در فرهنگ های مختلف باستانی در مورد انرژی چی، پرانا یا انرژی حیات صحبت شده است. در واقع هرکدام عاملی را سبب زندگی و حیات دانسته اند و در موردش به نسبت ادراک خود صحبت کرده اند.
میگویند که اگر انرژی حیات در بدن کسی کم باشد، آن فرد بیمار میشود و هرچقدر سن بیشتر شود، این انرژی کمتر میشود. تغذیه، ورزش و تنفس از عوامل مهم و تاثیر گذار بر این انرژی هستند.
از نشانه های فعال بودن بیش از حد این انرژی را کاهش وزن و لاغری بیش از حد یا کاهش مدت زمان خواب بیان کرده اند.
انرژی چی، حرارت غریزی، نیروی حیات یا هر نام دیگری که هر فرهنگی روی آن گذاشته، به نظر میرسد که ریشه یکسانی داشته باشد. از نظر علمی نیز مشخص شده است که سیستم عصبی و حرکتی انسان با الکتریسیته کار میکند و اندام های موجودات زنده با آن مرتبط است. بنابراین شاید بی ارتباط نباشد که این را هم به همان انرژی مربوط بدانیم.
کشورهای شرقی سعی کرده اند با روش هایی مثل طب سوزنی، تمرینات تنفسی، حرکاتی مثل تای چی، چی گونگ سعی در هماهنگی و تنظیم آن داشته باشند.
تقویت چی، در امر پزشکی سنتی چین و ورزش های رزمی چینی اهمیت دارد و به آن پرداخته اند، برخی اساتید رزمی چین، مدعی برخورداری از چنین قدرتی هستند.
در طب سنتی ایرانی، گفته میشود که نوعی انرژی به نام انرژی حیات و حرارت غریزی وجود دارد که باعث بهبود فعالیت های فکری و بدنی میشود و اگر در بدنی این انرژی به حد کافی فعال باشد آن شخص دچار کسالت و بیماری نمیشود.
هر نوع حرکت فیزیکی که موجب انعطاف پذیری بیشتر بدن و به کارگیری عضلات مختلف بدن شود و از رکود و خشکی عضلات جلوگیری کند، باعث تقویت انرژی حیات و به حرکت درآمدن آن میشود.
انجام حرکاتی که سبب تعرق میشوند برای چی و حرارت غریزی بدن مفید هستند. باید استراحت به اندازه کافی پس از فعالیت های ورزشی شدید وجود داشته باشد و مدیتیشن میتواند مفید باشد اما مدیتیشن به تنهایی و برای مدت های طولانی سبب کرختی و سکون شده و توصیه نمیشود.
از بین حرکات یوگا، آنهایی که برای چی مناسب هستند؛ به حرکت پل، گاوآهن، کبرا، پیچ و سلام بر خورشید می توان اشاره کرد.
ورزش هایی مثل تای چی و چی گونگ برای به حرکت در آوردن و تقویت این انرژی مناسبند. از فواید دیگر آنها به تقویت سیستم عصبی، بهبود گردش خون، آرامش تن و روان، کاهش استرس و افزایش تمرکز می توان اشاره کرد.
تغذیه باید به گونه ای باشد که سبب اضافه وزن نشود. پرخوری به این انرژی آسیب میزند. آب باید به اندازه کافی نوشیده شود. روزه و چار برای مدت های استاندارد برای افرادی که لاغر نیستند بسیار مفید است و انرژی حیات آنها را تقویت میکند.
استفاده زیاد از غذاهای سرد، قندهای مصنوعی و الکل برای انرژی حیاتی بسیار مضر است.
بهتر است مواد غذایی به صورت مستقیم از طبیعت گرفته شوند و شام نباید سنگین و دیرهضم باشد.
نکته مهم دیگر تنفس است. بهتر است هوای پاکیزه تنفس شود و تمرینات تنفسی میتوانند گنجایش ریه ها را افزایش داده و موجب تقویت چی و انرژی درونی شوند.
کسانی که در محیط های شهری هستند میتوانند تمرینات تنفسی را در صبح زود که هوا تمیزتر است انجام بدهند. تنفس کامل به این صورت است که دم باید طولانی و عمیق باشد و چند ثانیه صبر کرد، سپس بازدم را به آرامی انجام داد. تا جایی که هوا به طور کامل خارج شود.
در تنفس صحیح باید شکم مانند تنفس کودک، در حین دم جلو آمده و در حین بازدم به عقب برود.
تنفس کامل را می توانید روزی بیست دقیقه تمرین کنید. البته تنفس های قوی تر هم وجود دارد.
برای افزایش این نیرو و جلوگیری از هدر رفتن آن باید خودتان را همیشه آرام نگه دارید و عصبانی نشوید. از دعوا و مشاجره پرهیز کنید. اگر در این مورد مشکل دارید حتما هر روز یک مراقبه ساده را انجام بدهید. نکته مهم در رسیدن به نتیجه صبر و حوصله است. چون افراد عجول و کسانی که زود عصبی میشوند، انرژی زیادی را هدر میدهند و برای این هدف مناسب نیستند.
نویسنده: ایمان صدیقی
