طرفداری / پناهندگی واژهای است که همیشه در کشور تقبیح شده و برچسب وطن فروش به پناهندگان ورزشی زده میشود. اما اگر به دنبال علت پناهنده شدن هر ورزشکار باشیم، مشکلاتی را در راه حضور این ورزشکاران خواهیم یافت. 44 ورزشکار در زمان ریاست جمهوری حسن روحانی (۱۲ مرداد ۱۳۹۲ تا ۱۲ مرداد 1400) پس از اعزام به مسابقات بینالمللی از بازگشت به ایران خودداری کردند و یا پس از بی توجهی و یا به دلایل مختلف به کشورهای دیگر پناهنده شدند.
یادی از قهرمانی سکته کرد
راضیه شیرمحمدی عضو تیم ملی تیر و کمان معلولان که در مسابقات جهانی هلند موفق به کسب سهمیه بازیهای پارالمپیک ۲۰۲۰ توکیو در رشته کامپوند شده بود، تیر ماه 1398 بر اثر سکته قلبی جان به جانآفرین تسلیم کرد.
دو فرزند دارم که برای سپری کردن اردوها آنها را تنها گذاشته و به تهران میروم. تمام امیدم به همین ورزش است. با پای معلولی که دارم، هیچجا به من کار نمیدهند. ورزش تنها خانه امیدم است که این را هم به بهانه جنگ اقتصادی میخواهند از من بگیرند. مگر ما ورزشکاران از مردم نیستیم؟ اگر حقوق و پاداش مرا ندهند، باید با دو فرزندم چگونه زندگی کنم؟ من هم از همین مردم هستم! اگر زحمتی میکشم و تلاشی میکنم و مدالی میگیرم، افتخارش برای مسئولان است! باید پول و انگیزهای باشد که بتوانم راهم را ادامه دهم. با دست خالی که نمیشود ادامه داد. بیشترین دلیلی که در جاکارتا باعث شد مدال طلا را از دست بدهم، فشارهای روحی و روانی بهدلیل بضاعت مالی بود. کسی نمیداند در سال جاری به من و بچههایم چه گذشت.
اینها گلایههای مرحومه راضیه شیرمحمدی از وزیر ورزش و جوانان و شرایط سخت زندگی ورزشکاران بود.
از بحران اقتصادی تا تبعیض
این روزها هیچکس منکر بحران اقتصادی حاکم بر کشور نیست و این واقعیتی است که حتی خود این ورزشکاران هم به آن معترفند و شرایط را خوب درک میکنند. حرف، اما بر سر تبعیضهایی است که در ورزش وجود دارد. اگر قرار به بیپولی و درک شرایط سخت اقتصادی کشور باشد، این شرایط برای همه وجود دارد و نباید به یک رشته خاص تعلق پیدا کند. برای روشن شدن بهتر موضوع و مقایسه وضعیت این ورزشکاران با ورزشکاران یک رشته خاص بهتر است کمی به عقب برگردیم. رییس کمیته ملی المپیک میزان کل پاداش مدالآوران ایران را ۱۰۰ میلیارد تومان برآورد کرد؛ مبلغی که در قبال ریخت و پاشهای فوتبالی بسیار اندک بود.
چمدان 600 هزار یورویی
در همان زمان که این حساب و کتابها برای کم کردن پاداش مدالآوران ایران انجام میشد، یک چمدان حاوی ۶۰۰ هزار یورو از کشور همراه محمدرضا داورزنی، معاون وزیر ورزش به مقصد امارات خارج شد تا پاداش یک پیروزی تیم ملی فوتبال نقداً پرداخت شود و کارلوس کی روش، زنده و مرده وزیر ورزش را جلوی چشمانش نیاورد و عزیز دردانههای وزارت ورزش لحظهای احساس بیپولی نکنند. مدیرعامل یکی از باشگاههای لیگ برتری در صحبتی عنوان کرده بود هزینه یک فصل باشگاه ۱۲۰ میلیارد است. همه میدانند حداقل نیمی از این هزینه بر عهده وزارت ورزش است که اگر دیر پرداخت شود، خوب میدانیم فوتبالیها چه الم شنگهای بر پا خواهند کرد.
البته فراموش نکنیم در این مقایسه، فوتبالیها حتی در آسیا تاکنون چه در رده ملی و چه باشگاهی هیچ موفقیتی کسب نکردهاند، اما ورزشکارانی که صدای اعتراضشان شنیده میشود، قهرمانان همیشگی قاره کهن و جهان هستند که با کمترین چشمداشت بیشترین آورده و افتخار را برای ایران داشتهاند. مدتهاست که فریاد مدالآوران و قهرمانان ایران از این تبعیضها بلند شده و پیامدش مرگ ناگهانی یک ورزشکار رنج کشیده و فرار یک ورزشکار دیگر میشود!
تخریب چهره ورزش کشور
پول، احترام، آزادی، تجربه جدید یا …؟ چه چیزی سبب ترک وطن یک ورزشکار میشود؟ واقعیت این است که پدیده پناهندگی و اخذ تابعیت مضاعف هرچه باشد به چهره ورزش کشور لطمه وارد کرده و باید تدبیری برای جلوگیری از آن اندیشید. البته کسی که بخواهد برود و عزم رفتن داشته باشد با هر تدبیر و روشی نمیتوان جلوی آن را گرفت. پس باید راه حلی برای این مشکل یافت. البته میتوان نحوه حمایت و تشویق را هم اصلاح کرد تا هم وزارت ورزش به مشکل نخورد و هم شائبه تبعیض ایجاد نشود.
آخرین راه اعتراض!
این اولین بار نیست که ورزشکاران در اعتراض به شرایط موجود و عملی نشدن وعدهها فرار را بر قرار ترجیح میدهند. حتی در این سیاهه ورزشکاران معلول هم دیده میشوند. در دوران هشت ساله ریاست جمهوری روحانی به ورزشکاران مدال آور کم لطفی شد و نکته مهم این است؛ اکثر آنها جزو نفراتی بودند که میتوانستند در میادین بینالمللی برای ایران مدال آور باشند و اکنون با پرچم کشورهای دیگر در مسابقات جهانی میدرخشند. این ماجرا را باید چنین تحلیل کرد که بیشتر آنها این اقدام را در راستای اعتراض به مشکلات موجود در ورزش انجام میدهند. وعدههای مسئولان ورزش پیش از آغاز بازیها و عمل نکردن آن پس از مدالآوری یکی از دلایل اصلی اتفاقات هشت سال اخیر است.
با هم سیاهه ورزشکارانی که در دوران هشت سال ریاست جهموری حسن روحانی به کشورهای مختلف جهان پناهنده شدهاند را سال به سال مرور میکنیم:
سال 1392 یک ورزشکار
محسن غفار، جودو به آلمان (این جودوکار در سال۱۳۹۲ به آلمان پناهنده شد.)
سال 1393 پنج ورزشکار
محمود زاویه، نجاتغریق به فرانسه (این ملیپوش رشته نجات غریق در سال ۱۳۹۳ به فرانسه پناهنده شد.)
پوریا پورابراهیم، نجاتغریق به فرانسه (این ملیپوش رشته نجات غریق نیز در سال ۱۳۹۳ به فرانسه پناهنده شد.)
ایمان جمالی، هندبال به مجارستان (این هندبالیست اصفهانی بهعنوان اولین لژیونر ایرانی به لیگ مجارستان رفت و در سال ۱۳۹۳ در این کشور پناهنده شد.)
میلاد بیگی، تکواندو به آذربایجان (این تکواندوکار که در سال ۱۳۹۳ به کشور آذربایجان پناهنده شد، برنز المپیک ۲۰۱۶ و طلای بازیهای اروپایی ۲۰۱۵ را بهدست آورد.)
سینا بهرامی، تکواندو به آذربایجان (این تکواندوکار هم در سال ۱۳۹۳ به کشور آذربایجان پناهنده شد.)
سال 1394 سه ورزشکار
احسان خدادادی، ژیمناستیک به ترکیه (کاپیتان ژیمناستیک ایران در اردیبهشت ۱۳۹۴ به ترکیه پناهنده شد.)
سعید فضلاولی، قایقرانی به آلمان (این قایقران در سال ۱۳۹۴ به کشور آلمان پناهنده شد.)
مجید داداش، کشتی به آلمان (این کشتی گیر در سال۱۳۹۴ به آلمان پناهنده شد.)
سال 1395 هفت ورزشکار
شروین پاکدل، قایقرانی به پرتغال (او با تیم ملی قایقرانی به رقابتهای جهانی زیر ۲۳ سال پرتغال اعزام و ناگهان در فرودگاه ناپدید شد و در مرداد ۱۳۹۵ به پرتغال پناهنده شد.)
مهتاب یادگاری، ژیمناستیک به آمریکا (این داور بینالمللی ژیمناستیک در سال ۱۳۹۵ به آمریکا پناهنده شد.)
مژگان تاجیک، ژیمناستیک به سوئد (این قهرمان ایروبیک ژیمناستیک در سال ۱۳۹۵ به سوئد پناهنده شد.)
محمدمهدی بینیاز، کشتی به ایتالیا (این کشتیگیر در سال ۱۳۹۵ به ایتالیا پناهنده شد.)
پیام زرینپور، کشتی به آمریکا (این کشتی گیر در سال ۱۳۹۵ پناهنده آمریکا شد.)
امین ارباب، ژیمناستیک به آمریکا (این قهرمان ایروبیک ژیمناستیک ایران در آبان ۱۳۹۵ به آمریکا پناهنده شد.)
الشن مرادی، شطرنج به آمریکا (استادبزرگ شطرنج که از اسفند ۱۳۹۵ در مسابقات بینالمللی با پرچم آمریکا شرکت میکند.)
سال 1396 پنج ورزشکار
دینا پوریونس لنگرودی، تکواندو به هلند (پدر این تکواندوکار خسرو پوریونس مربی تکواندو در لنگرود و مادرش زیبا دودانگه مربی و داور تکواندو در سطح کشور بودند. دینا در سال 1396 به دلیل حمایت نشدن از سوی فدراسیون به هلند پناهنده شد.)
درسا درخشانی شطرنج به آمریکا (استاد بینالمللی که از مهر ۱۳۹۶ در مسابقات بینالمللی با پرچم آمریکا شرکت میکند.)
محمد رشنونژاد جودو به هلند (این جودکار که با مشکلات مالی زیادی در راه این ورزش دست و پنجه نرم میکرد و حتی مدلهای خود را به حراج گذاشت. پس از آن به همراه تیم ملی به مسابقات گرندپری هلند اعزام شد اما پس از اتمام مسابقات به کشور بازنگشت و در پاییز ۱۳۹۶ به هلند پناهنده شد.)
کسری مهدیپورنژاد تکواندو به آلمان (تکواندوکار که در سال ۱۳۹۶ به آلمان پناهنده شد.)
کیمیا مرادی کانوپولو به نروژ (این قایقران در دی ماه ۱۳۹۶ به نروژ پناهنده شد.)
سال 1397 سه ورزشکار
آرش آقایی، جودو به آذربایجان (این جودوکار در بهمنماه ۱۳۹۷ به عضویت تیم ملی جودوی آذربایجان درآمد.)
سارا خسروی، ژیمناستیک به دانمارک (این مربی رشته ژیمناستیک در سال۱۳۹۷ به دانمارک پناهنده شد.)
محمد رمضانپور، ژیمناستیک به دانمارک (این ژیمناستیککار در سال۱۳۹۷ به دانمارک پناهنده شد.)
سال 1398 سیزده ورزشکار
محمدرضا آذرشکیب، کشتی به آذربایجان (این کشتی گیر در فروردین ۱۳۹۸ به آذربایجان پناهنده شد.)
صباح شریعتی، کشتی فرنگی به آذربایجان (این کشتیگیر نیز در فروردین ۱۳۹۸ به کشور آذربایجان پناهنده شد.)
صدف خادم، بوکس به فرانسه (این بوکسور در فروردین ۱۳۹۸ به فرانسه پناهنده شد.)
پوریا جلالیپور، تیر و کمان معلولان به هلند (او برای شرکت در مسابقات تیروکمان به هلند اعزام شده بود، با پایان بازیها از بازگشت به ایران خودداری کرد و در خرداد 1398 پناهنده شد.)
سامان بلاغی، بسکتبال با ویلچر به آلمان (او پس از پایان مسابقات جهانی در آلمان از بازگشت به ایران خودداری کرد و در تیر ماه ۱۳۹۸ به آلمان پناهنده شد.)
مبین کهرازه، بوکس به اتریش (این بوکسور در مهر سال ۱۳۹۸ به اتریش پناهنده شد.)
سعید ملایی، جودو به آلمان (این جودوکار در پی طرح ادعای باخت «اجباری» در بازیهای قهرمانی جهان در توکیو، ۱۱ آبان ۱۳۹۸ به آلمان پناهنده شد اما برای مغولستان در المپیک مدال گرفت.)
مهدی خدابخشی، تکواندو به صربستان (این تکواندوکار در تاریخ ۱۴ آبان ۱۳۹۸ پناهنده کشور صربستان شد.)
جواد محجوب، جودو به کانادا (این جودوکار در آذر ماه 1398 به کانادا پناهنده شد.)
علیرضا فیروزجا، شطرنج به فرانسه (استادبزرگ شطرنج ابتدا از آذر ماه 1398 با پرچم فدراسیون جهانی شطرنج و سپس از تیر ماه 1400 با پرچم فرانسه در مسابقات بینالمللی شرکت میکند.)
فرزاد ذوالقدری، تکواندو به بلغارستان (کاپیتان پیشین تیم تکواندوی نوجوانان ایران و نایبقهرمان مسابقات دانشجویان جهان در دی ۱۳۹۸ به بلغارستان پناهنده شد.)
کیمیا علیزاده تکواندو به آلمان (در دی ۱۳۹۸ اعلام کرد برای دوری از ریا و تبعیضها در کشوری دیگری جز ایران زندگی خواهد کرد.)
پریسا فرشیدی، تکواندو به آلمان (همسر کسری مهدیپورنژاد و نایب قهرمان تکواندو بازیهای آسیایی که از ورزش قهرمانی خداحافظی کرده بود، بهمن ۱۳۹۸ از آلمان درخواست پناهندگی کرد.)
سال 1399 پنج ورزشکار
غزل حکیمیفرد، شطرنج به سوئیس (استاد بزرگ زنان و قهرمان شطرنج بانوان ایران از خرداد ۱۳۹۹ در مسابقات بینالمللی با پرچم سوئیس شرکت میکند.)
شهره بیات، شطرنج به انگلستان (استاد فیده زنان که از آبان ۱۳۹۹ در مسابقات بینالمللی با پرچم انگلستان شرکت میکند.)
هامون درفشیپور، کاراته به کانادا (این کارتهکا در سال 1399 به کانادا پناهنده شد.)
علی قربانی، فوتبال به آذربایجان (او در سال 1399عضو تیم ملی فوتبال جمهوری آذربایجان شد و در مقابل مونتهنگرو اولین بازی ملی خود را انجام داد.)
نوید زنگنه، کشتی آزاد به کانادا (این کشتی گیر که در اعتراضات آبان ۹۸ چندین روز بازداشت بود، دی ماه 1399 به کانادا پناهنده شد.)
سال 1400 دو ورزشکار
میترا حجازیپور، شطرنج به فرانسه (استادبزرگ زنان که از تیر ۱۴۰۰ در مسابقات بینالمللی با پرچم فرانسه شرکت میکند.)
حجت حقوردی، فوتبال به آذربایجان (او در سال 1400عضو تیم ملی فوتبال جمهوری آذربایجان شد.)
نویسنده مجید روان ستان