نام کامل او توماس کروز ماپاتور چهارم است.
تام کروز در ۳ جولای ۱۹۶۲ در سیراکیوس نیویورک به دنیا آمد.
پدرش توماس کروز ماپاتور سوم مهندس برق و مادرش ماری لی معلم خصوصی بود.
والدین او به لوئیزویل کنتاکی تعلق دارند و او از نژاد آلمانی، ایرلندی و انگلیسی می‌باشد.
تام سه خواهر دارد: لی آن، مریان و کاس.
تام کروز جوان همیشه در سفر بود و تا سن ۱۴ سالگی در ایالات‌متحده و کانادا ۱۵ مدرسه عوض کرده بود.
او زمانی که دبیرستانی بود به بازیگری علاقه پیدا کرد و تصمیم خود مبنی بر کشیش شدن را رها کرد. او مدرسه را ترک کرد و به نیویورک رفت تا حرفه بازیگری را آغاز کند.
نقش‌های کوتاه او در فیلم‌های عشق بی‌پایان، شیپور خاموشی و خارجی‌ها باعث شهرت او شد.
بازی او در نقش دانش‌آموز دبیرستان، جوئل گودسان در فیلم “تجارت پرمخاطره” باعث که نامزد جایزه بهترین بازیگر گلدن گلوب شود.
او با بازی در فیلم پرفروش تاپ گان در نقش خلبان جت نیروی دریایی به شهرت رسید.
فیلم دیگر او رنگ پول بود که در همان سال تولید شد و در کنار پاول نیومن در آن نقش‌آفرینی کرد.
در سال ۱۹۸۸ در کنار داستین هافمن در مرد بارانی شرکت کرد. این فیلم جایزه بهترین فیلم را کسب کرد و تام کروز هم جایزه بهترین بازیگر مکمل مرد منتقدین فیلم کانزاس را دریافت نمود.
بازی در فیلم متولد ماه ژوئیه در نقش افسر جنگ ویتنام باعث شد که برای اولین بار نامزد جایزه اسکار شده و جایزه بهترین بازیگر مرد گلدن گلوب را دریافت کند.
فیلم‌های دیگر او روزهای تندر و دور و دورتر (Far and Away – ۱۹۹۲) بود که در کنار نیکول کیدمن، معشوقه و همسرش در آن نقش‌آفرینی کرد.
در سال ۱۹۹۲ و با بازی در درام ارتشی چند مرد خوب در مقابل جک نیکلسون بار دیگر استعداد بازیگری خود را نشان داد.
او در سال ۱۹۹۳ در فیلم تریلر “َشرکت” به کارگردانی سیدنی پولاک ظاهر شد.
در سال ۱۹۹۴ به همراه برد پیت، آنتونیو باندراس و کریستین اسلاتر در درام گوتیک و ترسناک “مصاحبه با خون‌آشام” (Interview with the Vampire) که بر اساس رمان پرفروش آن رایس ساخته شده بود، نقش‌آفرینی کرد.
در سال ۱۹۹۶ در فیلم مأموریت غیرممکن در نقش جاسوسی به نام ایتان هانت ظاهر شد و این موفقیت را در سال‌های ۲۰۰۰، ۲۰۰۶، ۲۰۱۱ و ۲۰۱۵ تکرار کرد.
در سال ۱۹۹۶ در نقش جری مگوایر در فیلمی به همین نام ظاهر شد که جایزه گلدن گلوب و دومین نامزدی در اسکار را کسب کرد.
در سال ۱۹۹۹ در کنار نیکول کیدمن که آن زمان همسرش بود در آخرین فیلم استنلی کوبریک، چشمان کاملاً بسته، که درباره خیانت و بی‌وفایی بود، شرکت کرد و با انتقادات مختلف مواجه گشت.
در سال ۱۹۹۹ با بازی در فیلم مگنولیا توجه منتقدین را به خود جلب کرد و بار دیگر جایزه گلدن گلوب و نامزدی بهترین بازیگر مکمل مرد را از آن خود نمود.
در سال ۲۰۰۲ در دومین همکاری خود با کرو در آسمان وانیلی و سپس گزارش اقلیت استیون اسپیلبرگ شرکت کرد.
در سال ۲۰۰۳ در درام تاریخی آخرین سامورایی شرکت کرد و نامزدی گلدن گلوب بهترین بازیگر مرد را از آن خود نمود.
در سال ۲۰۰۵ در فیلم جنگ دنیاها، به کارگردانی استیون اسپیلبرگ و اقتباس از رمان اچ جی ولز به همین نام شرکت کرد.
او که به‌ندرت در نقش‌های مکمل ظاهر می‌شود برای دومین بار در سال ۲۰۰۷ در فیلم شیرها برای ببرها در نقش مکمل ظاهر شد که در گیشه چندان موفق نبود.
در سال ۲۰۰۸ در فیلم کمدی تندر استوایی در نقش یک مدیر چاق و کچل ظاهر شد. همچنین در فیلم تاریخی والکیری در نقش افسر ارتش آلمان ظاهر شد که علیه آدولف هیتلر ترور به راه انداخت.
در سال ۲۰۱۲ در یک اقدام جدید در موزیکال دوران راک ظاهر شد. اگرچه نقش او به‌عنوان یک ستاره راک موردتوجه قرار گرفت اما فیلم چندان موفق واقع نشد.
در سال ۲۰۱۲ در درام جنایی جک ریچر که بر اساس رمان لی چایلد ساخته شده بود ظاهر شد.
در سال ۲۰۱۳ در فیلم فراموشی که بر اساس رمان گرافیکی جوزف کوسینسکی به همین نام ساخته شده بود بازی کرد.
سپس در فیلم علمی تخیلی لبه فردا (۲۰۱۴) در نقش افسر ارتش ظاهر می‌شود که دائماً مرده و زنده می‌شود.
در سال ۲۰۱۶ در فیلم “جک ریچر: هرگز بازنگرد” (Jack Reacher: Never Go Back) که ادامه جک ریچر سال ۲۰۱۲ بود ظاهر شد.
در سال ۲۰۱۷ در فیلم مومیایی (The Mummy) که بازسازی فیلم‌های ترسناک مومیایی بوریس کارلوف در سال ۱۹۳۲ بود ظاهر شد.
تام کروز سه بار نامزد جایزه اسکار شده و سه جایزه گلدن گلوب هم دریافت نموده است.
او در سال ۲۰۱۲ پردرآمدترین بازیگر هالیوود بود.
درآمد خالص تام کروز ۵۵۰ میلیون دلار می‌باشد.
تام کروز سه بار ازدواج کرده و طلاق گرفته و سه فرزند دارد (دو فرزند به سرپرستی گرفته شده و یک فرزند بیولوژیکی).
اولین ازدواج او از سال ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۰ بود که با میمی راجرز ازدواج کرد و او تام کروز را با فرقه ساینتولوژی آشنا نمود.
دومین ازدواج او از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۱ و با نیکول کیدمن بود. او و کیدمن دو فرزند به سرپرستی گرفتند: ایزابلا جین کروز (متولد ۲۲ دسامبر ۱۹۹۲) و کونر آنتونی کروز (متولد ۱۷ ژانویه ۱۹۹۵).
سومین ازدواج او از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۲ و با کتی هولمز بود. که در سال ۲۰۰۶ دخترشان سوری به دنیا آمد.
در ۱۶ اکتبر ۱۹۸۶ در بلوار ۶۹۱۲ هالیوود در کالیفرنیا، ستاره خیابان مشاهیر به او اهدا شد.
کروز سخنگوی کلیسای ساینتولوژی و مشکلات اجتماعی پیرامون آن است.
او از کودکی از اختلال خواندن رنج می‌برد و کلیسای ساینتولوژی به‌خصوص آموزه‌های ران هابارد به او کمک کرد تا این اختلال را درمان کند.
کروز در سال ۲۰۱۳ دلیل جدایی از هولمز را تلاش هولمز برای دور نگه‌داشتن دخترشان سوری از این کلیسا دانست. او همچنین اعلام کرد که سوری جز این کلیسا نیست.
او از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۴ با ستاره فیلم آسمان وانیلی یعنی پنه لوپه کروز زندگی می‌کرد.
او به فعالیت‌هایی نظیر چتربازی، غواصی و خلبانی در هواپیمای شخصی خود می‌پردازد.
او به دلیل نداشتن بدلکار و انجام صحنه‌های خطرناک فیلم‌ها شهرت دارد. برای مثال طی فیلم‌برداری فیلم “مأموریت غیرممکن: پروتکل روح” (۲۰۱۱) از برج خلیفه، بلندترین برج جهان، پرید.
در حین فیلم‌برداری فیلم “روزهای تندر” در پیست بین‌المللی سرعت دایتونا با موتور آر اند دی مسابقه داد و بهترین رکورد او ۳۳۰ کیلومتر در ساعت بود.
یک‌بار به فردی که تصادف کرده بود و رها شده بود کمک کرد و مخارج بیمارستان او را پرداخت نمود. سپس مشخص شد که قربانی بازیگر برزیلی هلویزا وینهاس (Heloisa Vinhas – ۱۹۹۶) بود.
پس از ترک کشتی کج به علت آسیب زانو به بازیگری روی آورد.
الگوی بازیگری او پاول نیومن بود که طی فیلم‌برداری فیلم رنگ پول آن دو باهم دوست شدند.
در سال ۱۹۸۸ او اولین بازیگری بود که در بهترین فیلم سال برنده جایزه اسکار، مرد بارانی و در بدترین فیلم سال برنده تمشک طلایی، کوکتل (Cocktail) حضور داشت.
او اجازه نمی‌دهد که تصویر یا نقش او در بازی‌های کامپیوتری یا شخصیت‌های اکشن استفاده شود.
او یکی از طرفداران کشتی کج حرفه‌ای است.
