فایده چیست؟
فايده رو با استفاده از صفت فاعليش يعنی مفيد و به صورت تفضیلی توضيح میدم. هر عمل يا رفتاری كه شادمانی يا منفعت بيشتری به افراد برسونه و يا ميزان بيشتری از ناراحتی افراد كم كنه، مفيدتره. در اين تعريف افراد همه با هم برابر هستن و شکلهای مختلف شادمانی يا ناراحتی هم با هم تفاوتی ندارن (البته منظور شكلشون هست نه شدتشون).
فایده باوری چیست؟
فايده باوری میگه هر موقع شما درگير يک انتخاب اخلاقياتی شدی، كار درست اون كاريه كه بيشترين شادمانی واسه بيشترين افراد و كمترين ناراحتی واسه كمترين افراد رو به ارمغان بياره.
معیارهای فایده چیست؟
فایده صرفا یک معیار نداره. هم شامل معیار روانی میشه (لذت های معنوی) هم شامل لذتهای مادی.
این معیارها مطلق هستند یا نسبی؟
کانت گرا ها معمولا معیارهای مطلق دارند. اما در فایده باوری همه معیارها نسبی هستند نه مطلق.
اگر معیارها نسبی هستند چگونه باید آنها را سنجید؟
اول این موضوع باید روشن بشه که شما در فایده باوری هیچگاه نمیتونید به یقین برسید. به عبارتی این طور نیست که یه فایده باور همیشه کار مفیدتر رو انجام میده. ممکنه دچار اشتباه بشه و کاری رو انجام بده که فایده کمتری داره. ولی این موضوع به اعتقاد اون شخص آسیبی وارد نمیکنه و فرد در انتخابهای اخلاقی بعدیش هم ملاکش نتیجه نهایی عمل هست.
آیا اطلاعات حاصل از فایده قابل اطمینان هستند؟
هم بله و هم نه. از نظر خود من هیچ چیزی صد درصد قابل اطمینان نیست. ولی اگه بخوایم با این تفکر زندگی کنیم که انتخابهای ما ممکن است اشتباه باشند، بهتر است اصلا زندگی نکنیم! هر انسانی با توجه به عقیدهاش کارهایی انجام میدهد. او تلاش میکند بر اساس عقیده خودش کار درست را انجام دهد. ولی ممکن است گاهی اوقات اشتباه کند. یک فایده باور هم عقایدی دارد که توضیح دادم. بر اساس عقاید خودش رفتار میکند و ممکن است اشتباه کند.
آیا بستر جامعه را میتوان تغییر داد تا نوع فایده تغییر کند؟
بله ممکنه. در جامعهای که مصرف بی رویه الکل رواج داره، گرون کردن قیمت برای خرید اون ممکنه فایده مند باشه. اگه بخوام در مورد فرد مثال بزنم، یک کودک تا یه جایی مفیدتره که مورد حمایت قرار بگیره، و از یه جایی به بعد مفیدتر اینه که مورد حمایت قرار نگیره!
چه انگیزه یا عاملی پشت این تغییر هستند؟
دلیلی ندارد لزوما انگیزهای پشت این تغییر باشد.