لویاتان ملویلی (نام علمی: Livyatan melvillei) گونه‌ای منقرض‌شده و پیشاتاریخی از نهنگ می‌باشد که در دور میوسن زیست می‌کرد.طول این نهنگ کهن می‌توانست به بیش از ۱۷ متر برسد و به طور کلی از نظر اندازه و ظاهر تا حدود زیادی به نهنگ عنبر امروزی شباهت داشت. لویاتان یک شکارچی رأس هرم غذایی محسوب می‌شد و می‌توانسته آبزیان بزرگ مانند دلفینها، و حتی سایر نهنگها را شکار کند.این جانور همزمان با کوسه غول‌پیکری به نام مگالودون می‌زیست و احتمالاً با آن بر سر منابع غذایی رقابت می‌کرد. نام لویاتان ملویلی برگفته از نام لویاتان (یک هیولا در کتاب مقدس) است. پسوند ملویلی نیز اشاره به هرمان ملویل نویسنده رمان مشهور موبی‌دیک دارد.
لویاتان ملویلی بین ۱۳٫۵ تا ۱۷٫۵ متر طول داشت و یکی از بزرگترین درندگان تاریخ محسوب می‌شود. این جانور دارای جمجمه‌ای به طول ۳ متر بوده و آرواره آن دارای دندانهایی درشت و میخ‌مانند بود که تا ۳۶ سانتی‌متر نیز رشد می‌کردند. دندان‌های این گونه نهنگ پس از عاج بزرگترین نوع دندان در میان تمام جانوران تاریخ محسوب می‌شود. برخلاف نهنگ‌های عنبر که تنها در فک پایین خود دندان دارند در لویاتان‌ها هم فک پایین و هم فک بالا دارای دندان بودند. تعداد دندان‌های لویاتان ملویلی در فک پایین ۲۲ و در فک بالا ۱۸ عدد بوده‌است.
لویاتان ملویلی احتمالاً به علت آغاز سرمایش جهانی در اواخر میوسن که افزایش اندازه نهنگ‌های بی‌دندان و کاهش تنوعشان را در پی داشت منقرض شد. زیرا این جانور برای بقا به شکار نهنگ‌های کوچک وابسته بود و کاهش تعداد نهنگ‌های کوچک باعث در تنگنا قرارگرفتن لویاتان ملویلی برای تامین خوراکش می‌شد.
امروزه گونه ای از نهنگها با اسم نهنگ اسپرم وجود دارند که شباهت بسیار زیادی به گونه لویاتان ملویلی دارند که صد البته نهنگ اسپرم میتواند از نژاد همین گونه منقرض شده باشد؛ ولی خب لویاتان یک گونه ای وحشی با جمجمه ای سه متری و آرواره هایی وحشتناک بود!
دلیل کمبود شواهد فسیلی، ما دقیقا نمی دانیم که لویاتان چه مدت پس از دوره میوسن دوام آورده است. اما هر زمان که این نهنگ غول پیکر منقرض شد، تقریباً به طور قطع به دلیل کم شدن و ناپدید شدن طعمه مورد علاقه اش بود، زیرا فوک های ماقبل تاریخ، دلفین ها و دیگر نهنگ های کوچکتر تسلیم دما و جریان های متغیر اقیانوس شدند. این، نه چندان تصادفی، همان سرنوشتی است که برای کلان‌مسیس لویاتان، مگالودون، رقم خورده است.
تفاوت دیگری هم که بین لویاتان ملویلی و نهنگ اسپرم وجود دارد، در طرز شکار کردن آنها است که نهنگ اسپرم بسیار منفعل است و در اعماق اقیانوس ها شکار میکند ولی لویاتان اینگونه نبود؛ او یک شکارچی درنده و وحشتناک بود! از او به عنوان یک هیولای دریایی هم نام برده می شود!
جمجمه لویاتان ملویلی در موزه تاریخ طبیعی پیزا
اندازه نهنگ لویاتان در مقایسه با انسان
افسانه ها در مورد نهنگ لویاتان
جمع آوری شده از ویکی پدیا و۱۰ -top.ir و چند جای دیگر
پست قبلی:مگالودون، هیولایی منقرض شده
