بهطورکلی سه نوع منبع درآمدی در اقتصاد وجود دارد؛ منبع درآمد فعال، منفعل یا غیرفعال و پرتفوی. امروزه برای سادهتر کردن تقسیمبندی منابع درآمدی، تقسیمبندی سوم، یعنی منبع درآمد پرتفوی را بهعنوان یک منبع درآمد منفعل در نظر میگیرند. بنابراین ما نیز منابع درآمدی را به دو بخش فعال و منفعل تقسیم کردیم. در این بخش از آموزشهای ویتارو، ما قرار است در ویدیویی کوتاه، بهطور خلاصه مفهوم درآمد منفعل را برایت توضیح دهیم.
درآمد فعال چیست؟
برای توضیح مفهوم درآمد منفعل، باید ابتدا منبع درآمد فعال را توضیح دهیم. وقتی تو زمانت را با پول مبادلهکنی، میگوییم درآمد فعال داری. یعنی برای کسب درآمد فعال، باید بابت هر ریالش زحمت بکشی و کارکنی.
برای مثال یک کارمند، هرروز به مدت مشخصی در اداره حاضر میشود تا در انتهای ماه، مبلغی را بهعنوان حقوق دریافت کند. یا یک کارگر، با کارفرما توافق میکند که درازای کامل کردن پروژه موردنظر، مبلغی را دریافت کند. فریلنسرها، واسطهگرها و مغازهدارها نیز درآمد فعال دارند. بهطور اگر در هر شغلی مشارکت فعالی داشته باشی، آن شغل بهعنوان منبع درآمد فعال در نظر گرفته میشود.
درآمد منفعل چیست؟
روزی را تصور کن که هزینه تعطیلات، قبضها، اجاره خانه، هدیه برای فرزندان، خودرو و خیلی چیزهای دیگر، از پولهای ناچیزی که پنج سال قبل پسانداز و سرمایهگذاری کردی، تأمین میشوند. آیا زیبا نیست که قبضهایت تا آخر عمر باارزشت، بهصورت خودکار و بدون ریختن حتی یک قطره عرق، پرداخت شوند؟ این همان مفهوم درآمد منفعل است.
درآمد منفعل، درآمدی است که در آن نقش فعالی نداشته باشی. یعنی نیازی نیست برای هر ریالش کارکنی و بهصورت فعال در آن مشارکت داشته باشی. شاید ابتدای کار نیاز به فعالیت داشته باشد، اما این فعالیت محدود است و در بیشتر مواقع، اگر بهدرستی مدیریت شود، تا نسلهای آتی نیز ادامه خواهد داشت.
دو منبع درآمدی منفعل رایج، درآمد حاصل از سرمایهگذاری و اجاره خانه است. تو با خرید سهام یک شرکت، درواقع در کسبوکار، سود، زیان و افزایش قیمت آن شرکت سهیم میشوی؛ با این تفاوت که همه کارها را مدیرها و کارمندهای آن شرکت میکنند و تو بدون دردسر و بدون هیچ زحمتی، حتی تا چندین نسل صاحب یک درآمد منفعل خواهی بود.
این امر در مورد اجاره خانه نیز صدق میکند. تو با خرید یکخانه، میتوانی با اجاره دادنش، تا چندین سال، درآمدی منفعل و آسان داشته باشی.
شاید بتوان گفت مهمترین اصل آزادی مالی، ساخت منابع درآمدی منفعل متعدد باشد. ترکیب مفهوم درآمد منفعل با مفهوم سود مرکب، همچون قلعه رودخان گیلان، دژی نفوذناپذیر و مستحکم در برابر فقر مالی ایجاد میکنند که اگر درست مدیریت شوند، میتوانند تا نسلهای متمادی نیز باقی بمانند.