کوت عبدالله مرکز شهرستان کارون
کوت عبدالله مرکز شهرستان کارون شهر جدیدی است که در زمستان ۱۳۹۱ از ادغام مناطق کوت عبدالله، شهرک بسیج، استیشن، کواتر، خزامی، کوی شهید عباسپور، درویشیه، شریعتی‌یک، کوت نواصر، کوی منتظری، گاومیش آباد، گندمکار، هادی‌آباد ایجاد گردیده‌است. با تصویب هیئت دولت و بر خلاف مخالفت‌های شدید مردم و اعتراض آن‌ها به جدا شدن از شهر تبدیل به شهر مستقل شد و مرکز شهرستان کارون شد. منطقه کوت عبدالله اهواز و روستاهای اطراف آن که همواره از آن به عنوان حاشیه شهر نام برده می‌شد از این پس به شهر کوت عبدالله تبدیل گردیده و زیر مجموعه شهرستان کارون شد.
کوت عبدالله نام منطقه‌ای در جنوب بخش شرقی شهر اهواز مرکز استان خوزستان ایران است. نام منطقه‌ای در باختر شهر اهواز مرکز استان خوزستان ایران است. این منطقه که جمعیت ۱۸۰هزار نفری را در دل خود جای داده‌است، شامل ۲۰ شهرک و روستای متصل و منفصل از هم است که در دو طرف مسیر جاده اهوازآبادان (اتوبان آیت‌الله بهبهانی) به صورت طولی امتداد یافته‌است. کوت عبدالله که به عنوان یکی از شاهرگ‌های ورودی کلانشهر اهواز نیز قلمداد می‌شود. منطقه کوت عبدالله تا قبل از شهر شدن در محدوده شهرداری منطقه پنج اهواز قرار داشت.
کوت عبدالله ترکیب دو واژه کوت یا گوت و عبدالله است. گوت یا کوت واژه‌ای از فارسی میانه پهلوی است که پس از ورود اعراب در زمان خلیفه دوم به مرزهای ایران ساسانی از ایرانیان عراق فراگرفته و وارد زبان عربی شد. این واژه هنوز از زبان برخی اقوام قدیمی خوزستان مانند برخی از الوار منطقه شوش و اندیمشک و حتی قدیمی‌های دزفول شنیده می‌شود که به معنای ارگ یا کوشک یا قلعه به کار برده می‌شود.
در زمستان ۱۳۹۱ این منطقه به شهر مسقلی بنام کارون تبدیل شد. منطقه کوت عبدالله از شمال به: پل ششم اهواز و از جنوب به: ابتدای جاده آبادان و از شرق به: جاده صنایع فولاد و از غرب به: رودخانه کارون منتهی می‌شود.
درباره وجه تسمیه کوت عبدالله چندین روایت وجود دارد:
روایت اول: بعد از درگیری‌هایی که میان قنواتی‌ها و بهبهانی‌ها در سال‌های اولیه حکومت قاجاریه رخ داد باعث شد که عدهٔ کثیری از افراد طایفه قنواتی به مناطق مختلف کوچ کنند که در این میان هفت خانواده بزرگ در منطقه کنونی سکنی گزیدند با توجه به اینکه بزرگ این خانواده‌ها فردی به نام عبدالله نام داشت این منطقه پس از مدتی به کوت عبدالله شهرت پیدا کرد. با توجه به روایات محلی مردم کوت عبدالله و قدیمی بودن این روایت صحت آن انکار ناپذیر است.
روایت دوم: عبدالله فرزند ارشد شیخ خزعل معروف به شیخ محمره (خرمشهر) بود. وی در سال ۱۹۲۵ میلادی به همراه سایر اعضای کمیته قیام سعادت خوزستان که در حمایت از قانون اساسی مشروطه تشکیل شده بود شامل سردار اسعد بختیاری، امیر مجاهد بختیاری، سرهنگ ارغون (فرمانده سپاه قجری در خوزستان و چند تن دیگر از سران لر منطقه اندیمشک، توسط رضا شاه دستگیر شد. این منطقة یکی از پرجمعیت‌ترین محلات عرب‌نشین اهواز است. این منطقه بیشتر جمعیت خود را از عشایر جنگزده دشت سوسنگرد دارد. ترکیب قومی این منطقه مرکب از اقوام عرب (از طوایف مختلف)، قوم فارس (قنواتی، حیاتی، دشت بزرگ، آلبوکرد، دزفولی و شوشتری و…)و اقوام دیگر است، هر چند که به دلیل مجاورت و تأثیرپذیری یا اخلاط قومی اکثر آن‌ها دارای پوشش و گاه لهجه عربی هستند لیکن در گذشته لهجه اکثر اهالی در محله اصلی کوت عبدالله فارسی «قنواتی» و مشابه آن بوده‌است با این وجود با مهاجرت بیشتر اقوام عرب به شهر اهواز به ویژه پس از انقلاب، جمعیت عرب آن رو به افزایش است. بخشی از امکانات و تأسیسات شرکت نفت از جمله دانشگاه صنعت نفت و محله کانتکس و استیشن در این منطقه قرار دارند.
گفته می‌شود عبدالله فرزند ارشد شیخ خزعل معروف به شیخ محمره (خرمشهر) بود. وی در سال ۱۹۲۵ میلادی به همراه سایر اعضای کمیته قیام سعادت خوزستان که در حمایت از قانون اساسی مشروطه تشکیل شده بود شامل سردار اسعد بختیاری، امیر مجاهد بختیاری، سرهنگ ارغون (فرمانده سپاه قجری در خوزستان و چند تن دیگر از سران لر منطقه اندیمشک، توسط رضا شاه دستگیر شد. این منطقة یکی از پرجمعیت‌ترین محلات عرب‌نشین اهواز است. این منطقه بیشتر جمعیت خود را از عشایر جنگزده دشت سوسنگرد دارد. در اهواز نام مناطق دیگری نیز به شیخ خزعل منتسب می‌شوند، همچون باغ شیخ [خزعل]، خزعلیه، بازار عبدالحمید که نام یکی از فرزندان شیخ خزعل در مرکز شهر اهواز است.
این منطقه از لحاظ امکانات شهری و بهداشتی دارای پایین‌ترین سطح رفاه می‌باشد. وسطح آب رسانی خیلی کم که با روشن کردن پمپ خانگی هستند برخوردار هستند آب آشامیدنی هم بدون تصفییه درست و قابل آشامیدنی می‌باشند که این مناطق از خرید آب آزاد برخوردارند در این مناطق فاضلاب شهری به صورت روباز وجود دارد و از ایگو برخوردار نیست با وجود جمعیت ۱۸۰ هزار نفری و دریافت مالیات از مردم آن و مستقل شدن هزینه‌های شهر پیش پا افتاده‌ترین امکانات رفاهی در آن موجود نمی‌باشد و مسئولین برای رسیدگی اقدام نمی‌کنند
اتوبان آیت‌الله بهبهانی معروف به جاده کوت عبدالله به عنوان طولانی‌ترین اتوبان شهری خوزستان، که روزانه شاهد تصادفات مرگباری است و مشکلاتی نظیر تاریکی این محور و سد معبر نیز بر کابوس رانندگی در این جاده افزوده‌است. این اتوبان که بی شک پرترددترین نقطه اهواز به‌شمار می‌رود، مناطق پر رفت‌وآمد با تراکم بالای جمعیتی همانند کوت عبدالله، چهار راه راه امام خمینی، پاداد، اسلام‌آباد و چهارشیر را به هم متصل می‌کند و به نوعی محلی است که مسافران شهرستان آبادان نیز از آن عبور می‌کنند. این اتوبان از مشکلات فراوانی رنج می‌برد که گذر ایام نه تنها این معضلات را کاهش نداده که بر تعدا آن‌ها افزوده‌است.
از جمله قدیمیترین مدارس این منطقه مدرسهٔ فرهنگ سابق بود که بعدها نام آن به نبوت در زمان انقلاب اسلامی تغییر یافت هچنین مدرسه صائب که نام آن در ابتدای انقلاب اسلامی ایران به شهید صمدی تغییر یافت این مدرسه در ابتدای کوت عبدالله کنونی قرار داشته و درخت چناری بلند که معلوم نیست به‌درستی چند سال قدمت دارد در وسط این مدرسه قرار گرفته بود. شاید بتوان گفت این مدرسه یکی از قدیمیترین مدارس در آن ناحیه اهواز باشد و به حدود سال ۱۳۳۰ بر می‌گردد.
شهر کوت عبدالله به موازات رودخانه کارون قرار دارد که همین موضوع این شهر را به عنوان قطب گاومیش داری در خوزستان معرفی کرده است و بعنوان یک صنعت بومی در اقتصاد و معیشت بسیاری از مردم منطقه نقش اساسی دارد و تولیدات محصولات لبنی آن دارای محبوبیت خاصی در بین شهرهای همجوار بخصوص اهواز است.
شهرستان کارون
شهرستان کارون یکی از شهرستان‌های استان خوزستان در جنوب غربی ایران است. مرکز این شهرستان کوت عبدالله است. این شهرستان با انتزاع از بخش مرکزی شهرستان اهواز در ۱۲ بهمن ماه ۱۳۹۱ توسط هیئت وزیران تصویب و ابلاغ شد. شهرهای کوت عبدالله، کنعان، ربیع و شیرین شهر چهار شهر از این شهرستان به حساب می‌آیند.
کوت عبدالله مرکز این شهرستان از ادغام روستاهای کوت عبدالله، استیشن، خزامی، درویشیه (چمران)، شریعتی‌یک، کوت نواصر، کوی منتظری، گاومیش آباد، گندمکار و هادی‌آباد ایجاد گردیده‌است. این منطقه جمعیت ۱۰۰هزار نفری را در دل خود جای داده‌است، شامل ۲۰ شهرک و روستای متصل و منفصل از هم است که در دو طرف مسیر جاده اهواز-آبادان (اتوبان آیت‌الله بهبهانی) به صورت طولی امتداد یافته‌است. کوت عبدالله که به عنوان یکی از شاهرگ‌های ورودی کلانشهر اهواز نیز قلمداد می‌شود امروزه مرکز این شهرستان است. مردم این شهرستان عرب هستند. زبان مردم آن فارسی و عربی است.
تقسیمات کشوری این شهرستان، بنابر آنچه در نتایج آمارگیری سرشماری سال ۱۳۹۵ کل کشور آمده‌است، بر حسب بخش، شهر، دهستان و روستا به شرح زیر است:
بخش‌ها : بخش سویسه ، بخش مرکزی شهرستان کارون
شهرها: کوت عبدالله
دهستان‌ها: دهستان سویسه، دهستان قلعه چنعان ، دهستان کوت عبدالله ، دهستان موران
با تصویب هیئت دولت، همچنین خواست مردم منطقه کوت‌عبدالله این منطقه تبدیل به شهرستان شد و نام کوت‌عبدالله به کارون تغییر کرد و شهرستان کارون تشکیل شد. منطقه کوت عبدالله اهواز و روستاهای اطراف آن که همواره از آن به عنوان حاشیه شهر نام برده می‌شد از این پس به شهرستان تبدیل گردید. حد فاصل بین کلانشهر اهواز و شهرستان کارون پل فولاد است.
پس از به تصویب رسیدن رای هیئت دولت در سفر به خوزستان سید شریف حسینی، نماینده مردم اهواز و باوی در مجلس شورای اسلامی نسبت به این تصویب دولت اعتراض کرد. شریف حسینی در سخنرانی اش در مجلس شورای اسلامی گفت که متأسفانه در اقدامی عجولانه، غیرکارشناسی و غیرتخصصی، منطقه کوت عبدالله به شهرستان تبدیل شده‌است. نماینده مردم اهواز در مجلس این عمل را مطالبه و خواست مردم کوت عبدالله ندانست و گفت این تصمیم مورد تأیید مردم کوت عبدالله نیست. بخشی از امکانات و تأسیسات شرکت نفت از جمله دانشگاه صنعت نفت و محله کانتکس و استیشن در این منطقه قرار دارند.
جاذبه های کارون
عطیش: از جاذبه های گردشگری شهرستان کارون وجود تالاب عطیش در اطراف باغ شهرستان ، بر جذابیت های این شهرستان در همسایگی کلان شهر اهواز افزوده است. و بعنوان یکی از جاذبه های طبیعی و اکوتوریسم یا بوم گردی محسوب می شود . هنر تور دورزی ، حصیربافی ، و ماهی گیری سنتی همچنان در روستای عطیشکه دارای 110 خانوار و جمعیت 750 نفری است وجود دارد.
غزاویه کارون: روستای غزاویه بزرگ در ۱۰ کیلومتری اهواز، استان خوزستان در شرق رودخانه کارون سرزمین تاکستان های همنشین نخلستان است. بیشتر مردم در غزاویه کشاورزی می کنند و باغدار هستند. این روستا در شهرستان کارون واقع شده که با مرکزیت کوت عبدالله در همسایگی کلان شهر اهواز قرار دارد. غزاویه در سال ۱۳۸۱ به عنوان روستای نمونه معرفی شد و جزئی از دهستان جهاد، به مرکزیت کوت عبدالله است. هر سال برداشت انگور از تاکستان های این روستا از اواخر خرداد ماه تا پایان تیرماه انجام می شود. علاوه بر این اطراف روستا را نخلستان های وسیعی در بر گرفته است. نود درصد این اهالی از قبیله نواصر هستند. حدود ۲۰۰ سال پیش خانواده شیخ «طعمه بن دلافی» این محل را به دلیل نزدیکی به رودخانه کارون و موقعیت مناسب برای کشاورزی و دامداری، برای سکونت انتخاب کردند. حدود ۸۵ درصد از اهالی آن کشاورز هستند. در این روستا حدود ۳۰۰ خانوار (نفر۱۵۰۰) ساکن هستند. اهالی روستا معتقدند که روستای غزاویه کبری در گذشته در دل محله دیگری به نام «ام صخیر» بوده که آثار تاریخی آن بجا مانده است. این روستا دارای ۴ خیابان اصلی و حدود ۱۰ خیابان فرعی است. ساکنین این روستا به عربی سخن می گویند. روستای غزاویه بزرگ به مدت دو روز در اواسط تیر ماه میزبان جشنواره برداشت انگور است. این روستا ظرفیت های تولیدی محصولات کشاورزی بسیاری دارد. قدمت تاکستان ها آنچه به صورت شفاهی نقل می شود به دوره قاجار بر می گردد و برای قبل از آن اطلاعات دقیقی در دست نیست. طبیعت مردم اینجا است که به منزل هر کسی می روند برگ انگور هدیه می کنند.
پل کوت سید صالح کارون: پل تاریخی کوت سید صالح از آثار تاریخی شهرستان کارون است که دارای معماری بسیار منحصر به فردی بوده و از ۳۹ ستون و ۴۰ دهانه تشکیل شده و به شماره ۱۵۸۶۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. این پل تاریخی اولین اثر ثبت شده ملی شهرستان کارون است و با طول ۱۲۴ متر متعلق به دوره پهلوی اول و به سبک پل های ساسانی ساخته شده که برای تردد در زمان سیل ایجاد شده است. این پل در دوره پهلوی اول برای استفاده نظامیان انگلیسی ساخته شد و ظرفیت عبور فقط یک خود رو را داشت. در سال های اخیر، این پل به دلیل خراب شدن قسمت هایی از آن، فقط برای تردد عابران استفاده می شد که اکنون بطور کامل تخریب شده است. پل کوت سیدصالح به دلیل معماری آن در سال ۸۵ جزو آثار ملی به ثبت رسید. به دلیل شرایط نامناسب حفظ و مرمت این پل، بارها دوستداران میراث فرهنگی و فعالان اجتماعی این شهر در کنار پل تاریخی برنامه های متنوعی با هدف نشان دادن اعتراض خود به اداره میراث فرهنگی برگزار کرده اند. مرمت این پل از سال ۱۳۹۷ آغاز شده است و در چند مرحله انجام می شود.
مسجد تاریخی شکاره: بنای تاریخی مسجد شکاره با قدمت بیش از از 70سال داری معماری منحصر به فرد و منظره زیبایی در ساحل کارون جنب پل فولاد واقع شده است. سقف این مسجد از نوع نی بافته شده کانتکس است. که فضای بسیار آرامش بخشی را در محوطه داخلی مسجد ایجاد کرده است. این سازه آجری تک مناره هم اکنون بعد از بازسازی و افتتاح در سال 1395 به عنوان یکی مساجد است. که نماز وحدت در آن برگزار می شود.
روستای عمیره: در بین روستاهای این شهرستان روستای عمیره به نام دهکده ی حقوق بشر معروف است و یکی دیگر از جاذبه های گردشگری شهرستان کارون است که بیشترین جذب گردشگر را داراست و دلیل آن ، تاریخ دیروز و وضعیت امروز این روستا است. که بعد از سیل سال 1347بازسازی شد، و بدلیل وجود استبل های مجزا از خانه ، سینمای روباز ، حمام عمومی ، ساختمان انجمن روستا ، و میدان سنبل به همراه 5 روستای دیگر در سراسر ایران ،به عنوان شش روستای با کیفیت زندگی بالا در دهه 50 هجری شمسی انتخاب شده بود .
...............................
آرشیو
