گلهای رنگارنگ ۴۷۰_آزاده_مخالف و مغلوب(سه گاه)
بچه که بودم هروقت اتفاق بدی برام میفتاد،هروقت به خاطر شیطونی از بابام کتک میخوردم و گریه میکردم، هر وقت کارهایی میکردم که بعدش عذاب وجدان امونم نمیداد و...میرفتم تو زیرزمین نوار این آهنگو گوش میدادم. یه جور مورفین بود برام که باشنیدنش آروم میشدم...
مختصری از بانو هایده و استاد تجویدی
هایده از سال 1345 فراگیری موسیقی و آوازخوانی را نزد موسیقیدان معروف علی تجویدی آغاز کرد. تجویدی در میان آهنگسازان ایرانی، معروف شده است به “کاشف صداهای ناب”! البته صدا ها راکشف کرده، پرورش داده، معرفی کرده، ولی چند صباحی نگذشته که آن ها را از دست داده است، یا خودشان به راه دیگر، غالبا راه کاباره، رفته اند. هایده به گمان از آخرین کشفیات درخشان تجویدی باشد
شانسی که هایده آورده، این بوده که تجویدی آهنگ تازه ای را در “مخالف سه گاه” و در پیوند با شعری برانگیزاننده از “رهی معیری” آماده اجرا داشته است. این ترانه با زیر و بالاهایی که دارد، معرف دقیقی برای صدای گسترده و پر توان هایده شده و صدای هایده نیز متقابلا ترانه “تجویدی – معیری” را تاثیر بیشتر بخشیده است.
متن این ترانه که “آزاده” نام دارد، آخرین کار موسیقائی ” رهی معیری” است که در تب بیماری آن را سروده و کمتر در یک سال پس از آن، در آبان ماه سال 1347 درگذشت.
ترانه آزاده با صدای هایده، آهنگ از علی تجویدی با شعر رهی معیری
تجویدی خود در یک گفتگوی رادیویی در شرح ساخت و پرداخت “آزاده” گفته است که رهی پس از آن که نیمی از ترانه را ساخنه، بیمار شده و بر اساس حالاتی که به خاطر آن کسالت در وجودش بوده، بقیه را با سوز و حال بیشتری تمام کرده است.
ترانه نشان می دهد که رهی، در بستر مرگ به تنها چیزی که برایش باقی مانده بود، می نازیده است به آزادگی:
- “یارب چو من افتاده ای کو؟ / افتاده آزاده ای کو؟/
تا رفته از جانم برون، سودای هستی/ آزاده ام، آزاده از غوغای هستی/
گلبانگ مستی آفرین/ هم چون رهی سر دادهام من/
مرغ شباهنگم ولی/ در دام غم افتاده ام من/
خندان لب و خونین مگیر/ مانند جام بادهام/ آزاده ام من!…”
تجویدی در گفتگویی که با او داشتم گفت: “آزاده را هیچ خواننده دیگری نمی توانست چون هایده با چنین وسعت صدایی بخواند … هایده با خواندن این ترانه و چند ترانه دیگر که من به او دادم، توانست تحولی در ترانه خوانی و آواز خوانی ایجاد کند و تاثیرات تازه ای در موسیقی سنتی به وجود بیاورد…”
