🌹 درود بر شما ارجمندان ، همانند آدینه های گذشته با معرفی شاعری از بوستان شعر و ادبیات پارسی در خدمتتان هستم 🌹
شیخ محمود شبستری
شیخ محمود شبستری از شعرای معروف ایرانی می باشد که در سال 687 ه.ق چشم به جهان گشود، در ادامه از ازدواج و فرزند، مذهب، آثار و تمام آنچه باید درباره شیخ محمود شبستری بدانید مطلع خواهید شد.
به نام آن که جان را فکرت آموخت
چراغ دل به نور جان برافروخت
ز فضلش هر دو عالم گشت روشن
ز فیضش خاک آدم گشت گلشن
توانایی که در یک طرفةالعین
ز کاف و نون پدید آورد کونین
چو قاف قدرتش دم بر قلم زد
هزاران نقش بر لوح عدم زد
از آن دم گشت پیدا هر دو عالم
وز آن دم شد هویدا جان آدم
زندگی نامه و آثار شیخ محمود شبستری
شیخ محمود شبستری یکی از عارفان و شعرای معروف ایرانی است که در قرن 7 و 8 می زیسته و از آثار گرانبهای این عارف ایرانی می توان گلشن راز را نام برد. در ادامه این بخش از فرهنگ و هنر نمناک اندکی با زندگینامه و اشعار زیبای این عارف و شاعر آشنا خواهید شد.
شیخ محمود شبستری که بود؟
سعدالدّین محمودبن امین الدّین عبدالکریم بن یحیی شبستری ( معروف به:شیخ محمود شبستری ) یکی از عارفان و شاعران سدهٔ هشتم هجری است که در قصبهٔ شبستر در نزدیکی شهر تبریز و در سال 687 ه.ق به دنیا آمد.
این شاعر بزرگ در ایام سلطنت کیخاتوخان چشم به جهان گشود و در عهد سلطان محمد خدابنده و ابوسعید بهادرخان در شهر تبریز مرجع علما بود. در اوایل زندگی او، تبریز مورد هجوم مغول ها قرار گرفت و این امر سبب هرج و مرج فکری این عارف گشت و به کرمان سفر نمود.
ازدواج و فرزند شیخ محمود شبستری
پس از سفر به شهر کرمان، شیخ محمود شبستری ازدواج نمود و صاحب پسری به نام عبدالله شد که جوانی کامل و فاضل و ماهر در علوم مختلف به خصوص ریاضی بوده است.
بعضی از معاصران، تاریخ وفات شیخ محمود شبستری را همان 720ه. پذیرفته اند اما ممکن است تاریخ فوت این شاعر بزرگ به علت تجدید عمارتهای مکرر مقبره تغییر کرده باشد زیرا تاریخ فوت بهاء الدین یعقوبی تبریزی باید قبل از شیخ محمد شبستری بوده باشد. همچنین بابا ابی شبستری نیز در همان ماه وفات شبستری فوت نموده و تاریخ وفات بابا ابی 17 ربیع الاول سال 740ه. است پس سال وفات شبستری هم باید 740ه. باشد.
آثار شیخ محمود شبستری
الف- آثار منظوم
گلشن راز شیخ محمود شبستری
سعادت نامه
ب- آثار منثور
ترجمه منهاج العابدین
حقّ الیقین
مرآةالمحقّقین
شاهد (یا شاهدنامه)
سعادت نامه
مثنوی سعادت نامه شامل 3000 بیت است که حکایات و تمثیلات بسیار دارد و بر وزن حدیقه الحقیقهٔ سنایی سروده شده است. این کتاب علاوه بر حکایات و تمثیلات، به شرح حال و اثار پنج نفر از عارفان مشهور تبریز در قرن 6 پرداخته است. سعادت نامه به یاد بهشت که داراری 8 باب است در 8 باب تنظیم گشته است.
گلشن راز
چنانچه در بخش فرهنگ و هنر نمناک گفته ایم مهم ترین و مشهورترین اثر منظوم شبستری و از یادگارهای پرارزش و بلندنام ادبیات عرفانی کهن فارسی، مثنوی گلشن راز است که اندیشه های عرفانی و مفاهیم صوفیانه را با شور، شوق، و روانی ویژه ای بیان نموده است. شیخ محمود، مثنوی گلشن را در در پاسخ به 17 سوال امیر سید حسین حسینی هروی از صوفیان معروف در باب حکمت صوفیانه سروده است که 993 بیت دارد.
این کتاب، به زبان های ترکی، آلمانی، انگلیسی، و اردو ترجمه شده است. نخستین بخش این کتاب بسیار ساده و بی آرایه سروده شده است، مثنوی از ابیات 110 به بعد رنگ شعر به خود می گیرد
وفات و آرامگاه شیخ محمود شبستری
شیخ محمود شبستری به تبریز بازگشته و در سال 720ه. در جوانی و 33 سالگی فوت نمود.
آرامگاه این شاعر بزرگ در جوار مزار استادش بهاء الدین یعقوبی تبریزی و در شبستر وسط باغچه گلشن می باشد زیرا او وصیت کرده بود که پای مزار شیخ بهاء الدین دفنش کنند. سال وفات بهاء الدین 738ه. است.
ز دنیا و ز دنیادار شو دور
مباش از بهر دنیا بیش رنجور
که دنیا چون رباط است اندر این راه
بباید رفتنت زین جای ناگاه
ز نیک و بد هر آنچت خلق گویند
تو منت دار زانکت جامه شویند
کسی کت جامهٔ تن پاک شوید
یقین میدان که از تو سیم جوید
بدین معنی کسی کت جامهٔ جان
بشوید دار ازو منت فراوان
تن تو جامهٔ جانست ای دوست
ولی وقتی که پاکیزه است نیکوست
غبار جامهٔ تن شوخ و چرکست
ولیکن شوخ جان از کفر و شرکست
لباس تن به آب جوی میشوی
طهور جان ز آب علم و دین جوی
ز خشم و کینه و از شهوت و آز
درونت پاک کن آنگه وضو ساز
از یراکر نباشد جان نمازی
اگر چه در نمازی بینمازی
حدث دنیاست زیرا هست مردار
به ترک تا حدث از پیش بردار
روحش شاد
🌻 همچنین بخوانید 🌻
مختصری در مورد زندگی بانو رابعه بلخی
مختصری در مورد زندگی سلطان ولد
مختصری در مورد زندگی بابا فغانی شیرازی
مختصری در مورد زندگی مسعود خجندی
مختصری در مورد زندگی محمد رضا نوعی خبوشانی
مختصری در مورد زندگی صائب تبریزی
مختصری در مورد زندگی طالب آملی
مختصری در مورد زندگی حکیم سبزواری
مختصری در مورد زندگی اوحدی مراغه ای
مختصری در مورد زندگی ارزقی هروی
مختصری در مورد زندگی هلالی جغتایی
مختصری در مورد زندگی ملا محمد فضولی
مختصری در مورد زندگی هزین لاهیجی
مختصری در مورد زندگی امیر خسرو دهلوی
مختصری در مورد زندگی ابن حسام خوسفی
مختصری در مورد زندگی ابوسعید ابوالخیر
مختصری در مورد زندگی اسدی توسی
مختصری در مورد زندگی شاه نعمتالله ولی
مختصری در مورد زندگی رضی الذین آرتیمانی
مختصری در مورد زندگی فیض کاشانی
مختصری در مورد زندگی محمد انوری
مختصری در مورد زندگی مهستی بانوی گنجوی