اختصاصی طرفداری - 18 آگوست 1998، روزی که لوئیز فن خال برای نخستین بار و در جریان دیدار برگشت سوپرکاپ اسپانیا ژاوی هرناندز را در دیدار برابر مایورکا بازی داد و این پدیده جوان موفق به گلزنی در نخستین بازی‌اش برای بارسا شد، از همان زمان می‌شد حدس زد که این هافبک جوان و خلاق تا چه اندازه می‌تواند در آیندۀ فوتبال کشورش و جهان تاثیرگذار باشد. از آن تاریخ تا آخرین بازی او در فوتبال اروپا، ژاوی هرناندز به عنوان بازیکن بارسلونا از زمین بازی خارج می‌شد. او در سال 2015، وقتی 35 سال سن داشت و چهارمین قهرمانی‌اش در لیگ قهرمانان اروپا را با پیروزی 3-1 برابر یوونتوس در برلین به دست آورد، بندر بارسلون را به مقصد قطر ترک کرد. بعد از 18 سال درخشش در نیوکمپ و انجام بیش از 750 بازی برای بارسلونا، ژاوی سرانجام به پایان خط رسیده بود. او بعداً بدون هیچ نیش و کنایه‌ای درباره خروجش از تیم گفت:
مشخصاً باید باشگاه را ترک می‌کردم.
ژاوی و سال‌های ابتدایی حضورش در بارسلونا
مهندس بلوگرانا در حالی بارسلونا را ترک کرد که رکورد بیشترین بازی انجام داده و جام کسب شده در تاریخ این باشگاه را شکسته بود. هشت قهرمانی در لالیگا که اولین آن‌ها در سال 1999 به دست آمده بود، سه قهرمانی در کوپا دل ری، شش قهرمانی در سوپر کاپ اسپانیا، دو قهرمانی در سوپر کاپ اروپا و دو قهرمانی در جام باشگاه‌های جهان از جمله افتخاراتی بود که به همراه چهار قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا، ژاوی را در آن زمان رکورددار کرده بود؛ البته هم‌تیمی سابق او یعنی آندرس اینیستا هم به این افتخارات مهم دست یافته بود. هرچند که تعریفِ ژاوی در مدال‌ها و جام‌هایی که کسب کرده است، خلاصه نمی‌شود. از چندین جهت ژاوی نشان دهندۀ تحول بارسلونا در زمین بازی بود، انقلابی که هویت تازه‌ای را برای آن‌ها به وجود آورد و موجب تشکیل یک ایدئولوژی فوق‌العاده در دنیای فوتبال شد. در حقیقت، او در زمین مسابقه تنها یک بازیساز نبود و در هر پاس او فلسفه بازی بارسلونا دیده می‌شد. فوتبال ژاوی زیر نظر قهرمان دوران کودکی‌اش یعنی پپ گواردیولا شکوفا شد و سپس او به یکی از کلیدی‌ترین بازیکنان بارسلونا و تیم ملی کشورش اسپانیا تبدیل شد.
ژاوی و دوست و همبازی صمیمی‌اش لیونل مسی با جام نقره‌ای لیگ قهرمانان اروپا
یوهان کرایوف درباره ژاوی گفته بود:
اگر ژاوی روز بدی داشته باشد، آن وقت بارسلونا عملاً نیمی از عملکرد مثبتش را از دست می‌دهد. او یکی از بازیکنانی است که توانایی به دست گرفتن ریتم و کنترل بازی را دارد و سبک بازی او این اجازه را به مابقی بازیکنان تیم می‌دهد که با آزادی عمل بیشتری در زمین حضور یابند. او یک فوتبالیست متفاوت است.
بارسلونا و تیم ملی اسپانیا دوران موفقی در حضور ژاوی داشتند که قطعا این دوران بدون او ممکن نبود. سبک بازی او و توانایی کنترل این بازیکن بر سرعت بازی، شگفت آور بود و هیچ نوع پاسی نبود که او نتواند آن را برای هم تیمی هایش مهیا سازد. به سادگی می‌توان گفت، او بازی را به گونه‌ای خاص می‌دید که کمتر بازیکنی را در دنیای فوتبال می‌توان به مانند او مثال زد. در مورد ژاوی می‌توان تعبیر جالبی به کار برد و آن این است:
اگر فوتبال به مشابه یک علم بود، از ژاوی می‌توان به عنوان یک کاشف یاد کرد.
ژاوی و کاسیاس؛ اسطوره‌های فوتبال اسپانیا با کاپ قهرمانی یورو 2012
در حالیکه از بارسلونای پپ گواردیولا به عنوان بهترین تیم باشگاهی تاریخ فوتبال جهان یاد می‌کنند، نمی‌توان از اسپانیایِ ویسنته دل بوسکه هم به عنوان یکی از برترین تیم‌های ملی تاریخ فوتبال دنیا به سادگی گذشت. ژاوی تأثیر بسیاری در قهرمانی اسپانیا در یورو 2008 اتریش و سوئیس، جام جهانی 2010 آفریقای جنوبی و یورو 2012 اوکراین و لهستان داشت. سبک تیکی تاکایی که در تیم ملی اسپانیا به کار گرفته می‌شد، تا حدود زیادی به آرامش و حرکات ژاوی هرناندز در زمین بازی بستگی داشت. گرچه پیروزی 4-0 اسپانیا برابر ایتالیا در فینال یورو 2012 آخرین بازی ژاوی در پیراهن تیم ملی اسپانیا نبود، اما او در این دیدار با عملکرد فوق العاده‌ای که داشت، گوشه‌ای از توانایی‌هایش را به نمایش گذاشت. تلاش بی وقفه او در میانه میدان و به دست گرفتن کنترل آن قسمت از زمین جزو اصلی‌ترین توانایی‌های ژاوی هرناندز محسوب می‌شد که او را به یکی از تاثیرگذارترین ستارگان فوتبال این سال‌های اسپانیا تبدیل کرده بود. بعد از آن بازی روند تیم ملی اسپانیا در تورنمنت‌های بین‌المللی رو به افول رفت اما پیش از آن ژاوی به عنوان بهترین بازیکن یورو 2008 انتخاب شده بود و در جمع سه نفر پایانی جایزۀ توپ طلای فیفا در سال 2010 هم قرار گرفته بود.
ژاوی هرناندز هافبک پرافتخار تیم ملی فوتبال اسپانیا
در بارسلونا و تیم ملی اسپانیا او بازیکنی ثابت، بدون جانشین و کارآمد بود که البته هر دو تیم در پیشرفت فوتبالی او نقش قابل توجهی ایفا کردند. حتی سرسخت ترین هواخواهان استقلال کاتالونیا از دولت اسپانیا هم نمی‌توانستند از موفقیت‌های ژاوی در تیم ملی اسپانیا غافل شوند و از آن‌ها چشم‌پوشی کنند. ورود ژاوی به هر دو تیم با تأثیر و نفوذ بسیاری در تیم باشگاهی و ملی او همراه بود که موجب تغییری تاریخی در فوتبال اسپانیا شد. معمولاً این مربیان هستند که آموخته‌های تاکتیکی‌شان را به بازیکنان یاد می‌دهند اما در بارسلونا و تیم ملی اسپانیا چنین مسئله‌ای برای ژاوی هرناندز صدق نمی‌کرد. همانطور که پپ گواردیولا گفته بود:
من هیچ چیزی به ژاوی یاد ندادم.
ویسنته دل بوسکه هم دربارۀ او گفته بود:
ژاوی، اهمیت بیشتری از مربی تیم دارد.
ژاوی هرناندز مرد پرافتخار باشگاه بارسلونا
ژاوی نه تنها به عنوان بهترین بازیکن بلکه به عنوان تاریخی‌ترین بازیکن فوتبال اسپانیا به یاد آورده می‌شود. او در کاتالونیا و حتی در سطح کشور، بدون هیچ تضاد و جنجالی، از شخصیتی نمادین برخوردار است و تنها مورد احترام و تحسین قرار می‌گیرد. ژاوی به کمک بهترین مربیان یک دهه اخیر فوتبال اروپا، بارسلونایِ تحت فشار و اسپانیای کم افتخار را به بالاترین درجات فوتبال باشگاهی و ملی در سطح جهان رساند. بی‌راه نیست که از وقتی ژاوی با حضور در قطر خودش را نیمه بازنشسته کرد، تغییرات بیشتر اما ناموفق‌تری در بارسلونا و اسپانیا به وقوع پیوست. بارسلونای لوییز انریکه، ارنستو والورده، کیکه ستین و رونالد کومان در ادامه راه ناامیدانه عمل کردند و از آرمان‌های قبلی باشگاه عقب نشینی نمودند. این در حالی بود که تیم ملی اسپانیا هم روند فاجعه باری را طی سال‌های اخیر طی کرده و پس از حذف در دور گروهی جام جهانی 2014، در یک هشتم نهایی یورو 2016 و جام جهانی 2018 هم به ترتیب با شکست برابر ایتالیا و روسیه از گردونه رقابت‌ها کنار رفته است. هر چند در یورو 2020 لاروخا با هدایت انریکه تا نیمه نهایی هم پیش رفت و در آنجا تنها در ضیافت پنالتی‌ها، مغلوب قهرمان این مسابقات یعنی ایتالیا شد، اما باز هم اسپانیا از نبود هافبک خلاق و تاثیرگذاری چون ژاوی در طول این سال‌ها آسیب بسیاری دیده است. از دیگر نکات بارز در نحوه بازی ژاوی دید بالای او در طول بازی‌ها بوده است. اهمیت سر بالا بودن برای بازیکنی چون ژاوی در حین حمل توپ، بلکه در زمان قبل از تصاحب توپ است که از اهمیت خاصی برخوردار است.
ژاوی هرناندز مرد محبوب آبی اناریها
به سختی می‌توانید صحنه‌هایی از بازیکنانی چون ژاوی پیدا کنید که حتی اگر مالک توپ هم نباشند، باز هم در مستطیل سبز سرشان چرخشی به اطراف نداشته باشد. مهندس بلوگرانا به همین دلیل در اکثر مواقع می‌توانست در کسری از ثانیه، تصمیمات سریع و درستی را در طول بازی اتخاذ کند.توانایی ژاوی متکی بر پیدا کردن و بهره‌وری هر چه بیشتر از فضا بوده است. خود ژاوی در این باره می‌گوید:
این چیزی است که من انجام می‌دهم، نگاه برای پیدا کردن فضاهای بیشتر. این کار همیشگی من است. همیشه نگاه می‌کنم تا فضا و روزنه‌ای هرچند کوچک، پیدا کنم.
با این وجود به نظر می‌رسد که تأثیرات سبک بازی ژاوی هنوز به طور کامل در فوتبال جهان جای نگرفته است. او بی‌شک همین حالا هم نقش قابل توجهی در روند صعودی فوتبال هم‌تیمی‌های سابقش چون سرجیو بوسکتس و تیاگو آلکانتارا داشته است. هرچند که قطعاً در نسل بعدی فوتبال جهان از آکادمی فوتبال لا ماسیا گرفته تا سرتاسر اروپا، بازیکنان جوان سبک بازی ژاوی هرناندز را الگوی خودشان قرار می‌دهند. او بارسلونا را در حالی ترک کرد که به 25 قهرمانی با آن‌ها رسیده بود و وقتی از تیم ملی اسپانیا خداحافظی کرد هم به قهرمانی سه تورنمنت بین‌المللی معتبر دست یافته بود. ژاوی همچنین سابقه سه بار انتخاب به عنوان سومین بازیکن سال فیفا، قرارگیری در تیم منتخب سال فیفا و یوفا، انتخاب به عنوان مرد سال فوتبال جهان از دید ورلدساکر و بهترین پاسور دو فصل لالیگا و یک فصل لیگ قهرمانان اروپا را در کارنامه دارد.
ژاوی هرناندز اسطورۀ ماندگار فوتبال اسپانیا و باشگاه بارسلونا
با این حال میراث ژاوی بسیار ارزشمندتر از جام‌هایی است که وی در دوران بازی‌اش به دست آورده است. در حال حاضر یا برای همیشه، ژاوی هرناندز یکی از برترین بازیکنان تاریخ فوتبال اسپانیا به حساب می‌آید.
