زدراکو رایکوف؛مسیری نسبتا طولانی برای ساختن فوتبال ایران طی کرد.او در 5 دسامبر 1927 در شهر چوروگ کشور یوگسلاوی متولد شد که اکنون منطقه ای از صربستان محسوب می شود.
او یک مهاجم نوک بود به مدت 12 سال در باشگاه ویوودینا بازی کرد؛220 بازی و 94 گل حاصل کار وی در ویوودینا بود؛همچنین یک سال را در باشگاه لوزان اسپرت و سه سال هم در باشگاه بیل بینه گذراند و در نهایت در سال 1966 از دنیای فوتبال خداحافظی کرد. همچنین او از سال 1951 تا سال 1958 برای تیم ملی یوگسلاوی بازی کرد که حاصل ٱن 28 بازی و 11 گل بود.
بعد از دو سال مربیگری در ویوودینا؛او در سال 1969 به ایران آمد و مربیگری تاج را برعهده گرفت و همچنین در همان سال مربی تیم ملی ایران شد. او به مدت 7 سال مربی باشگاه تاج بود؛ولی زمان مربیگری اش در تیم ملی ایران بسیار کوتاه تر بود و فقط یک سال توانست روی نیمکت تیم ملی ایران بنشیند.او در سال 1976 از تاج جدا شد و بعد از یک سال بدون تیم بودن در سال 1978 روی نیمکت سپاهان اصفهان نشست.بعد از پیروزی او هم ایران را ترک کرد و در سال 1979 مربی الجزایر شد؛دو سال را در آنجا گذراند و سپس در سال 1981 به عنوان مربی کوردوبا برگزیده شد.بعد از گذراندن دو سال در کوردوبا؛او در سال 1983 رسما از دنیای فوتبال خداحافظی کرد.
اما تاثیری که وی در فوتبال ایران گذاشت غیرقابل انکار است؛در مجموع 8 سالی که او در فوتبال ایران بود؛مهم ترین کارش حرفه ای کردن بازیکنان ایرانی بود که شرحش را می خوانید:
فوتبال ایران را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد: قبل از رایکوف، و بعد از رایکوف. پیش از رایکوف تنها بازی کردن مهم بود. بازیکنان در تمرینات به دویدن دور زمین و نرمش کردن اکتفا می‌کردند و در مدرن‌ترین حالت پشت سر هم صف می‌کشیدند و به تمرین شوت می‌پرداختند و در نهایت ۱۱ به ۱۱ بازی می‌کردند. رایکوف تمرینات را در فوتبال ایران دگرگون کرد.
در تمرین رایکوف، گرم کردن و نرمش از بدن‌سازی جدا بود. او «تمرینات فیزیکی» را یکی از پایه‌های اصلی تمرین می‌دانست. رایکوف در بدن‌سازی استفاده از وزنه، هالتر و توپ مدیسن‌بال را رایج کرد. او تمرین‌ها را به چند بخش تقسیم کرد. تمرین دفاع از تمرین حمله جدا بود و تمرین توپ‌گیری، با تمرین حفظ توپ تفاوت داشت. تمرین برای شوت‌زنی و گل‌زنی، یک رشته جداگانه بود که باید در شرایط بازی یا نزدیک به بازی اجرا می‌شد. رایکوف «دریبل زدن» را هم آموختنی می‌دانست. او به‌ویژه در تیم جوانان ایران در هر روز تمرین دریبل زدن را از اصلی‌ترین بخش‌های تمرین قرار می‌داد. رایکوف برای «سر زدن» هم تمرینات ویژه‌ای داشت و برای «جاگیری» در حالت دفاعی یا تهاجمی نیز بازیکنان را به تمرینات تازه‌ای وامی‌داشت. او تکل را هم آموزش می‌داد. همین‌طور انواع توپ زدن و انواع استپ کردن را. کارهایی که پیش از او در فوتبال ایران رایج نبود و انجام نشده بود. شیوه تمرینات رایکوف به گونه‌ای بود که بازیکنانش پس از طی یک دوره تمرینی، مهارت‌های تکنیکی، برتری‌های تهاجمی و قابلیت‌های دفاعی تازه‌ای پیدا می‌کردند.
پیش از رایکوف، تمرین در فوتبال ایران هفته‌ای سه جلسه بود. تمرین روز پیش از بازی منع می‌شد. تمرین فردای بازی – که امروز تحت عنوان ریکاوری لازم‌الاجراست - قدغن بود. برنامه برای تمرین وجود نداشت چرا که ضرورت نداشت. رایکوف برای فوتبال ایران «برنامه تمرین» آورد. تمرین اول هفته، تمرین روز دوم، تمرین روز سوم (اوج تمرین تاکتیکی) تمرین روز چهارم (با توجه بیشتر به مرور دستورهای حرکتی)، تمرین روز پنجم (با اصل قرار دادن ضربه‌های آزاد و پرتاب اوت) تمرین روز ماقبل مسابقه (یادآوری‌کننده وظایف روز مسابقه).
بزرگترین کاری که رایکوف برای ایران انجام داد؛حرفه ای سازی فوتبال ایران بود.اگر اکنون ما برای شروع جام جهانی در قطر آماده می شویم و فوتبال و تیم ملی هرچند بیمار داریم؛نباید فراموش کنیم یکی از سنگ بناهای او را چه کسی نهاده است...
