یکی از اتفاقات مثبت و جذابی که برای فوتبال هر کشوری ممکن است رخ بدهد، برگزاری مسابقات دوستانه با تیم‌های درجه اول جهان است. اتفاقی که نه‌تنها پیامدهای مثبت و تاثیرگذاری برای آن تیم و کشور دارد، بلکه برای هواداران و عاشقان فوتبال هم بسیار جذاب و ماندگار خواهد بود.
از این نوع مسابقات‌دوستانه برای تیم های ایرانی هم اتفاق افتاده‌است؛ لبته چند سالی است که تیم‌های باشگاهی ایرانی مسابقات دوستانه خود را باشگاه های ترک و یا قطری و تیم ملی هم با عراق و سوریه برگزار می‌کند؛ با این‌حال مسابقات‌دوستانه‌ای که در گذشته برگزار شده‌است هنوز در خاطر هواداران و دوست‌داران فوتبال باقی مانده‌است و قصد داریم طی دو بخش مسابقات‌دوستانه تیم‌های ایرانی را با تیم‌های مطرح جهان بررسی کنیم و از ابتدای فوتبال ایران تا حال حاضر پیش می رویم.
۱۶. استقلال (تاج) ۱ - کلن آلمان ۰
در اولین روز خرداد ماه سال ۱۳۴۹ ورزشگاه امجدیه تهران میزبان اولین تقابل دوستانه بزرگ تاریخ فوتبال ایران بود. کلن آلمان برای برگزاری یک دیدار تدارکاتی به دعوت استقلال (تاج) به تهران سفر کرد و برابر این تیم قرار گرفت. تاج در آن‌زمان قدرتمندترین تیم ایران محسوب می‌شد و در همان سال توانسته بود به قهرمانی جام منطقه‌ای تهران، جام باشگاه‌های آسیا ۱۹۷۰ و قهرمانی جام‌میلز هند و نایب‌قهرمانی جام‌حذفی تهران برسد.
ستارگان تاج در آن دوره مرحوم ناصر حجازی، مرحوم منصور پورحیدری، مرحوم غلامحسین مظلومی، اکبر افتخاری، علی جباری و جلال طالبی بودند و توانستند در آن دیدار زیبا حریف قدرتمند آلمانی خود را با یک گل شکست دهند. تک‌گل آبی‌پوشان در آن دیدار را مهدی حاج‌محمد به ثمر رساند.
استقلال در ادامه دیدار تدارکاتی خود به مصاف اولاریا اتلتیکو برزیل رفت و آنها را هم ۲ - ۱ توانستند ببرند و در آخرین دیدار دوستانه خود و در دربی تهران موفق به شکست پرسپولیس با نتیجه ۳ - ۲ شدند و از هر لحاظ فصل موفقی را سپری کردند.
۱۵. پرسپولیس ۲ - هامبورگ آلمان ۲
هامبورگ آلمان در سال ۱۳۵۰ به دعوت پرسپولیس برای برگزاری مسابقه‌ای دوستانه به ایران سفر کرد و این دو تیم در تاریخ ۵ / ۲ /۱۳۵۰ مقابل هم قرار گرفتند. مسابقه‌ای که برای هواداران فوق‌العاده جذاب و به‌یادماندنی شد و نمایش زیبا و جسورانه پرسپولیس تا مدت‌ها در ذهن هواداران مانده‌بود.
گلزنان سرخ‌پوشان در برابر رقیب آلمانی، همایون بهزادی و صفر ایرانپاک بودند و توانستند هامبورگ را با ستاره درخشانش یعنی اووه زیلر را در تهران متوقف کنند.
درخشش پرسپولیس و بازیکنانش در این مسابقه به‌حدی بود که بلافاصله پس از اتمام مسابقه تیم هامبورگ برای خرید ابراهیم آشتیانی از پرسپولیس وارد عمل شد؛ هرچند این بازیکن پیشنهاد آلمانی ها را نپذیرفت و در پرسپولیس فوتبالش را ادامه داد.
۱۴. پرسپولیس ۱ - چلسی انگلیس ۱
زمانی که آلن راجرز سرمربی پرسپولیس بود، رابطه این تیم با باشگاه‌های انگلیسی بسیار دوستانه دنبال می‌شد. به پیشنهاد راجرز چلسی برای برگزاری مسابقات‌دوستانه خودش راهی ایران شد.
چلسی که در فصل ۱۹۷۰ به قهرمانی جام‌حذفی انگلیس و در سال ۱۹۷۱ با شکست رئال‌مادرید قهرمان جام در جام اروپا شده بود، وارد ایران شد و برای اولین دیدار دوستانه خودش در ایران به مصاف پرسپولیس رفت. در دقیقه ۱۸ تامی بالدوین با ضربه‌سر دروازه پرسپولیس را باز کرد و بهرام مودت (دروازه‌بان وقت پرسپولیس) دروازه خود را بازشده دید. بعد از این گل سرخ‌ها هجومی‌تر ظاهر شدند و حتی چندین موقعیت گل را هم روی دروازه چلسی خلق کردند که یکی پس از دیگری از دست رفتند. در نهایت دقیقه ۷۵ ایرج سلیمانی برای پرسپولیس وارد میدان شد و ۱۴ دقیقه پس از حضورش توانست دروازه چلسی را در دقیقه ۸۹ باز کند و تعویض‌طلایی سرخ‌پوشان لقب گرفت و باعث شد پرسپولیس در این دیدار جذاب خانگی بازنده از میدان خارج نشود.
از ستارگان درخشان چلسی در این دیدار می توان به پیتر بونتی (سنگربان وقت چلسی) اشاره کرد که بارها و بارها مانع گلزنی پرسپولیس شد. از اتفاقات جالب این مسابقه هم می‌توان به برخورد گرم بازیکنان و سرمربیان هر دو تیم قبل و بعد از مسابقه اشاره کرد.
۱۳. استقلال (تاج) ۰ - چلسی انگلیس ۱
پس از برگزاری دیدار چلسی و پرسپولیس آبی‌های لندنی در برابر آبی‌های تهرانی قرار گرفتند. نکته عجیب و غریب و غیر قابل باور در این دیدار که در ورزشگاه امجدیه برگزار شد تشویق تیم تاج توسط پرسپولیس و هوادارانش بود.
در حالی که فقط ۲۴ دقیقه از زمان مسابقه سپری شده بود، ساروین هینتس (مدافع وقت چلسی) توانست دروازه ناصر حجازی را باز کند. استقلال بعد از این گل هجومی‌تر شد و با بدشانسی نتوانست کار را به تساوی بکشاند؛ در حالی که حتی آنها می‌توانستند چلسی را شکست دهند.
چهره برتر این دیدار حسن روشن بود در این مسابقه بارها و بارها دروازه چلسی را تهدید کرد و حتی در یک صحنه ضربه محکم این بازیکن به تیرعمودی دروازه چلسی برخورد کرد و در برگشت هم ضربه بازیکنان استقلال به اوت رفت و استقلال با وجود نمایش درخشان و زیبای خودش در خانه تن به شکست با یک گل داد و نتیجه حضور چلسی در ایران و دو بازی برابر سرخابی‌های پایتخت، یک تساوی برابر پرسپولیس و یک برد مقابل استقلال شد. البته چلسی برای سه بازی به ایران آمده بود و بازی دیگر آن ها مقابل منتخب تهران بود که چلسی با نتیجه 1-0 مقابل تیم منتخب تهران شکست خورد. علی جباری تک گل پیروزی بخش منتخب تهران را به ثمر رساند.
۱۲. پرسپولیس ۱ - منچستریونایتد انگلیس ۱
در ادامه دیدارهای پرسپولیس و تیم‌های انگلیسی در روز ششم خرداد ماه سال ۵۴ دو تیم پرسپولیس و منچستریونایتد به مصاف هم رفتند؛ دیداری که بسیار جنجالی از آب درآمد و اصلاً نشانی از دیداری دوستانه نداشت. دو اشتباه فاحش داوری به ضرر منچستر در اعلام پنالتی به‌سود پرسپولیس و مردود کردن گل سالم این تیم جنجال‌های داوری این مسابقه بود.
یونایتد در این مسابقه با ترکیب فوق‌العاده دفاعی وارد زمین شد و به‌همین علت کار بیشتر در میانه میدان دنبال شد. منچستر در دقیقه ۱۰ به گل رسید و پس از آن عملکرد دفاعی خودش را به‌نمایش گذاشت. پس از حملات متعدد پرسپولیس داور به‌اشتباه برای پرسپولیس اعلام پنالتی کرد؛ پنالتی که بازیکنان منچستر در پایان، آن‌را جوک نامیدند و علی پروین توانست با گل کردن این پنالتی کار را به تساوی بکشاند.
بیش‌از ۲۵هزار تماشاگر دیدار پرسپولیس و غول‌انگلیسی را از نزدیک تماشا کردند؛ افتخاری که دیگر خیلی کم نصیب ایران و تیم‌های ایرانی شد. در ادامه اشتباهات‌داوری این دیدار، گل دوم منچستر به اشتباه مردود شد تا پرسپولیس پس از تساوی یک برابر چلسی با این نتیجه یک تیم قدرتمند انگلیسی دیگر را هم متوقف کند.
۱۱. ایران ۱ - آرژانتین ۱
یکی از ماندگارترین دیدارهای دوستانه تیم‌ملی کشورمان بدون‌شک دیدار برابر آرژانتین است. باشگاه رئال‌مادرید به مناسبت هفتاد و پنج سالگی تاسیس باشگاهش، از ایران به‌عنوان یکی از چهار تیم حاضر در تورنمنت چهارجانبه دعوت کرد و طبق قرعه ایران باید برابر آلبی‌سلسته قرار می گرفت. دیداری که در سانتیاگوبرنابئو با حضور ۷۵هزار تماشاگر برگزار شد؛ جایی که هر تیم و بازیکنی آرزوی حضور در آن را دارد و این اتفاق مهم نصیب ایران شد.
آرژانتین که در آن روزها در اوج به سر می برد توانست در دقیقه ۱۴ توسط دنیل برتونی به گل برسد در ادامه دیدار محمد صادقی در دقیقه ۷۹ حساب کار را ۱ - ۱ کرد تا مسابقه به ضربات‌پنالتی بکشد. در ضربات‌پنالتی تجربه آرژانتینی‌ها به کمکشان آمد و آنها توانستند ایران را ۴ - ۱ در ضربات‌پنالتی شکست دهند و به فینال مسابقات برسند. سرمربی آرژانتین در آن دوره سزار منوتی بود و همراه ستارگانی مثل برتونی و اسوالدو توانست با آرژانتین به قهرمانی جام جهانی ۱۹۷۸ برسد. جام جهانی که آرژانتینِ قهرمان، میزبان مسابقات هم بود.
۱۰. ایران ۱ - فرانسه ۲
یکی دیگر از دیدارهای دوستانه ماندگار کشورمان، در برابر فرانسه پرستاره رقم خورد. فرانسه با ستاره‌هایی مثل هنری میشل، برنارد لاکومب، میشل پلاتینی و ژان تیگانا در برابر ایران قرار گرفت. ایران که برای نخستین‌بار مهیای حضور در جام‌جهانی می شد، در شهر تولوز فرانسه اردوی خود را برپا کرد و در دیداری دوستانه مقابل فرانسه با نتیجه ۲ - ۱ شکست خورد. تک گل ایران در این دیدار بر خورد و خاطره‌انگیز را حسن روشن به ثمر رساند.
از نکات جالب این مسابقه می توان به درخشش ناصر حجازی درون دروازه ایران اشاره کرد که بارها مانع گلزنی بیشتر فرانسوی ها در این دیدار شد؛ دیداری که ایران در آن نشان داد حتی قادر به گرفتن امتیاز از تیم‌های قدرتمندی مثل فرانسه است.
شاگردان حشمت مهاجرانی پس از این بازی با روحیه مضاعف وارد جام‌جهانی شدند و این دیدار تاثیر به‌سزایی روی عملکردشان در جام‌جهانی داشت.
بخش اول بررسی دیدارهای تدارکاتی و دوستانه هیجان‌انگیز تیم‌های ایرانی به‌اتمام رسید و در بخش دوم به مرور مسابقات چندسال اخیر خواهیم‌پرداخت.
از دیدار با ستارگان‌جهان تا رویارویی پرسپولیس با بایرن‌مونیخ و میلان و دیدار جذاب با آلمان در ورزشگاه آزادی.
