پرسپولیسی که امروز با 5 قهرمانی پی در پی، پیشتاز فوتبال ایران است، تا قبل از زمستان سال 1347، در فوتبال قدرتمند نبود.
اختصاصی طرفداری - دهه چهل برای پرسپولیس مسیر پرفراز و نشیب و سختی بود و این تیم با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کرد اما پایه گذار دوران طلایی این تیم در دهه پنجاه بود و این باشگاه توانست خود را به جمع بزرگان فوتبال ایران برساند و امروزه یکی از پرافتخارترین تیم های فوتبال در ایران لقب بگیرد.
باشگاه پرسپولیس به عنوان پرهوادارترین باشگاه ایران شناخته می شود
سال ۱۳۴۲ - ۱۳۴۳ | سرآغاز و تشکیل
باشگاه بولینگ عبده یا بولینگ پرسپولیس یک مجموعه ورزشی متعلق به شرکت " C.R.C " بود. سهام داران این شرکت علی عبده، محمد خاتمی و فاطمه پهلوی بودند. بیشترین کوشش برای این مجموعه ورزشی از سوی علی عبده بود. از دی ماه ۱۳۴۲ تا آبان ۱۳۴۳ پروژه ایجاد و رسمی کردن این کلوپ ورزشی به طول انجامید و در نهایت در تاریخ ۱۹ آبان ۱۳۴۳ و در حضور مقام های رسمی وقت این مجموعه ورزشی به طور رسمی افتتاح شد.
خبر افتتاح بولینگ در حضور مقام های وقت در روزنامه اطلاعات بیستم آبان سال 1343
سال ۱۳۴۴ / حضور در دسته دوم تهران
تیم فوتبال تازه تاسیس پرسپولیس جواز حضور در دسته دوم تهران را کسب کرد و در سال ۱۳۴۴ در دسته دو تهران فعالیت داشت.
کیهان ورزشی / شماره ۵۴۰ / صفحه ۸
حضور تیم فوتبال پرسپولیس در دسته دوم باشگاه های تهران
سال ۱۳۴۵ | تداوم حضور در دسته دوم تهران
تیم فوتبال پرسپولیس در سال ۱۳۴۵ نیز همچنان در دسته دوم تهران باقی ماند و در آن فعالیت خود را ادامه داد. آن زمان رقابتهای دسته دوم در 4 گروه برگزار می شد. تهران یک تورنمنت اصلی داشت که با حضور 14 تیم و به اسم دسته اول تهران برگزار می شد و سایر تیم ها که تعدادشان 35 تیم بود در دسته دوم و در 4 گروه (سه گروه 9 تیمی و یک گروه 8 تیمی) رقابت می کردند. پرسپولیس در دسته الف از سری دوم با البرز، ایزد مهرآباد، داریوش، سعدیان، فرحناز، کانون جوانان، شفق و نیرو رقابت می کند.
دسته دوم تهران در مجله کیهان ورزشی
تداوم حضور پرسپولیس در دسته دوم تهران
سال ۱۳۴۶ | پرسپولیس یک دسته پایین تر رفت
در این سال پرسپولیس که دوره قبل در دسته دوم تهران فعالیت می کرد، یک دسته پایین تر می رود چرا که مدل برگزاری بازی های تهران تغییر می کند. تا سال قبل تهران یک رقابت دسته اول داشت که با حضور 14 تیم برگزار می شد و بقیه تیم ها (35 تیم) در دسته دوم و در چند گروه مختلف رقابت می کردند اما در سال 1346تصمیم گرفته شد تهران دسته دوم، سوم و چهارم هم داشته باشد. با این حساب از آن 35 تیمی که سال قبل در قالب 4 گروه 8 و 9 تیمی فعالیت می کردند، دو تیم برتر به دسته اول رفتند، 14 تیم (شامل تیم های برتر دسته های الف، ب، جیم، دال دسته دوم) در دسته دوم رقابت کردند. یعنی از هر گروه چهارگانه، سه تیم برتر به علاوه دو تیمی که از دسته اول به دسته دوم سقوط کرده بودند، 14 تیم دسته دوم سال 1346 را تشکیل دادند. از گروهی که پرسپولیس در آن حضور داشت، یعنی همان گروه الف، تیم های داریوش، البرز و ایزد مهرآباد که در جدول بالاتر از پرسپولیس قرار گرفته بودند، جواز حضور در دسته دوم را به دست آوردند و پرسپولیس ناچار شد به اتفاق تیم های سعدیان، نیرو و شفق که در گروه الف چهارم تا هفتم شده بودند در دسته سوم بازی کند. دسته سوم تهران شامل 15 تیم می شد. تیم های چهارم تا هفتم گروه های 9 تیمی به علاوه تیم های چهارم تا ششم تنها گروه 8 تیمی سال قبل 15 تیم حاضر در دسته سوم را تشکیل می دادند و دو تیم آخر هر گروه به اتفاق تیم های تازه تاسیس در دسته چهارم رقابت کردند. تیمی که با نام پرسپولیس فعالیت می کرد حتی در دسته سوم هم شرایط خوبی نداشت و نتایج خوبی نگرفت اما سال بعد ورق برگشت.
کیهان ورزشی / شماره ۶۴۱ / صفحه ۲۱
فعالیت پرسپولیس در دسته سوم تهران
شاهین منحل شد و بازیکنان این تیم یا باید به تیم های مختلف می رفتند و یا یک فرد مورد اعتماد سیستم را می یافتند و زیر چتر او کنار هم می ماندند که آنها راه دوم را ترجیح دادند.
سال ۱۳۴۷ | شاهین به رنگ سرخ
پس از انحلال شاهین، هواداران با ادامه لیگ همراهی نکردند. هنگامی که شاهین منحل شد، چند باشگاه مانند پاس، راه‌آهن و عقاب در پی جذب بازیکنان شاهین برآمدند و این به معنی از هم پاشیدن این تیم بود. اما با رایزنی علی عبده با پرویز دهداری و مسعود برومند، بازیکنان باشگاه شاهین به تیم پرسپولیس پیوستند و چند تن از بازیکنان قبلی شاهین در ترکیب تیم دسته سومی پرسپولیس قرار گرفته و ترتیب یک مسابقه با تیم جم آبادان (که در آن زمان تیم صاحب نامی بود) را دادند و پس از آن تمامی اعضای شاهین به پرسپولیس پیوستند و محبوبیت شاهین بلند پرواز را به پرسپولیس هدیه کردند. این تیم به دلیل امکانات حرفه ای و ایضا انحلال چند باشگاه تهران برای حضور در لیگ طبقه بندی باشگاه های تهران ثبت نام کرد و با پذیرش این درخواست در لیگ طبقه بندی تهران ۱۳۴۷-۱۳۴۸ حضور یافت. تهران مدلی که سال قبل چیده بود را تغییر داد و دوباره تیم ها را طبقه بندی کرد.
لیگ تهران ۴۸-۱۳۴۷
در سال ۱۳۴۷ تصمیم بر این شد که یک طبقه‌بندی برای دسته‌جات فوتبال در تهران صورت بگیرد. برای همین این دوره از بازی‌های قهرمانی باشگاه‌های تهران با حضور ۵۸ تیم در گروه‌های چهار تیمی و پنج تیمی در دور مقدماتی برگزار شد. مراسم قرعه‌کشی این بازی‌ها روز ۲۸ آبان ۱۳۴۷ با حضور نمایندگان تیم‌های حاضر در مسابقات در دفتر فدراسیون فوتبال انجام گرفت و از طرف هیات فوتبال تهران ۱۲ تیم تاج، پاس، پرسپولیس، شهربانی، عقاب، راه‌آهن، کیان، جعفری، آرارات، دیهیم، نادر و دژبان به عنوان تیم‌های صدر هر گروه انتخاب شدند و به حکم قرعه سایر تیم‌ها به نسبت در گروه‌های مختلف تقسیم شدند. در نهایت تیم پرسپولیس توانست به مرحله یک چهارم نهایی لیگ تهران برسد که با شکست ۳-۱ مقابل تاج از این رقابت ها حذف شد و در نهایت تاج قهرمان این دوره از مسابقات لیگ تهران شد.
- پرسپولیس در مرحله اول این رقابت ها پس از شکست از پیکان تا آستانه حذف پیش رفت (زیرا از هر گروه تنها یک تیم به دسته اول تهران می رسید) که پس از تغییر در آیین نامه مسابقات و تغییر تعداد تیم ها از ۱۲ به ۱۶ تیم توانست در مسابقات تجدیدی حضور خود در دسته اول تهران را تثبیت کند. برگزاری این شیوه از مسابقات مورد انتقاد تمامی رسانه ها بود که بررسی این موارد ذکر شده از حوصله این مقاله خارج است.
حذف پرسپولیس بعد از شکست مقابل پیکان رقم خورده بود. در گروهی که پرسپولیس و پیکان رقابت می کردند، پیکان صدرنشین شد و باید در دسته اول شرکت می کرد و پرسپولیس باید راهی دسته دوم می شد اما با تغییر آیین نامه فدراسیون و افزایش تعداد تیم ها از 12 تیم به 16 تیم، پرسپولیس به اتفاق سه تیم دیگر، در لیگ دسته اول باقی ماند و به نیمه نهایی نیز رسید
روزنامه اطلاعات / ۱ شهریور ۱۳۴۸ / شماره ۱۲۹۷۳؛ تاج، پاس و عقاب با غلبه بر پرسپولیس، گارد و نگهبان به نیمه نهایی رسیدند و بازی شهربانی و راه آهن بعد از 120 دقیقه باید تکرار می شد چرا که آن زمان قانون ضربات پنالتی وجود نداشت و دو تیم بعد از این که در وقت قانونی و اضافه، مساوی می کردند، دوباره به مصاف هم می رفتند.
شکست پرسپولیس مقابل تاج و حذف شدن در نیمه نهایی جام باشگاه های تهران
مسابقات پنج جانبه تهران
با شکل‌گیری مسابقات فوتبال قهرمانی باشگاه‌های آسیا، جهت تعیین نماینده ایران در این مسابقات یک دوره بازی‌های انتخابی برگزار شد. دلیل ایجاد این رقابت به تاخیر افتادن لیگ تهران ۴۸-۱۳۴۷ و مشخص نشدن قهرمان تهران برای معرفی به آسیا بود. پنج تیم تهرانی تاج، عقاب، پرسپولیس، پاس و شهربانی به صورت دوره‌ای به رقابت پرداختند و در پایان تیم پرسپولیس تهران با هفت امتیاز (۳ برد و ۱ مساوی) اول شد و به عنوان نماینده ایران به بازی های جام باشگاه‌های آسیا معرفی شد.
- پرسپولیس ۲-۰ شهربانی
- پرسپولیس ۲-۰ عقاب
- پرسپولیس ۲-۱ پاس
- پرسپولیس ۰-۰ تاج
روزنامه اطلاعات / ۲۱ دی ۱۳۴۷ / شماره ۱۲۷۸۷
قهرمانی پرسپولیس در مسابقات پنج جانبه انتخابی آسیا
مسابقات قهرمانی باشگاه های آسیا
در سال ۱۳۴۷ پرسپولیس به عنوان نخستین نماینده ایران در آسیا حاضر شد اما در مرحله گروهی حذف شد. تیم پرسپولیس به دلیل کارشکنی مسئولان فرودگاه با تاخیر به بازی مقابل تویوکوگیو ژاپن (سانفریسه هیروشیما کنونی) رسید و به رغم بازی خوبی که نشان داد با خوردن یک گل غیر منتظره شکست خورد، نمایندگان ژاپن در آن دهه قدرت زیادی نداشتند و اگر کارشکنی و بدشانسی پرسپولیس در بازی نبود پرسپولیس می توانست این مسابقه با نتیجه ای پرگل پیروز شود. به هر جهت این مسابقه واگذار شد و تا حد زیادی عامل حذف پرسپولیس باخت ابتدایی بود به طوری که دو پیروزی بعدی و تساوی در بازی آخر مقابل نماینده اسراییل هم نتوانست مانع حذف این تیم شود.
- تویوکوگیو ژاپن 1-0 پرسپولیس ایران
- پرسپولیس ایران 4-2 پراگ فا مالزی
- پرسپولیس ایران 4-0 کولون موتور باس هنگ کنگ
- پرسپولیس ایران 0-0 مکابی اسراییل
کیهان ورزشی / شماره ۷۲۶ / بهمن ۱۳۴۷
سال ۱۳۴۸ / تلخی کوچ یاران و از دست دادن لیگ سراسری
در سال ۱۳۴۸ کارخانه ایران ناسیونال (ایران خودرو) با مدیریت خیامی که خود از طرفداران تیم شاهین بود درصدد تشکیل تیمی قدرتمند برای حضور در رده اول مسابقات و تبلیغ محصولات این شرکت برآمد. پیکان نیز تا پیش از آن تیم فوتبال نه چندان قدرتمندی داشت که بازیکن سرشناس آن علی پروین بود. هرچند همان تیم در رقابتهای طبقه بندی در گروه 5 تیمی بالاتر از پرسپولیس قرار گرفته بود اما غیر از پروین، ستاره ای نداشت. خیامی مذاکراتی با چند تن از شاهینی های سابق انجام داده و آنان را به تیم پیکان دعوت کرد. با رفتن آنها افراد باقی مانده نیز راهی جز پیوستن به ایشان ندیدند. با توافق علی عبده و خیامی تمامی بازیکنان شاهین که حالا بازیکنان پرسپولیس شده بودند، (به جز عزیز اصلی دروازبان این تیم) به پیکان مهاجرت کردند. خیامی با اندیشه تشکیل باشگاهی حرفه ای به جذب مربی خارجی اقدام کرد و آلن راجرز را به ایران برای همکاری فرا خواند و در این سال عنوان قهرمانی باشگاه های ایران را از آن پیکان کردند و در همین سال پیکان به جای تیم ملی در تورنمنت جام دوستی نیز شرکت کرده و در بین ۵ تیم مقام نخست را از آن خود کردند. اما این اتفاق موجب رتبه نازل پرسپولیس در لیگ تهران شد تا این باشگاه نتواند سهمیه حضور در لیک سراسری ۱۳۴۹ را بدست بیاورد. زیرا تنها چهار تیم اول لیگ تهران می توانستند جواز حضور در لیگ سراسری ۱۳۴۹ را کسب کنند. در نهایت ۴ تیم پیکان، تاج، پاس و برق توانستند در لیگ سراسری ۱۳۴۹ حضور یابند.
روزنامه اطلاعات / ۱۶ اسفند ۱۳۴۸ / شماره ۱۳۱۳۶
رتبه یازدهم پرسپولیس و بازماندن از لیگ سراسری
سال ۱۳۴۹ / پیکان جایگزین پرسپولیس و پرسپولیس جایگزین پیکان
لیگ منطقه ای ایران ۱۳۴۹ که نخستین دوره لیگ سراسری ایران بود در ۲ مرحله انجام شد. مرحله نخست به صورت منطقه ای برگزار شد و مرحله نهایی بین تیم های برگزیده هر گروه برگزار شد. تیم پیکان پس از گذراندن مرحله اول منحل شد. بازیکن های تیم پیکان به پرسپولیس پیوستند و مسئولان باشگاه پرسپولیس توانستند مسئولان برگزاری این رقابت ها راضی کنند که جایگزین پیکان در ادامه رقابت ها باشند. در نهایت تیم پرسپولیس در جایگاه چهارم قرار گرفت.
روزنامه اطلاعات / ۲۷ دی ۱۳۴۹ / شماره ۱۳۳۹۸
جایگزینی پرسپولیس به جای پیکان در میانه های لیگ سراسری 1349
اتحاد سه گانه و پرسپولیس رویایی
اگر چه دهه ۴۰ بازه زمانی سخت و پر فرازو نشیبی برای پرسپولیس بود اما این سختی پایه گذار پرسپولیس باشکوه دهه ۵۰ بود. اتحاد مدیریتی و جمع شدن کادر فنی و بازیکنان شاهین، پیکان و پرسپولیس موجب شد تیمی با محبوبیت بالا بین مردم شکل بگیرد و تنها یک سال بعد پرسپولیس نخستین قهرمانی خود در ایران را جشن گرفت.
