این یادداشت که شانزدهمین قسمت از سری یادداشت‌های معرفی تیم‌های حاضر در جام جهانی است، مروری بر تاریخ سیاسی، عملکرد گذشته و تیم اعزامی تونس به جام جهانی 2022 قطر خواهد داشت.
اختصاصی طرفداری| تونس یکی از کشورهای آفریقایی است که سابقۀ قهرمانی در مسابقات جام ملت‌های آفریقا در سال 2004 را در کارنامۀ خود داشته و با احتساب جام جهانی 2022 قطر، آنها تاکنون در شش دوره از این رقابت‌ها حاضر بوده‌اند. بازیکنان تونس در رقابت‌هایی که به میزبانی قطر برگزار می‌شود، می‌خواهند خط بطلانی بر طلسم ناکامی‌شان در صعود از دور گروهی بکشند. باید دید در گروهی که تیم‌هایی چون فرانسه، دانمارک و استرالیا حاضر هستند، آیا آنها موفق به این کار بزرگ خواهند شد یا خیر؟
تاریخ سیاسی تونس
تونس شمالی‌ترين كشور قاره آفریقا است که در حاشیه دریای مدیترانه واقع شده و با کشورهای الجزایر و لیبی مرز مشترک دارد. همچنین طول سواحل آن در دریای مدیترانه، 1148 کیلومتر است. مساحت این کشور 163,610 کیلومتر مربع بوده که از این نظر نود و سومین کشور پهناور دنیا محسوب می‌شود. جمعیت تونس نزدیک به 11.8 میلیون نفر و پایتخت آن هم شهر تونس است. از این تعداد 40 درصد از مردم تونس سنی زیر 24 سال دارند و نزدیک به 50 درصد آن ها هم بین 25 تا 54 سال سن دارند. در کل کشور تونس دارای جمعیتی جوان است. نرخ رشد جمعیت در تونس کمتر از یک درصد است و زبان اصلی آنها هم عربی است. البته به ترتیب، زبان‌های فرانسه، انگلیسی و تا حدی ایتالیایی نیز در امور روزمرۀ این کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد. بررسی‌های ژنتیکی نشان می‌دهد که تونسی‌ها از دیدگاه نژادی همگن نیستند و آمیزه‌ای از تیره‌های گوناگون هستند که در طول تاریخ پر فراز و نشیب این کشور، از آسیا و اروپا به شمال آفریقا کوچ کرده‌اند. مردمان کرانه‌های شمالی تونس به سبب مهاجرپذیر بودن این سرزمین، آمیزه‌ای از بربرها، فنیقی‌ها، کارتاژی‌ها، رومیان و عرب‌ها هستند.
این در حالی است که مردمان بخش‌های مرکزی و جنوبی تونس بیشتر تبار بربر دارند. پایتخت کشور تونس دارای 2.5 میلیون نفر جمعیت بوده و در کنار شهر باستانی کارتاژ قرار گرفته است. در سال 1534 میلادی عثمانیان به سرکردگی "بارباروس خیرالدین پاشا" این شهر را اشغال کردند، ولی از سال 1591 حکومت محلی به گونه‌ای مستقل از استانبول عمل می‌کرد. در سال 1881 شهر تونس به دست فرانسویان افتاد و معماری این شهر به کل دچار تغییرات زیادی شد. از پایان 1942 تا میانه‌های 1943 شهر تونس در دست نیروهای متفقین بود. پایتخت کشور تونس پر از دیدنی های مختلف و جذابی است. از بازارهای رنگارنگ و پرهیاهوی شرقی تا محله‌های قدیمی با حال و هوای قرون وسطا و امروزی، همه این‌ها را می‌توانید در این شهر زیبا پیدا کنید. بخش مرکزی شهر که مدینه نام دارد، حدود 1500 سال قبل ساخته شده و مهم‌ترین قسمت آن هم مسجد زیتونه است. صفاقس، سوسه، نابل، مهدیه، باجه، قیروان، قفصه و بنزرت از جمله مهم‌ترین شهرهای دیگر کشور تونس هستند. تونس برای اولین بار توسط فنیقی‌ها در قرن دوازدهم پیش از میلاد مسكوني گرديد.
پس از آن، در قرن پنجم قبل از میلاد، دولت شهر کارتاژ، منطقه‌ای که امروزه تونس و همچنین بخش عمده‌ای از منطقه مدیترانه را شامل مي‌شود، تحت تسلط خود درآورد. این کشور در 146 پیش از میلاد توسط امپراتوري روم تصرف شد و از آن پس تونس تا سقوط رومی‌ها در قرن پنجم، بخشي از امپراتوری روم بود. بعد از سقوط این امپراتوری، تونس مورد تاخت و تاز قدرت‌های مختلف اروپایی قرار گرفت تا سرانجام در قرن هفتم ميلادي به تصرف مسلمانان درآمد. در قرن 19 میلادی، فرانسه، تونس را مستعمره خودش کرد اما این کشور در سال 1956 استقلال‌اش را به دست آورد. اولین رئیس جمهور تونس بعد از 31 سال استبداد در سال 1987 به دست زین العابدین بن علی سرنگون شد. حکومت خود بن علی هم 23 سال بعد در سال 2011 توسط قیام‌های مردم در آن زمان، که به بهار عربی معروف شده بود، سقوط کرد و بن علی هم به عربستان فرار کرد. بهار عربی به انقلاب‌ها، خیزش‌ها و اعتراضات در جنوب غربی آسیا و شمال آفریقا در اواخر سال 2010 گفته می‌شود که پیامدهای آن تاکنون نیز ادامه دارد. این اعتراضات به این علت که در کشورهای عرب اتفاق افتاد با عنوان بهار عربی یاد می‌شود. در پی بهار عربی حاکمان مستبدی در تونس، مصر، لیبی و یمن از قدرت ساقط شده‌اند.
جرقه بهار عربی در کشورهای عربی از کشور تونس در 18 دسامبر 2010 و در پی خودسوزی "محمد بوعزیزی" در اعتراض به فساد و بدرفتاری پلیس، آغاز شد. این انقلاب در خود کشور تونس به انقلاب یاس معروف شد. این اعتراضات در تونس در اثر میزان بالای بیکاری، بحران غذا، فساد، فقدان آزادی بیان و اشکال دیگر آزادی‌های سیاسی و شرایط بد زندگی ادامه یافت. از این‌رو کشور تونس در شروع این خیزش مردمی اعراب نقش مهم و برجسته‌ای ایفا کرد و هر جا سخن از بهار عربی به میان است، ابتدا از کشور تونس سخن به میان می‌آید.
جایگاه تونس در نقشه جغرافیایی دنیا
رکوردداران بازی و گل ملی تونس
لیست برترین‌های آماری تاریخ تونس از حیث بازی ملی و گل را که به طور اختصاصی از سوی حسین خسروی برای طرفداری تهیه شده را مشاهده می‌کنید. توضیح اینکه ردیف‌های کم‌رنگ مربوط به بازیکنان بازنشسته این تیم و ردیف‌های پررنگ مربوط به بازیکنان فعال است.
رکوردداران بازی ملی در تونس
راضی جعايدی، مدافع سال‌های نه چندان دور فوتبال تونس با 105 بازی که طی سال‌های 1996 تا 2009 به مدت 13 سال برای فوتبال کشورش انجام داده، رکورددار بازی ملی برای تونس است. شکری الواعر با 97 بازی در ردۀ دوم ایستاده و پس از این دو بازیکن، خالد بدرا با 96 بازی در جایگاه سوم قرار گرفته است. گفتنی است که در بین 10 بازیکن برتر تونس از نظر بازی ملی، تنها یک بازیکن هنوز در مستطیل سبز مشغول به بازی است.
رکوردداران گل ملی در تونس
عصام جمعه مهاجم فوتبال تونس که تا سال 2014 به مدت 9 سال پیراهن کشورش را در میادین مختلف بر تن کرده است با 36 گل در جایگاه نخست برترین گلزنان تونسی در عرصۀ ملی قرار دارد. پس از او وهبی خضریِ سرشناس که هنوز هم برای تیم ملی کشورش به میدان می‌رود با 24 گل در جایگاه دوم ایستاده است. نفر سوم در این لیست هم، فرانسیلودو سانتوسِ برزیلی‌الاصل هست که با زدن 22 گل در رتبۀ سوم قرار گرفته است. گفتنی است که در بین 10 بازیکن برتر تونس از نظر گل ملی، تنها دو بازیکن هنوز در مستطیل سبز مشغول به بازی هستند.
عملکرد تونس در جام جهانی
تونس یکی از کشورهای آفریقایی است که سابقۀ قهرمانی در مسابقات جام ملت‌های آفریقا در سال 2004 را در کارنامۀ خود داشته و با احتساب جام جهانی 2022 قطر، آنها تاکنون در شش دوره از این رقابت‌ها حاضر بوده‌اند. فوتبال تونس در تمامی دوره‌هایی که در جام جهانی حاضر بوده، توفیق خاصی بدست نیاورده و در همان دور گروهی به کار خود در این مسابقات پایان داده است.
اولین دورۀ حضور فوتبال تونس در این رقابت‌های مهم به سال 1976 و جام جهانی آرژانتین بر می‌گردد که در آن عقاب‌های کارتاژ در گروهی که لهستان، آلمان غربی و مکزیک قرار داشتند، با ایستادن در جایگاه سوم جدول نتوانستند به دور حذفی این مسابقات صعود کنند. اتفاقی که در دوره‌های دیگر جام جهانی نیز به وقوع پیوسته و فوتبالیست‌های تونسی نتوانستند در این تورنمنت مهم خودی نشان دهند. از چهره‌های مشهور فوتبال تونس در رقابت‌های جام جهانی می‌توان به نام‌هایی چون وهبی خضری، حاتم طرابلسی، ریاض بوعزیزی، قیس غضبان و فخرالدین بن یوسف اشاره کرد.
آمار و ارقام تونس در جام جهانی
تونس در مجموع 5 دوره حضورش در جام جهانی، 15 مسابقه انجام داده که حاصل آنها 2 برد، 4 تساوی و 9 شکست بوده است. آنها 13 گل زده و 25 گل دریافت کرده‌اند و با مجموع 10 امتیاز، در رده چهل و هفتم جدول امتیازی تمام ادوار جام جهانی قرار گرفته‌اند.
ریاض بوعزیزی و قیس غضبان با 8 بازی در 3 دوره، مشترکا رکورددار بازی در جام جهانی برای فوتبال تونس هستند و پس از این دو بازیکن، حاتم طرابلسی با انجام 7 بازی در ردۀ بعدی قرار گرفته است. همچنین وهبی خضری با 2 گل زده رکورددار گلزنی برای تونس در این رقابت‌های مهم به شمار می‌آید. مهاجم عقاب‌های کارتاژ این دو گل را در جام جهانیِ 2018 و مقابل تیم‌های بلژیک و پاناما به ثمر رسانده است. در ردۀ بعدی بازیکنان یک گله قرار دارند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به مختار ذویب، فخرالدین بن یوسف و علی کابی اشاره کرد.
پیراهن و اسپانسر تونس در جام جهانی قطر
پیراهن اول فوتبالیست‌های تونسی در جام جهانی 2022 قطر به رنگ قرمز بوده که الهام گرفته از نمادهای امپراتوری باستانی کارتاژ و زره شخصیت تاریخی آن هانیبال است. پیراهن دوم نیز با طرح مشابه پیراهن نخست اما به رنگ سفید ارائه شده است. تونسی‌ها برای اسپانسری پیراهن‌های خود به سراغ کمپانی کاپا رفته‌اند. تونس تنها کشوری در مسابقات جام جهانی قطر است که اسپانسر پیراهن‌هایش، کاپا است.
پیراهن رسمی اول و دوم تونس برای جام جهانی 2022
تونس در جام جهانی 2022
تیم ملی فوتبال تونس در مرحۀ مقدماتی جام جهانی 2022 قطر در قارۀ آفریقا در گروه دوم این رقابت‌ها قرار داشت و با انجام 6 بازی و کسب 13 امتیاز به طور مستقیم و بالاتر از گینۀ 11 امتیازی به جام جهانی صعود کرد. مردان فوتبال تونس با کسب چهار برد، یک مساوی و یک شکست گام به مسابقات 2022 قطر گذاشته‌اند. می‌توانید روند نتیجه‌گیری و صعود این تیم در جریان بازی‌های مقدماتی جام جهانی قطر را به تفصیل در تصویر زیر مشاهده کنید.
نتایج تونس در بازی‌های مقدماتی جام جهانی 2022
تونس در رقابت‌های جام جهانی 2022 در گروه چهارم این مسابقات قرار گرفته است.گروهی که شامل تیم‌های فرانسه، استرالیا و دانمارک می‌شود و با توجه به تیم‌های حاضر در این گروه و بضاعتی که فوتبال تونس دارد، آنها بخت کمی برای صعود از این گروه خواهند داشت. تیم ملی تونس در مسابقات جام جهانی 2022 "جلال کادری" را بر روی نیمکت خود می‌بیند که این سرمربی 50 ساله از سال 2022 سکان هدایت این تیم را در دست داشته است. البته جالب است بدانید تا همین چند ماه پیش، خطر حذف از جام جهانی قطر فوتبال تونس را تهدید می‌کرد. جدال میان فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش و جوانان کشور تونس، باعث شده بود تا این کشور خطر حذف از مسابقات جام جهانی را به شدت احساس نماید. حتی در آن مقطع زمانی صحبت از حضور یکی از دو تیم الجزایر یا مالی به جای این تیم از قارۀ آفریقا به مسابقات قطر بود که این اتفاق به هر حال رخ نداد تا تونس یکی از چهار تیم گروه چهارم در رقابت‌های جام جهانی 2022 باشد.
