادهای اروپا رقم خورد. آنها تنها ۵ بازیکن از ۵ لیگ معتبر اروپایی دارند و احتمالاً شناخته‌شده‌ترین بازیکن آنها، رادو دراگوشین از تاتنهام است.
با کامبک مقابل اسرائیل، با نتیجه ۲-۱ به پیروزی رسیدند تا صعود آنها قطعی شود. گل پیروزی‌بخش آنها را یانیس هاجی، ستاره‌ی رنجرز که این فصل را به طور قرضی در آلاوز توپ می‌زد، به ثمر رساند.
نام او برای فوتبال‌دوستان بسیار آشنا است. پدر او گئورگی هاجی، ستاره سال‌های نه چندان دور فوتبال اروپا بود؛ کسی که رومانیایی‌ها او را "پادشاه" می‌خواندند.
سپس با پیروزی ۱-۰ مقابل سوئیس، کام رومانیایی‌ها شیرین‌تر شد.
تاثیر ادوارد یوردانسکو، سرمربی سابق استوا بخارست بر این پیروزی‌ها غیرقابل انکار است؛ او پسر آنگل یوردانسکو است؛ مردی که رومانی را به یورو ۲۰۱۶ رساند.
آنگل همچنین رهبر یکی از برترین نسل‌های فوتبال رومانی در جام‌جهانی ۱۹۹۴ بود؛ جایی که همراه با گئورگی هاجی دستاورد بزرگی رقم زدند.
حال پس از ۳۰ سال زوج هاجی - یوردانسکو گردهم آمدند؛ این‌بار به شکلی متفاوت و با هدفی متفاوت.
هاجی - یوردانسکو؛ جام جهانی ۱۹۹۴ و نسل طلایی!
در تابستان ۱۹۹۳، فدراسیون فوتبال رومانی بالاخره تصمیمش را گفت و حکم اخراج کورنل دینو را صادر کرد. چیزی تا شروع مسابقات جام‌جهانی ۱۹۹۴ نمانده بود، اما فدراسیون شکی برای اخراج دینو نداشت. تیم او در ۱۳ بازی، آمار ۷ برد، ۲ تساوی و ۴ شکست را ثبت کرده بود و این برای مسئولان فدراسیون قابل قبول نبود. آنها در برهه حساسی قرار داشتند. رومانی پس از سال‌ها بالاخره در جام‌جهانی ۱۹۹۰ از سایه بیرون آمده بود. آنها در آن جام‌جهانی به مرحله یک‌هشتم راه یافتند. این برای تیمی که در چهار دوره‌ی قبلی حضور نداشت، دستاورد بزرگی بود.
در فاصله‌ی دو جام‌جهانی (۱۹۹۰ تا ۱۹۹۴)، تیم ملی رومانی با تغییرات زیادی مواجه شده بود. ۸ نفر از بازیکنان آنها در این بازه زمانی به تیم‌های مطرح و قابل‌توجه راه یافته بودند.
رومانیایی‌ها به روی این نسل از بازیکنان حساب ویژه‌ای باز کرده بودند؛ بنابراین، حضور یک سرمربی کلاس‌‌جهانی که توانایی رهبری آنها را داشته باشد، لازم و ضروری بود.
گزینه‌های زیادی روی میز مسئولان فوتبال رومانی نبودند. در واقع، رومانیایی‌ها تنها یک گزینه جدی برای این منصب داشتند؛ آنگل یوردانسکو.
آنگل یوردانسکو در آن دوران به عنوان یکی از برترین سرمربی‌های رومانیایی شناخته می‌شد.
او با استوا بخارست دستاوردهای بزرگی رقم زده بود. بخارست در سال ۱۹۸۶ و تحت هدایت او برای اولین و آخرین بار قهرمان لیگ قهرمانان اروپا (جام اروپای سابق) شد. اما این پایان راه آنها نبود. بخارستِ یوردانسکو دو سال بعد به نیمه‌نهایی این رقابت‌ها راه یافت و در سال ۱۹۸۹ نیز به فینال رسید؛ جایی که در مقابل آث میلانِ آریگو ساکی شکست سنگینی را تجربه کردند.
بنابراین، فدراسیون فوتبال رومانی پیشنهاد هدایتِ تیم ملیِ این کشور را به آنگل داد و او نیز بلافاصله این پیشنهاد را پذیرفت تا رهبر نسل جدید رومانی باشد. حالا رومانی آماده بود تا خود را به شکلی جدی اثبات کند.
البته، تیم ملی رومانی در داخل زمین نیز یک رهبر تمام عیار داشت؛ گئورگی هاجی. گئورگی هاجی یک شماره ۱۰ کلاسیک بود. او به دلیل تکنیک، قدرت رهبری و سبک بازی‌اش با دیگو مارادونا مقایسه می‌شد. وی از برجسته‌ترین بازیسازان فوتبال اروپا بود.
گئورگی هاجی و مارادونا پیش‌تر مقابل یکدیگر قرار گرفته بودند.
هاجی همچنین اعتبار بالایی نزد یوردانسکو داشت. او در سال ۱۹۸۷ (یک سال پس از قهرمانی استوا بخارست در جام اروپا) به استوا بخارست پیوست و نقش مهمی در افتخارات بخارست در آن سال‌ها ایفا کرد. او حتی یک‌بار (سال ۱۹۸۸) آقای گل جام اروپا نیز شد. هاجی در ۱۰۷ بازی، ۹۸ گل برای استوا بخارست به ثمر رساند و سپس در سال ۱۹۹۰، همزمان با جدایی آنگل یوردانسکو، راهی رئال‌مادرید شد و سپس به برشا پیوست.
باتوجه به این موارد و باتوجه به اینکه او پس از میودراگ بلوددیچ مسن‌ترین بازیکن تیم ملی رومانی بود، هاجی از سوی یوردانسکو به عنوان کاپیتان تیم انتخاب شد.
اولین چالش جدی یوردانسکو و رومانی جام‌جهانی ۱۹۹۴ بود. آنها در گروه A رقابت‌ها با ایالات متحده، کلمبیا و سوئیس هم‌گروه بودند.
رومانی در بین تیم‌های این گروه، پرستاره‌ترین بود. آنها فلورین رادوچویو، دن پترسکو (مدافع جنوا)، میودراگ بلوددیچ (مدافع والنسیا)، یوان لوپسکو (هافبک بایرلورکوزن)، گئورگی پوپسکو (هافبک آیندهوون)، دورینل مونتینو (سرکل بروژ) و البته گئورگی هاجی را در اختیار داشتند.
بازی اول آنها در مقابل کلمبیای فرانسیسکو ماتورانا با نتیجه ۳-۱ به نفع رومانی همراه بود. در این فلورین رادوچویو، مهاجم وقت میلان، دبل کرد و گئورگی هاجی نیز یک گل به ثمر رساند تا رومانی شروع خوبی در این تورنومنت داشته باشد.
با اینحال، بازی بعد در مقابل سوئیس (تحت هدایت روی هاجسون) به هیچ‌جه مطابق انتظار پیش نرفت. آلن سوتر، ستاره وقت نورنبرگ در دقیقه ۱۶ گلزنی کرد تا تیمش را به برتری برساند، اما ۱۹ دقیقه بعد، این گئورگی هاجی بود که بازی را به تساوی کشاند.
اما در نیمه‌‌ی دوم همه‌چیز دگرگون شد. استفان چاپیوسات مهاجم دورتموند، گل دوم تیمش را به ثمر رساند. سپس آدرین کناپ (مهاجم اشتوتگارت) با گلزنی در دقایق ۶۵ و ۷۲ نتیجه بازی را به ۴-۱ تغییر داد تا رومانیایی‌ها متحمل شکست سختی شوند.
با این‌وجود، آنگل یوردانسکو مانع از این شد که این نتیجه بر روحیه تیم تاثیر بگذارد. او پیش‌تر در بخارست نشان داده بود که رهبری مقتدر است.
آخرین بازی رومانی در مرحله گروهی در مقابل تیم ایالات متحده رقم خورد. در دقیقه ۱۸، دن پترسکو مدافع وقت جنوا که سال بعد (۱۹۹۵) به چلسی پیوست، با یک نفوذ دیدنی به محوطه جریمه شوتی با دقت را روانه دروازه حریف می‌کند و تک گل مسابقه را به ثمر می‌رساند تا رومانی با ۶ امتیاز به عنوان صدرنشین صعود کند.
رومانی پس از سال‌ها به مرحله یک‌هشتم نهایی صعود کرد. آنها تنها سه‌بار به این مرحله راه یافته بودند و این‌بار حریف آنها در یک‌هشتم، آرژانتینِ آلفیو باسیل بود.
آرژانتین تحت هدایت باسیل دو مرتبه به قهرمانی در کوپا آمریکا دست یافته بود. آنها ستارگانی چون گابریل باتیستوتا پمهاجم فیورنتینا)، دیگو سیمئونه (هافبک سویا)، فرناندو ردوندو (هافبک دفاعی تنریفه)، کلودیو کانیگیا (مهاجم/وینگر رم) و... را در اختیار داشتند؛ اما مهم‌ترین ستاره آنها، یعنی دیگو مارادونا، به دلیل محرومیت ادامه مسابقات را از دست داده بود.
در این بازی، هدف رومانی گلزنی در دقایق ابتدایی و سپس حفظ نتیجه بود. ایلیه دومیترسکو، وینگر وقت استوا بخارست، در دقیقه ۱۱ و روی یک ضربه ایستگاهی دیدنی دروازه لوییز ایسلاس را باز می‌کند.
تنها ۵ دقیقه بعد، آرژانتینی‌ها صاحب پنالتی می‌شوند. گابریل باتیستوتا، ستاره وقت فیورنتینا که امید اصلی آرژانتینی‌ها برای گلزنی به شمار می‌رفت، دروازه حریف را باز کرد.
اما در دقیقه ۱۸، شاگردان آنگل یوردانسکو با یک ضدحمله سریع توپ را به نزدیکی محوطه جریمه حریف می‌رسانند. در این لحظه دومیترسکو اقدام به فرار می‌کند، با پاس هاجی صاحب توپ می‌شود و با یک ضربه‌ی آرام دروازه حریف را برای دومین‌بار می‌گشاید.
سپس در نیمه دوم گئورگی هاجی در دقیقه ۵۸ گلزنی می‌کند تا حتی باوجود گل بالبو در دقیقه ۷۵، رومانی پیروز میدان باشد.
رومانیایی‌ها اگرچه در یک‌چهارم نهایی در مقابل سوئد (در ضربات پنالتی) حذف شدند؛ اما مورد تقدیر و تحسین بسیاری قرار گرفتند.
این نسل از فوتبال رومانی که به عنوان "نسل طلایی" این کشور نیز شناخته می‌شود، با رهبری آنگل یوردانسکو و گئورگی هاجی تاریخ‌سازی کرد.
هاجی - یوردانسکو؛ یورو ۲۰۲۴، فرصتی برای شروعی دوباره!
در سال ۲۰۲۲ و پس از اخراج میرل رادوی، فدراسیون فوتبال رومانی به دنبال یک جایگزین مناسب برای او می‌گشت.
رادوی که پیش‌تر سرمربی زیر ۲۱ ساله‌های رومانی بود، در تیم بزرگسالان موفقیت‌های چندانی کسب نکرد و رومانی تحت هدایت او به یورو ۲۰۲۰ راه نیافت.
در چنین شرایطی، فدراسیون فوتبال رومانی فشار قابل توجهی را متحمل می‌شد. عدم راه‌یابی به یورو ۲۰۲۰، در کنار اینکه تیم ملی رومانی یکی از کم‌ستاره‌ترین تیم‌های ممکن بود، موجب شده بود تا آنها به دنبال رهبری جدید برای تیم ملی‌شان باشند.
در نهایت و در ۲۵ ژانویه ۲۰۲۲، فدراسیون سرمربی جدید تیم ملی را معرفی کرد؛ ادوارد یوردانسکو.
ادوارد فرزند آنگل یوردانسکو، سرمربی رومانی در سه دوره مختلف، بود. او با سی‌اف‌آر کلوژ به قهرمانی در لیگ ۱ یا سوپرلیگ (معتبرترین لیگ فوتبال در رومانی) دست یافته بود و البته مدیریت و رهبری را از پدرش آموخته بود.
ادوارد و آنگل یوردانسکو
حضور او در تیم ملی رومانی با حضور یانیس هاجی مصادف بود.
پسر گئورگی هاجی بزرگ که در آن زمان در رنجرز توپ می‌زد، به عنوان یکی از آینده‌دارترین بازیکنان رومانی به شمار می‌رفت. او در تمامی رده‌های پایه رومانی به میدان رفته بود.
علی‌رغم اینکه یانیس نتوانست تا به پیشرفت خود ادامه دهد و رشد کند، اما همچنان یکی از معدود لژیونرهای تیم ملی کشورش به شمار می‌رفت.
یانیس هاجی نقش قابل توجهی در برنامه‌های ادوارد داشت؛ اما برخلاف پدرش گئورگی هاجی، او به عنوان کاپیتان تیم ملی برگزیده نشد. در واقع ادوارد یوردانسکو ترجیح داد تا نیکولای استانچو را به عنوان کاپیتان تیم انتخاب کند.
ادوارد یوردانسکو چالش‌های متفاوتی در تیم ملی رومانی داشت.
تیم ملی رومانی ستاره‌های زیادی نداشت؛ بنابراین، برای کسب پیروزی اتکا به ستارگان کار درستی نبود. ادوارد یوروانسکو ترجیح داد تا به جای تکیه بر معدود ستارگان تیم، تیمی یکدست و یکپارچه بسازد.
رومانی در دور مقدماتی یورو ۲۰۲۴ شروع مقتدرانه‌ای داشت. دو پیروزی پیاپی مقابل آندروا (با نتیجه ۲-۰) و بلاروس (با نتیجه ۲-۱) امیدها را دل هواداران رومانی زنده کرد.
با اینحال، رومانیایی در ادامه عملکرد خوبی ثبت نکردند. سه تساوی پیاپی مقابل کوزوو، سوئیس و اسرائیل، نگرانی هواداران این تیم را برانگیخت.
رومانی در گروه I رقابت‌های مقدماتی کار سختی برای صعود نداشت، اما صعود مستقیم با حضور سوئیس و اسرائیل سخت تلقی می‌شد.
در ادامه، رومانی خود را باز می‌یابد و نتایج خوبی را رقم می‌زند. به جز تساوی مقابل بلاروس، رومانی در دیگر بازی‌ها به پیروزی می‌رسد.
نقش استانچو و هاجی در این پیروزی‌ها غیرقابل انکار است. این دو بازیکن در هر سه بازی اثرگذار ظاهر می‌شوند. در پیروزی ۲-۰ مقابل کوزوو، استانچو یکی از گل‌ها را به ثمر می‌رساند؛ در پیروزی ۴-۰ مقابل آندورا، هردوی هاجی و استانچو گلزنی می‌کنند و در پیروزی ۲-۱ مقابل اسرائیل نیز هاجی گل پیروزی‌بخش را به ثمر می‌رساند.
رومانی در اولین مسابقه‌ی خود در یورو ۲۰۲۴ نیز با سه گل از سد اوکراین گذشت. پیروزی قاطعِ رومانی با گل‌های استانچو؛ اولین گلزن لیگ عربستان در یورو، رضوان مارین؛ هافبک دفاعی باتجربه امپولی و دنیس دراگوش، فوروارد ۲۴ ساله ترابزون اسپور صورت گرفت.
حال با چنین عملکردی، رومانیایی‌ها آینده‌ی خوبی را با ادوارد یوردانسکو تصور می‌کنند. ادوارد یوردانسکو که هنر رهبری و مربیگری را از پدرش آموخته، می‌تواند رهبر جدید فوتبال رومانی باشد. با اینحال، او بیش از یانیس هاجی، به استانچوی باتجربه اعتماد دارد. استانچو نقش مهمی در تیم ملی کشورش دارد، اما یانیس هاجی نیز اهمیت ویژه‌ای برای این تیم خواهد داشت. او در نخستین بازی رومانی حضور طولانی‌مدتی نداشت، اما بازی‌های آینده فرصتی برای درخشش وی خواهند بود.
این‌بار زوج هاجی - یوردانسکو نه برای درخشش در جام‌جهانی، بلکه برای صعود از دور گروهی گردهم آمده‌اند.
یانیس هاجی و ادوارد یوردانسکو.
با این وجود، اسلواکی و بلژیک حریفان قدری برای رومانی هستند. اسلواکی با پیروزی غیرمنتظره در مقابل بلژیک خودی نشان داد. شیاطین سرخ اروپا نیز باتوجه به شکست در بازی اول، عطش سیری‌ناپذیری برای پیروزی دارند.
در هر حال، باید دید که آینده رومانی در یورو ۲۰۲۴ چگونه خواهد بود. صعود از گروه دستاورد بزرگی برای آنها تلقی می‌شود، اما شاگردان یوردانسکو فقط به این قانع نیستند.
به هرحال، رومانی برای شگفتی‌سازی همیشه آماده است. آنها در جام‌جهانی ۱۹۹۴ به خوبی این موضوع را اثبات کردند.
