چند سده پیش اگر از کسی میپرسیدید تهران کجاست، به شما آدرس میداد قصبهای در نزدیکی ری. به عقب تر برگردید، به آن زمان که داریوش هخامنشی شکوه دوران خویش را بر سنگ نبشتهها مینگاشت، او فرمان داد در این الواح از راگا یا همان ری خودمان اسم برده شود، آنهم به عنوان شهری که زادگاه زرتشت است.
متون یهودی و تورات نیز از ری نام بردهاند، در آن دوران ری به راگس یا راگو مشهور بود. ری با این پیشینه کهن بدون شک مکانی رویایی برای گردشگران علاقه مند به تاریخ محسوب میشود، تهرانیها به واسطه نزدیکی به ری از این امتیاز ویژه برخوردارند که میتوانند تنها یک روز خود را برای بازدید از اماکن باستانی، مذهبی و جاذبههای گردشگری این شهر بگذارند. میتوانید در این روز هم زیارت کرده، هم از قبور بسیاری از نامآوران عرصه فرهنگ و ورزش و سیاست بازدید کنید و هم گشتی در مکانهای باستانی بزنید. در این بخش از هفته نامه دنیای اقتصاد تنها به معرفی برخی از جاذبههای زیارتی و گردشگری این شهر میپردازیم.
● حرم حضرت شاه عبدالعظیم
حرم حضرت شاه عبدالعظیم امروز یکی از مناطق پررفت و آمد هم از سوی تهرانیها و هم سایر زائرینی است که از اقصی نقاط کشور خود را برای زیارت به آنجا میرسانند. راه سرراست برای رفتن از تهران هم همان قطار زیرزمینی یا متروی خودمان است. کافی است سوار خط یک شده و در شهرری پیاده شوید. از آنجا تاکسیهای حرم شما را به امامزاده شاه عبدالعظیم میبرند. اگر نزدیک ظهر به حرم رسیدید، پس از زیارت و اقامه نماز میتوانید ناهار را با خانواده در بازار مشرف به حرم صرف کنید. ناهار سنتی زائرین عموما نان داغ، کباب داغ است که با یک سبد ریحان و یک بطری دوغ هیچ چیز کم ندارد.
● بازار ری
آنچه از هر سفر باقی میماند تعدادی عکس است و آنچه تحت عنوان سوغات با خود میآوریم. یکی از بهترین مکانها برای خرید سوغات هر شهر بازار آنجا است، از این رو برای خرید سوغات شهرری هم میتوانید به بازار این شهر سری بزنید. از آنجا عموما سوغات اماکن مذهبی را میتوان خرید. پاساژ و راستهای نیز برای خرید لباس هست که اگر مایل باشید میتوانید سری به آنجا بزنید.
● ابن بابویه
مصدق وصیت کرده بود، پس از مرگش او را در ابنبابویه به خاک بسپارند، این وصیت به جهت سیاسی و حساسیتهای آن دوران عملی نشد و پیرمرد همچنان به امانت در حیاط خانه اش در احمدآباد آرام گرفته است، اما ابنبابویه چه ویژگیهایی داشت که مصدق میخواست خانه پس از مرگش آنجا باشد؟ در این گورستان شهدای ۳۰ تیر خفتهاند و مصدق میخواست با آنها که برای استقلال وطن و نفت در ۳۰ تیر ۱۳۳۲ کشته شده بودند، در یک مکان باشد. سالها بعد سه آذر اهورایی دانشگاه تهران (آذر شریعت رضوی، مصطفی بزرگ نیا و احمد قندچی ) را نیز به ابنبابویه آوردند و دفن کردند تا نام این گورستان بیش از پیش با سیاست گره خورده باشد. از اهالی ورزش نیز تختی در ابنبابویه آرام گرفته، ورزشکاری که نامش در کشتی ایران و پهلوانی ماندگار شده است، اما سید جعفر شهیدی استاد ادبیات ایران هم دیگر مرد نام آشنای گورستان ابنبابویه است. حضور این افراد ابنبابویه را تبدیل به یک مکان نام آشنا برای کسانی میکند که اندک شناختی از تاریخ ایران دارند. قدمی در این گورستان بزنید و به پیرمرد میهن دوست ما بیندیشید که چقدر مشتاق بود در این مکان ساکن باشد و نشد.
● برج طغرل
در شرق آرامگاه ابنبابویه، برج طغرل قرار گرفته است. این برج از یادگارهای دوره سلجوقیان است و مانند دیگر برجهای به جا مانده از آن دوران به شکل یک محوطه گرد مرتفع است. ارتفاع این برج نزدیک به ۲۰ متر است و به گفته کارشناسان از آن به عنوان ساعت استفاده میشده است، اما دیگر برداشتی که از ساخت این بناها وجود دارد این است که برجهایی نظیر برج طغرل نشاندهنده شکوه دوران سلجوقی بودهاند.
● تپه میل
در تپه میل آنچه شما را به شگفتی میاندازد، بازدید از یک آتشکده متعلق به دوره ساسانی است. از این آتشکده به نام آتشکده بهرام و آتشکده ری نیز نام بردهاند. گمان برخی بر این است که این آتشکده، آتشگاه بهرام گور بوده است. برای بازدید از این یادگار ایران باستان باید به ۱۲ کیلومتری جنوب شرقی ری بروید. میتوانید از اشیای یافت شده نیز دیدن کنید، آنچه برای شما احتمالا موجب شگفتی خواهد بود آثار سفالی با نقش ماهی است که در دیگر مناطق به ندرت یافت شده است.
● قلعه ایرج
دور تا دور زمین را دیواری سفالی فرا گرفته است. راهنما میگوید این دژ متعلق به دوران ساسانی است. در برخی مناطق داربست نصب شده است و داخل زمین را گندم کاشتهاند. شما هم اگر میخواهید به قلعه ایرج بروید و ببینید از قلعه ایرج تنها دیواری به جا مانده و به جای بناهای داخلش، مزرعه گندم، در سفر خود به ری میتوانید سری به این سازه باستانی بزنید.
مهدی داوری دولت آبادی