آزمون MBTI که گاهی هم با عنوان تست شخصیت شناسی MBTI از آن نام برده میشود از جمله آزمون های شخصیت شناسی مطرح در سطح جهان است که هنوز هم به صورت گسترده مورد توجه قرار میگیرد.
از لحاظ علمی، بهتر است به جای اصطلاح آزمون شخصیت شناسی MBTI از عبارت آزمون MBTI یا آزمون تیپ شناسی MBTI استفاده کنیم. به دلیل اینکه آزمون MBTI در نهایت انسانها را به تعدادی تیپ مشخص (تیپ های شانزده گانه MBTI) تقسیم میکند و افزایش و کاهش هر یک از فاکتورهای شخصیتی را در مرکز توجه قرار نمیدهد.
آزمون MBTI در مطالعات و تحقیقات کارل گوستاو یونگ روانکاو سوییسی ریشه دارد. اما خود یونگ، هرگز به طراحی این آزمون یا آزمون های شخصیت شناسی مشابه دست نزد.
یک مادر و دختر به نامهای مایرز و بریگز که به این موضوعات علاقمند بودند و وقت خود را با تحلیل دوستان و آشنایان بر اساس طبقه بندی یونگ میگذراندند، نخستین نسخه آزمون MBTI را برای تیپ شناسی شخصیتی طراحی کردند.
سازندگان تست ارزیابی شخصیت MBTI معتقدند که رفتارهای مردم و نوع شخصیتی که دارند از فردی به فرد دیگر متفاوت است و بنابراین از نظر شخصیتی متفاوت هستند. هر یک از حروف ذکر شده در پایین (EI ، IS ، TF ، JP) نشان دهنده یک معیار برای بررسی نوع شخصیت افراد هستند.
برون گرایی (E) یا درون گرایی (I)
حسی (S) یا شهودی (N)
منطقی (T) یا احساسی (F)
قضاوتگر (J) یا ادراکی (P)
افراد برونگرا
افراد برون گرا با قرار گرفتن در کنار دیگران، معمولاً گروههای بزرگتر، انرژی میگیرند. آنها افرادی هستند که با برقراری ارتباط کلامی و اجتماعی بودن، انرژی خود را از دنیای خارج میگیرند. در رابطه با مشاغل، آنها ترجیح میدهند در گروههای بزرگتر کار کنند و در مقابل کار به تنهایی یا در موقعیتهای یک به یک، آنها را کسل میکند.
افراد درونگرا
افراد درونگرا به تنهایی و صرف وقت در کارهای تک نفره، از جمله انجام پروژهها و کار در گروههای کوچک و شرکت کوچک، انرژی میگیرند. آنها ترجیح میدهند که صحبت درباره کار را شخص دیگری در گروههای بزرگتر انجام دهد و دوست دارند تا چند دوست اندک داشته باشند، تا اینکه مدام در جلسات به دنبال دوست بگردند.
افراد درونگرا انرژی خود را روی ارائه ایده پردازی، فکر و تفریحات تک نفره میگذارند. هنگام پیدا کردن شغل، این افراد ترجیح میدهند تا به تنهایی در مورد گزینههای شغلی فکر کنند و نیاز به مشورت با دیگران را حس نمیکنند.
افراد شهودی
افراد شهودی ترجیح میدهند درباره احتمالات، آینده و نظریههای انتزاعی فکر میکنند و از این کار لذت میبرند. آنها به طور کلی دوست دارند تا تخیل کنند، در صحبت و کلام خلاق هستند، بر الگوها و تصورات تمرکز میکنند، دوست دارند به مواردی که قرار است در آینده اتفاق بیفتد فکر کنند و به سرعت به سمت نتیجه گیری پیش میروند. آنها همچنین به الهام پذیری اعتقاد دارند. هنگام بررسی گزینههای شغلی، افراد شهودی بیشتر سراغ پتانسیل شغل میروند تا بررسی شرح وظایف شغلی.
افراد حسی
افراد حسی هنگام جمع آوری اطلاعات، دادههای واقعی و ملموس را ترجیح میدهند. آنها در مشاهده و به خاطر سپردن اطلاعات خاص، شاخص هستند. این افراد دوست دارند بیشتر روی واقعیتهای موجود تمرکز کنند و به دنبال تجربه کردن نیز هستند. افراد حسی از انجام عملی کارها، به عنوان روشی برای درک ایدهها و نظریهها استفاده میکنند. در ارتباط با کار، یک فرد حسی بر حقایق شغل متمرکز میشود: مزایا، مکان و حقوق.
افراد منطقی
افراد منطقی هنگام تصمیم گیری، به عواقب منطقی یک عمل به طور خاص نگاه میکنند. آنها هنگام تجزیه و تحلیل شرایط و اتفاقات، احساسات را کنار میگذارند تا بتوانند نظرات موافق و مخالف را به صورت منطقی بسنجند. این افراد با این تیپ شخصیتی با نقد و تجزیه و تحلیل شرایط، به دنبال پیدا کردن راهی برای حل مشکلات هستند.
آنها در استدلالهای خود سراغ علت و معلول میروند. انتخاب شغل برای این افراد، با تجزیه و تحلیل منطقی صورت میپذیرد و آنها به طور منطقی تمام گزینهها را در نظر میگیرند تا مطمئن شوند که انتخاب درستی خواهند داشت.
افراد احساسی
تصمیم گیری این افراد، همراه با دخالت دادن احساسات است. برخلاف افراد منطقی، آنها احساسات را در نظر میگیرند و با همه افراد درگیر همذات پنداری میکنند. آنها بر اساس ارزشهایشان، در مورد مردم تصمیم میگیرند.
این افراد انرژی خود را از حمایت و تایید دیگران به دست میآورند و همیشه به دنبال کارهایی هستند که به واسطه آنها از دیگران تاییده دریافت کنند. آنها به دلسوزی، همدلی و مهربانی علاقه دارند و همیشه به دنبال این هستند که یک نظم و هماهنگی بین افراد به وجود آورند. افراد احساسی تصمیمات شغلی خود را بر اساس آنچه در لحظه برای آنها مهم است، میگیرند و توجه زیادی به تاثیر تصمیم گیری شغلی بر زندگی خود و دیگران نمیکنند.
افراد قضاوتگر
افرادی که قضاوت را ترجیح میدهند، دوست دارند به صورت برنامه ریزی شده و منظم زندگی کنند و به دنبال مدیریت زندگی خود هستند. این افراد در زندگی کاری و شخصی خود، هم برنامههای کوتاه مدت و هم برنامههای مدت را در پیش میگیرند و دوست دارند همیشه تصمیماتی قطعی بگیرند تا از استرسهای لحظه آخر جلوگیری کنند.
آنها از انجام دقیق و به موقع کارها انرژی میگیرند و رسیدن به هدف شغلی، همان چیزی است که در برنامه ریزیهای خود مشخص میکنند.
افراد ادراکی
این افراد دوست دارند تا هر چیزی را درک کنند و سبک زندگی خودجوش و انعطاف پذیر را ترجیح میدهند. هدف آنها معمولاً به جای تلاش برای کنترل زندگی، تجربه و فهم آن است. این افراد معمولا با فشار لحظه آِخری کارها مشکلی ندارند و دوست دارند تا پایان کارها را باز بگذارند تا در مسیر بتوانند روی آنها تغییراتی اعمال کنند. در نهایت هر فرد در آزمون به یک تیپ شخصیتی میرسد که از معیارهای بالا ناشی میشوند.
اعتبار تست MBTI
در مطالعات متعددی، تست MBTI مورد بررسی قرار گرفته است و به عنوان ابزاری معتبر در شناخت رفتارها و شخصیت مورد استفاده قرار میگیرد. از نکات مهم این تست این است که هیچگونه شکاف جنسیتی در آن وجود ندارد و از نظر فرهنگی نیز برای همه مردم جهان با فرهنگهای مختلف بهینه سازی شده است.
همچنین این توسط چندین موسسه روانشناسی تایید شده است و نتیجه آن را میتوان منطبق با آخرین تحقیقات و پیشرفتها در حوزه علم روانشناسی دانست.