اختصاصی طرفداری | درست بعد از بازی اردن و کره جنوبی در مرحله گروهی جام ملت های آسیا بود که ساکت الهامی از اردن به عنوان یکی از تیم های قدرتمند جام یاد کرد. او تساوی کره جنوبی و اردن را از ضعف کره یا نتیجه مصلحتی کلینزمن ندانست بلکه از قدرت و ساختار خوب اردن گفت. همین موضوع سبب شد تا ساعاتی مانده به فینال جام ملت های آسیا میان قطر و اردن، با او به گفتگو بنشینیم و از وضعیت تیم ها در این جام و همینطور تیم ملی فوتبال ایران صحبت کنید.
گفتگوی من (سامان خدائی) با ساکت الهامی را در ادامه می خوانید:
بعد از بازی اردن و کره جنوبی در برنامه فوتبال برتر از اردن به عنوان قوی ترین تیم جام یاد کردید. فکرش را می کردید به فینال برسد؟
اردن در بازی با کره جنوبی نشان داد که ساختار تیمی فوق العاده ای دارد. اصلا بحث نتیجه ای که مقابل کره گرفتند نبود، بحث نوع فوتبالی است که ارائه دادند. همان بازی اول که 4 گل به مالزی زدند، ساختار هجومی خوب خود را نشان دادند اما در بازی با کره دیدیم ساختار دفاعی و کلا ساختار تیمی اردن عالی است. تیمی بسیار منضبط و اصولی نشان دادند. واقعیتش را بگویم فکرش را نمی کردم به فینال برسند اما از همان اول گفتم پدیده این جام خواهند بود. از نظر کیفیت فنی، کیفیت فنی بالایی دارند اما انتظارش را نداشتم این اندازه شخصیت تیمی بالایی خوبی داشته باشند که بتوانند به فینال برسند.
دیگر فوتبال عوض شده، اسم و پیشینه به داد تیم ها نمی رسد. اصالت تیم ها در زمین مشخص می شود. اردن و تاجیکستان مثال خوبی از این مورد هستند. یا مثلا هنگ کنگ که چه بازی خوبی مقابل ما ارائه داد. اما در آن سو ژاپن و کره همه فکر می کردند شرایط خوبی داشته باشند که اینطور نبود. این اتفاق خوبی بود که در این جام ملت های آسیا رخ داد. تیم ها به هم نزدیک شده اند. نمی گویم کیفیت جام بالا بود بلکه تیم ها به هم نزدیک شده اند. همچنین برخی مربیان نیز سن بالایی داشتند ولی همین تجربه و ورود افکارشان به آسیا برای فوتبال قاره خیلی خوب بود. از سوی دیگر دیدن حذف تیم هایی مثل استرالیا، کره جنوبی و ژاپن، برای هواداران این تیم ها و همچنین برخی فوتبالدوستان سخت بود.
کره جنوبی را می توانیم بگوییم در تمام بازی ها به مشکل خورد و گل های لحظه پایانی زد. حتی در بازی با مالزی نزدیک بود ببازد. این نشان می دهد تیم ها با نظم و برنامه و همینطور بدون حاشیه سطح دوم آسیا، در حال رساندن خودشان به سطح اول هستند. تاثیر این تلاش برای رسیدن به سطح اول را در دوره های بعدی بیشتر خواهیم دید.
کره جنوبی و ژاپن در جام جهانی عملکرد شگفت انگیزی داشتند. چرا این اندازه تفاوت سطح بود بین عملکرد این دو تیم در جام جهانی و در جام ملت های آسیا. آیا این تیم ها، همان تیم های جام جهانی بودند؟
کره را می توانیم بگوییم همان تیم جام جهانی بود ولی به نظرم ژاپن در این دوره جام ملت ها در حال تیم سازی و برنامه ریزی برای جام جهانی بعدی بود. حتی اگر نسبت به جام جهانی ضعیف شده باشند، این چیزی از ارزش ها و شایستگی دیگر تیم ها کم نمی کند.
دیدیم ایران هم در این تورنمنت فراز و نشیب داشت. بعد از پیروزی مقابل ژاپن انتظارات از تیم بالا رفت و اتفاقی که نباید، رخ داد. فشار روی تیم بالا رفت و همین فشار روانی از دلایل شکست ما مقابل قطر و نرسیدن به فینال بود. اشتباهاتی هم داشتیم، دلیلش این بود که تیم ملی زمان کافی نداشت. اگر وقت بیشتری در اختیار این کادر فنی بود، می توانستند شرایط تیم را بهتر کنند. با این حال تیم ملی نمره قبولی می گیرد.
بعد از بازی برخی گفتند اینکه بیرانوند آنطور که انتظارش می رفت عملکرد نداشت، یا اینکه بازی مهدی طارمی ضعیف بود یا اینکه رامین رضاییان آفساید پر می کند، دیگر ربطی به کادر فنی ندارد و این اشتباهات فردی باعث حذف ایران شده است. همچنین این موضوع مطرح شد که تیم بازی با ژاپن بدون حضور مهدی طارمی بهتر کار کرد اما در بازی با قطر که طارمی حضور داشت تیم عملکرد خوبی نداشت، نظر شما چیست؟
این همان جزییاتی است که کادر فنی برای حل آنها نیاز به زمان دارد. ببینید یک مثال برای شما می زنم، اگر رونالدو یک بازی نباشد و تیمش بازی را ببرد، در بازی بعدی مربی رونالدو را بیرون نمی گذارد با این استدالال که نباید به ترکیب تیم برنده دست زد. خوب طارمی هم در تیم ملی ایران همان حکم را دارد. این مسائل کلیات است و در جزییات معنا ندارد. مربی با افکار و ابزاری که دارد، با شرایطی که از بازیکنان در تمرین و اردو دیده تصمیم می گیرد چه ترکیبی به زمین بفرستد. حالا برخی می گویند طارمی و آزمون نباید همزمان در زمین باشند و برخی می گویند چرا باید در زمین حضور پیدا کنند. ما باید شرایط باقی بازیکنان را نیز بسنجیم. آیا هافبک های ما می توانند هر دو مهاجم را به خوبی تغذیه کنند؟
مثلا قدوس قبلا خودش تغذیه کننده بود ولی در تورنمنت تبدیل به شد به کسی که باید در شرایط دفاعی هم قرار بگیرد. باید قبول کنیم مقابل تیم هایی که ساختار دفاعی و فیزیک خوبی داشتند به مشکل خوردیم، مثلا در مقابل هنگ کنگ یا سوریه. اما در مقابل ژاپن و امارات که بیشتر تاکتیکی بودند تا فیزیکی، راحت تر بازی کردیم.
برد ما مقابل ژاپن جرقه نبود، بسیار خوب بازی کردیم، حقمان برد بود. بهترین نوع فوتبال را در این بازی ارائه دادیم و بهترین دستاورد ما در این جام بازی مقابل ژاپن بود. اصلا کاری نداریم ژاپن را بردیم، حتی اگر نمی بردیم این شکل بازی یک دستاورد بود. اگر بخواهیم در فوتبال آسیا قد علم کنیم، این بازی نشان داد که ما ابزارش را داریم. من چندان به سن اعتقاد ندارم اما اگر چند بازیکن از همین تیم فعلی خداحافظی کنند هم، باز استعدادهای خوبی برای جایگزینی داریم. بازی با ژاپن ثابت کرد اگر برنامه ریزی و ساختار داشته باشیم، می توانیم نتیجه بگیریم. اینطور نباشد که تیم ملی ژاپن را ببرد، با چند تماس تلفنی و پیام به تیم ملی تبریک بگوییم و تمام. باید کمک کرد به ساختار فوتبال.
شما صحبت خوبی کردید. گفتید رامین آفساید پر کرد. بله شاید اگر رامین رضاییان آن آفساید را پر نمی کرد ما الان فینالیست بودیم اما اینها زیبایی و طبیعت فوتبال است. مهم این است که تیم خودمان را در چه شرایطی قرار دادیم و در چه شرایطی مهیای حضور در تورنمنت کردیم. در ژاپن عالی بازی کردیم و نتیجه گرفتیم، اما در قطر شرایط بر وفق مراد ما نبود با اینکه ما شایسته حضور در فینال بودیم. این تفاوت هایی است که ساختارسازی و برنامه ریزی می خواهد. باید امکانات مهیا کنیم.
مردم الان می گویند ما مثل قطر و عربستان استادیوم نداریم. باید استادیوم های خوبی بسازیم. ولی باور کنید مساله استادیوم نیست. الان ذوب آهن یک استادیوم نقلی دارد، زمین تمرین دارد، ساختار خوبی دارد. مساله ساختار است. الان در ایران سپاهان، فولاد و تراکتور را که کنار بگذاریم، می توانیم بگوییم تیم های دیگر کمپ تمرینی ندارند. تیم های ما تک زمینه هستند! پرسپولیس یحیی گل محمدی بعد از اینکه مشکلاتی در زمین تمرین پرسپولیس رخ داد مجبور شد در تهرانسر تمرین کند که آنجا هم کیفیت خوبی نداشت. می بینید، حتی پرسپولیس هم دو زمین تمرین ندارد!
الان چرا اکثر تیم های شهرستانی در تهران تمرین می کنند؟ کمپ به کنار، زمین تمرین خوبی هم در شهرستان ها نداریم. 70% مواقع تیم ها در تهران اردو می زنند، حالا یا زمین شماره 2 آزادی را می گیرند یا پالایشگاه. ساختار فوتبال ما بیشتر از اینکه استادیوم بخواهد، زمین تمرین و کمپ می خواهد. باور کنید هیچ جای دنیا به اندازه ایران در تمرینات مصدوم نمی دهند. چرا؟ چون کیفیت چمن زمین تمرین خیلی با استادیوم محل بازی تفاوت دارد.
الان علم و تکنولوژی به حدی رسیده که بشود دو سه ماهه زمین تمرینی خوب ساخت. اگر کمپ خوب داشته باشیم، مهم ترین چیزی که رشد می کند سلامتی بازیکنان مان است. 90 درصد مصدومیت بازیکنان ما در تمرینات رخ می دهد.
فقط در فولاد و سپاهان و تراکتور کمپ تمرینی دیدم. تبریز با جمعیتی که دارد می تواند دو سه کمپ تمرینی دیگر نیز داشته باشد. مگر جمعیت قطر و امارات چقدر است که این همه کمپ تمرینی دارند؟
با توجه به صحبت ها تا اینجا، فکر می کنم نظر شما این است که کادر فنی کنونی تیم ملی باید حفظ شود.
قطعا همینطور است. تنها نکته ای که فکر می کنم می تواند به تیم ملی کمک کند، اضافه شدن نفرات جدید به کادر فنی تیم ملی است. البته این موضوع، به نظر آقای قلعه نویی و تشخیص ایشان بستگی دارد. اضافه شدن مربی، چه ایرانی، چه خارجی می تواند برای جام جهانی به تیم ملی کمک کند. احتیاجی هم به کنار گذاشتن نفرات کنونی نیست. در همه تیم ها می بینیم که افراد زیادی در کادر فنی یا تیم آنالیز حضور دارند. افرادی باید اضافه شوند که کمک حال امیر قلعه نویی باشد. باز هم می گویم، این بستگی به نظر سرمربی تیم ملی دارد، او تمام شرایط سرمربی گری ایران را دارد. مهم ترنی بحث تا جام جهانی، امکانات، زیرساخت و تغییر نسل تدریجی است. اگر امیر قلعه نویی دوره قبلی جام ملت ها سرمربی تیم ملی بود می توانستیم برای این جام نسل سازی کنیم ولی آیا به امیر قلعه نویی فرصت می دادند؟ متاسفانه مربیان ما به یکی دو هفته بند هستند. در این زمینه از عرب ها هم بدتر شدیم. در فوتبال باشگاهی ببینید، مدیران فقط به احیا شدن خود و جایگاه اجتماعی شان نگاه می کنند. اینطور نیست که برای رشد فوتبال برنامه ریزی بلند مدت داشته باشند.
چه بخواهیم و چه نخواهیم، فوتبال ما دولتی است. بسیاری از مدیران فوتبال، به دنبال جایگاه خودشان در سازمان، ارگان یا شرکت مربوطه هستند تا ثبات داشته باشند. واقعا فوتبالیست های ما روی پای خودشان رشد کرده اند. رشد فوتبالیست های ما در ساختار و برنامه ریزی نبوده است. یک باشگاه به من معرفی کنید که سه تیم پایه داشته باشد و این تیم های پایه سه سال در کادر فنی خود ثبات داشته باشند. هیچ تیمی نداریم. تا زمانی که این اتفاقات رخ ندهد، نمی توانیم رشد چشمگیر داشته باشیم.
بله با استعدادهایی که داریم تا 4 تای آسیا هم می رویم، چه از نظر بازیکن و چه از نظر مربی، فوتبال ما استعداد حضور در جمع 4 تیم برتر آسیا را دارد اما آنجا همین ساختار تفاوت ها را رقم می زند. چرا ما نباید مربی به تاجیکستان و مالزی صادر کنیم؟ فوتبال باشگاهی ژاپن و کره را ببینید، چه اندازه مربی خارجی دارند؟ اکثرا مربیان داخلی هستند. ما هم مربیانی داریم که می توانند با مربیان خارجی رقابت کنند. در فوتبال باشگاهی و در کادر فنی تیم ملی مربیان توانمندی داریم. بچه های ما واقاع توانمند هستند و چیزی کمتر از مربیان خارجی ندارند.
سال های اخیر فوتبال ما را ببینید. یک نفر برانکو را کنار بگذارید آن هم با توجه به ثباتی که خودش در پرسپولیس داشت و شرایطی که برای رقبایش ایجاد شد، ببینید کدام تیم ها توانستند موفق شوند؟ ما مربیان ایرانی باید بخل و حسادت نسبت به یکدیگر را کنار بگذاریم، رقابت داشته باشیم اما رقابت کاری، حرفه ای و با احترام. اول از همه خودم را می گویم که کسی ناراحت نشود، من اگر با احترام نسبت به همکارانم رفتار کنم، خودم بزرگ می شوم.
نمونه آن در فوتبال دنیا را ببینید، احترامی که کلوپ و گواردیولا به یکدیگر می گذارند. بعد از خداحافظی کلوپ، گواردیولا گفت حالا شب ها راحت می خواهیم. این دو مربی همیشه یکدیگر را بهترین مربیان دنیا می خوانند. واقعا هم بهترین هستند. ببینید چطور سطح خود را با دیگر مربیان دنیا جدا کرده اند و کیفیت شان چه فاصله ای با سایر مربیان دارد.
یا مثلا پوچتینو گفت وقتی از تاتنهام خارج شدم، کلوپ اولین کسی بود که به من پیام دادم و من برای او احترام زیادی قائل هستم. صحبت از پوچتینو شد، این را هم اضافه کنم. الان بهترین لیگ دنیا با بالاترین امکانات، کدام لیگ است؟
لیگ انگلیس.
خدا خیرتان دهد. پوچتینو با چلسی در رتبه یازدهم جدول است ولی باشگاه می گوید برای فصل اول این عملکرد مشکلی ندارد. اصلا خود تیم ملی انگلیس، آخرین قهرمانی اش در جام جهانی به سال 1966 برمی گردد، نزدیک به 60 سال است که قهرمان جهان نشده، جام جهانی 2022 هم قهرمان نشد اما کماکان به ساوتگیت اعتماد دارند. از سال 2016 هدایت تیم ملی انگلیس را به او سپرده اند، آیا او از نظر ساختار، امکانات، کیفیت فنی بازیکنان مشکلی دارد؟ ولی باز هم به او فرصت می دهند، آن وقت ما چه در فوتبال ملی و چه باشگاه، از مربیان خود انتظار معجزه داریم!
