اختصاصی طرفداری - مقایسه قهرمانان ورزش‌های مختلف به دلیل عدم وجود شرایط یکسان چندان امر آسانی به نظر نمی‌رسد. برای مثال یک ورزشکار هندبال یا وزنه‌برداری در بهترین حالت تنها یک مدال از هر دوره مسابقات المپیک کسب می‌کند. اما ورزش‌هایی مانند ژیمناستیک، شنا و اسکی صحرانوردی وجود دارند که با داشتن موادی تقریبا مشابه این فرصت را در اختیار ورزشکاران نخبه خود قرار می‌دهند تا چند مدال در یک دوره مسابقات المپیک کسب کنند.
کمیته بین المللی المپیک پیش از برگزاری المپیک 2020 توکیو با انتشار ویدیویی 10 ورزشکار برتر تاریخ المپیک از حیث تعداد مدال کسب شده را اینگونه معرفی می‌کند، لازم به توضیح است که در این رده‌بندی ملاک اصلی تعداد مدال و در صورت تساوی مرغوبیت مدال ورزشکاران است.
10- بیورن داهلی (اسکی صحرانوردی) - 12 مدال
بیورن داهلی نروژی با کسب 8 طلا و 4 نقره در ورزش اسکی صحرانوردی (یا کراس‌کانتری) به طور مشترک در رده دهم جدول بهترین ورزشکاران تاریخ المپیک قرار می‌گیرد. داهلی در سن 20 سالگی موفق شد تا به عضویت تیم اسکی نروژ در المپیک زمستانی 1988 کلگری در بیاید اما علی‌رغم حضور در محل مسابقات فرصت رقابت توسط مربیان نروژی به وی داده نشد. این اسکی‌باز نروژی در عوض در سه المپیک بعدی موفق به کسب 4 مدال از هر المپیک شد! فاصله زمانی 2 ساله بین دو المپیک زمستانی 1992 و 1994 به دلیل تغییر کلی تاریخ المپیک زمستانی نیز به وی کمک کرد تا فرصت بیشتری برای کسب مدال المپیک داشته باشد.
2 طلا و 1 نقره داهلی در سه المپیک متوالی در ماده 4 در 10 کیلومتر امدادی و همراه سایر نفرات نروژ به دست آمد اما وی 9 مدال انفرادی در مواد استقامتی اسکی صحرانوردی نیز به نام خود ثبت کرده است.
- 1992 آلبرتویل: 3 طلا و 1 نقره
- 1994 لیلهامر: 2 طلا و 2 نقره
- 1998 ناگانو: 3 طلا و 1 نقره
بیورن داهلی و 4 مدال خود از المپیک 1998 ناگانو
10- بیرگیت فیشر (قایقرانی کانو و کایاک) - 12 مدال
بیرگیت فیشر قایقران زن آلمانی که با شرایط مدالی دقیقا یکسان با بیورن داهلی در مقام دهم مشترک جدول پرمدال‌ترین ورزشکاران تاریخ المپیک قرار می‌گیرد، تنها ورزشکاری در این لیست است که مدال‌های خود را برای دو کشور متفاوت کسب کرده است! فیشر اهل آلمان شرقی که به دلیل تحریم المپیک 1984 توسط کشورهای بلوک شرق فرصت حضور در مسابقات لس‌آنجلس را از دست داد، در دو المپیک 1980 و 1988 چهار مدال برای آلمان شرقی کسب کرد و پس از آن با اتحاد دو آلمان با نام این کشور نیز در 4 دوره مسابقات المپیک حاضر شد و 8 مدال دیگر بر گردن آویخت. فیشر که در هنگام المپیک 1980 مسکو 18 ساله بود، در حالی در المپیک 2004 آتن آخرین مدال‌های المپیک خود را کسب کرد که در آن زمان بیش از 42 سال سن داشت!
از 12 مدال کسب شده توسط فیشر، 2 طلا و 1 نقره در ماده کایاک 1 نفره کسب شده و 9 مدال دیگر نیز در مواد کایاک 2 نفره و 4 نفره و با کمک هم‌تیمی‌های وی به دست آمده‌اند. فیشر آلمانی با 12 مدال پرافتخارترین قایقران تاریخ المپیک است.
- 1980 مسکو: 1 طلا
- 1988 سئول: 2 طلا و 1 نقره
- 1992 بارسلون: 1 طلا و 1 نقره
- 1996 آتلانتا: 1 طلا و 1 نقره
- 2000 سیدنی: 2 طلا
- 2004 آتن: 1 طلا و 1 نقره
فیشر و نمایش عدد 8 پس از کسب هشتمین طلای خود در المپیک 2004
9- پاوو نورمی (دو و میدانی) - 12 مدال
عنوان بهترین دونده تاریخ المپیک در اختیار یک ورزشکار فنلاندی است، پاوو نورمی ملقب به "فنلاندی پرنده" با 9 طلا و 3 نقره در رده نهم جدول پرمدال‌ترین ورزشکاران تاریخ المپیک قرار می‌گیرد. نورمی که در مواد استقامتی فعالیت می‌کرد در 23 سالگی در المپیک 1920 در دو صحرانوردی در دو بخش انفرادی و تیمی به مدال طلا رسید و در مواد 10000 و 5000 متر نیز به ترتیب مدال‌های طلا و نقره را کسب کرد. نورمی 4 سال بعد علاوه بر تکرار دو طلای خود در مواد صحرانوردی در دو ماده 1500 و 5000 متر و همینطور 3000 متر تیمی به مدال طلا رسید تا با کسب 5 مدال طلا چهره درخشان المپیک 1924 پاریس باشد. نورمی در 31 سالگی در آخرین المپیک خود نیز موفق به کسب مدال طلای ماده 10000 متر شد تا ضمن کسب دو مدال نقره دیگر جمع مدال‌های خود را به عدد 12 برساند.
نورمی با تعداد مدال برابر با بیرگیت فیشر و بیورن داهلی به دلیل مرغوبیت بهتر در رده نهم جدول است، هرچند که حضور پرتعداد مواد تیمی در ادوار اولیه المپیک نیز نقش عمده‌ای در پربارتر کردن کارنامه این ورزشکار بزرگ فنلاندی دارد. به دلیل جایگاه پاوو نورمی در ورزش فنلاند افتخار حمل مشعل و روشن کردن آتش المپیک 1952 هلسینکی در کشورش به وی واگذار شد. نورمی در سال 1973 و در سن 76 سالگی فوت کرد.
- 1920 آنتورپ: 3 طلا و 1 نقره
- 1924 پاریس: 5 طلا
- 1928 استکهلم: 1 طلا و 2 نقره
نورمی در حال روشن کردن مشعل المپیک 1952 هلسینکی
8- تاکاشی اونو (ژیمناستیک هنری) - 13 مدال
تاکاشی اونو ژیمناست ژاپنی با کسب 5 طلا، 4 نقره و 4 برنز در رده هشتم جدول ورزشکاران پرمدال تاریخ المپیک است. اونو که پرچمدار کاروان کشورش در المپیک 1960 رم نیز بود در اولین حضور خود در سن 20 سالگی تنها به یک مدال برنز در ماده پرش خرک رسید. وی 4 سال بعد موفق به کسب 5 مدال در مواد تیمی، مجموع انفرادی، بارفیکس، خرک حلقه و پارالل شد، موفقیتی که در المپیک بعدی در 1960 رم نیز به شکل بهتری تکرار شد. در آن مسابقات اونو در سه ماده تیمی، پرش خرک و بارفیکس به مدال طلا رسید، در بخش مجموع 6 وسیله نقره گرفت و در مواد پارالل و دارحلقه نیز مدال برنز را بر گردن آویخت. آخرین حضور تاکاشی اونو در المپیک 1964 توکیو در کشورش بود، یک مدال طلا در بخش تیمی همراه با تیم ژاپن تنها دستاورد اونوی 33 ساله از آخرین حضور المپیکی خود بود.
- 1952 هلسینکی: 1 برنز
- 1956 ملبورن: 1 طلا و 3 نقره و 1 برنز
- 1960 رم: 3 طلا و 1 نقره و 2 برنز
- 1964 توکیو: 1 طلا
تاکاشی اونو در حال ادای سوگند ورزشکاران در مراسم افتتاحیه المپیک 1964 توکیو
7- ادواردو مانجاروتی (شمشیربازی) - 13 مدال
حتی وقوع جنگ جهانی دوم که منجر به برگزار نشدن دو المپیک 1940 و 1944 شد نیز نتوانست از حضور ادواردو مانجاروتی ایتالیایی در جمع برترین‌های تاریخ المپیک جلوگیری کند. این شمشیربازی ایتالیایی که در پنج المپیک خود مجموعا 6 طلا، 5 نقره و 2 برنز کسب کرده در هنگام المپیک 1936 برلین 17 ساله بود و در 41 سالگی نیز آخرین مدال‌های خود را جریان المپیک 1960 رم و در کشورش بر گردن آویخت. مانجاروتی در سال 2012 و در سن 93 سالگی در گذشت.
مانجاروتی که در دو اسلحه اپه و فلوره تخصص داشت 1 طلا، 1 نقره و 2 برنز انفرادی در کارنامه خود دارد، اما همراه با تیم کشورش 9 مدال تیمی نیز در 5 المپیک در دو اسلحه اپه و فلوره به دست آورده است. مانجاروتی در المپیک 1936 برلین به عنوان نفر ذخیره در ترکیب تیم اپه ایتالیا قرار گرفته بود اما در 4 المپیک بعدی به همراه هر دو تیم اپه و فلوره ایتالیا موفق به کسب مدال شد. اوج موفقیت وی به المپیک 1952 هلسینکی باز می‌گردد جایی که مانجاروتی در اسلحه اپه هر دو طلای انفرادی و تیمی را بر گردن آویخت و در اسلحه فلوره نیز در دو بخش انفرادی و تیمی موفق به کسب مدال نقره شد.
- 1936 برلین: 1 طلا
- 1948 لندن: 2 نقره و 1 برنز
- 1952 هلسینکی: 2 طلا و 2 نقره
- 1956 ملبورن: 2 طلا و 1 برنز
- 1960 رم: 1 طلا و 1 نقره
ادواردو مانجاروتی
6- بوریس شاخلین (ژیمناستیک هنری) - 13 مدال
بوریس شاخلین ورزشکار اوکراینی‌تبار شوروی سابق ژیمناست دیگری است که با 7 طلا، 4 نقره و 2 برنز در جمع ورزشکاران پرمدال تاریخ المپیک قرار می‌گیرد. شاخلین که دوران ورزشی وی با تاکاشی اونو ژاپنی دقیقا منطبق بود، اولین بار در المپیک 1956 ملبورن و در سن 24 سالگی پا به عرصه مسابقات المپیک گذاشت و در اولین حضور خود 2 طلا در بخش تیمی و همینطور ماده خرک حلقه کسب کرد، اوج کار شاخلین در المپیک 1960 رم بود جایی که وی با 4 طلای انفرادی در مواد مجموع وسایل، خرک حلقه، پرش خرک و پارالل ستاره بی چون و چرای مسابقات ژیمناستیک مردان لقب گرفت. جالب اینکه شاخلین در ماده پرش خرک با امتیاز برابر با تاکاشی اونو به طور مشترک با این ژیمناست ژاپنی موفق به کسب مدال طلا شد.
شاخلین که در سال 2008 و در سن 76 سالگی درگذشت در آخرین المپیک خود نیز یک طلای دیگر در ماده بارفیکس به دست آورد تا مجموعا 10 مدال انفرادی و 3 مدال تیمی همراه با تیم شوروی در کارنامه ورزشی وی به ثبت رسیده باشد. در وصف توانایی‌های وی گفته می‌شود که هیچکس سقوط شاخلین از یک وسیله مسابقات ژیمناستیک را ندیده است!
- 1956 ملبورن: 2 طلا
- 1960 رم: 4 طلا و 2 نقره و 1 برنز
- 1964 توکیو: 1 طلا و 2 نقره و 1 برنز
بوریس شاخلین روی وسیله بارفیکس
5- اوله اینار بیورندالن (بیاتلون) - 13 مدال
ورزش دوگانه یا بیاتلون که مجموع اسکی صحرانوردی و تیراندازی می‌باشد یکی از ورزش‌های پرطرفدار المپیک زمستانی است و اوله اینار بیورندالن نروژی با 8 طلا، 4 نقره و 1 برنز المپیک بزرگ‌ترین ورزشکار تاریخ بیاتلون محسوب می‌شود. بیورندالن که 45 مدال نیز در مسابقات قهرمانی جهان این ورزش کسب کرده، اولین بار در المپیک 1994 لیلهامر در کشورش و در سن 20 سالگی به عضویت تیم قدرتمند بیاتلون نروژ در آمد اما در اولین حضور موفق به کسب مدال نشد. بیورندالن که پادشاه بیاتلون نامیده می‌شود در دومین حضور خود در ناگانو در ماده اسپرینت به مدال طلا رسید و همراه تیم نروژ نیز در بخش امدادی به مدال نقره دست یافت.
شاهکار بیورندالن در المپیک 2002 سالت لیک سیتی رقم خورد، وی در این مسابقات با عملکردی بی‌نظیر در هر 4 ماده ممکن در بخش مردان (3 ماده انفرادی و 1 ماده تیمی) موفق به کسب مدال طلا شد تا رکوردی جاودانه به نام خود خلق کند. بیورندالن در 3 المپیک بعدی نیز 5 مدال انفرادی و 2 مدال تیمی به دست آورد. این ورزشکار نروژی که در 40 سالگی در المپیک سوچی دو مدال طلا گرفته بود در سال 2018 و در 44 سالگی نیز در آخرین سال دوران ورزشی خود تلاش کرد تا با حضور در المپیک 2018 کره جنوبی به مجموع مدال‌های خود اضافه کند اما موفق به جلب نظر مربیان نروژی برای حضور در ترکیب 6 نفره این تیم نشد.
- 1994 لیلهامر: -
- 1998 ناگانو: 1 طلا و 1 نقره
- 2002 سالت لیک سیتی: 4 طلا
- 2006 تورین: 2 نقره و 1 برنز
- 2010 ونکوور: 1 طلا و 1 نقره
- 2014 سوچی: 2 طلا
اوله اینار بیورندالن در سال‌های آخر دوران ورزشی خود
4- نیکولای آندریانوف (ژیمناستیک هنری) - 15 مدال
نیکولای آندریانوف از شوروی سابق سومین ژیمناست حاضر در جمع 10 ورزش برتر تاریخ المپیک است، این ژیمناست روس‌تبار که در سال 2011 و در سن 58 سالگی درگذشت با کسب 7 طلا و 5 نقره و 3 برنز در رده چهارم جدول برترین ورزشکاران تاریخ المپیک از حیث تعداد مدال قرار می‌گیرد. 3 مدال تیمی و 12 مدال انفرادی در کارنامه آندریانوف دیده می‌شود.
مسابقات ژیمناستیک هنری در 6 وسیله برگزار می‌شود و هر ژیمناست علاوه بر 6 وسیله در بخش مجموع وسایل (موسوم به قهرمان قهرمانان) و بخش تیمی نیز دو فرصت دیگر برای کسب مدال دارد. آندریانوف در سه حضور خود در مسابقات المپیک توانست در هر 8 ماده ممکن حداقل یک مدال کسب کند. اوج موفقیت وی در المپیک 1976 مونترئال بود که در سن 23 سالگی موفق به کسب 7 مدال از 8 مدال ممکن مسابقات شد. وی در حرکات زمینی، دارحلقه، پرش خرک و همینطور مجموع وسایل موفق به کسب 4 طلا شد، در بخش تیمی و همینطور ماده پارالل مدال نقره گرفت و در وسیله خرک حلقه نیز به مدال برنز دست یافت. در المپیک 1976 وی تنها در وسیله بارفیکس موفق به کسب مدال نشد، مدالی که 4 سال بعد در المپیک 1980 مسکو به دست آورد.
- 1972 مونیخ: 1 طلا و 1 نقره و 1 برنز
- 1976 مونترئال: 4 طلا و 2 نقره و 1 برنز
- 1980 مسکو: 2 طلا و 2 نقره و 1 برنز
نیکولای آندریانوف در وسیله دارحلقه
3- ماریت بیورگن (اسکی صحرانوردی) - 15 مدال
عنوان برترین ورزشکار تاریخ المپیک زمستانی به یک زن نروژی تعلق دارد، ماریت بیورگن نروژی با 8 طلا، 4 نقره و 3 برنز در رده سوم جدول موفق‌ترین ورزشکاران تاریخ المپیک است. بیورگن که در 21 سالگی نخستین مدال المپیک خود را در سالت لیک سیتی به دست آورد، در سومین المپیک خود در سال 2010 با کسب 5 مدال از جمله 3 طلا ستاره مسابقات اسکی صحرانوردی بود. موفقیتی که در المپیک 2014 سوچی نیز تکرار شد. بیورگن در آخرین المپیک خود در سال 2018 پیش از بازنشستگی نیز موفق به کسب 5 مدال شد تا جمع مدال‌های وی به عدد 15 برسد.
بیورگن که در آخرین المپیک خود 37 ساله بود، 5 مدال از 15 مدال خود را در مواد تیمی (تیم اسپرینت و 4 در 10 کیلومتر امدادی) و با کمک سایر نفرات نروژ کسب کرده و 10 بار نیز به طور انفرادی موفق به کسب مدال المپیک شده است. وی در دو ماده استقامتی 30 کیلومتر استارت دست جمعی و 15 کیلومتر تعقیبی موفق به کسب 2 طلا و 1 نقره شد، اما موفقیت وی فقط به مواد استقامتی محدود نیست و بیورگن در سال 2010 در ماده اسپرینت (یا سرعت) نیز به مدال طلای المپیک رسیده است!
- 2002 سالت لیک سیتی: 1 نقره
- 2006 تورین: 1 نقره
- 2010 ونکوور: 3 طلا و 1 نقره و 1 برنز
- 2014 سوچی: 3 طلا
- 2018 پیونگ چانگ: 2 طلا و 1 نقره و 2 برنز
بیورگن و مدال‌هایش در المپیک 2010 ونکوور
2- لاریسا لاتینینا (ژیمناستیک هنری) - 18 مدال
برترین ورزشکار زن تاریخ المپیک چه از حیث تعداد و چه از لحاظ مرغوبیت مدال باز هم مربوط به ورزش ژیمناستیک هنری است، لاریسا لاتینینا ژیمناست اوکراینی‌تبار شوروی سابق با کسب 9 طلا، 5 نقره و 4 برنز در رده دوم جدول برترین ورزشکاران تاریخ المپیک ایستاده است. لاریسا دیری که بیشتر با نام پس از ازدواج خود یعنی لاریسا لاتینینا شناخته می‌شود در سه دوره مسابقات المپیک بین سن 21 تا 29 سالگی موفق به کسب 18 مدال المپیک شد.
مسابقات ژیمناستیک زنان در 4 وسیله برگزار می‌شود که همراه با دو بخش مجموع وسایل و ماده تیمی مجموعا 6 فرصت کسب مدال در هر مسابقه در اختیار ورزشکاران قرار دارد. لاریسا لاتینینا با کسب 18 مدال در سه المپیک که به منزله کسب هر 6 مدال ممکن در هر سه دوره حضور وی است با موفقیتی 100 درصدی در کسب مدال عملکردی خارق‌العاده و غیرقابل تکرار به نام خود ثبت کرده است. سه مدال طلای تیمی و 15 مدال طلا، نقره و برنز انفرادی کارنامه لاتینینا را تشکیل می‌دهد. وی دو بار نیز موفق به کسب عنوان قهرمانی مجموع وسایل انفرادی (باارزش‌ترین مدال مسابقات ژیمناستیک) شد تا از لحاظ آماری برترین ژیمناست تاریخ باشد، هرچند که عنوان مشهورترین ژیمناست زن بدون شک به نادیا کومانچی رومانیایی تعلق دارد!
- 1956 ملبورن: 4 طلا و 1 نقره و 1 برنز
- 1960 رم: 3 طلا و 2 نقره و 1 برنز
- 1964 توکیو: 2 طلا و 2 نقره و 2 برنز
لاریسا لاتینینا
1- مایکل فلپس (شنا) - 28 مدال
مایکل فلپس شناگر امریکایی با کسب 28 مدال از جمله 23 مدال طلا رکوردی به نام خود ثبت کرده که شکستن آن توسط هیچ ورزشکار دیگری ممکن به نظر نمی‌رسد. فلپس که در 15 سالگی در نخستین حضور خود در المپیک 2000 سیدنی موفق به کسب مدال نشد، در دومین حضور با 6 طلا و 2 نقره چشم‌ها را به خود خیره کرد اما بزرگ‌ترین موفقیت فلپس در المپیک 2008 پکن اتفاق افتاد، فلپس که با هدف شکستن رکورد 7 مدال طلای مارک اسپیتز شناگر بزرگ امریکایی پا به عرصه مسابقات گذاشته بود در نهایت موفق شد تا با کسب هر 8 مدال طلای ممکن رکورد بیشترین تعداد مدال طلا در یک دوره مسابقات المپیک را به نام خود ثبت کند.
فلپس پس از موفقیت در المپیک 2012 از رکورد 18 مدال لاتینینا نیز عبور کرد تا پرمدال‌ترین ورزشکار تاریخ المپیک لقب بگیرد، رکوردی که با 6 مدال دیگر در المپیک 2016 برزیل بهبود نیز پیدا کرد تا دست‌نیافتنی‌تر شود. 12 مدال از 28 مدال فلپس در مواد امدادی و با کمک سایر شناگران این کشور کسب شده اما وی همچنان با کسب 16 مدال انفرادی شامل 13 طلا، 2 نقره و 1 برنز از حیث مدال انفرادی المپیک نیز بالاتر از سایرین قرار می‌گیرد. اگر مدال‌های انفرادی فلپس را به عنوان کشور مستقل در جدول مدالی تاریخ المپیک محسوب کنیم، وی با همین 13 مدال طلا در رده 51 برترین کشورهای تاریخ المپیک قرار می‌گرفت!
- 2000 سیدنی: -
- 2004 آتن: 6 طلا و 2 برنز
- 2008 پکن: 8 طلا
- 2012 لندن: 4 طلا و 2 نقره
- 2016 ریودوژانیرو: 5 طلا و 1 نقره
مایکل فلپس و همه مدال‌های المپیکش
برترین‌های تاریخ بر اساس مرغوبیت مدال
ملاک لیست بالا تعداد مدال هر ورزشکار بود، اما جدول زیر 15 ورزشکار برتر تاریخ المپیک از حیث مرغوبیت مدال را شامل می‌شود.
| # |
ورزشکار |
کشور |
ورزش |
جنسیت |
مدال‌ها |
| طلا |
نقره |
برنز |
| 1 |
مایکل فلپس |
امریکا |
شنا |
مرد |
23 |
3 |
2 |
| 2 |
لاریسا لاتینینا |
شوروی |
ژیمناستیک هنری |
زن |
9 |
5 |
4 |
| 3 |
پاوو نورمی |
فنلاند |
دو و میدانی |
مرد |
9 |
3 |
- |
| 4 |
مارک اسپیتز |
امریکا |
شنا |
مرد |
9 |
1 |
1 |
| 5 |
کارل لوئیس |
امریکا |
دو و میدانی |
مرد |
9 |
1 |
- |
| 6 |
ماریت بیورگن |
نروژ |
اسکی صحرانوردی |
زن |
8 |
4 |
3 |
| 7 |
اوله اینار بیورندالن |
نروژ |
بیاتلون |
مرد |
8 |
4 |
1 |
| 8 |
بیرگیت فیشر |
آلمان شرقی / آلمان |
قایقرانی کانو و کایاک |
زن |
8 |
4 |
- |
| بیورن داهلی |
نروژ |
اسکی صحرانوردی |
مرد |
8 |
4 |
- |
| 10 |
ساوائو کاتو |
ژاپن |
ژیمناستیک هنری |
مرد |
8 |
3 |
1 |
| جنی تامپسون |
امریکا |
شنا |
زن |
8 |
3 |
1 |
| 12 |
مت بیوندی |
امریکا |
شنا |
مرد |
8 |
2 |
1 |
| 13 |
ری ایوری |
امریکا |
دو و میدانی |
مرد |
8 |
- |
- |
| یوسین بولت |
جامائیکا |
دو و میدانی |
مرد |
8 |
- |
- |
| 15 |
نیکولای آندریانوف |
شوروی |
ژیمناستیک هنری |
مرد |
7 |
5 |
3 |
ویدیویی از 10 ورزشکار برتر تاریخ المپیک
