طرفداری | این روزها دیگر تاد بولی سروکله‌اش پیدا نمی‌شود. در هفته‌های نخست خرید چلسی از سوی کنسرسیوم کلیرلیک، تاد بولی به‌طور منظم در استمفوردبریج حضور داشت و با تکبّر می‌گفت قصد دارد میز بازی را به‌هم بریزد و فوتبال اروپا می‌تواند از ورزش آمریکا چیزهای زیادی وام بگیرد. نکته شرم‌آور ماجرا این‌جاست؛ هزینه 1 میلیارد دلاری بولی برای تبدیل تیم قهرمان اروپا به تیم رده یازدهمی لیگ برتر انگلیس، دقیقا کدام بخش از برنامه ویژه او بوده؟
در اواخر سال 2023 این باور وجود داشت که چلسی می‌تواند اوضاع آشفته‌اش را جمع‌وجور کند. آن‌ها به فینال لیگ کاپ انگلیس رسیدند و با پیروزی در سه مسابقه متوالی، خودشان را به نیمه بالایی جدول رساندند. این‌طور به‌نظر می‌رسید که مائوریسیو پوچتینو بالاخره در حال نظم دادن به تیم ازهم‌پاشیده‌اش است اما دو بازی اخیر چلسی، خط بطلانی روی این باور کشید.
پس از دریافت چهار گل از لیورپول که چلسی را کلا از روند بازی خارج کرده بود، تیم پوچتینو این‌بار در خانه مقابل وولورهمپتون چهار گل دریافت کرد. شاید باخت به لیورپول قابل‌درک باشد اما باخت دوم نه. وولوز تیمی نبود که از چهار موقعیت، چهار گل بسازد بلکه گرگ‌ها کاملا تیم برتر میدان بودند و می‌توانستند خیلی راحت با اختلاف بیشتری برنده شوند. چلسی یک تیم متزلزل بود که بازیکنان با یک‌دیگر درگیر می‌شدند. در عین حال هواداران هم اخراج پوچتینو را فریاد می‌زدند و نوای غم‌انگیزی درباره‌ی دوران آبراموویچ سر می‌دادند.
تعداد باخت‌های مائوریسیو پوچتینو در این فصل لیگ برتر بیش از بردهایش بوده است
با همه این‌ها، مشکلات چلسی عمیق‌تر از نتایج کنونی است. در کوتاه مدت، فعالیت‌های چلسی از زمان مالکیت بولی/کلیرلیک مشکل بزرگی نیست. صفحه توییتری سوئیس رامبل، مرجع امور مالی فوتبال در ماه اوت 2023 اشاره کرد از زمان تغییر مالکیت چلسی، خرج‌های این باشگاه در حالت «یر به یر» قرار داشته است. هزینه 143 میلیون پوندی دستمزدها به‌علاوه هزینه استهلاک 116 میلیون پوندی خریدها از طریق کاهش 192 میلیون پوندی دستمزدها و هزینه استهلاک 62 میلیون پوندی فروش‌ها، جبران شد. غیر از آن‌ها، چلسی 215 میلیون پوند بابت فروش بازیکن درآمد کسب کرد.
این دخل‌وخرج در کوتاه‌مدت، عالی به‌نظر می‌رسد اما خریدهای چلسی باعث شده هزینه‌های 1.9 میلیارد پوندی به آینده موکول شود. چلسی باشگاهی است که طی ده سال گذشته از نظر عملیاتی زیان‌ده بوده و شیب ضررها در چهار سال اخیر، تندتر شده. ضررهای عملیاتی چلسی در فصل 22-2021، مبلغ 224 میلیون پوند بوده که مجموع زیان‌های این دهه را به 944 میلیون پوند رساند. البته این ضررها با درآمد 706 میلیون پوندی از طریق فروش بازیکن، کمی متعادل شد.
با احتساب کاهش هزینه‌های مربوط به دستمزد، پیش‌بینی سایر درآمدها و فروش‌ها در فصل جاری، سوئیس رامبل ضرر 131.6 میلیون پوندی برای فصل 24-2023 و ضرر 70.2 و 121.4 میلیون پوندی را برای فصول گذشته‌اش تخمین زده است. کسورات مجاز برای هزینه‌های «سالم» مثل آکادمی و تیم زنان وجود دارد که حدود 40 میلیون پوند برای یک فصل تخمین زده می‌شود. با احتساب کسورات مجاز بابت ضررهای فصل کووید، چلسی طی بازه سه ساله منتهی به فصل 23-2022، کمی بالاتر از مرز مجاز ضرر 105 میلیون پوندی قرار گرفت.
برای فصل 24-2023، به‌نظر می‌آید چلسی با مشکل بزرگی روبه‌رو است زیرا سوئیس رامبل با فرض ششم شدن چلسی در این فصل که بسیار هم خوش‌بینانه به‌نظر می‌رسد، ضرر 201 میلیون پوندی طی بازه سه ساله بعدی را برای این تیم تخمین زده است. خطر قوانین یوفا فعلا چلسی را تهدید نمی‌کند اما مدل فیرپلی مالی فوتبال از لحاظ کنترل هزینه در حال تغییر است. در تغییرات جدید، از سال 2025 هزینه‌های مربوط به دستمزد، نقل‌وانتقالات و سهم مدیربرنامه باید به 70% درآمد و سود فروش بازیکن محدود شود. در حال حاضر نسبت هزینه دستمزد و خرید بازیکن به درآمد فروش بازیکن چلسی، 90% است.
چلسی همین حالا به دلیل احتمال نقض قوانین فیرپلی مالی در دوران مالکیت رومن آبراموویچ تحت پیگرد قرار دارد که ممکن است با جریمه کسر امتیاز و شاید بدتر مواجه شود. این موضوع می‌تواند وضعیت مالی آن‌ها در سال‌های آتی را پیچیده‌تر کند. چلسی در پایان بازه سه ساله اخیر در ژوئن 2023 توانست سرش را بالا بگیرد اما این به‌خاطر فروش‌های استثنایی محصولات آکادمی بود.
آبی‌ها در حال حاضر محصولات آکادمی درخشان زیادی ندارد و تعداد بازیکنان کاملا مستهلک شده این تیم برای خروج، چندان زیاد نیست. اگر فرض کنیم چلسی در تابستان آینده مویسس کایسدو را در ازای 100 میلیون پوند فروشد، باید بگوییم درست است که هزینه استهلاک و دستمزد تیم کاهش می‌یابد اما قرارداد هشت ساله او به این معناست ارزش دفتری بازیکن از سود 100 میلیون پوندی کم می‌شود؛ با توجه به باقی‌ماندن 7 سال از 8 سال قرارداد، ارزش دفتری بازیکن 87.5 میلیون پوند خواهد بود. این یعنی چلسی حتی با فروش 100 میلیون پوندی هافبک اکوادوری، فقط 12.5 میلیون پوند سود می‌کند.
مویسس کایسدو، خرید 116 میلیون پوندی چلسی تاکنون نتوانسته انتظارات را به‌خوبی برآورده کند
ادامه کسب سودهایی که طی دهه گذشته توانست چلسی را سرِپا نگه دارد، خیلی خیلی سخت خواهد بود. مالکان چلسی احتمالا بسیار مشتاق خواهند بود تا محصولات باقی‌مانده آکادمی تیم چون ریس جیمز و کانر گلگر را در ازای پیشنهادهای قابل توجه، بفروشند. البته که چنین تصمیمی، خلاف اصل خردِ فوتبالی است. باشگاه‌ها باید از بازیکنانی که طبق اصول خودشان پرورش می‌دهند، بهره ببرند؛ کسانی مثل جان تری و فرانک لمپارد که پیوند آن‌ها با باشگاه، فراتر از دستمزد است.
شاید چلسی بابت ضررهای متحمل شده در دوران تحریم آبراموویچ معافیت مالی بیشتری دریافت کند که در حال حاضر تضمینی هم برای این موضوع نیست اما با توجه به غیبت در لیگ قهرمانان اروپا، سخت است که درآمدهای چلسی افزایش چشمگیری داشته باشد. با داشتن 12 بازیکنی که قراردادهایشان هشت ساله یا بیشتر است، ترفند استهلاک قرارداد را می‌توانیم نتیجه‌ای کاملا معکوس به‌حساب بیاوریم. چلسی در حال حاضر آشفتگی و سرگردانی عجیبی را سپری می‌کند و تنها کسانی که باید از این بابت سرزنش شوند، مالکانی هستند که می‌خواستند میز بازی را به‌هم بریزند.
یادداشت جاناتان ویلسون از وب‌سایت گاردین
