اختصاصی طرفداری - پس از کش و قوس های فراوان و رفت و آمد بین چلسی و آرسنال، در نهایت رافینیا به همان انتقالی رسید که روی آن اصرار داشت.
بازیکن برزیلی خط جلو لیدزیونایتد در نهایت در انتقالی با مبلغی قابل توجه راهی بارسلونا شد تا ژاوی به یکی از اهداف اصلی اش در تابستان امسال دست پیدا کند. بحث های زیادی پیرامون قیمت و اینکه آیا رافینیا ارزش مبلغ پرداخت شده را دارد یا خیر در میان هواداران فوتبال در سراسر دنیا شکل گرفته است. با این حال من همواره تاکید داشته ام که بازیکن را نه از روی قیمت خریداری شده اش، بلکه از روی تخصصش و کاری که قرار است در تیم انجام دهد باید قضاوت کرد و در نهایت با مشاهده عملکردش پاسخ داد که آیا ارزش قیمت پرداخت شده را داشته یا خیر (حتی در آن لحظه نیز پاسخ به این سوال قطعی نیست).
در این یادداشت به طور ویژه و مفصل درباره کیفیت فنی رافینیا، تخصص او به عنوان یک بازیکن خط جلو و توانایی هایش که می تواند به بارسلونا در فصل آینده کمک کند، خواهم پرداخت. در ابتدای یادداشت در چند بخش به مطالعه چندین داده فنی پیشرفته و تحلیل آن می پردازم و پس از آن نیز چند مورد مصداقی را درون زمین مسابقه به شما ارائه خواهم داد که به درک بهتر توانایی های رافینیا کمک زیادی خواهد کرد.
کار را مطابق روال همیشه از داده های فنی پیشرفته آغاز می کنم. در دو بخش پنج داده فنی پیشرفته را ابتدا مطالعه و سپس تحلیل خواهم کرد که به خوبی می تواند تخصص فنی رافینیا را برای شما مشخص کند و همچنین به ما بگوید که بارسلونا و هوادارانش با چه بازیکنی در طول فصل آینده طرف خواهند بود و چه انتظاراتی از او باید داشته باشند. مطابق روال همیشه داده های فنی پیشرفته را روی نمودارها بر اساس «Percentile» (صدک) مشخص کرده ام تا بهتر بتوانیم به مقایسه کیفیت رافینیا در هر یک از این داده ها با دیگر بازیکنان هم پستش در پنج لیگ مطرح اروپایی و همچنین لیگ برتر انگلیس و یا لیگ فرانسه بپردازیم. به عنوان مثال وقتی می گوییم رافینیا از حیث داده فنی «xA» در صدک 70 اُم قرار دارد، به این معنی است که این بازیکن از 70 درصد بازیکنان هم پستش در لیگ های مطرح اروپایی وضعیت بهتری از حیث این داده فنی داشته است.
در بخش اول کار را با سه داده فنی پیشرفته مهم شروع می کنم. سه داده فنی پیشرفته ای که از میان مجموع داده های فنی پیشرفته در حوزه تهاجمی، رافینیا توانسته بهترین عملکرد را در آن طی فصول گذشته داشته باشد. داده فنی پیشرفته نخست «xA» است که اینجا به طور مفصل درباره آن صحبت کرده ام. این داده فنی به ما می گوید که یک بازیکن تا چه اندازه توانسته با ارسال پاس های با کیفیت هم تیمی هایش را در موقعیت گلزنی و شوت زنی با کیفیت نسبت به دروازه حریف قرار دهد. داده فنی پیشرفته دوم «Deep Completion» است. داده پیشرفته ارزشمندی که می گوید یک بازیکن تا چه اندازه توانسته پاس های صحیحی (به جز سانتر) به 20 متر نهایی زمین نسبت به دروازه حریف ارسال کند. داده فنی پیشرفته سوم نیز «Progressive pass» است. این داده به پاس هایی اطلاق می شود که حداقل 5 یارد طول داشته باشد (4.57 متر) و حداقل 25 درصد از مسافت باقی مانده تا دروازه حریف را طی کند. این داده فنی پیشرفته چرا بسیار مهم است؟ به این دلیل که می تواند مشخص کند پاس های کدام بازیکنان در راستای بازیسازی، حرکت تیم رو به جلو و رساندن تیم به دروازه حریف، از کیفیت خوبی برخوردار بوده است.
حالا به تصویر زیر دقت کنید که وضعیت رافینیا را از حیث این سه داده فنی پیشرفته در فصل گذشته لیگ برتر انگلیس و در قیاس با بازیکنان هم پستش (بازیکنان خط جلو و هافبک های تهاجمی) در پنج لیگ معتبر اروپایی نشان می دهد. می بینیم که وضعیت رافینیا در تیمی همچون لیدز که فصل گذشته در لحظات پایانی موفق به بقا در لیگ شد، جالب توجه است. او توانسته با مقدار 4.91 از حیث داده «Progressive pass» در صدک 89 اُم قرار گیرد و از 89 درصد بازیکنان هم پستش در لیگ های مطرح اروپایی عملکرد بهتری داشته باشد. بازیکن برزیلی با مقدار 2.98 از حیث داده «Deep Completion» در هر 90 دقیقه توانسته در صدک 72 اُم قرار گیرد و همچنین از حیث داده فنی پیشرفته «xA» نیز با مقدار 0.19 در هر بازی، خودش را در صدک 70 اُم جای دهد.
در علم تحلیل داده های فنی پیشرفته باید به جزئیات بیشتری نیز توجه کرد و آنالیزهای بیشتری صورت داد. فصل گذشته با توجه به وضعیت بغرنج لیدز در رقابت های لیگ برتر انگلیس، شاید بهترین فصل برای ارزیابی و تحلیل بازیکنان مهم این تیم نباشد. رافینیا اما می بینیم که حتی در چنین فصلی نیز در سه داده فنی پیشرفته ای که انتخاب کرده ام، عملکرد خوبی داشته اما اگر به دو فصل قبل تر بازگردیم، بهتر می توان شرایط او را تحلیل کرد. به عنوان مثال اگر داده فنی پیشرفته ارزشمند «xA» را برای رافینیا در دو فصل قبل تر مطالعه کنیم، به نتایج مهم تری می رسیم. تصویر زیر این مسئله را در فصل های 2020/2021 و 2019/2020 نشان می دهد. فصولی که رافینیا در لیدز و رن سپری کرد. می بینیم که در فصل 2019/2020 او در رن از حیث داده فنی پیشرفته «xA» در صدک 92 اُم قرار داشته. این بار البته این مقایسه در سطح هر لیگ صورت گرفته است. همچنین در فصل 2020/2021 و در لیگ برتر انگلیس او در صدک فوق العاده 95 اُم جای گرفته و از 95 درصد بازیکنان تهاجمی لیگ برتر انگلیس عملکرد بهتری داشته است. به همین دلیل لزوما نباید فصل گذشته را در مطالعه و تحلیل وضعیت فنی رافینیا ملاک قرار داد.
مجموع تحلیل این داده های فنی پیشرفته به ما چه می گوید؟ ما با بازیکنی طرف هستیم که تخصص خاصی دارد. بر خلاف آن چیزی که شاید بسیاری از هواداران فوتبال تصور کنند، رافینیا بازیکنی در خط جلو است که مهم ترین توانایی اش لزوما دریبل زنی نیست. به این معنی که شما با یک ماشین دریبل زنی برزیلی طرف نیستید که در هر بازی بازیکنان حریف را به هم بدوزد. شما با بازیکنی طرف هستید که از هوش و قدرت ارسال پاس و حمل توپش در جهت موقعیت سازی بهره می گیرد. رافینیا هوش خوبی در زمینه ارسال پاس های تاثیرگذار و با کیفیت در جهت سوق دادن تیم به گلزنی و جلو زمین دارد. می بینیم که او تا چه اندازه توانسته با ارسال «Progressive pass» هم تیمی هایش را رو به جلو حرکت دهد. در عین حال طی سه فصل گذشته او در دادن پاس های نهایی نیز بسیار توانمند بوده و در 20 متر نهایی زمین نیز پاس های مهم زیادی را ارسال کرده است. تمامی این ها با استفاده از هوش، قدرت ارسال پاس و همچنین قدرت حمل توپ سریع رافینیا نشات می گیرد.
در بخش دوم درباره یکی دیگر از تخصص های اصلی رافینیا صحبت می کنم. تخصصی که این بار در حرکات بدون توپ و همچنین توانایی های فیزیکی او نهفته است. در این بخش دو داده فنی پیشرفته ارزشمند را انتخاب و جهت مطالعه و تحلیل، استخراج کرده ام. داده فنی پیشرفته نخست «حرکات بدون توپ در یک سوم تهاجمی که هدف پاس قرار گرفته» (Targeted off-ball runs into the final third) است. ترجمه این داده فنی پیشرفته شفاف است. داده فنی پیشرفته دوم نیز «Sprints» است. داده ای که با می گوید یک بازیکن در هر بازی چند بار با سرعت حداقل 7 متر بر ثانیه، استارت دویدن زده است.
حالا به تصویر زیر دقت کنید که وضعیت رافینیا را از حیث این دو داده فنی پیشرفته نشان می دهد. او در فصل گذشته رقابت های لیگ برتر انگلیس با مقدار 27 در هر 90 دقیقه از حیث داده فنی پیشرفته «Sprints» در رتبه دوم در بین تمامی بازیکنان قرار گرفته است. رافینیا همچنین در هر 90 دقیقه به طور میانگین 6.1 بار حرکات بدون توپ سریعی را در یک سوم تهاجمی انجام داده که هدف پاس هم تیمی هایش قرار گرفته و از این حیث هیچ بازیکنی در فصل گذشته رقابت های لیگ برتر انگلیس از او بهتر نبوده است.
تحلیل داده ها در این بخش بسیار مهم است. رافینیا بدون توپ نیز بازیکن بسیار مهمی برای تیمش محسوب می شود. او توانایی فیزیکی خاصی در دویدن دارد و می تواند با و بدون توپ استارت های سریعی بزند. رافینیا در یک سوم تهاجمی در یک لحظه می تواند از چشم مدافعان حریف فرار کند و هدف پاس های هم تیمی هایش جهت گلزنی و یا ارسال پاس نهایی قرار گیرد. او بدون توپ می تواند در طول بازی بارها استارت سریع بزند و در حوزه «Pressing» به تیمش کمک کند. هیچ محدودیتی در این زمینه برای رافینیا قائل نشوید. بازیکن برزیلی می تواند در دقیقه 93 و زمانی که همه از تیمتان ناامید شده اند، استارت سریعی بزند و همراه با توپ یا بدون توپ خطرناک ظاهر شود.
حالا به بیان مواردی مصداقی برای درک بهتر تحلیل های صورت گرفته دقت کنید. مورد اول از حرکات بدون توپ و سریع رافینیا در یک سوم تهاجمی انتخاب شده که هدف پاس هم تیمی هایش قرار گرفته است. مسئله ای که به طور مفصل درباره آن صحبت کردم. به تصاویر زیر از دیدار لیدز مقابل برایتون توجه کنید. به ترتیب می بینیم که توپ در اختیار بازیکنان برایتون است و در یک لحظه روی یک اشتباه آن ها توپ را روی هوا لو می دهند. اینجاست که تخصص رافینیا خودنمایی می کند. می بینیم که بازیکن برزیلی خیلی سریع حرکت انفجاری خود را بدون توپ آغاز می کند و به دل یک سوم تهاجمی فرار می کند. بازیکنان لیدز که آگاه از توانایی های رافینیا هستند در کمتر از چند ثانیه خیلی سریع او را هدف پاس خود در پشت مدافعان حریف قرار می دهند تا بتوانند رافینیا را در یک موقعیت ایده آل قرار دهند.
مورد دوم را هم روی تاکید بر همین مسئله از دیدار لیدز مقابل آرسنال انتخاب کرده ام. این بار نگاه کنید که رافینیا استارت خودش را از زمین خودی می زند و خیلی سریع فرار بدون توپی را از کنار خط سمت راست آغاز می کند. سرعت او مثال زدنی است و بازیکنان لیدز با آگاهی مجدد از این مساله، سعی می کنند با پاسی بلند او را پشت مدافع کناری حریف صاحب توپ و رها کنند. می بینیم که این روش با موفقیت همراه می شود و رافینیا در یک سوم تهاجمی صاحب توپ می شود.
توانایی های فیزیکی رافینیا بدون توپ در دفاع کردن و مقوله «Pressing» و «High-pressing» نیز کاملا به کمک تیم می آید. به این نمونه از دیدار لیدز مقابل چلسی دقت کنید. تاکید کردم که برای رافینیا دقیقه و نتیجه بازی هیچ اهمیتی ندارد. او یک بولدوزر است و این توانایی را دارد که در هر لحظه و شرایطی، توانایی های فیزیکی اش را عیان کند. در تصاویر زیر به ترتیب می بینیم که چگونه رافینیا این بار بدون توپ استارت سریعی را در جهت پرس کردن مدافعی توانا همچون رودیگر می زند. تاثیر خوب رافینیا روی توپ رودیگر باعث خراب شدن آن می شود و در نهایت کریستنسن مجبور می شود ضربه بلند بی هدفی را در جهت دفع خطر بزند که مالکیت توپ را به بازیکنان لیدز بازمی گرداند. این یکی دیگر از توانایی های بدون توپ رافینیا است.
مورد آخر را نیز از توانایی های رافینیا در حمل توپ و ارسال پاس موثر در یک سوم تهاجمی انتخاب کرده ام. تخصصی که در بخش اول یادداشت درباره آن به طور مفصل صحبت کردم. اینجا در دیدار مقابل لیورپول می بینید که او در حمله ای سریع در سمت راست صاحب توپ می شود، توپ را در مسافتی زیاد حمل می کند، وارد باکس می شود و با استفاده از هوشش بدون اینکه نیاز به دریبل زنی باشد، پاس خوبی را نصیب هم تیمی اش جهت زدن ضربه می کند. این تخصص رافینیا در یک سوم تهاجمی همراه با توپ است.
رافینیا، خرید جدید بارسلونا در خط جلو، شبیه هیچ یک از بازیکنانی که ژاوی در اختیار دارد نیست. او نه شبیه عثمان دمبله است و نه شبیه فاتی یا فران تورس. او ویژگی ها و تخصص خودش را دارد و این هنر سرمربی است که توانایی های او را شناخته باشد و بتواند از او در زمین مسابقه با توجه به کارکردش، بازی بگیرد. رافینیا بازیکنی است که اگر توانایی هایش را بشناسید، می تواند با توجه به رویکرد سرمربی، مفید باشد. باید دید ژاوی تا چه اندازه می تواند از تخصص رافینیا استفاده کند و استفاده از تخصص او نیز نیازمند یک رویکرد فنی مشخص است. خرید رافینیا با 67 میلیون یورو (در مجموع) می تواند هم فوق العاده باشد و هم فاجعه. پاسخ به این دو گانه در نهایت، در اختیار یک نفر خواهد بود: ژاوی.
* داده های فنی پیشرفته از کمپانی های مرجع StatsBomb - Opta و Wyscout استخراج شده است.
