تیم های استقلال و پرسپولیس تاکنون 95 بار با هم بازی کرده اند و اولین دیدار این دو تیم هم به سال 1347 بر می گردد. در طول مقاطع زمانی مختلف گمانه زنی های زیادی در مورد تعداد دربی ها یا اتفاقی که در آن رخ داده است می شود و حالا رسانه طرفداری در این سلسله مطالب به مرور کامل و جامع تاریخچه دربی تهران می پردازد...
به گزارش طرفداری،ٰ در سال 1357 و در حالی که رقابت های ششمین دوره جام تخت جمشید تا هفته دوازدهم پیش رفته بود کشور دچار تغییر و تحولات گسترده ای شد که به انقلاب اسلامی ایران منجر شد. به همین علت جام تخت جمشید نیمه کاره رها شد و مسابقات باشگاهی فوتبال به حالت نیمه تعطیل درآمد. اما به فاصله چند ماه بعد از انقلاب رقابت های باشگاهی مجددا از سر گرفته شد اما نه به صورت سراسری، بلکه به شکل استانی و مهمترین این بازی ها جام شهید اسپندی بود که در فروردین و اردیبهشت ماه سال 1358 با حضور تیم های تهرانی برگزار شد. بعد از اتمام این رقابت ها به همت هیئت فوتبال تهران بازی های باشگاه های تهران برنامه ریزی و از آبان ماه آغاز شد. اما همانگونه که این رقابت ها با دستور هیئت فوتبال برنامه ریزی شده بود با دستور همان هیئت هم بعد از دو هفته به تعطیلی انجامید. اما دلیل این تعطیلی اتفاقاتی بود که در آغاز این رقابت ها رخ داد و در دربی بیست و سوم به اوج رسید و مسئولان را مجاب کرد تا موقتا فوتبال باشگاهی کشور را به حالت تعلیق درآورند.
با پیروزی انقلاب اسلامی تیم تاج که به نوعی نماد حکومت طاغوت به شمار می رفت دستخوش تغییرات گسترده ای شد تا جایی که در آستانه انحلال قرار گرفته بود اما با تلاش های بزرگانی چون علی جباری، عباس کردنوری و عنایت آتشی در روز بیستم فروردین 1358 با تغییر نام از تاج به استقلال به فعالیت خود ادامه داد. باشگاه استقلال در رقابت های جام شهید اسپندی نمایش خوبی ارائه نکرد و در دور اول حذف شد. جام باشگا های تهران می توانست محلی باشد برای نمایش قدرت استقلال اما در همان هفته اول یک اتفاق زشت کام فوتبال دوستان را تلخ کرد. در جریان اولین بازی استقلال در جام باشگاه های تهران در برابر تیم سرباز، در دقیقه 80 بازی و در حالی که سرباز با دو گل از حریف پیش بود یک هوادارا استقلالی به زمین مسابقه وارد شد و مانع از ادامه بازی شد. به تبع او سایر تماشاگران هم به زمین مسابقه وارد شدند و بازی دو تیم نیمه تمام باقی ماند. هیئت فوتبال اعلام کرد که بازی باید تکرار شود اما در حالی که مسئولان باشگاه سرباز معتقد بودند که بازی باید 3-0 به سود آنان اعلام شود. به گفته اکثر کارشناسان وقت، این درگیری ها جرقه شروع اتفاقات ناگوار دربی بیست و سوم بود.
در این میان خبر فوت یکی از بزرگان باشگاه تاج کام هواداران این تیم و جامعه فوتبال کشورمان را تلخ کرد. در روز چهاردهم آبان 1358 علی دانایی فرد پیشکسوت و یکی از موسسان باشگاه دوچرخه سوراران و تاج سابق درگذشت. دانایی فرد اولین سرمربی تاریخ تاج بود و با حضور چیزی حدود دو دهه در روی نیمکت آبی پوشان نقش به سزایی در شکل گیری این تیم به عنوان یکی از قدرت های فوتبال کشور داشت. او که موفق شد با باشگاه تاج سیزده عنوان قهرمانی چه در سطح کشور و چه در سطح قاره آسیا کسب کند در تیم ملی ایران نیز نمایش های خوبی از خود به یادگار گذاشته بود.
مرحوم دانایی فرد سرمربی تیم تاج
عکسی کمیاب از دوران بازی مرحوم دانایی فرد
گوشه ای از افتخارات مرحوم علی دانایی فرد
با انتشار خبر فوت دانایی فرد، سران دو باشگاه پر طرفدار پرسپولیس و استقلال تصمیم گرفتند در دیداری دوستانه در امجدیه به یاد آن مرحوم رو در روی هم قرار بگیرند. این اتفاق زیبا با موافقت فدراسیون فوتبال و هیئت فوتبال تهران همراه شد تا در روز بیست و پنجم آبان ماه هواداران فوتبال شاهد بیست و سومین تقابل سرخ آبی های پایتخت باشند.
پرسپولیسی ها در شرایطی قدم به این دیدار بزرگ می گذاشتند که بعد از قهرمانی در جام شهید اسپندی با یک ریزش بازیکنان مواجه شدند و چهره هایی نظیر جواد الله وردی، بیژن ذوالفقارنسب، یعقوب فاطمی مقدم و اسماعیل حاج رحیمی پور از پرسپولیس جدا شدند اما شاکله اصلی تیم همچنان حفظ شده بود.
اینفوگرافیک خلاصه دربی بیست و سوم
آرامش قبل از طوفان - تیم های پرسپولیس و استقلال قبل از آغاز مسابقه به پاس احترام به مرحوم دانایی فرد یک دقیقه سکوت کرده اند. آرامش و وقار در چهره تک تک بازیکنان دو تیم و مخصوصا داور محجوب و سر به زیر و قاطع این مسابقه « باغومیان » کاملا مشهود است
(کیهان ورزشی - 3 آذر 1358)
بازی در حضور بیست و سه هزار هوادارا مشتاق فوتبال با سوت هروس باغومیان آغاز شد. بازی با حملات گسترده پرسپولیس ها آغاز شد به گونه ای که در دو دقیقه ابتدایی چهارخطر روی دروازه استقلال ایجاد شد. در دومین دقیقه حمید درخشان از زاویه ای بسته دروازه استقلال را هدف گرفت که با عکس العمل حجت خاکسار تهرانی توپ دفع شد. چند دقیقه بعد حمید درخشان با ضربه سری زیبا روی سانتر کارگر خاکسار تهرانی را به واکنش وا داشت و در دقیقه نهم علیرضا حیدری با یک شوت سنگین دروازه استقلال را تهدید کرد.
هوک راست! - چنین به نظر می رسد ( البته از زاویه دید عکاس ) که بر سر یک توپ هوایی در مسابقه پرسپولیس - استقلال غلامرضا فتح آبادی مهاجم استقلال با مشت به صورت حمید درخشان هافبک پرسپولیس کوبیده است. مانند تمام لحظات دیگر مسابقه، نزدیکتر از هر کس به توپ و بازیکنان، باغومیان داور سیاه پوش بازی است
(کیهان ورزشی - 3 آذر 1358)
در دقایق ابتدایی حمید درخشان و عباس کارگر دو چهره درخشان بازی بودند. اولین حمله استقلالی ها در دقیقه پانزدهم با شوت از راه فتح آبادی روی دروازه پرسپولیس ایجاد شد که توپ بعد از برخورد به مدافعان پرسپولیس به بیرون رفت. در ادامه بازی محمد دادکان در دقیقه سی ام ضربه ایستگاهی پرسپولیسی ها را روی دروازه ارسال کرد که با ضربه سر طهماسبی چیزی نمانده بود گل اول بازی به ثمر برسد اما با اختلاف بسیار کمی توپ از کنار دروازه راهی اوت شد. حملات دو تیم تا پایان نیمه اول روی دروازه ها ادامه داشت تا اینکه در چهل و سومین دقیقه استقلالی ها به گل اول بازی دست یافتند. در دو دقیقه مانده به پایان بازی، شوت از راه دور سعید مراغه چیان با عکس العمل وازگن صفریان به پشت محوطه جریمه بازگشت. محمد خضرائی توپ را کمی دورتر به رضا نعلچگر رساند و اینبار نعلچگربود که توپ را به سمت دروازه پرسپولیس شوت کرد. شوت بلند نعلچگر در بین راه با ضربه سر غلامرضا فتح آبادی همراه شد و توپ دور از دستان صفریان به تور دروازه پرسپولیس رسید. نیمه اول با همین تک گل به سود استقلالی ها خاتمه یافت.
صحنه ای دیدار بزرگداشت مرحوم علی دانایی فرد و جدال علی پروین با یار استقلال بر سر تصاحب توپ
(کیهان ورزشی - 3 آذر 1358)
در نیمه دوم پرسپولیس برای جبران گل خورده دست به حملات پیاپی زد اما مهمترین خطری که ایجاد شد شوت سرکش علی پروین در دقیقه 55 بود که باز هم با عکس العمل حجت خاکسار تهرانی راهی به دروازه استقلال پیدا نکرد. بعد از کم شدن فشار حملات پرسپولیس، استقلالی ها کنترل بازی را در اختیار گرفتند تا اینکه در فاصله پانزده دقیقه مانده به پایان بازی به ناگاه تماشاچیان مسابقه از سکوها به درون زمین یورش بردند.
نمایی از جنجال دربی دوستانه
(کیهان ورزشی - 26 آبان 1358)
بازیکنان دو تیم و تیم داوری غافلگیر شده بودند چون نه در زمینه قضاوت مشکلی وجود داشت و نه در بین بازیکنان اتفاق خاصی رخ داده بود که باعث هجوم هواداران به زمین بازی شود. به هر حال اتفاق تلخ دیدار استقلال و سرباز در دربی هم تکرار شد با این تفاوت که در بازی استقلال زد و خوردی به وجود نیامد اما در این میدان هواداران با چاقو به داور مسابقه حمله ور شدند به شکلی که آقای باغومیان به سرعت با آمبولانس به بیمارستان فرستاده شد.
آیا شما در چهره این مرد سیاه پوش که اینطور مصمم و قاطع از نزدیک، چشم به بازیکنان ئ توپ دوخته دورنگی، جانبداری از تیمی و یا خودفروختگی می بینید؟ باغومیان تا آن لحظاتی که بازی خوب و زیبا جریان داشت، بخوبی و قاطعیت قضاوت کرد و جای هیچ گونه ایرادی برای قضاوت او نبود
(کیهان ورزشی - 3 آذر 1358)
بازی با بروز این اتفاقات نیمه کاره پایان یافت. فردای مسابقه داریوش مصطفوی دبیر فدراسیون فوتبال از سمتش استعفا کرد و هیئت فوتبال تهران هم دستور تعطیلی رقابت های جام باشگاه های تهران را صادر کرد.
آمبولانس در زمین ورزش - هیچ فکر می کردید که روزی برای بردن تماشاگران مجروح از آمبولانس استفاده کنند. ما می دیدیم که همیشه از آمبولانس برای بردن ورزشکاران مجروح استفاده می کردند. این عمل زشت گروهی ضد ورزش یا تحریک شده است که در زمین و بجان یکدیگر می افتند و آنگاه آمبولانس برای بردن مجروحان بیگناه به زمین می آید
(کیهان ورزشی - 3 آذر 1358)
موج خروشان خشمگین - عمل نا بخردانه و یا آگاهانه یک نفر یا گروهی، چنین تراژدی غم انگیزی را در ورزشگاه پیر ما و در روزی بزرگ بوجود می آورد. آخر چرا و به چه دلیل دسیسه گران و جنجال برانگیزان با این کارهای زشت و دور از انسانیت خود، بزرگداشت مدری بزرگ را بر هم می زنند. و چرا نوجوانان کوچک عاشق فوتبال ( در عکس پیداست ) دنبال روی این مفسده جویان و تفرقه افکنان می روند
(کیهان ورزشی - 3 آذر 1358)
فرار از مهلکه - جنجال مسابقه پرسپولیس و استقلال برای بازیکنان دو تیم نیز خطراتی را در بر داشت و ممکن بود گروهی دسیسه گر از این موقعیت استفاده کرده و به بازیکنان دو تیم حمله ور شوند. در اینجا یک تماشاگر یا یک دوست، حمید درخشان هافبک محبوب و محجوب سرخ پوشها را از مهلکه دور می کند. و آنطرفتر گروهی بهرسوی روان هستند
(کیهان ورزشی - 3 آذر 1358)
برخی معتقد بودند که اگر در بازی استقلال و سرباز حکم به تجدید بازی داده نمی شد و با باشگاه استقلال برخورد شدیدی صورت می گرفت هواداران به تکرار حوادث آن بازی دست نمیزدند. عده ای هم جو متشنج وقت کشور را بعد از انقلاب دلیل بروز این حوادث میدانستند و معتقد بودند که این رفتارها از هواداران واقعی تیم ها سر نمیزند و اینان قصد دیگری از متشنج کردن جو ورزشگاه ها دارند. بازیکنان هر دو تیم در پایان بازی در مصاحبه های خود از عملکرد تیم داوری و شخص سعید باغومیان داور مسابقه ابراز رضایت کردند و معتقد بودند که دلیل اصلی این آشوب بزرگ هر چه بود به تصمیمات داوری ارتباطی نداشت.
چکیده صحبتهای بازیکنان استقلال درباره جنجال های دربی بیست و سوم
(کیهان ورزشی - 3 آذر 1358)
به هر شکل دربی بیست و سوم تنها دربی تاریخ سرخ آبی ها شد که نیمه کاره اعلام شد و حتی بعدها درباره نتیجه آن تصمیمی گرفته نشد و تیمی پیروز آن بازی اعلام نشد.
اینفوگرافیک پیراهن های دو تیم در دربی بیست و سوم
بیشتر بخوانید:
بازخوانی دربی ها در طرفداری | دربی بیستم؛ یک مُرده، یک بازی ضعیف و 90 هزار هوادار پرشور
بازخوانی دربی ها در طرفداری | دربی نوزدهم؛ جنجال در دقیقه 85، توپ گل شد؟
بازخوانی دربی ها در طرفداری | دربی هجدهم؛ انتقام 32 دقیقه ای پرسپولیس، حالا سرخپوش ها در عرش سیر می کنند
بازخوانی دربی ها در طرفداری | دربی هفدهم؛ پرسپولیس نود دقیقه حمله کرد؛ حاصل، سه گل در کیسه
بازخوانی دربی ها در طرفداری | دربی شانزدهم؛ پرسپولیس بر تاج قهرمان پیروز شد
بازخوانی دربی ها در طرفداری | دربی پانزدهم؛ پایان افسانه شکست ناپذیری پرسپولیس با معجزه حجازی
بازخوانی دربی ها در طرفداری | دربی چهاردهم؛ بدشانسی تاج و فرار پرسپولیس به سمت جام
بازخوانی دربی ها در طرفداری | دربی سیزدهم؛ شش گل در کیسه تاج
بازخوانی دربی ها در طرفداری | دربی دوازدهم؛ جام اتحاد پیش درآمدی بر آغاز لیگ سراسری
بازخوانی دربی ها در طرفداری | دربی یازدهم؛ حرفه ای گری یا فوتبال آماتوری؟ مسئله این است
بازخوانی دربی ها در طرفداری | دربی دهم؛ دبل رقیب و قهرمانی
بازخوانی دربی ها در طرفداری | دربی نهم؛ این پرسپولیس بی رحم
بازخوانی دربی ها در طرفداری | دربی هشتم؛ یک بازی به قیمت قهرمانی
بازخوانی دربی ها در طرفداری | دربی هفتم، جذابِ خشن
بازخوانی دربی ها در طرفداری | دربی ششم؛ کامبک 17 دقیقه ای تاجی ها در دربی دوستانه
بازخوانی دربی ها در طرفداری | دربی پنجم؛ خشم عزیز و روز سیاه داوری
بازخوانی دربی ها در طرفداری | دربی چهارم؛ شکست تلخ و کوچ ستارگان
بازخوانی دربی ها در طرفداری | دربی سوم؛ تساوی، قهرمانی و صعود به جام باشگاه های آسیا
بازخوانی دربی ها در طرفداری | دربی دوم؛ غیر رسمی اما جذاب، مسابقه ای که در میان تاریخ گم شده بود
بازخوانی دربی ها در طرفداری | دربی اول؛ برای شروع بد نبود