ممکن است هواداران آرسنال یا تاتنهام از این مقایسه استقبال نکنند، اما پیر امریک اوبامیانگ و دله آلی، هر دو نمونههای خوبی از دو باشگاه شمال لندنی هستند که در فصل آخر حضور خود در باشگاه، قراردادهایشان بیشتر از عملکرد آنها در زمین مورد توجه قرار گرفت. آیا میتوان مبنایی برای این مساله در نظر گرفت که امضای قرارداد بلند مدت منجر به از دست دادن انگیزه در بازیکنان میشود؟
این فرض که درخشش یک بازیکن به محض خشک شدن جوهر امضای قرارداد جدید کاهش می یابد، ریشه در این ایده دارد که عملکرد قبل از تمدید قرارداد به اوج خود میرسد. کاپیتان گابنی سابق توپچیها یک نمونه واضح از این مساله است. انتقادات از او پس از امضای قرارداد سه ساله ای که او در سپتامبر 2020 امضا کرد، تا حدی زیادی به دلیل عدم توانایی حفظ استانداردهای بالایی بود که در فصل قبلی (20/2019) از خود به نمایش گذاشته بود، جایی که او در 44 بازی 29 گل به ثمر رساند و سهم بزرگی در پیروزی آرسنال در دو بازی نیمه نهایی و فینال جام حذفی مقابل سیتی و چلسی داشت. درست مانند دله آلی که از زمان امضای قرارداد 6 ساله با تاتنهام در سال 2018 ازفرم خوب خود به مرور فاصله گرفت و درخشش او از زمان تمدید قرارداد به طور قابل توجهی کاهش یافت تا جایی که قیمت او در سایت ترنسفر مارکت از 100 میلیون یورو در سال 2018، در حال حاضر به 16 میلیون تنزل پیدا کرده است.
عثمان دمبله، جدیدترین نمونه
عثمان دمبله یکی از بهترین و جدیدترین نمونههای بازیکنانی از این دست میباشد که به تازگی و پس از کش و قوسهای قراوان قرارداد خود را با بارسلونا تمدید کرد. دمبله که در دو پنجره نقل و انتقالاتی گذشته حاضر به امضای قرارداد جدید با باشگاه نشده بود در فصلی که به نظر میرسید آخرین سال حضور او در نیوکمپ است عملکردی خیرهکننده داشت. وینگر فرانسوی که در طی 4 فصل قبلی بسیاری از بازیهای تیمش را به دلیل مصدومیت از دست داده بود در 15 بازی پایانی این فصل بر روی 12 گل آبی اناریها تاثیرگذار بود تا اصرارهای ژاوی و هواداران برای حفظ او در باشگاه شدت بیشتری بگیرد. با توجه به عملکرد فوقالعاده دمبله در ماههای پایانی حضور در نیوکمپ این سوال مطرح می شود که او با درخشش خود و بازیهای رسانهای مدیر برنامه های باهوشش به دنبال بازارگرمی و بالاتر بردن دستمزد از باشگاههایی مانند چلسی و پاریس بوده یا طبق گفته خودش اولولیت اول او برای ادامه فوتبال جایی به جز بارسلون نبوده است.
فصل آخر، فصل درخشش در زمین
شواهدی که از مفهوم «مدت قرارداد» حکایت میکنند باتوجه به عملکرد بازیکن در سال آخر قرارداد فعلی بهبود مییابد، متفاوت است. مطالعه روی 275 بازیکنی که دو فصل متوالی را بین سالهای 2012 تا 2014 در سری آ گذراندند (تاریخهای قبل و بعد از امضای قرارداد) نشان داد که بازیکنان در آخرین سال قراردادشان عملکرد بهتری داشتند. جک کورک، هافبک برنلی که یکی از بازیکنانی است که به تازگی قرارداد به پایان رسیده خود را به مدت دو سال با باشگاه تمدید کرد، در مصاحبهای که چند ماه قبل انجام داد درباره این موضوع صحبت کرد، او به خوبی اشاره کرد که بازیکنانی که وارد سال آخر قرارداد خود میشوند، علاقهمند به تحت تاثیر قرار دادن خریداران بالقوه و همچنین باشگاه فعلی خود هستند. «ما نمیخواهیم خودمان را ناامید کنیم. اگر نتایج بدی به دست بیاید، واقعاً تأثیر منفی میگذارد و این چیزی نیست که شما در رزومه خود میخواهید.»
هنگامی که در اواسط فصل گذشته از رالف رانگنیک سرمربی وقت منچستریونایتد پرسیده شد که آیا پل پوگبا را که طی چند ماه آینده در حالی که قراردادش رو به اتمام است، در لیست خود نگه خواهد داشت یا خیر او اظهار داشت حتما از او استفاده خواهد کرد زیرا او در تلاش است تا باشگاههایی که او را برای به خدمت گرفتن او را زیر نظر دارند، تحت تأثیر قرار دهد. رانگنیک گفت: «حتی اگر فقط برای درخشیدن برای امضای قرارداد جدید با تیمی دیگر باشد، او انگیزه بالایی خواهد داشت. چرا نباید به او بازی دهم؟»
در سوی دیگر ماجرا گزارشی در سال 2019 منتشر شد که ضمن بررسی عملکرد 249 بازیکن شاغل در لیگ برتر، لالیگا، بوندسلیگا و لیگ فرانسه در بین سالهای 2008 تا 2015 اعلام کرد شواهد کمی دال بر وجود رابطه مستقیم بین مدت قرارداد و عملکرد بازیکنان در معیارهایی مانند دقت شوت، دقت پاس، تکل موفق و دقایق بازی وجود دارد.
وجود دیدگاه های مختلف و بعضا متضاد با توجه به پیچیدگی موضوع چندان تعجب آور نیست. نویسندگان مقاله «تجزیه و تحلیل عملکرد بازیکنان نخبه فوتبال قبل و بعد از امضای قرارداد جدید» به این نکته اشاره میکنند که «عملکردهای فردی میتواند تحت تأثیر استراتژیها و تاکتیکهای جمعی قرار گیرد و به طور بالقوه اثرات کوچکی را که امضای قرارداد جدید ممکن است بر روی شاخص های عملکرد فردی داشته باشد، پنهان میکند.»
احترام، کلید حل مشکلات بازیکن و باشگاه
پروفسور مارک جونز روشی را توضیح داده که در آن انگیزه تحت تأثیر استقلال، ارتباط و شایستگی یک فرد قرار میگیرد، و اینکه چگونه یک قرارداد جدید میتواند بر روی این عوامل تاثیرگذار باشد. جونز میگوید: "فوتبالیست ها افراد بسیار با استعدادی هستند و آنها جذب قراردادهایی با انگیزه و پاداش مالی خواهند شد که این به منزله قدردانی از تخصص و شایستگی آنهاست." جونز به عنوان نمونه به مذاکرات انتقال اشلی کول از آرسنال به چلسی در سال 2006 اشاره می کند.
در کتاب زندگی نامه کول، مدافع سابق تیم ملی انگلیس به صراحت درباره بحث هایش با هیئت مدیره آرسنال سخن گفته است. "همه چیز زمانی شروع شد که من در هتلی در هرتفوردشایر که تیم ملی انگلستان قبل از سفر به پرتغال برای رقابتهای یورو 2004 در آن اقامت داشت در حال آفتاب گرفتن بودم. صدای هیجانزده ای فریاد زد: "اشلی!" آقای دین آنجا ایستاده بود. او به من گفت که به اندازه کافی درآمد ندارم و حقوقم افزایش خواهد یافت. لبخند تلخ من تمام آنچه را که باید بداند به او گفت. لحنش خیلی زود لبخند را از روی صورتم پاک کرد. احساس کردم رفتار او نشان می دهد که او به من لطفی می کند، مثل اینکه من یک کارآموز 17 ساله هستم. قراردادی که او پیشنهاد داد افزایش دستمزد هفتگی من از 10000 پوند به 35000 پوند بود. اما، وقتی متوجه شدم ارزش تخمینی او برای من 20 میلیون پوند در نظر گرفته شده و در کنار آن دستمزد دیگر بازیکنان آرسنال که بین 80 تا 100 هزار پوند در هفته تعیین شده بود، پیشنهاد او بسیار بد بود. این یک سیلی بود!»
در حالی که رفتار کول (و انتقال او به چلسی) اغلب به عنوان نمونه ای از حرص و طمع عجیب تلقی می شود، جونز واکنش کول را از دریچه روانشناختی می بیند. این طغیان نشانهای از بیانگیزگی بازیکنی است که احساس میکند باشگاه شایستگیهای او را نادیده گرفته است. جونز استدلال می کند: «این بحث فقط درباره پول نبود، زیرا مبلغ افزایش دستمزد او قابل توجه بود، مساله همان چیزی بود که او فکر می کرد یعنی نحوه نگاه باشگاه به او.»
دکتر اندی هیل، روانشناس بلکبرن روورز نیز ضمن تایید دیدگاه جونز میگوید: "شما داستان هایی از بازیکنان بسیار موفقی می شنوید که در یک روز مسابقه دور زمین میدوند و به بازیکنان دیگر می گویند که چقدر پول به دست می آورند، این برای فوتبالیستها اهمیت دارد، زیرا این موضوع به احساس ارزشمندی آنها مربوط میشود. طبق تجربه من پول برای اکثر آنها موضوعیت اصلی نیست بلکه مهم چیزی است که توسط پول میتوانند به نمایش بگذارند."
جیمز وارد پروس هافبک 27 ساله انگلیسی پس از امضای قرارداد پنج ساله جدید در آگوست 2021، در مصاحبه با وب سایت باشگاه ساوتهمپتون در مورد نحوه مذاکره قدیس ها صحبت کرد و از اینکه باشگاه با تحسین شایستگی های او، از او خواسته تا تیم را به روش خود رهبری کند. این نقل قول نشان میدهد که چگونه با شناخت شایستگی، یک قرارداد بلندمدت میتواند به بازیکن انگیزه دهد تا پیشرفت کند. وارد پروس از زمان تمدید قراردادش در تابستان، در فرم بسیار خوبی قرار داشته و در فصل گذشته 11 گل و 8 پاس گل به نام خود به ثبت رساند. پروفسور جونز میگوید: «به طور کلی، افراد زیادی هستند که احتمالاً عملکردشان در سال آخر قراردادشان بهبود پیدا میکند، اما نیاز به ارائه قراردادهای بزرگ احتمالاً به خودی خود برای مجموعه باشگاه و بازیکن بسیار مثبت است، زیرا به نحو مناسبی ضمن برانگیختن انگیزه بازیکن و به رسمیت شناختن شایستگی او، این باشگاه است که از عملکرد خوب او سود خواهد برد."