۲۳ بهمن مصادف است با سالگرد بمباران مسابقه فوتبال چوار؛ مسابقه فوتبالی که در سال ۱۳۶۵ توسط هواپیماهای ارتش عراق به خاک و خون کشیده شد. کمبود امکانات خبررسانی و شاید سانسور اخبار دلخراش در دوران جنگ، باعث شد تا خبر فجایع ناشی از حملات ارتش عراق به مناطق غیرنظامی آن‌طور که باید انعکاس پیدا نکند. یکی از این فجایع وحشتناک، بمباران یک مسابقه فوتبال در اطراف شهر ایلام است که توسط هواپیماهای ارتش عراق صورت گرفت. مسابقه فوتبالی که بین دو تیم غیرنظامی و در یک منطقه مسکونی برگزار می‌شد. بازیکنان یکی از دو تیم زیر ۱۸ سال بودند. در طول هشت سال جنگ، شهر ایلام منطقه جنگی بود و بارها بمباران شد. با وجود حملات هوایی ارتش عراق و بمباران روزانه ایلام، مردم این شهر حاضر به مهاجرت به دیگر نقاط کشورمان نشدند. زمستان سال ۱۳۶۵ ، مردم شهرایلام همچون دیگرسال‌های دوران جنگ، برای در امان ماندن از حملات هوایی ارتش عراق، مجبور به ترک خانه‌های خود شدند. مردم ایلام با پناه بردن به روستاهای اطراف، در انتظار پایان حملات هوایی ارتش عراق و بازگشت به خانه‌های خود بودند.
سرگرمی آن روز‌های جوانان و نوجوانان رانده شده از خانه‌هایشان، فوتبال و برگزاری مسابقات دوستانه بین روستاهای مختلف بود. روز ۲۳ بهمن ۱۳۶۵ ، به کمک حسین هزاوه- بخشدار بخش چوار- یک مسابقه دوستانه فوتبال بین دو تیم منتخب جوانان زیر ۱۸ سال ایلام و منتخب بخش چوار برگزار شد. بازی تا دقیقه ۵۵ ، با نتیجه دو بر یک به سود جوانان ایلام درجریان بود، هواداران به تشویق بازیکنان محبوب‌شان می‌پرداختند و بازیکنان با تمام وجود بازی می‌کردند. سرگرمی‌ای نبود که با آن انرژی‌شان را تخلیه کنند. فوتبال برای همه پیام‌آور «زندگی» بود که ناگهان باران بمب از آسمان بر سر «فوتبالی‌ها» شروع به باریدن گرفت. زمین فوتبال تبدیل به منطقه جنگی شد؛ جنگی نابرابر، جنگی میان عراقی‌های تا دندان مسلح و مردانی که حداکثر اسلحه‌شان، توپ فوتبال بود! زمین فوتبال آرامگاه بسیاری شد.
بر اثر آن بمباران پنج تماشاگر که همگی خردسال بودند، حمیدرضا رضایتی داور مسابقه و ۹ بازیکن از دو تیم به نام‌های مجتبی ناصری، یونس تلوکی، علی عباسی، سید محمد زارعی، حسین هزاوه، علی نجات کرمی، عبدالرزاق مهدیه، جهانگیر کاوه و محمد کمالوند کشته شدند که علی نجات کرمی بازیکن جوانان ایلام، آنموقع عضو تیم ملی فوتبال نوجوانان ایران هم بود. دکتر مصطفی نعمتی، یکی از بازماندگان آن مسابقه در خاطراتش گفته: «من آن روز هافبک چپ تیم جوانان ایلام بودم، هنوز دقایقی از نیمه دوم نگذشته بود که یک هواپیمای عراقی در آسمان ظاهر شد. چون پرواز هواپیماهای عراقی از آسمان ایلام برایمان موضوعی تکراری بود، به بازی خود ادامه دادیم. چند دقیقه بعد مقابل دروازه تیم چوار منتظر ارسال توپ بودم که با شنیدن فریاد مربیان‌مان متوجه حمله دو هواپیمای عراقی به زمین مسابقه شدم و توانستم خودم را به کنار زمین برسانم و روی زمین دراز بکشم. در یک لحظه که به آسمان نگاه کردم چند شیء سیاه را دیدم که به طرف زمین می‌آمدند. بعد هم صدای انفجار و دود غلیظی که همه جا را گرفته بود و اجساد تکه تکه شده بازیکنان دو تیم که قابل شناسایی نبودند.»تنها خبری که از این جنایت در سال ۶۵ منتشر شد، گزارش کوتاهی بود که به کمک آقایان پیرحیاطی و سنجابی- نمایندگی روزنامه اطلاعات در ایلام- در هفته‌نامه دنیای ورزش انتشار یافت.
● سوت پایان مسابقه بعد از ۲۳ سال
در سال ۱۳۸۸ ، با همت جوانان ایلامی، سی‌و پنج دقیقه باقی‌مانده آن مسابقه ناتمام، مسابقه‌یی نمادین بین تیم‌های منتخب ایلام و هنرمندان برگزار شد و سوت پایان آن مسابقه ناتمام بعد از ۲۳ سال به صدا درآمد. همکاری برخی از نام‌آوران فوتبال همچون همایون بهزادی و حمید جاسمیان و سفر آنها به ایلام، فدراسیون فوتبال را بر آن داشت تا روز ۲۳ بهمن را «روز شهدای زمین فوتبال چوار» در تقویم سالانه خود درج کنند. از دیگر ورزشکارانی که در ایلام قربانی جنگ شدند، می‌توان از عیسی آستوی، بازیکن تیم ایلام جوان و عبدالرضا گلشنی، بازیکن دارایی ایلام نام برد. عبدالرضا گلشنی عضو تیم منتخب ایلام در مسابقات سراسری جام قدس بود که در تاریخ ۲۵ مرداد ۱۳۶۶ بر اثر یکی دیگر از بمباران‌های هواپیماهای عراقی کشته شد.
● ثبت جنایت مسابقه فوتبال چوار در مجامع بین‌المللی
نامگذاری یک روز در تقویم فدراسیون فوتبال برای بزرگداشت قربانیا ن حادثه خونبار مسابقه چوار در شرایطی صورت گرفت که با گذشت سال‌ها، متاسفانه هیچ اقدامی از طرف ایران برای خبررسانی و بازگویی این جنایت هولناک در مجامع بین‌المللی صورت نگرفته است. بازگویی و ثبت این جنایت در مجامع بین‌المللی، علاوه بر اطلاع‌رسانی به افکار عمومی دنیا، کمک می‌کند تا فدراسیون فوتبال ایران حمایت سازمان‌های بین‌المللی را برای برگزاری یک تورنمنت سالانه منظم در ایلام برای یکی از رده‌های پایه را به دست آورد. تورنمنتی ضد جنگ و برای بزرگداشت قربانیان بمباران مسابقه فوتبال چوار. مهدی مهدوی‌کیا به عنوان سفیر فوتبال پایه در آسیا، شخصیتی است که می‌تواند در بازگویی و ثبت این جنایت جنگی در کنفدراسیون فوتبال آسیا و فیفا نقش بزرگی داشته باشد. آنچه باعث جلوگیری از تکرار یک جنایت در دنیا می‌شود تنها نامگذاری یک روز در تقویم برای رفع تکلیف نیست. خبررسانی دقیق، بازگوئی و گفتن از یک جنایت است که افکار عمومی دنیا را برای جلوگیری از تکرار آن جنایت بیدار می‌کند. در جریان سنگسار یک بانوی افغان در وسط استادیوم شهر کابل توسط طالبان؛ تنها خبررسانی و گفتن و بازگو کردن آن جنایت بود که باعث واکنش افکار عمومی دنیا و محکومیت جهانی آن جنایت شد. ثبت جنایت استادیوم کابل در نزد افکار عمومی دنیا یکی از دلایل اهدای جایزه بازی جوانمردانه فیفا به فدراسیون فوتبال افغانستان در سال ۲۰۱۳ بود.
کوروش بازیار
