این یادداشت که ششمین قسمت از سری یادداشتهای معرفی تیمهای حاضر در جام جهانی است، مروری بر تاریخ سیاسی، عملکرد گذشته و تیم اعزامی ایران به جام جهانی 2022 قطر خواهد داشت.
اختصاصی طرفداری| ایران در حالی آماده حضور در بزرگترین آوردگاه فوتبالی میشود که طی هفتههای گذشته حرف و حدیثهای فراوانی در خصوص احتمال حذف تیم ملی از حضور در جام جهانی قطر مطرح شده و باید دید در شرایطی که کیروش در سومین جام جهانی پیاپی روی نیمکت ایران مینشیند، در نهایت چه نتایجی رقم خواهد زد.
تاریخ سیاسی ایران
سرزمینی که ابن سینا، حافظ، رودکی، عمر خیام، فردوسی، ابوریحان بیرونی، محمود حسابی، فروغ فرخزاد، عبدالله موحد، عباس کیارستمی، علی دایی و مریم میرزاخانی را به دنیا معرفی کرده، تمدن کهنی دارد و قدمت ایلام به عنوان اولین تمدن بزرگ، به 2700 سال قبل از میلاد بازمیگردد. خط میخی در شهر شوش ابداع شد و وقتی در 1000 سال قبل از میلاد، قبایل آریایی شمال شرقی به جنوب مهاجرت کردند، ایران متولد شد. طی 1000 سال بعد، دین قالب مردم ایران، زرتشت بود و ایرانیها در قالب غیرمتحد و به صورت عشایری زندگی میکردند. در 559 قبل از میلاد بود که کوروش کبیر با به زیر کشیدن مادها، حکومت هخامنشی به عنوان بزرگترین امپراتوری تا آن زمان را تشکیل داد؛ حکومتی که در ادامه از سوی داریوش کبیر، مبدع جاده سلطنتی و احیاکننده کانال سوئز، گستره بزرگتری پیدا کرد و قدرتمندتر شد.
در 339 قبل از میلاد بود که اسکندر مقدونی در انتقام از حمله ایران به یونان، به کشورمان حمله کرد و تخت جمشید را به آتش کشید و خسارات جبران ناپذیری به ایران زد. حکومت در ایران توسط سلوکیان و بعد ساسانیان ادامه داشت که در اواسط قرن ششم میلادی، این بار مسلمانان به دستور خلیفه دوم، عمر، به ایران حمله کردند و بعد از آن، اسلام تبدیل به دین قالب ایرانیان شد. اعراب بعد از حضور در کشور، هنر، سیستم حقوقی و قانونی ایران را به قرض گرفتند.
در ادامه در قرن یازدهم این امپراتوری عثمانی بود که به ایران حمله کرد و در قرن بعدی، نوبت چنگیزخان مغول بود که به قصد انتقام از سرپیچی شاه ایران، به ایران یورش کند و طی این حمله، سه چهارم جمعیت ایران را به قتل رساند. این چندمین حمله بزرگ تاریخ به ایران به حساب میرود. حملاتی که ایران از همه آنها عبور کرده و سراپا مانده است.
حکومت در ایران با ایلخانان ادامه پیدا کرد و آن موقع بود که نوبت به حمله تیمورلنگ به کشور رسید تا در قرن 15، صفویان به قدرت برسند و همانها بودند که شیعه را به عنوان مذهب رسمی کشور اعلام کردند. افشاریان در قرن 18 و در ادامه زندیان و سپس قاجاریان حکومت را به دست گرفتند و این قاجار بود که پایتخت را به تهران منتقل کرد. قرن 20 دوران رضاشاه و تحولات بنیادین در مدرنسازی، برابری حق مرد و زن و آموزش عالی در کشور بود و نام کشور از ایران به پرشیا تغییر کرد.
ایران در نیمه دوم قرن بیستم با آخرین تغییر حکومت مواجه شده و این جمهوری اسلامی بود که روی کار آمده است. در ادامه، جنگ، اختلافات داخلی و تحریمهای گسترده غرب همواره گریبان ایرانیان را گرفته است تا کشور همچنان بین کشورهای جهان سوم و در حال توسعه باشد.
رکورددارن بازی و گل ملی ایران
لیست برترینهای آماری تاریخ ایران از حیث بازی ملی و گل را که به طور اختصاصی از سوی حسین خسروی برای طرفداری تهیه شده را مشاهده میکنید. توضیح اینکه ردیفهای کمرنگ مربوط به بازیکنان بازنشسته این تیم و ردیفهای پررنگ مربوط به بازیکنان فعال است.
جواد نکونام، علی دایی و علی کریمی نفرات برتر تیم ملی ایران از حیث تعداد بازی هستند که به ترتیب 151، 149 و 127 بار پیراهن ملی را به تن کردهاند. نکونام طی 15 سال به رکورد بیشترین بازی ملی رسیده و دایی و کریمی به ترتیب 13 و 14 سال در تیم ملی توپ زدهاند. تنها بازیکنان لیست برترینهای ایران که میتوانند رکورد خود را ارتقا دهند، احسان حاجصفی و کریم انصاریفرد هستند که به ترتیب 121 و 94 بازی برای ایران انجام دادهاند. سایر بازیکنان لیست، بازنشسته شدهاند.
علی دایی که برای بیش از یک دهه، برترین گلزن دنیا در رده ملی بود و رکوردرش از سوی فوق ستارهای به نام کریستیانو رونالدو شکسته شد، با 109 گل بهترین گلزن تاریخ ایران به حساب میرود. کریم باقری 50 گل برای تیم ملی زده و در رده دوم است. تنها بازیکنان فعال لیست 10 نفره بهترین گلزنان تاریخ ایران، سردار آزمون، کریم انصاریفرد و مهدی طارمی هستند که به ترتیب 41، 29 و 28 گل زدهاند.
عملکرد ایران در جام جهانی
تیم ملی ایران در 5 دوره جام جهانی شامل 1978، 1998، 2006، 2014 و 2018 به میدان رفته، ولی هیچ گاه موفق نشده از مرحله گروهی صعود کند. تیم ملی تا 1950 عضو فیفا نبود و در ادامه تا سال 1974، حتی در مسابقات مقدماتی هم شرکت نمیکرد. کشورمان توانست در دومین تلاش خود، مجوز حضور در آرژانتین 1978 را به دست آورد و برای اولین بار راهی جام جهانی شود. ایرانیها 20 سال برای حضور دوباره در جام جهانی منتظر ماندند و بعد از بازی دراماتیک و خاطره انگیز برابر استرالیا در ملبورن بود که به عنوان تیم شماره 32، بلیت پرواز به فرانسه 98 را رزرو کردند.
ایران توانست در 2018 برای اولین بار در طول تاریخ، به صورت پیاپی به جام جهانی صعود کرده و با عملکرد بسیار خوبی که در گروه مرگ مسابقات داشت، خیلی به صعود نزدیک شد، ولی در نهایت این اسپانیا و پرتغال بودند که اول و دوم شدند.
آمار و ارقام ایران در جام جهانی
ایران 15 بازی در جام جهانی انجام داده که حاصل آنها 2 برد (آمریکا و مراکش)، 4 تساوی و 9 شکست بوده است. تیم ملی 9 گل در جام جهانی (داناییفرد، روشن، استیلی، مهدویکیا، گلمحمدی، بختیاریزاده، قوچاننژاد، انصاریفرد و گل به خودی بازیکن مراکش) به ثمر رسانده و 24 گل هم خورده است. مهدی مهدویکیا، آندرانیک تیموریان، علیرضا جهانبخش و احسان شجاعی با 6 بازی، رکورددار بازی برای ایران در جام جهانی هستند و مسعود شجاعی با حضور در 3 دوره شامل 2006، 2014 و 2018، از این حیث رکورددار است.
پیراهن و اسپانسر ایران در جام جهانی قطر
هنوز خبری از رونمایی پیراهن رسمی ایران در جام جهانی نیست و آخرین خبر آنکه قرار است سهشنبه 17 آبان این اتفاق رخ دهد. فعلا و آن طور که از اخبار غیررسمی برمیآید، ایران در جام جهانی قطر با پیراهن سفید به میدان خواهد رفت و و رنگ قرمز را به عنوان پیراهن دوم انتخاب کرده است. آنها برای اسپانسری پیراهنهای خود سراغ برند داخلی مجید رفتهاند و تنها کشور مسابقات هستند که با این برند در جام جهانی بازی خواهند کرد.
ایران در جام جهانی 2022
ماجراجویی ایران در مسابقات مقدماتی جام جهانی دو نیمه متفاوت داشت. در دور دوم مقدماتی، 2 شکست دور از انتظار مقابل بحرین و عراق کشور را تا آستانه حذف از جام جهانی پیش برد و مارک ویلموتس را برکنار کرد. در ادامه، دراگان اسکوچیچ بود که سکان هدایت تیم ملی را به عهده گرفته و همه چیز را دستخوش تغییر کرد و در 8 روز، در 3 مسابقه مرگ و زندگی پیروز از زمین خارج شد. در مرحله آخر مقدماتی، 8 برد از 10 مسابقه، ایران را صدرنشین گروه کرد تا به عنوان صدرنشین گروه و تیم دوم بعد از برزیل، نام خود را در فهرست مسافران جام جهانی قطر ثبت کرده باشد.
ایران در ششمین حضورش در جام جهانی باید با آمریکا و انگلیس مصاف دهد که جنبه سیاسی هر دو مسابقه به اندازه جنبه فوتبالی برای طرفداران تیم ملی اهمیت دارد. ایران که ولز را هم به عنوان دیگر همگروهی خود میبیند، در سومین حضور پیاپیاش در جام جهانی، به دنبال اولین حضور در مرحله حذفی جام جهانی هم هست، ولی با وجود برخوردار بودن از نسلی قابل اتکا و مستعد، روند آمادهسازی نامناسب و مدیریت ضعیف در فدراسیون فوتبال و همچنین ناکارآمدی اسکوچیچ در کنترل رختکن، امید ایرانیها برای رسیدن به این رویا را کمرنگ کرده است.
انتظار میرود ایران در قطر و در مواجهه با تیمهای قدرتمندی چون انگلیس، همانند روسیه 2018، سیستم دفاعی فشرده را در دستور کار قرار داده و برای گلزنی با اتکا به موقعیتشناسی و پختگی بیشتر مهاجمان لژیونر خود، روی ضدحملات حساب بازکند.