آیا در مقایسات با مسی ، در حق لواندوفسکی اجحاف می شود ؟
برنده توپ طلای فرانس فوتبال اعلام شد و لیونل مسی موفق شد مجددا این عنوان را تصاحب کند. او از مدعیان جدی بهترین بازیکن تاریخ است اما به باور بسیاری در سال گذشته این لواندوفسکی بود که با درخشش خیره کننده اش شایستگی بیشتری برای کسب این عنوان داشت. طرفداران هر دو سعی بر این دارند که با ارائه استدلال هایی از برتری بازیکن مدنظرشان دفاع کنند . در این مطلب برخی از این مواردی را بررسی می کنیم که به نظر می رسد در حق لواندوفسکی اجحاف می شود :
*** نکته مهم : در این مطلب به هیچ عنوان توپ طلای سال «2020» در نظر گرفته نشده است . صرفا راجع به ۲۰۲۱ صحبت می کنیم ، حتی اگر لواندوفسکی در ۲۰۲۰ و ۲۰۱۹ و ... هم توپ طلا را برده بود تفاوتی در مواردی که اشاره می شود نخواهد داشت .
۱- مقایسه غیرمنصفانه شاخصه های فنی برای دو بازیکن غیر هم پست
ابتدا این پست را بر اساس آمار سایت گل نوشته بودم اما با گفت و گویی که با یکی از کاربران پایین در کامنت ها داشتیم تصمیم گرفتم برای اطمینان بیشتر چندین منبع را همزمان لحاظ کنم . مطابق با آماری که برای لواندوفسکی که علاوه بر منابع قبلی شخصا از روی transfermarket شمردم و برای مسی هم علاوه بر ترانسفرمارکت به یکی از سایت های محبوب طرفداران مسی یعنی messivsronaldo مراجع کردم ؛مسی در بازه رای گیری توپ طلای گذشته ۴۸ گل و ۱۶ پاس گل و لوا ۶۴ گل و ۱۰ پاس گل را به ثبت رسونده است ،آن هم با تعداد بازی کمتر .
در مواجهه با برتری لواندوفسکی در شاخص مجموع گل و پاس گل ، طرفداران مسی رو به ارائه آمار هایی از شاخصه های عملکردی دیگری می آوردند که این عقب افتادگی در عملکرد فردی مسی را از جنبه های دیگری جبران کنند و این جمله سراسر غلط و بدون پشتوانه " مسی تو همه چیز به غیر از گلزنی بالاتر از لوا بوده " (تاکید می کنم عملکردی فردی ، پر واضح است که عملکرد فردی تنها معیار برترین بازیکن بودن نیست) .
اما نکته غیر منصفانه این است که بسیاری از این مولفه ها که ذکر می شود بسیار وابسته به پست بازیکن ، نقش بازیکن در تاکتیک تیمی و ويژگی های جسمانی بازیکن است ، در نتیجه گاها آماره هایی مثل تعداد خلق موقعیت و تعداد دریبل در برتری مسی ذکر می شود که پر واضح است بازیکنی در پست مهاجم سایه و هافبک هجومی با جثه و چابکی مسی قطعا آمار بهتری از یک مهاجم نوک کلاسیک درشت جثه فیزیکی مثل لواندوفسکی ثبت می کند ، نه تنها مسی بلکه کلی بازیکن دیگر می شود نام برد که در مواردی مثل تعداد دریبل ، تعداد پاس و دقت پاس ، میزان خلق موقعیت ، پاس کلیدی و ... در سال ۲۰۲۱ عملکرد بهتری از لواندوفسکی داشتند .
اما چرا به شاخصه هایی اشاره نکنیم که معمولا مهاجم نوکی با ویژگی های لواندوفسکی در آن ها دست بالا را دارد ؟ مواردی مثل تعداد دریافت اول توپ در محوطه جریمه ، تعداد شوت به سمت دروازه ، تعداد ضربه سر ، تعداد فریب مدافعین جهت فضاسازی برای سایر مهاجمین ، تعداد گرفتن پنالتی و... که قطعا کارشناسان حوزه فنی بهتر می توانند اظهار نظر کنند. بسیاری از این موارد نیاز به اندازه گیری بسیار دقیق ، با ابزار مناسب و صد البته منصفانه دارد .
براحتی نمی شود گفت یک شاخص بر آن یکی ارجحیت دارد مثلا شوت به دروازه از دریبل مهم تر است یا مثلا کسی که بهتر سانتر می کند از کسی که بهتر پاس می دهد با ارزش تر است . در نهایت همه تلاش تیم باید منجر به گل زدن و گل نخوردن شود .
در مجموع در مقایسه دو بازیکن با پست ۹ و ۱۰ ، مجموع گل و پاس گل شاخص مناسبی برای مقایسه عملکرد فردی است.
در تصویر زیر شاخصه هایی را که یک شماره ۹ کامل مثل لواندوفسکی در آن سرآمد است مشاهده می کنید :
۲- مورد اندکی گمراه کننده « مهلت رای گیری توپ طلا »
همونطور که اطلاع دارید ، مهلت رای گیری فرانس فوتبال از ژورنالیست ها برای برنده نهایی توپ طلا در ۲۴ اکتبر به پایان رسید . بعد از این تاریخ شاهد این بودیم که لواندوفسکی به درخشش خودش در هفته های اخیر ادامه داد و آماری رویایی در ۲۰۲۱ ثبت کرده است . نکته ای که طرفداران مسی به درستی متذکر می شوند این است که این گلزنی ها چون بعد از پایان رای گیری است در توپ طلای امسال لحاظ نخواهد شد . اما همزمان هنگامی که آمار این بازیکنان رو باهم مقایسه می کنند از ابتدای ۲۰۲۱ در نظر می گیرند . در حالی که توپ طلا حاصل عملکرد یکساله است . با توجه به زمان بندی فرانس فوتبال ، آمار بازیکنان باید از ۲۴ اکتبر ۲۰۲۰ تا ۲۴ اکتبر ۲۰۲۱ در نظر گرفته شود .
در مورد بخش ۲۰۲۱ که به اندازه کافی این چند وقته آمار و ارقام داده می شود ، اما برای آمار ۲۴ اکتبر ۲۰۲۰ تا انتهای ۲۰۲۰ نگاهی به سایت transfermarket انداختم:
لیونل مسی در این بازه زمانی در تمام رقابت ها ۸ گل زده و ۲ پاس گل داده ؛
اما لواندوفسکی ۱۰ گل زده و ۲ پاس گل داده :در نتیجه در این بخش از سال هم لوا عملکرد فردی بهتری داشته و درضمن این اختلاف ۲ عددی هم باید لحاظ بشود(که در آمار بالا لحاظ شده ) که اختلاف مجموع گل و پاس گل رو دقیق تر و معنادار ترکنه .
3- بررسي جمله بسیار غلط انداز " لواندوفسكي صرفا يك گلزن ساده بود اما مسي همزمان هم گلزن بود هم بازيساز ، پس مسي بهتر بود " . (و ارجاع به لیست IFFHS )
اين بخش در ويرايش اول مطلب نبود اما پس از اينكه با چندتا از کاربران با دانش بارسایی مون در بخش کامنت ها بحث خوبی داشتیم ( که توصیه می کنم اگر مقدور بود مطالعه کنید ) تصمیم گرفتم توضیح کوتاهی را تقریبا از همون کامنت ها نقل کنم ؛
وقتی در مقایسه فردی لوا و مسی از شاخص مجموع گل و پاس گل استفاده می کنیم دائما شنیده می شود که شما دارید جنبه بازیسازی مسی ( که اتفاقا گل و پاس گل نیست ) را نادیده می گیرید . استناد این مطلب هم عموما به لیست مجموعه IFFHS است که مسی امسال عنوان دومین بازیساز برتر سال را کسب کرد .( که البته شایان توجه است همین منبع که خودش آگاه به این مسئله است و حتما آن را در نظر گرفته در سال ۲۰۲۱ لواندوفسکی را به عنوان برترین بازیکن سال انتخاب کرده است )
اما در ارتباط با بازیسازی ؛ اگر و پاس گل رو بگذاریم کنار ، هر بازیکنی در پست خودش به نحوی می تواند بازیسازی کند چرا که بازی سازی به معنای بردن تیم به یک گام جلو به سمت گل زدن است ، از شروع مجدد های دروازبان تا پاس های کوتاه و بلند مدافعین تا .... .
برای مهاجم نوک هم پارامتر هایی برای بازیسازی می تواند تعریف شود ( گل و پاس گل را گذاشتیم کنار) مثل زدن به عمق دفاع و کشاندن مدافعین و ایجاد فرصت برای هم تیمی ، دریافت اول ارسالها در محوطه جریمه و ایجاد موقعیت ، گرفتن پنالتی ... ( طبیعتاً نسبت به یک پست ۱۰ امکان بازیسازی کمتری پیش می آید چون کلا توپ کمتری به ۹شماره ها می رسد و فاصله با دروازه کم است و وقت زیادی برای بازیسازی نیست ). پس بازی سازی برای پست ۹ این نیست که بیاید پشت محوطه جریمه توپ بگیرد و پخش کند پاس کلیدی دهد و مثلا ارسال کند داخل محوطه و از این موارد .
در سالی که گذشت لوا در تمامی معیار های بالا عالی بود و بازیسازی را به نحو احسن انجام داد با توجه به پستش و امکانی که داشت ، اما چرا توی لیست بازیسازان iffhs نبود ؟ جواب خیلی واضحه ، iffhs در انتخاب بهترین بازیساز از داده های فنی و تحلیل با در نظر گرفتن پست بازیکن استفاده نمی کند بلکه چند شرط کلیدی دارد مثل پاس گل بالا یا هافبک برجسته قهرمان جام ها در نتیجه مشابه توپ طلا شما تقریبا لیست اولیه را می توانید حدس بزنید ( مثلا امسال شاهد حضور جورجینیو در لیست ۵ نفره بودیم ) .در گام بعد درون آن لیست امتیاز دهی و نهایتا رتبه بندی .
این جایزه - که هرگز هم در توپ طلا موثر نبوده - اتفاقا بسیار متاثر از اتفاقات سال برگزاری اش است نه داده ها و عملکرد فنی و به هیچ عنوان پست بازیکن در نظر گرفته نمی شود ؛ در سال قهرمانی آلمان در ۲۰۱۴ کروس برنده می شود ، در ۲۰۱۸ مودریچ ، وسلی اسنایدر تنها در ۲۰۱۰ حضور دارد و سوم است ، در اوج دوران مسی و بردن توپ های طلای متوالی اش اتفاقا ژاوی پشت هم برنده می شود و ....
معلوم است که در این لیست لوا نمیاد، نویر بهترین دروازه بان بازیساز هم نمیاد ، بونوچی در اوج‌دوران بازی سازی اش نمیاد .مثلا رونالدو میاد اما رونالدو ۲۰۰۸ که نقش موقعیت سازی در منچستر داشت . شما به سادگی می توانید لیست های ۱۵ سال گذشته را چک کنید که ۹۵ درصد برگزیده های هر سال از اون شرط های بالا تبعیت می کنند . همونطور که گفتم مختص پست و ویژگی خاصی است که اتفاقا برای مسی مناسب است و اکثرا میاد . هیچ شماره ۹ ، دروازه بان و مدافعی در این لیست حضور ندارد . در نتیجه مهم ترین نقطه ضعف این عنوان عدم در نظر گرفتن پست و جایگاه بازیکن و نقش او در عملکرد تیمی است .
پس این شاخص را نمی تونید به عنوان یک ملاک در مقایسه لوا و مسی قرار بدهید چون لوا هرگز نمی تواند بهترین آن شود و این ربطی به ضعف بازیسازیش ندارد .
قدرت هر دو ویژگی عالی گلزنی و گلسازی مسی ، با درنظر گرفتن پاس گل های پر شمارش در شاخص G+A از قلم نمی افتد ، سایر موارد و ویژگی فنی را باید با توجه پست و نقش بازیکن مقایسه کرد.
۳- پرونده کوپا آمریکا ۲۰۲۱
الف) تاثیر بعد دراماتیک قهرمانی کوپا در افزایش شانس مسی
ب ) بسیار پر رنگ کردن قهرمانی در کوپا در رسانه ها نسبت به دوره های گذشته
بحث های زیادی درباره ماهیت کوپا آمریکا ، برگزاری متعدد اون در چندسال اخیر ، تعداد تیم های کم و فرمت غیر معمول این تورنمت که تیم های آسیایی هم به عنوان مهمان اخیرا شرکت می کنند و حذف عجیب وقت اضافه و ... می شود اما با این وجود قهرمانی امسال آرژانتین که مهم ترین فاکتور موفقیت مسی محسوب می شود ، بسیار ویژه و حماسی شد . اما علت چه بود ؟ ناکامی آرژانتین در دوره های اخیر!
بله آرژانتین پرافتخار ترین تیم کوپا به طرز عجیبی با یکی از نسل های طلایی خود در چندین دوره اخیر ناکام بوده ، منظور نسل طلایی اخیر آرژانتین از ۲۰۰۴ به بعد که قهرمان المپیک هم شد . مسی حق دارد بسیار مسرور باشد و به این جام افتخار کند چرا که جبران بخشی از ناکامی های این تیم که بارها در آستانه فتح کوپا هم بود ، می تواند باشد اما این اصلا به معنا نیست که آرژانتین در میان شگفتی این جام را برده باشد و دستاورد عجیبی باشد.
در حالت عادی فتح کوپا توسط آرژانتین نباید اتفاق بسیار ویژه ای باشد . آرژانتین با ۱۵ قهرمانی و ۱۴ نایب قهرمانی پر افتخار ترین تیم و یکی از همواره ۲ مدعی این تورنمت است در حالی که مثلا پر افتخار ترین تیم یورو آلمان با تنها ۳ قهرمانی و ۳ نایب قهرمانی است !
مسی در این تورنمت عناوین فردی را هم بدست آورد اما مثلا در بحث آقای گلی مسی با صرفا ۴ گل و به طور مشترک آقای گل کوپا شد . از این ۴ گل ۲ گل در بازی آخر گروهی با بولیوی قعر جدولی بود که آرژانتین نیازی به برد یا حتی مساوی نداشت ، یک گل نیز در دقیقه ۹۳ در مصاف با اکوادور زده شد که نتیجه ۳-۰ شد . اما این مسئله بسیار پررنگ جلوه داده شد و معادل با بقیه آقای گلی ها در نظر گرفته شد.
به همین بهانه سرنوشت بهترین بازیکنان کوپا آمریکای دوره های گذشته در توپ طلا را بررسی می کنیم :
- 2004 – آدریانو – قهرمان ، آقای گل و بهترین بازیکن – 6 ام توپ طلا
-2007 – روبینیو - قهرمان ، آقای گل و بهترین بازیکن – ۹ ام توپ طلا
-۲011 – سوارز – قهرمان و بهترین بازیکن – ۶ ام توپ طلا
- 2015 – مسی – نایب قهرمان و بهترین بازیکن – برنده توپ طلا
- 2016 – سانچز – قهرمان و بهترین بازیکن – در لیست ۳۰ نفره حضور نداشت!
- 2019 – دنی آلوز – قهرمان و بهترین بازیکن – در لیست ۳۰ نفره حضور نداشت
- 2021 – مسی- قهرمان و آقای گل و بهترین بازیکن – برنده توپ طلا
همانطور که مشاهده می کنید ، به غیر از مسی سایر برندگان حتی به ۳ نفر برتر هم نرسیدند و این جام هرگز تعیین کننده نبوده است ، حتی در دوره های اخیر آنقدر از اهمیت این جام کاسته شده بود که به لیست ۳۰ نفره هم راه پیدا نمی کردند .
همچنین تصویری در فضای نت دست به دست می شود که آمار الکسیس سانچز 2016 و مسی 2021 را بایکدیگر مقایسه می کند. (تصویر زیر) صحت تصویر زیر مورد تایید نیست اما اگر خیلی حدودی هم صحیح باشد سانچز اگر نصف این آمار را - البته
در تیمی مثل آرسنال و لیگ برتر انگلیس- به ثبت رسونده بود ، باید حداقل در لیست نهایی حضور می داشت ولی نداشت ، اما مسی برنده توپ طلا شد .
پر واضح است که شرایط ۲۰۱۶ با ۲۰۲۱ و کلا هیچ سالی با سال دیگر قابل مقایسه نیست و باید رقبای هر سال و عملکردشان را مد نظر داشت اما اینکه سانچز تحت هر شرایطی که این آمار ثبت شده حتی در لیست 30 نفره هم نبود و سرنوشت سایر افراد لیست نشان از این دارد که تا قبل از ۲۰۲۱ ، کوپا امریکا و اتفاقات درون آن نقش چندانی در تعیین برنده توپ طلا نداشته است. زمانی که بازیکن سوپر استاری مانند مسی ( و رونالدو در شرایط مشابه )این عنوان را کسب کند در رسانه ها بسیار این اتفاق را پر رنگ جلوه می کنند که خلاف انصاف و عدالت در رقابت است.
۴- اجحافی که همیشه به بازیکنان با ملیت های کمتر ابرقدرت فوتبال می شود
این مسئله محدود به این دوره نیست و چالشی است که همواره در اهدای جوایز سالیانه وجود داشته . شانس بازیکنی که در تورنمت ملی قهرمان می شود بسیار بالا می رود و این درحالی است که تیم های محدودی معمولا در رقابت های نظیر جام جهانی ، یورو و کوپا قهرمان می شوند . مسی امسال قهرمان کوپا آمریکا شد درحالی که لواندوفسکی با لهستان مشابه سال های گذشته به افتخار خاصی نرسید اما فراموش نکنیم آرژانتین پر ستاره یکی از همواره دو مدعی اصلی فتح کوپا است در حالی که برای لهستان صعود از گروه در یورو هم کار مشکلی به نظر می رسد . البته نباید منکر درخشش مسی در کوپای امسال شد که در قهرمانی نقش داشت اما باید از لواندوفسکی انتظار قهرمانی می داشتیم ؟ لوا تو دور گروهی یورو تک گل تساوی بخش جلوی اسپانیا را زد و دو گلش روبروی سوئد نتوانست مانع حذفشان بشود ، در مقماتی جام جهانی نیز لهستان را به پلی آف جام جهانی رساند . آیا می توانیم بگوییم عملکرد ملی لواندوفسکی ضعیف یا حتی متوسط بوده ؟ زدن سه گل در یورو با تیمی مثل لهستان کار ساده ای نیست اما به هر حال این کلیشه ای است که از گذشته وجود داشته و موارد زیادی می شود نام برد که بخاطر ملیت کمتر مدعی شان به جوایز نرسیدند . شاید مثال بارزش ابراهیموویچ باشد که اگر مثلا یه تورنمت ملی شاخص را برده بود یا در فینال بود ، او هم احتمالا حداقل یک توپ طلا داشت .
۵- مقایسه ۲ بازیکن در شاخص درخشش در بازی های بزرگ در بازه رای گیری توپ طلا
برای این منظور سایت transfermarket رو بررسی کردم :
مصداق این مورد برای مسی را می توانیم بازی در مقابل ۳ تیم برتر لالیگا فصل قبل (اتلتیکو ، رئال ، سویا – ۵ بازی – ۱ گل و ۱ پاس گل ) ، ۳ تیم برتر فعلی لوشامپیونه (Nice، Stade Rennais ، RC lens - ۱ بازی – ۰ گل ۰ پاس گل ) ، نیمه نهایی و فینال کوپا دل ری( ۳ بازی – ۲ گل) و نیمه نهایی و فینال کوپا آمریکا (۲ بازی – ۱ پاس گل ) ، مراحل حذفی چمپیونز لیگ(۲ بازی – ۲ گل) و بازی در مقابل تیم های صاحب نام(یوونتوس، منچسترسیتی ، مارسی – ۴ بازی – ۲گل و ۱پاس گل) در نظر بگیریم .
در مجموع : ۱۷ بازی – ۷ گل – ۳ پاس گل
مصداق این مورد برای لواندوفسکی را می توانیم بازی در مقابل ۳ تیم برتر بوندسلیگا20-21 (لایپزیش، دورتمند، ولفسبورگ – ۴ بازی – ۶ گل و ۱ پاس گل ) ، ۳ تیم برتر فعلی بوندسلیگا21-22(فرایبورگ، دورتمند، لورکوزن – ۱ بازی – ۲ گل و 0 پاس گل ) سوپرکاپ آلمان( 1 بازی – ۲ گل) و فینال جام باشگاه های جهان (۱ بازی – ۱ پاس گل ) ، مراحل حذفی چمپیونز لیگ(۲ بازی – ۲ گل) و بازی در مقابل تیم های صاحب نام( اسپانیا ، انگلیس ، ایتالیا ، بارسلونا – ۴ بازی – ۳ گل و ۱پاس گل) در نظر بگیریم .
در مجموع : 13 بازی – 15 گل – 3 پاس گل
البته که شاید این آمار ها گویای همه چیز نباشد اما اختلاف آنقدر هست که بگوییم لواندوفسکی در بازی های بزرگ بوضوح درخشان تر بوده .
* گاها سعی می شود برای کم اهمیت نشان دادن عملکرد لواندوفسکی ، تیم های بوندسلیگایی را سطح پایین نشان دهند. ( که البته علت این جلوه ، قدرت بایرن مونیخ است که از عوامل اصلی آن بدون شک لواندوفسکی است ، چنانکه در معدود بازی های بدون لواندوفسکی، فصل گذشته بایرن موفق به صعود به دور بعد چمپیونزلیگ نشد )
برای رفع این ابهام باید اشاره کنم سال گذشته ؛ ۱- هر ۴ نماینده بوندسلیگا به دور بعد چمپیونزلیگ صعود کردند ۲- دورتموند در مصاف رو در رو در دور حذفی UCL سویا را شکست داد ۳- آلمان دو نماینده در ۱/۴ چمپیونزلیگ داشت ، بیشتر از اسپانیا با یک نماینده ۴-...
البته موارد برای این نیست که بحث نخ نمای لالیگا بهتر است یا پرمیر لیگ یا بوندسلیگا فلان است و ... را شروع کنیم ، هدف تنها احترام به دستاورد های لواندوفسکی و صد البته مسی است .
۶ – و اما آمار های بی اعتبار ...
در این میان برای طرفداران برای نشان دادن برتری بازیکن مد نظرشان رو به ارائه آمار هایی می آورند که پر از اشتباه است و طبیعتا منبع معتبری نیز ندارد . از این لیست ها و تصاویر در فضای مجازی و نت فراوان است . یکی از آنها را در تصویر زیر می بینید :
البته با همان نگاه می توان اول هم از روی گرافیک و ظاهر می توان حدس زد این لیست و موارد مشابه غیر معتبر هستند، هیچ منبعی هم که ذکر نشده ، با این وجود می توانید اعداد جدول بالا را آمار وبسایت معتبر گل و جاهای دیگر مقایسه کنید و به بی اعتباری این لیست پی ببرید .
لیستی که صراحتا از ابتدای ۲۰۲۱ در نظر گرفته و انتهای ۲۰۲۰ را فراموش کرده ، با وجود اینکه حتی اکثر معیار هایش را مناسب با پست ۱۰ طراحی کرده ؛ در همان ها نیز اعداد پر از اشتباه است . حتی تکل را به عنوان یک معیار آورده و مسی بیشتر بوده و سایر اعداد نیز بسیار غیر معقول هستند . فرض محال اگر سازنده قصد داشت از اعداد حقیقی استفاده کند ، چگونه می توان به تعداد شوت اشاره نکرد و به تعداد شوت در چهارچوب اشاره کرد ؟ چونه می توان به تعداد شانس کسب شده اشاره نکرد ولی به تعداد شانس های از دست رفته اشاره کرد؟
موارد ذکر شده در بخش زرد نیز دارای اشتباه و بسیار سطح پایین هستند که حتی نیاز به بحث بیشتری نیست . در هنگام بحث و گفتگو ها سعی کنیم به موارد معتبر تری استناد کنیم و غنای بحث های خودمان را بالا ببریم .
۷ - نارسایی معیار سایت های نمره دهی نظیر whoscored و سوفااسکور و سایرین در تعیین بازیکن برتر
یکی دیگر از مواردی که معولا در برتری مسی ذکر می شود نمره و انتخاب به عنوان بهترین بازیکن زمین از نگاه این سایت ها و موارد مشابه است . این بحث البته نیاز به یک پرونده کامل و جدا دارد که نحوه نمره دهی این ابزار ها بررسی شود اما اینجا به اختصار بحث می کنیم :
این سایت ها در واقع الگوریتم های کدنویسی شده کامپیوتری هستند که بر طبق معیار هایی که از قبل برای آنها طراحی شده انتهای هر بازی به بازیکنان نمره می دهند ، اما با تجربه ای که در سالیان اخیر از نمرات داده شده آنها بدست آمده ، بازیکنانی که دارای عملکرد خوب در بعضی مولفه های خاص نظیر پاس گل ، دریبل ، درصد پاس صحیح و البته گل و چند مورد دیگر باشند نمره خوبی به سایر بازیکنان کسب می کنند(به خصوص در سایت هواسکورد) ؛ بدون توجه به سایر فاکتور های عملکردی ، پست بازیکنان در زمین و از همه مهم تر نسبت اشتباهات عملکردی ( شوت از دست رفته ، دریبل ناموفق ، موقعیت ازدست رفته و ... ) به توپ های بدست آمده . البته محاسبه برخی از آنها کار راحتی نیست.
در نتیجه خروجی های این سیستم ها (که به نظر چندین سال دیگر زمان نیاز دارند که به تکامل برسند ) گاها ممکن است متعجب تان کند ، به برخی از این موارد اشاره می کنم ،
ابتدا سوفااسکور :
- فکر کنم بخش از عمده ای از مخاطبین اینجا با من هم نظر باشند که لواندوفسکی بهترین بازیکن ۲۰۲۰ بوده اما از نظر سوفا اسکور مسی با نمره میانگین 8.15 بهترین بوده است . لوا نمره 7.78 رو کسب کرده است . اختلاف قابل توجه است .
- مسی هم اکنون (در زمان نگارش اولیه این پست ) با نمره میانگین 7.36 نفر ۹ لوشامپیونه فرانسه است ( صرفا عملکرد در لیگ) آن هم با عملکردی که امسال داشته است .
یا درباره هواسکورد که نمره دهی بسیار پرحاشیه ای دارد ، کار راحت تری داریم زیرا این مرجع به شدت به بازیکنانی مانند مسی و سایرین که ویژگی های فنی آنها مشابه مسی است ( دریبل زنی بالا ، پاس گل ، موقعیت سازی و ...) نمره بالاتر از حد انتظاری می دهد .
مثلا در کمال تعجب بهترین بازیکن چمپیونز لیگ 20/21 از نظر هواسکورد مسی است در دوره ای که باسلونا در همان دور اول حذفی کنار رفت . هالند با ۱۰ گل آقای گل شد و ۲ پاس گل هم داد با نمره 7.97 پایین تر از مسی با نمره 8.51 قرار دارد .
یا دو تصویر زیر از مقایسه بازی بین بارسلونا و لوانته در لالیگا دو فصل گذشته و بازی تاریخی دورتمند و رئال مادرید در سال ۲۰۱۳ که لواندوفسکی با ۴ گل رئال را حذف کرد ، کاملا گویاست که از چه حرف می زنیم .
در مجموع البته که این نمره دهی ها بسیار کارآمد و دارای اطلاعات شایان توجه هستند و شاید با پیشرفت و ارتقا این سایت های نمره دهی روزی بتوان آنها را به عنوان مرجع تشخیص بهترین ها نامید اما حداقل اکنون با آن نقطه فاصله داریم .
۸-موازنه غیرمنصفانه عملکرد فردی و تیمی در مقایسات
یک جمله ای که در انتهای بحث ها به عنوان جمع بندی گفته می شود این است که :« خب لوا به لحاظ فردی بهتر بوده مسی به لحاظ تیمی ، هرکی ببره شایسته است !»
اما این جمله دقیق نیست ، ابتدا بعد فردی را بررسی می کنیم : به استناد آماری که در بخش شماره ۲ صحبت کردیم ، لواندوفسکی باتعداد بازی کمتر 10 گل و پاس گل بیشتر از مسی به ثمر رسونده که عدد قابل توجه ای است ، تاثیر گذاری در بازی های بزرگ را نیز در بخش جدایی برسی کردیم ، جمیع این ها نشان می دهد لواندوفسکی (مجددا تاکید می کنم در عملکرد فردی) نه تنها «بهتر» بوده بلکه «با اختلاف مناسبی بهتر» بوده ، مثلا ریاض محرز وینگر سیتی که در لیست ۳۰ نفره توپ طلا هم هست در کل فصل ۲۰-۲۱ مجموعا ۲۳ گل و پاس گل به ثمر رسونده است .
همچنین اختلاف مسی با نفرات بعدی از این لحاظ زیاد نیست ، مثلا امباپه از ۲۴ اکتبر پارسال تا ۲۴ اکتبر امسال نزدیک به ۷۰ گل و پاس گل به ثمر رسونده که از مسی هم بیشتر است (البته با تعداد بازی بیشتر)
اما در مقابل در افتخارات تیمی کوپا آمریکا و بوندسلیگا را داریم که بردنشان از هر دو برنده تقریبا انتظار می رفت (اگر نمی بردند از آنها به عنوان ناکام یاد می شد) ، مسی کوپا دل ری را هم برده و لواندوفسکی هم سوپرجام آلمان و جام باشگاه های جهان را برده . حتی به سختی می شود گفت کدام بهتر بودند چه برسد به اینکه بگوییم یکی « با اختلاف مناسبی بهتر » بوده !
در نتیجه برتری صرف فقط ملاک نیست بلکه اختلاف هم مهم است .
۹- حتی اگر ما هم به جمع بندی برسیم لواندوفسکی مستحق تر بوده است ، رای دهنده گان به مسی رای دادند . تکلیف چیست ؟
بله در واقع مهم ترین مسئله این است که اگر هم امروز اهالی فوتبال به این جمع بندی برسند که لواندوفسکی باید می برد ، چه شد که این اتفاق افتاد و چه کسی را می توان مقصر دانست و در راستای بهبود شرایط چه باید کرد ؟
در درجه اول پاسخ این سوالات مطمئنا متوجه مسی نیست و اینکه او در تمام این سال ها نقشی در مثلا رای خبرنگاران انتخاب شده داشته باشد بسیار غیر قابل باور است .
بسیاری از ابهامات مطمئنا متوجه فرانس فوتبال است (این چند روزه اگر اخبار همین سایت را پیگیری کرده باشید مدام اخباری در ارتباط با حواشی رای گیری ، رای های غیر معقول خبرنگاران که سابقه آنها مورد سوال است و ... گزارش می شود) . در نگاه اول و خوشبینانه نحوه برگزاری و مدیریت این جایزه مورد سوال است ؛ چرا تعداد محدودی خبرنگار؟ در حالی که می تواند بازه بسیار گسترده تری را شامل شود ، نحوه انتخاب این خبرنگاران ، ترجیح پراکندگی جغرافیایی که لزوما ضامن افزایش کیفیت رای نیست ، اصلا چرا خبرنگار و ژورنالیست که متاثر از مسائل رسانه ای باشد؟ ، زمان بندی های ارزیابی عملکرد و رای دهی و... مواردی که شاید نیاز باشد کارشناسان این حوزه نظر دهند .
اما در نگاه بدبینانه فرانس فوتبال که یک ارگان فراگیر نیست و صرفا یک نشریه است که می تواند ترجیحات خودش را در نتایج نهایی لحاظ کند ؛ کافی است در بین رای دهندگانی که منتخب خود او هستند کسانی را داشته باشد که آرا مد نظر آنها را ثبت کنند . مثلا رای به گزینه ای که بلحاظ جذابیت رسانه ای توجهات بیشتر و در نتیجه درآمد و قدرت بیشتری را برایشان به همراه داشته باشد .
اما فارغ از فرانس فوتبال ، رسانه نقش بسیار پررنگی در جهت دهی به توجهات دارد و ما می دانیم که رسانه لزوما عادل نیست . همانطور که بالاتر هم اشاره کردم بازیکنانی مانند رونالدو و مسی که بلحاظ رسانه ای قوی تر و تاثیر گذار تر و در نتیجه درآمد زا تر هستند دستاورد های کوچک ترشان در رسانه ها به موفقیت های چشمگیر تبدیل می شود و این خودآگاه و ناخودآگاه روی دیدگاه کسانی که باید رای دهند و تصمیم گیری کنند تاثیر می گذارد .
اما چه باید کرد ؟ مسلما اولین چیز این است که به جوایز سالیانه نظیر توپ طلا نگاه درستی داشته باشیم ، این ها عناوینی نیستند که بازیکنان خودشان در زمین بدست آورده باشند بلکه دیگران به آنها اهدا کرده اند که در این میان پای سلیقه ها ، برگزار کنندگان طرفداری ها و موارد دیگر به میان می آید . در نتیجه باید از اهمیت شان کاسته شود . گواردیولا امروز در مصاحبه ای به خوبی به این مسئله اشاره کرد : ٬٬ این یک نمایش است، یک تجارت خوب برای این که فوتبال را سرگرم کننده تر کنند ٬٬
اما می توان در ساختار های فعلی نیز تغییراتی ایجاد کرد که خروجی نهایی بجای رسانه ای تر ، عادلانه تر باشد . همچنین معیار ها و شاخص شفاف تر و به خصوص کارشناسانه تر شوند.
************************************************************************************************
اما در پایان باید اشاره کرد گاها در استدلال ها در حق مسی هم اجحاف می شود ، مثلا باید ضعف فصل گذشته بارسا را در نظر گرفت که باعث می شود درخشش مسی بیشتر جلوه کند . این حرف تا حدودی درست است البته به چند نکته هم باید اشاره کرد : فصل قبل بایرن مونیخ هم بایرن آماده فصل اول فلیک نبود و دو جام را از دست داد ، ضمن اینکه مسی علاوه بر آرژانتین قدرتمند ، بخشی از سال را در تیم پر ستاره پاریس و تو لیگ نسبتا آسان تر لوشامپیونه گذراند اما به علت مصدومیت و تعویض تیم و صد البته افتی که داشته نتوانست نزدیک به آماری که انتظار می رفت را ثبت کند .
اما در مجموع مستقل از اتفاقاتی که در سال ۲۰۲۰ افتاد و ارتباطی به امسال ندارد ، لواندوفسکی بسیار برای کسب این عنوان شایسته بود . ایرادی ندارد که بازیکنی دو سال پیاپی شایسته ترین فرد باشد . مسی و رونالدو هر دو به شایستگی این تجربه را دارند.
ممنون از توجه شما
