به مناسب خروج اسطوره سر به زیر بارسا از سطح اول فوتبال جهان
سرخیو بوسکتس از ابتدای فصل 2008 با ورود پپ گواردیولا به بارسلونا پیوست و تا پایان فصل 2023 مهره ثابت خط میانی این تیم در پست هافبک دفاعی بود. به مدت 14 فصل در 722 بازی برای بارسلونا حاضر شد با 32 جام این تیم را ترک کرد و راهی اینتر میامی در MLS شد تا شاهد پایان یکی دیگر از ستارگان نسل طلایی بارسلونا در دو دهه اول هزاره سوم باشیم. |
سرخیو بوسکتس، اولین بوسکتس تاریخ فوتبال و بارسلونا نبود اما با حضور چشمگیرش پدر را به حاشیه برد و خود بوسکتس شماره یک شد. یک ماه بعد از حذف اسپانیا از مرحله گروهی یورو 88، در شهر سابادل ایالت کاتالونیا در 20 کیلومتری شمال شهر بارسلون، «کارلس بوسکتس» که تازه عضو تیم بارسلونا ب شده بود و همسرش «لولی بورگس»، اولین فرزند خود را به دنیا آوردند و اسم او را سرخیو گذاشتند. کارلس بعدها در زمانی که سرخیو دو ساله شد به تیم اصلی بارسلونا راه یافت اما بیشتر اوقات نیمکت نشین بود و ذخیره «زوبیزارتا» و بعدتر «ویتور بایا» بود و در کل 9 فصل حضور او در بارسا به 90 بازی هم نرسید. با این وجود به افتخارتی از جمله لالیگا، لیگ قهرمانان، سوپرکاپ اروپا و کوپادلری دست یافته و همچنین در آن سالهای دهه نود میلادی همبازی بزرگانی مانند روماریو، گئورگی هاگی، استویچکوف، باکرو، گواردیولا، کومان، فیگو، رونالدو، گواردیولا، لوییس انریکه، ریوالدو و سایر ستارههای آبی-اناری بود. با این حال، امروز بر خلاف همبازیهای مشهورش، اسم کارلس بیشتر به خاطر پسر دسته گلش، به گوش فوتبال دوستان نسل جدید میخورد، سرخیو بوسکتس.
سرخیو بوسکتس، جوانی که از سال 2005 به لامسیا پیوست و فصل 08-2007 زمانی که گواردیولا سرمربی بارسلونا ب بود در این تیم بازی کرد و از سال 2008 با ورود پپ به تیم اصلی، سرخیو را با خود به تیم نیوکمپ آورد و از همان فصل او حضورش در سن 20 سالگی تا پایان فصل اخیر عضو اصلی تیم بوده و هر فصل بیش از 40 بازی در ترکیب بلوگرانا حضور داشته و با 722 بازی نفر سوم رکوردداران تعداد بازی در تیم، بعد از مسی و ژاوی شد.
سرخیو اگرچه از نظر مدت حضور (15 سال) پشت سر اسطورهای هم بازی خود از جمله کارلس پویول (15 سال) و اینیستا (16 سال)، مسی (17) و ژاوی (17 سال) قرار میگیرد اما نکته شگفت انگیز درباره او این است که از اولین تا آخرین سال حضور 15 ساله او در بارسلونا بازیکن اصلی تیم بوده و در لالیگا حداقل 30 و در دیگر رقابت نیز بیشترین تعداد بازی در ترکیب حضور داشته است. با تقسیم تعداد بازی بر تعداد فصول حضور در بارسا، میانگین بازی به ازای فصل بوسکتس برای بارسلونا از دیگر اسطورهها ذکرشده بیشتر است، بوسکتس متوسط 13/48 بازی به ازای هر فصل حضور در تمام رقابتهاست در حالی که مسی 76/45 و ژاوی 11/45 است. اولین فصل حضور او در بارسا چنان با کیفیت بود که به عمر حضور یحیی توره در نیوکمپ پایان داد و دیگر نه به یحیی نه به کیتا نیازی نبود و تکلیف خط هافبک بارسا روشن بود؛ بوسکتس توپها قطع میکند و به ژاوی و اینیستا میسپارد و کار حریف تمام است! برای هشت فصل (از 2008 تا 2015 زمان جدایی ژاوی از بارسلونا) برنامه همین بود و البته هیچ حریفی هم یارای مقاومت نداشت. سالهای بعد ژاوی و اینستا رفتند اما بوسکتس پشت سر بازیکنان بعدی همین شرح وظیفه را به نحو احسن ادامه داد.
Caption
بوسکتس بعد از اولین فصل حضور در تیم بارسلونا، به تیم ملی دعوت شد، اگرچه در یورو 2008 در ترکیب تیم رویایی آراگونس فقید قرار نگرفت اما با حضور دلبوسکه به جای آراگونس، بوسکتس مهره اصلی تیم ملی لاروخا شد و ترکیب اصلی قرار گرفت به افتخار قهرمانی جام جهانی 2010 دست یافت و یورو 2012 را نیز فتح نمودند. مربیان بعدی تیم ملی اسپانیا هم این نتوانستند قید استفاده از بوسکتس را بزنند و او تا پایان جام جهانی 2022 مهره ثابت تیم ملی ماند. او در نهایت با پایان جام جهانی 2022 قطر در حالی که کاپیتان تیمش بود از بازیهای ملی خداحافظی کرد.
Caption
Caption
نظم بوسکتس به بازی هم محدود نمیشد، این اسطوره بیبدیل با مصدومیت هم میانهای نداشت و در طی 15 فصل فقط 18 بازی را به دلیل مصدومیت از دست داد که یک رکورد محسوب میشود. سرخیو حتی علیرغم پست پر تنش او در هافبک دفاعی به ندرت کارت زرد و قرمز میگرفت و تعداد بازی هایی که به خاطر محرومیت از دست داده است شاید به تعداد انگشتان دست هم نرسد. مرد بیحاشیه هیچگاه با محرومیت انظباطی هم مواجه نشده است. گوردیولا در مورد او گفته بود، از زمانی که میشناسمش، فقط کیفیت بازیش بهتر شده است، اخلاق و قیافه او هیچ تغییر نمیکند.
پپ راست میگفت، سرخیو، چهره جذابی برای نصب پوسترهایش در اتاق نوجوانان نبود و حتی عکس او در صفحات اول روزنامهها فروش را زیاد نمیکرد. اما او سهم انکارناپذیری در موفقیتهای تمامی مربیان بارسا از فصل 2008 تا 2023 داشت و مهره حذف نشدنی برای سکانداران بارسا بود. به طوری که حتی در 34 سالگی و زیر نظر دوست و همبازی سابقش، ژاوی هرناندز هم مهره تاثیر تیم در آخرین قهرمانیاش در لالیگا بود.
پسر خجالتی لامسیا، حتی باعث ارتقاء شهرت پدر نه چندان محبوبش هم شد. پدری که شاید دروازه بان خیلی جذابی برای بارسا نبود، شاید اهالی نیوکمپ هیچگاه اسم او را فریاد نزدند اما به تمام دنیا ثابت کرد که در تربیت یک فرزند و ورزشکاری نمونه، درجه 1 است و استحقاق احترام اهالی فوتبال در تمام دنیا را دارد. در عکس چهره سرخیو در دست پدرش، شباهت زیادی به عکسهای خودمان در دهه شصت در کنار خانواده دارد! چهره نه چندان با انرژی، حیرت زده و با تغییر حالت غیر عادی در چشم و دهان! این عکس شاید تنها موردی باشد که ما دهه شصتیهای ایران در اوایل حضور دوربین عکاسی در سطح خانوادهها با او همزادپنداری کنیم.
سرخیو بر خلاف بسیاری بازیکنان نسل امروز که وقت زیادی را صرف تتو و مدل مو و غیره نمیکنند، وقت زیادی برای سر و وضعش نمیگذارد و میتوان حدس زیاد با یک «موزر» معمولی هفته ای یک بار (احتمالاً آخر هفتهها!) صورتش را اصلاح میکند و احتمالاً موهای سرش را هم با نمره 12 همان موزر اصلاح درست میکند. احتمال سرخیو از شانه هم استفاده نمیکند با دستی خیس موی سرش را میآراید و راه میافتد سر تمرین یا بازی. برای ظاهرش خیلی کم وقت میگذارد اما در عوض تا دلتان بخواهد روی سبک زندگی، اصول حرفه ایش پایبند است. او حتی در انتخاب شماره پیراهنش هم دنبال شماره خاصی نبود، در اولین حضورش شماره 28 میپوشید، بعدها 16 و بعد از خداحافظی پویول به افتخار او وارث پیراهن شماره 5 شد.
از نظر کسب افتخار، بوکستس در بارسا به هر جام ممکن دست یافت و در هر تورنمنتی ورود کرد حداقل یک بار قهرمان شد. در حالی که جوایز فردی بوسکتس انگشت شمارند، وضعیت او در افتخارات تیمی متفاوت است. او 9 لالیگا، 7 کوپادلری، 7 سوپرکاپ اسپانیا، 3 لیگ قهرمانان اروپا، 3 سه سوپر کاپ اروپا، 3 قهرمانی جام باشگاههای جهان، به همراه بارسلونا برد (32 جام) و یک جام جهانی، یک یورو و یک لیگ ملتهای اروپا به همراه تیم ملی اسپانیا برد. او آخرین ضلع مثلث مرگباری بود که گوادیولا در خط میانی بلوگرانا ساخت، از فصل آینده در نیوکمپ نخواهد بود.
سرخیو بوسکتس همه چیز را ساده میکند، به حدی گاهی ما هم میل پیدا میکنیم در خط میانی بارسا بازی کنیم اما اهل فن میدانند که عملکرد او چه شاهکاری است. دلبوسکه در مورد او گفته بود: «اگر شما بازی را نگاه کنید، بوسکتس را نمیبینید، اما اگر بوسکتس را نگاه کنید، بازی را میبینید». مستند «توپ را بگیر، پاس بده»، شاید بیش از هر کسی، معرف سبک بازی بوسکتس باشد نه من ستی، و شاید عاقل ترین شاگرد مکتب پپ خود اوست.
بوسکتس لازم نمیدید با دریبلهای یا حرکات تخیلی بیمورد لنزها را به سمت خود سوق دهد و یا به کسی اثبات کند که چقدر قدرت مانور دارد. به عنوان نمونه هرگز نمیدیدید که او در مصافهای یک به یک اقدام به دریبل زنی کند، اما هرگاه به چالش میافتد با فریبهای بینظیرش حریف را دریبل میزد و فشار را از روی خود و تیم بر میداشتد و به بهترین نحو بازی را باز میکرد. بازیکنی که نه سرعتی است نه قدرتی، نه حتی توانایی دریبلینگ قابل توجهی دارد، بلکه با مغزش حاکم مطلق یک سوم میانی بود. بوسکتس استاد شناسایی فضا و بازیخوانی بود و همیشه دریچه رهایی تیم از فشار حریف بود. با حضور سرخیو در قلب خط هافبک، ریتم بازی در دست بارسا بود، او به معنی واقعا کنترلگر ریتم بازی بود نبض بازی را در دست داشت. ژاوی هرناندز در مورد او میگوید: «هیچکس به اندازه ی سرخیو فوتبال را نمیفهمد!». مرد بیادعا، بدون حرکات اضافه، وظایف خود را به بهترین نحو ممکن در مستطیل سبز انجام میداد و هر مربی را از انضباط و تعهد مثال زدنیاش در میانه میدان سرمست میکرد. او با دید بینظیر و آرامش بینظیرش، زمینه ساز انتقال از دفاع به حمله تیم بود.
خیلی تمایل ندارم تمام عصر یک فوتبالیست را قبل از آویزان کردن استوک هایش ارزیابی کنم اما خروج او از بارسا و سطح اول فوتبال دنیا، شاید، پایان ملایمی بر دوران حرفهای مردی باشد که بیش از همه چشم آنالیزها را می گرفت تا بینندگان و از این به بعد کمتر از قبل شاهد پخش زنده بازیهای او باشیم. اگر بخواهیم یک نمونه برای فوتبالیستهای جوان وطن مثال بزنیم، با وجود سرخیو بوسکتس، کارمان راحت است. بیتردید، گزینه مناسب و حتی با کمی اغماض بهترین گزینه است. هر وقت بخواهید به فوتبال آموزی جوان ثابت کنید که در فوتبال هوش به اندازه تکنیک مهم است یا درک شما از موقعیتها و تصمیمهای متعاقب میتواند از قابلیت فنی شما مهمتر باشد، با ویدیو بازیهای بوسکتس میتوانید پرزنتی عالی داشته باشید. بازیکنی که پروفایل عملکرد او را که نگاه میکنی خالی به نظر میآید، اغلب فصول فوتبالی او با یک یا صفر گل به پایان رسیده است. اما، برای جوانانی که نبوغ چندانی در لمس توپ و تکنیک ندارند، امثال بوسکتس یک الگو دست یافتنی به نظر میآید، کسی که شاید نمره او در هیچ یک از ایتمهای تکنیک، در حد ابرستارههای روز فوتبال نباشد اما همیشه بخشی از پازل موفقیت خط میانی بارسا بود و پا به پا سوپراستارهای قرن 21 در لیست برندگان حضور داشت. برای بیشتر روشن شدن این مسئله به این آمار اشاره میکنم که بوسکتس در یک سوم (9 از 27) قهرمانی هایی که بارسلونا در لالیگا داشته است، حاضر بوده است.
Caption
فوتبال بازی میکرد، هرگز برای جلب توجه و هنرنمایی فردی اصرار نمیکرد، وقتش که میرسید میدیدیم چطور یک به یک را در وسط زمین بر میدارد و بدون اینکه احساساتی (بخوانید جوگیر) شود به تکلیف اصلی خود یعنی رساندن توپ به بازی سازهای تیم برمیگشت. سرخیو گل نمیزد، حتی پاس گل هم نمیداد به طوری که در هایلایتهای بازی بارسا به ندرت دیده میشد یا نامی از او برده میشد. اما در تهاجمی ترین تیمها تاریخ قرن 21 (دست کم تاکنون)، همیشه مهره اصلی بود. این نشان دهنده تعهد به شرح وظیفهای است که مربیان به او محول کردهاند. تلاش برای تحقق تمام موارد لیست شرح وظایف، بدون نقطهای کمتر یا بیشتر. حتی با وجود قد مناسب 189 سانتیمتریاش هم، سر زن قهاری بود اما مدیریت بخش دفاعی خط میانی در سیطره او بود. دانشآموز منضبط لاماسیا از سال او تا آخر شاگرد اول بود و بعید است هیچ مربی بزرگ و کوچکی خود را در کوچکترین چالش برای کنترل بوسکتس حس کرده باشد. همیشه سرباز جان بر کف تیم بود و تا آخرین بازی هم به همین روال ادامه داد با این تفاوت که بازوبند بر بازوی او بود و با همان نجابت همیشگی فرماندهی هم میکرد.
شاید بینندگان فوتبال خیلی دلتنگ دیدن بازی بوسکتس نشوند اما مربیان و کارشناسان خوب میدانند که بارسلونا با پایان عصر چه الماسی مواجه است و جایگزین آن شاید سختترین کار فعلی ژاوی است. چه بسا شاید با نبود همیشگی بوسکتس آرایش تیم بارسلونا و یا سبک بازی آنها با تغییر عمده مواجه شود. چه با مناسبت بود که خروج بوسکتس مصادف شد با خداحافظی اهالی بارسلونا با نیوکمپ! بهترین شخص بودی برای خداحافظی با نیوکمپ، آقای بوسکتس!
=================================================================================================================================
«علی پشابادی»
Caption