نبرد ترموپیل از سلسله نبرد هایامپراتوری هخامنشیدر حدود ۴۰۰سال قبل از میلاد با پادشاهی یونان در زمان خشایار شاه میباشد.
این نبرد اولین نبرد از جنگ دوم بین ایران و یونان میباشد ک در تنگه ای به نام ترموپیل شکل گرفت و طی آن هخامنشیان بر سپاه یونان فائق امده وخاک یونان ضمیمه شاهنشاهی ایران شد از فرماندهان سپاه هخامنشی میتوان به شخص خشایار شاه ،مردونیه و ویدرنه اشاره کرد.در طرف مقابل نیز لئولیدانس پادشاه اسپارتفرماندهی سپاه یونان را بر عهده داشت ک در همین نیرد کشته شد
خشایار شاه برای تصرف یونان نیروی عظیمی متشکل از نیروی دریایی و زمینی را عازم سرزمین دشمن کرد مورخان تعداد سپاهیان ایرانی را قریب به هزاران تن براوورد کرده انددر طرف مقابل نیز پادشاهی یونان با هزار ان سرباز به مقابله با خشایار شاهدپرداخت.
این جنگ پاسخی به نبرد ماراتن بود ک اتنی ها موفق به پیروزی در آن شده بودند .
بهتر است قبل از پرداختن به شرح نبرد و اتفاقات در بخش های بعدی کمی در مورد شخصیت و چگونگی به سلطنت رسیدن خشایار شاه و اقدامات او تا قبل از نبرد با یونانی هابدانیم.
به گفته مورخان خشایار شاه مردی تنومندخوش خیکل و اراسته میدانند.اوضاع زماتی ک او سلطنت را بدست گرفت بسیار آشفته بود اکثر اقوام و ملل ناراضی از جمله مصر و بابلیان به تحریک یونان دست به شورش علیه حکومت مرکزی زده بودنددر چنین شرایطی یکپارچه نگه داشتن کشور برای او کاری دشوار بود
حکومت خشایار شاه را میتوانبه هه دو دوره تقسیم کرد
دوره اول تمام تلاش او برای تثبیت جایگاه خود و سرکوب شورش ها و تثبیت وجه دودمان هخامنشی با جنگ ها و ناارامی های متعددی سپری شد اما موفقیت های بزرگی برای او و حکومتش حاصل گشت
اما دوره دوم سلطنت او با خوش گذرانی و خونریزی های او در درون حکومتش پایان یافت.
انتخاب خشایار به عنوان جانشین شاهنشاه داریوش همیشه مورد بحث بود عده ای او را حاکمی نالایق میدانند اما برخی مورخان معتقدند ک او از برادرش ارته برن ک پسر اول داریوش بود را اصلح تر و لایق تر دانسته اند و طبق سنگ نگاره ی های تخت جمشید همیشه یک فرد پشت سره داریوش قرار داشته ک مورخان معتقدند او خشایار پسر کوچک تره او بوده و ازنظر انان خشایار یکی از مشاورین ارشد پدرش در امور حکومت بود.
در زمان بهدسلطنت رسیدن او حکومت مشکلات باعدیده ای روبرو بود از طرفی پس از ناکامی در برابر یونان در جنگ گذشته و پایین امدن اقتدار حکومت و ریختن ترس اقوام و ملل تحت سلطه هخامنشیان،شورش های گسترده ای علیه دولت توسط انان صورت گرفت ک شاخص ترین انها خیزش بابلیان و مصریان بود
خشایار شاه پس از تثبیت جایگاه خود ابتدا به سرکوب بابلیان پرداخت سپس به مصر لشکر کشید و شورش هارا خواباند حال او ک تواتسته بود شورش های اقوام را بخاباند در فکر لشکر کشی و یک جنگ تمام عیار بادمسببین اصلی این وضع یعنی اسپارتها (یونانیان)افتاد
زیرا جدا از شکست در جنگ قبل از انها ،یونانی ها در شورش های اخیر اقوام علیه حکومت مرکزی نیز دست داشتند.
اما با این وجود خشایار از نبرد با یونان سخت تردید داشت زیرا شکست مجدد در این نبرد به نابودی حتی کامل سلطنت او می انجامد پس سعی بر این اورد ک با گفت و گو موضوع را حل کنند ک فایده این نداشت و یونان همچنان دست از رفتارهای تحریک کننده خود بر نمیداشت
خشایار شاه ک چاره را فقط در جنگ میدید در طول دو سال قبل از شروع جنگ دست به تشکیل سپاهی عظیم و فراهم اوردن اذوقه و علیق فراوان زد و به گفته مورخان حدود سه هزار کشتی مواد آذوقع و تدارکات را برای این جنگ مهیا کرد.
و به ساماندهی نفرات سپاه پرداخت و تقریبا همه چیز مهیا برای لشکر کشی عظیم اوبه یونان فراهم امد.
مورخان سپاه ایران را برامده از ۴۶ نژاد مختلف اقوامی نظیر مادها.پارت ها .گرگانیان .بابلیان.اعراب و... میدانند شاه دستور داد همه ی افراد توانا بایستی در چنگ شرکت کنند او جتی دستور داد فرزندان اشراف و نجیب زادگان نیز یه جنگ فراخوانده شوند
خشایار شاه برای ایجاد امکان رفت و امد لجستیک سپاه خود دستور ساخت بیش از ۲۰۰۰قایق را صادر کرد این قایق ها علاوه بر حمل و نقل سربازان با ان امکان پرتاب سنگ و گلوله های نفتی را نیز از روی انها وجود داشت
در کل با توجه به تحلیل های اغراق امیز برخی مورخان بخصوص هرودوت در مورد لشکر خشایار جنگ به مرحله عمل رسید
لشکر پیاده ایران به ده محور و سواره نظام نیز به چهار محور تقسیم شدند با وجود گونگونی نژاد ها در بین سپاه ایران فرماندهان ارشد همگی پارسی بودند
گارد جاویدان میز وظیفه ی حفاظت از شاه و افراد همراه او را داشت.
پایان بخش مقدمه جنگ
