پروانه امیر افشاری زنجانی (زادهٔ ۲۶ اسفند ۱۳۲۳ در تهران اصالتا آذری)، که با نام هنری حمیرا شناخته می‌شود، خواننده سرشناس زن ایرانی است.
بیوگرافی حمیرا (پروانه افشاری)
پروانه امیر افشاری زنجانی (زادهٔ ۲۶ اسفند ۱۳۲۳ در تهران اصالتا آذری)، که با نام هنری حمیرا شناخته می‌شود، خواننده سرشناس زن ایرانی است.
زندگینامه حمیرا (پروانه افشاری)
وی در زمینه موسیقی ملی ایران، موسیقی پاپ و موسیقی تلفیقی فعالیت دارد. صدای او به گفته استادش علی تجویدی در گستره آلتو قرار دارد و در عین حال قابلیت سوپرانو از ابتدا زیر تا بم را داراست. آخرین اهنگ خود را به نام شادی زندگی در سال ۱۳۹۵ خواند. او از پرآوازه ترین خوانندگان ایرانی ساکن آمریکاست، اصالتا ترک زبان بوده و تابحال سه بار ازدواج کرده است، او به طور معجزه آسایی از عمل تومور مغزی سالم بیرون آمده است.
آغاز کار هنری
حمیرا، به دور از چشم پدر و با تشویق همسر روشن‌فکر و تازه از آلمان بازگشته پدر، با نام‌نویسی در آزمون صدا در شورای رادیوی آن زمان، باعث حیرت و تحسین اعضای شورا شد و پس از آن تحت آموزش علی تجویدی و ملوک ضرابی قرار گرفت. وی دو سال بعد در ۱۸سالگی به یک خوانندهٔ تمام‌عیار تبدیل شد. در همان سن آوازی را در دستگاه سه‌گاه با آهنگسازی علی تجویدی و شعری از بیژن ترقی به نام «صبرم عطا کن» را اجرا کرد که در کتاب ترانه‌های ماندگار این اثر به ثبت رسیده است.
حاشیه ها
خانواده حمیرا (پروانه افشاری)
حمیرا متولد شهر تهران است او از خانواده پرنفوذ و سرشناس امیرافشاری است که پدرش از زمین داران و مالک ۱۵۰ روستا در منطقه شمال غرب ایران بود.
ماجرای علاقه به موسیقی حمیرا (پروانه افشاری)
از همان دوران کودکی حمیرا، خانهٔ آن‌ها به افتخار افراد بانفوذ حکومتی، شاهد مراسم بزرگ با حضور هنرمندان نامیِ آن زمان، مانند قمرالملوک وزیری، روح‌انگیز، بنان، ملوک ضرابی و بسیاری دیگر بود که همین انگیزهٔ اولیهٔ دختر خانواده برای روی آوردن به آواز شد.
مخالفت پدر حمیرا (پروانه افشاری)
وی به علت مخالفت پدر با نام مستعار حمیرا فعالیت خود را آغاز کرد اما پدرش صدای دختر خود را می‌شناسد و چون آوازه‌خوان بودن دخترش را دور از شان خانوادگی خود می‌بیند، همه صفحات موجود در بازار تهران را خریداری کرده و در خانه خود انبار می‌کند؛ و همین علت باعث کمیابی صفحات صدای حمیرا در آن زمان می‌شود.
طرد پدر حمیرا (پروانه افشاری)
بعد یک سال درطی یک سفر اروپایی که برای پدر حمیرا پیش می‌آید حمیرا که از حمایت مادر خود برخوردار بود به کار خود ادامه می‌دهد. دومین اثر مشترک حمیرا، تجویدی و ترقی ترانه‌ای به نام «سرگردان» در گوشهٔ موالیان از گوشه‌های مهجور دستگاه همایون است. «پشیمانم» بعداً ساخته شد که به‌دلیل مدولاسیون زیبایی که از همایون به سه‌گاه تغییر مقام می‌دهد و بازمی‌گردد، باعث تحول عظیمی در موسیقی سنتی ایرانی می‌شود. پدر وی با آگاهی از اثر جدید دختر خود، وی را از خانه طرد و از ارث محروم می‌کند. بعد از آن وی مدتی را در خانه پسرعمویش که همسر هما میرافشار ترانه سرای معروف بود به سر برد تا آنکه با استاد پرویز یاحقی ازدواج می‌کند.
.
ازدواج اول و طلاق حمیرا (پروانه افشاری)
در ۱۹ سالگی با اسرار پدر با یک جوان به نام آقای لباسچی که تاجر بود ازدواج کرد، این دو نزدیک ۶ ساله با هم زندگی کردند و صاحب یک فرزند بنام هنگامه شدند. بعدها به علت مهاجرت خانواده همسرش زندگی این دو نیز به اختلاف کشیده و از هم جدا شدند.
ازدواج با پرویز یاحقی حمیرا (پروانه افشاری)
حمیرا مدت ۸ سال همسر آهنگساز بنام ایرانی، پرویز یاحقی بود که در این دورهٔ زناشویی، آثار ماندگاری با شعرهایی از بیژن ترقی و آهنگ‌هایی از یاحقی، مانند «مرا نفریبی»، «هدیهٔ عشق»، «بهار نو رسیده»، «مرا تنها نگذاری»، «پنجره‌ای به باغ گل»، «آهنگ محبت»، «با دلم مهربان شو»، «بهار عشق من»، «ای رفته از بر من»، «به‌خاطر تو»، «می عاشقانه»، «دل شکنی گناهه»، «چند با یادت فریبم این دل دیوانه را»، و… اجرا کرده‌است. وی بعد از چند سال، به‌دلیل مشکلات ویژه‌ای که برایش در زندگی پیش آمد، از پرویز یاحقی جدا شد. بعد از طلاق ارتباط هنری حمیرا با پرویز یاحقی به‌طور کامل قطع می‌شود.
انقلاب و ازدواج سوم حمیرا (پروانه افشاری)
در روزهای منتهی به انقلاب ۵۷ به علت اینکه سرپرستی بالای سرش نبود تصمیم گرفت ازدواج کند، او با آقای مسعودنیا صاحب فروشگاه کراوات ازدواج و صاحب یک فرزند بنام یاسمن شد. بعد از انقلاب شوهرش به علت نوع شغلی که داشت ورشکست شد و حمیرا بعد از ممنوع الفعالیتی تا سال ۱۳۶۰ در ایران زندگی کرد.
مهاجرت حمیرا (پروانه افشاری)
همسر سوم وی، که تاجر کراوات بود، پس از انقلاب عملاً بیکار شد. حمیرا تا اواسط سال ۶۰ خورشیدی در تهران ماند. به همین دلیل به ناچار و بدون اینکه مورد حمایت همسرش قرار گیرد، در اواخر سال ۱۳۶۰ به تنهایی و به صورت ناشناس با گریم در قالب یک پیرزن به همراه دختر دو ساله‌اش، هنگامه، از مرز افغانستان از ایران خارج شد و به پاکستان رفت؛ از آنجا به اسپانیا و پس از آن به کاستاریکا در آمریکای مرکزی رفت. وی در کاستاریکا دچار افسردگی شدید شد. به صورتی که مدت یک سال تحت درمان روانپزشک بود. شوهر وی در این میان بدون توجه به همسر و فرزندش مستقیماً به آمریکا مهاجرت کرد. حمیرا با کمک همسر پسر عمویش، هما میرافشار، به ایالت کالیفرنیا مهاجرت کرد و با حمایت احمد مسعود کار هنری خود را از سر گرفت. در سال ۷۸ خورشیدی به تومور مغزی دچار شد که به‌صورت معجزه‌آسایی از اتاق عمل نجات یافت. وی هم‌اکنون در شهر لس آنجلس زندگی می‌کند.
تومور مغزی حمیرا (پروانه افشاری)
بانو حمیرا مدتی در کاستاریکا دچار افسردگی شدید شد بعد از مهاجرت به لس انجلس آمریکا در سال ۱۳۷۸ به تومور مغزی دچار شد که بصورت معجزه آسایی از اتاق عمل نجافت یافت. او یکبار هم عمل قلب نیز انجام داده است.
مواخذه حمیرا (پروانه افشاری)
او پس از انقلاب به دادگاه‌های انقلاب اسلامی احضار شد و به گفتهٔ خودش مورد مؤاخذه قرار گرفت.
صدای حمیرا (پروانه افشاری)
نوع صدای حمیرا طبق گفته استادش علی تجویدی در محدوده آلتو با قابلیت سوپرانو از ابتدا زیر تا بم قرار می‌گیرد و از بهترین و کمیاب‌ترین نوع صدا می‌باشد. او شش دانگ کامل صدا را دار است. تحریرهای آوازی وی کاملاً واضح و زیبا و پر قدرت ادا می‌شود. با تکیه بر نظر استادان فن، حمیرا توانست با ارائهٔ اثری به نام «صبرم عطا کن»، سبک تازه‌ای را در موسیقی سنتی ایران در موسیقی کلاسیکِ دههٔ ۴۰ خورشیدی پایه‌گذاری کند و طراوت و تازگی خاصی به موسیقی سنتی ایران ببخشد. استاد غلامحسین بنان صدای حمیرا را ملکوتی و سحرآمیز توصیف کرده‌است.
سبک آواز حمیرا (پروانه افشاری)
ترانه‌های حمیرا تا سال ۱۳۵۷ بیشتر در مایه موسیقی دستگاهی و موسیقی سنتی بود، بعد از انقلاب ایران وی در کنار خواندن آوازهای اصیل ایرانی به موسیقی تلفیقی (پاپ سنتی) هم روی آورد.در سبک خواندن حمیرا ویژگی‌های مکتب آوازی اصفهان بیشتر از مکتب آوازی تهران غلبه دارد. مهم‌تر از آن، حمیرا توانسته است در طول بیش از نیم قرن فعالیت هنری، همیشه در اوج بماند و جزء چند ستارهٔ مطرح و ماندگار موسیقی ایران باشد. تحریرها، ویبراسیون تحریرها و صدای پر احساسی که مفهوم واژه‌ها و ترانه‌ها را به زیبایی فضاسازی می‌کند، از دیگر ویژگی‌های صدای حمیرا می‌باشد.
آهنگسازان و ترانه‌سرایان آثار
بعضی از آهنگسازان نامی که با وی همکاری کرده‌اند عبارتند از: علی تجویدی، پرویز یاحقی، اسدالله ملک، کامل علی‌پور، جهانبخش پازوکی، محمد حیدری، محمد جلیل عندلیبی، حسن شماعی‌زاده، فرهنگ شریف، بابک رادمنش، کاظم رزازان، صادق نوجوکی، فضل‌الله توکل، منوچهر چشم آذر، ناصر چشم آذر، انوشیروان روحانی، بیژن مرتضوی، حبیب‌الله بدیعی و …. وی همچنین اشعار و ترانه‌هایی از حافظ، مولوی، بابا طاهر، رهی معیری، بیژن ترقی، هما میرافشار، لیلا کسری (هدیه)، جلیلی بیدار، عماد خراسانی، کمال خجندی، احمد گلچین معانی، مسعود امینی، مسعود فردمنش، معینی کرمانشاهی و … را اجرا کرده‌است.
کنسرت‌ها و اجراهای حمیرا (پروانه افشاری)
ترانهٔ «همزبونم باش» را دو بار اجرا کرد که از تلویزیون ملی ایران پخش شد. رادیو و تلویزیون ملی ایران، قبل از انقلاب، شاهد اجراهای تلویزیونی زیادی از حمیرا همانند اجرای ترانه‌های: همزبونم باش، نگو از گذشته، وقتی که تو رفتی، دنیا دنیا، با دلم مهربان شو، باختن، محاله، قاصدک، با دلم مهربان شو، سکوت، هوای قفس و… بوده‌است. وی در سالهای اخیر، از سال ۱۳۸۸ به‌بعد، چندین کنسرت و اجرا در کاباره داشته‌است. در این کنسرت‌ها علاوه بر اهنگ‌های اجرا شده در غربت به بازخوانی ترانه‌های آهنگسازان مطرح ایران پرویز یاحقی و علی تجویدی پرداخته‌است. کنسرت‌های حمیرا از سال ۱۳۸۸ بدین شرح است. نیویورک ۱۳۸۸، تورنتو ۱۳۸۸، ونکوور ۱۳۸۹، دبی ۱۳۹۰ و لاس وگاس ۱۳۹۰، در بین این سالهای ۸۸ تا ۹۰ بیش از ۱۰ بار در کاباره تهران اجرا داشته‌اند.
آخرین آلبوم حمیرا (پروانه افشاری)
آخرین آلبوم وی در سال ۱۳۸۳ با نام مهتاب عشق منتشر شداین آلبوم، تلفیقی از موسیقی پاپ و موسیقی سنتی و بر اساس گام‌های ایرانی از جمله نوا و شوشتری می‌باشد؛ و همچنین در سال ۱۳۸۹ مجموعه‌ای از بهترین آهنگ‌هایش را در آلبومی به‌نام «چهل ترانهٔ طلایی» منتشر کرد. آخرین اثر حمیرا «تو بودی» با شعری از بیژن ترقی، آهنگ از علی تجویدی و تنظیمی از کاظم عالمی می‌باشد که دی ماه ۱۳۹۵ به صورت میکس نشده و آزمایشی منتشر شد. گام این اثر در مایه افشاری می‌باشد. در دی ماه نود و شش آهنگی از او به نام «شمع بی پروانه» همراه با موزیک ویدیو پخش شد.
فعالیت های هنری حمیرا (پروانه افشاری)
آلبوم‌ها:
مهتاب عشق ۱۳۸۳
هدیه ۱۳۸۰
خواب و خیال ۱۳۷۸
سرنوشت ۱۳۷۷
منتظر به راه ۱۳۷۴
عشق و عرفان ۱۳۷۳
درویشان ۱۳۷۲
بهار عشق ۱۳۷۱
انتظار (گلبرگ ۳) ۱۳۷۰
بهار بهاره (گلبرگ ۲) ۱۳۶۷
وقتی که عشق میاد (گلبرگ ۱) ۱۳۶۵
دریاکنار ۱۳۶۳
قناری ۱۳۶۲
شرم و شکایت ۱۳۶۱
بهار زندگی ۱۳۵۶
گذشته ۱۳۵۵
تک ترانه‌های قبل از انقلاب:
مسافر غریبه ۱۳۵۰
شب عاشق ۱۳۵۰
همزبونم باش ۱۳۵۰
دوستت دارم ۱۳۵۰
هوای قفس ۱۳۵۰
باختن ۱۳۵۰
سکوت ۱۳۵۰
جدول ۱۳۵۰
چشم به راه ۱۳۵۰
دنیا دنیا ۱۳۵۰
باز شب اومد ۱۳۵۰
بیقرار ۱۳۵۰
وقتی که تو رفتی ۱۳۵۰
راه جدایی (دیوار سنگی) ۱۳۵۰
یگانه ۱۳۵۰
زمزمه ۱۳۵۰
وای وای ۱۳۵۰
نگو از گذشته ۱۳۵۰
باور ندارم
دیوونتم ۱۳۵۰
بی وفایی
در بهار زندگی ۱۳۵۰
تک ترانه‌ها در آمریکا:
شادی زندگی تویی ۱۳۹۶
شمع بی پروانه ۱۳۹۶
تو بودی ۱۳۹۵
جهانخواران ۱۳۸۸
خانه عاشق کجاست ۱۳۷۶
الله اکبر ۱۳۶۹
خالی و تنها ۱۳۶۸
فهرست آثار تلفیقی
دریاکنار
پیرت بسوزه عاشقی
سرگردان (گام مینور ملودیک ساختهٔ استاد علی تجویدی)
ده بهار
دیدار عزیزان
بی قرار
خاطرات شمال (در گام عربی اجرا شده‌است، ساختهٔ بابک رادمنش)
کوچ
شب‌های کردستان
دوره روره
مهتاب عشق (با نام «شاه و گدا» هم شناخته می‌شود)
امید
اینه دنیا
عالم عشق
همزبونم باش
مسافر غریبه
ای داد بیداد
دنیا دنیا (در گام بیات تُرک اجرا شده‌است، ساختهٔ انوشیروان روحانی)
چوبکاری
در جستجو (گام عربی)
بهار بهاره (ساختهٔ منوچهر چشم‌آذر)
کاری از حزب منچستر کبیر
برای دیدن بقیه مطالب ما روی برچسب حزب منچستر کبیر کلیک کنید.
