باغ‌مَلِک نام شهری در استان خوزستان است. این شهر مرکز شهرستان باغملک است. این شهر مرکز شهرستان باغملک است و در شرق استان خوزستان قرار گرفته‌است. شهرستان باغملک، یکی از شهرستانهای استان خوزستان در جنوب غربی ایران است. باغملک در سال ۱۳۷۱ تبدیل به شهرستان شد. باغملک با شهرستانهای رامهرمز، ایذه، هفتگل، مسجد سلیمان است و با استان‌های چهار محال بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد هم‌مرز است.
این شهر در دامنه کوه بادرنگان واقع شده‌است. این شهرستان تقریباً در شرق استان خوزستان می‌باشد در عرض جغرافیایی ۳۱–۳۱ و طول جغرافیایی ۴۹–۵۱ و ارتفاع مرکزی شهر ۹۱۷ متر از سطح دریا می‌باشد. این شهرستان نسبت به سایر شهرستانهای استان خوزستان هوای متعادل و بعضاً سرد را دارد که در فصل تابستان آحاد مردم استان خوزستان را به خود جذب کرده و در منابع طبیعی و گردشگری زیادی که در بستر خود با امنیت بسیار مطلوب جای می‌دهد.
قدمت شهر کنونی باغملک به دوران عیلام برمی‌گردد، در دوران عیلام این ناحیه اوربه نام داشته‌است. در باغملک محلی به‌نام منجنیق وجود دارد که آثار تاریخی از یک شهر کهن در آن بجا مانده‌است که بنابر روایتی ماجرای ابراهیم و نمرود در این محل رخ داده‌است و به همین دلیل منجنیق نام دارد، پل شکسته‌ای نیز در آن نزدیکی وجود دارد که مربوط به دوران ساسانی است. همچنین سنگ آسیابی در باغملک وجود دارد که آثار خطوط کوفی بر روی آن نقش بسته‌است.
باغملک تا سال ۱۳۲۶ جانکی نامیده می‌شد. در یازدهم آبان آن سال به تصویب هیئت‌وزیران، نام جانکی به باغملک تغییر یافت. مردم شهرستان باغملک لر زبان هستند. مردم شهرستان باغملک از ایل بهمئی و بختیاری (چهار لنگ و هفت لنگ) هستند. زنگنه های شهرستان باغملک از چندین طایفه شامل طایفه سلمانوند، عباسوند، شرفوند، اوموند، هزاروند، گراوند، گیجوند، فرهادوند، گلابوند، تدوئی، حسین خانی تشکیل شده‌اند. بهمئی های باغملک متشکل از طوایف علادینی، نریموسایی،،خلیلی،بناری،نوروزی،کمایی و مهمدمیسایی می باشند.
بختیاری‌های باغملک بیشتر از ایل چهارلنگ کیان ارثی شامل طوایف(جانکی، فرهادی، بهوندی، بیگدلی، شیوخ منگشت، شیرالی، داوودی، سروستانی، ممبینی، احمدی، ابوالعباسی، احمد مکانی، یوسف شهرویی، بیژنی، خورشیدی، تامرادی، حسینی، برون ،ُمیلاسی، سادات طباطبایی و سادات میرسالاری) هستند مردم باغملک به زبان لری با سه گویش لری جانکی، لری بهمئی و لری‌بختیاری صحبت می‌کنند. بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت شهرستان ۱۱۴٬۳۸۴ و شهر ۳۱٬۳۴۳ نفر (۶٬۴۶۳ خانوار) بوده‌است.
جانوران و پرندگانی همچون؛ پلنگ، مار، خرس، روباه، شغال، سوسمار، قوچ، گرگ، کفتار، گراز، بز کوهی، کبک، تیهو، لک لک و شاهین در منطقه یافت می‌شوند. شغل اغلب مردم باغملک کشاورزی و دامپروری است، از محصولات زراعی آن می‌توان به گندم، جو و برنج اشاره کرد،که بسیار برنج خوشبو و مرغوبی دارد. عمده‌ترين معادن شهرستان باغ ملک معدن نمك و گچ است. معادن ديگری نيز در اين شهرستان وجود دارد كه هنوز به مرحله بهره‌برداری نرسيده‌اند.
شهرستان باغ‌ملك در قديم «جانكی» نام داشته و نام آن مخفف «جوانكی» است كه نام طايفه ای از اكراد بوده كه در دوره اتابكان لر بزرگ به اين منطقه آمده و تا روزگار صفويه در اين نواحی می زيسته اند. باغ‌ملك يكی از شهرستان های تازه تاسيس استان خوزستان می باشد و تاريخ آن با تاريخ نواحی شمالی استان خوزستان در آميخته است. آورده اند كه باغ‌ملك نخست باغی پهناور و متعلق به حكمران آن منطقه بوده که رفته رفته آباد و گسترده شده و به صورت شهركی در آمده است. از نظر تاريخی آن را به دوران حكومت شاه طهماسب اول صفوی نسبت داده اند كه نخست، طايفه ای به نام آل خورشيدی از ايلات بختياری درآن تسلط داشته و بعدها در روزگار شاه طهماسب دوم با پيروزی ايل زنگنه بر طايفه آل خورشيدی اين دو قوم با هم اختلاط يافته و مردم كنونی باغ‌ملك از آن دو طايفه هستند.
جاذبه های باغ ملک
روستای مالآقا: اگر بخواهیم از زیباترین نقطه باغملک نام ببریم، حتما آنجا روستای مالآقا خواهد بود. این روستا در شمال استان خوزستان قرار دارد و از توابع باغملک است و حدود یک ساعت و نیم با اهواز فاصله دارد. مسیر پرپیچ‌وخم روستای مالآقا از میان کوه‌ها می‌گذرد و زیبایی مناظرش افسونگر است. رودخانه زیبایی از میان باغهای اغلب انگور و انار روستا می‌گذرد و سرسبزی روستا و صدای آرامش‌بخش آب فضایی رویایی خلق می‌کند. در سفر به باغملک خوزستان دیدن روستای مالآقا را از دست ندهید. این روستا بهترین محل برای سپردن خود به طبیعت و آرام گرفتن فکر و تجدید قوا برای بازگشت به زندگی شلوغ شهری است.
آبشار تنگ کرد: منطقه تنگ کرد به دلیل آبشارهای بلندش مشهور است و بسیاری از طبیعت‌گردان ماجراجو حاضرند برای دیدن این آبشارهای باشکوه از تنگه‌ها و رودخانه‌های خطرناک هم عبور کنند. منطقه تنگ کرد که در دل کوهستان قرار دارد بسیار بکر و سرسبز است. اما دیدن آبشارها کار چندان راحتی نیست چون منطقه تا حد زیادی دور از دسترس و صعب‌العبور است و اگر مهارت‌های طبیعت‌گردی ندارید بهتر است از سفر به تنگ کرد صرف‌نظر کنید چون شیب دره آن بسیار خطرناک است و در طول مسیر ممکن است ناچار شوید از عرض رودخانه هم عبور کنید. حتما با تجهیزات کافی و راهنمای محلی از این محل دیدن کنید.
قلعه تل: قلعه تل که میگویند قدمتش به پنج هزار سال پیش یعنی زمان حکومت عیلامیان میرسد، در شمال شهر باغملک و جنوب شهر ایذه در دل کوه‌های زاگرس قرار دارد. آب و هوای معتدل و خاک حاصلخیز باغملک خوزستان اقوام کوچنده را ترغیب کرد تا در این سرزمین ساکن شوند و شهر بنا کنند. شهری که در اطراف یک تپه بنا شد که عیلامیان قلعه بزرگی بر بلندای آن بنا کرده بودند.
روستای گردشگری رباط: در فاصله تقریبی ۱۶۰ کیلومتری مرکز استان خوزستان و ۱۵ کیلومتری شرق باغملک روستای گردشگری رباط قرار دارد. رباط از نظر لغوی کلمه‌ای عربی است که در گذشته به مکانی که محل اقامت کاروانسراها و سربازخانه‌ها بوده اطلاق می‌شده است اما به مرور زمان و به دلیل کم شدن کاروان‌ها به مکان ثابت تبدیل شده است. روستای گردشگری رباط در دامنه منطقه ای کوهستانی از سلسله جبال زاگرس واقع شده که با وجود درختان متنوعی نظیر بلوط، بن و کلخونگ، باغهای انار، انگور و آلو سیاه، کوه‌های سربه فلک کشیده و رودخانه جاری زرد دارای طبیعتی خاص و دلپذیر می‌باشد و سالانه طبیعت گردان زیادی برای فرار از دغدغه ها و زندگی ملال آور شهری به طبیعت این منطقه پناه می آورند. دراین منطقه گردشگری علاوه بر جاذبه‌های طبیعی، جاذبه ای مذهبی نظیر امامزاده حضرت سلیمان قرار دارد که وجود این زیارتگاه یکی دیگر از دلائل بازدید گردشگران می‌باشد.
امامزاده عبدالله: این مقبره در فاصله 55 کیلومتری باغملک و در 20 کیلومتری شهر صیدون واقع است .بنای این امام زاده در کوه منگشت که بلندترین ارتفاعات شهرستان است قرار دارد .به روایتی سر مبارک آن حضرت در شهر شوشتر است که در بنای امام زاده عبداله شوشتر مدفون است. بدن مطهر آن حضرت در بنای امامزاده عبداله فعلی به خاک سپرده شده است . منطقه امامزاده عبدا… باغملک از جمله جاذبه های گردشگری استان خوزستان می باشد که وجود آرامگاه متبرکه امام زاده عبدا… در این منطقه به عنوان یکی از جاذبه های مذهبی و پراهمیت ، هرساله خیل عظیم زواران دور و نزدیک را به این مکان می کشاند. برطبق اطلاعات بدست آمده از سوی روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان ، به دلیل اهمیت این مکان مقدس از لحاظ مذهبی ، تاریخی و تعداد زیاد گردشگران ، این سازمان در نظر دارد به منظور رفع نیاز اقامتی زائران و گردشگرا ن بسیار این منطقه ، سایت گردشگری در این محل احداث نماید. وجود فضاهای زیبای طبیعی همچون (چشمه ، کوهستان و جنگل) و فضای فرهنگی (آداب و رسوم ، پوشش و تغذیه ) و تلفیق آنها با عامل بسیار مهم مذهبی ، عاملی موثر در شاخص گردانیدن این منطقه به لحاظ توریستی می باشد. گفتنی است در سایت گردشگری امامزاده عبدا… ، ساخت فضاهای اقامتی موقت ، سرویس های بهداشتی ، بازارچه سنتی ، پارکینگ ، زمین بازی و نشیمن گاه کودکان پیشبینی خواهد گردید .
منجنیق: این محوطه تاریخی در شهر باغملک و در مجاورت رودخانه ابوالعباس قرار دارد .پل تاریخی سنگ و ساروج و سنگ آسیاب این محوطه به دوران ساسانی تا دوره اسلامی تعلق دارد .
کوشک یا بنای ارغوانی: درجنوب غربی شهر باغملک بر بلندی مشرف به رودخانه ابوالعباس ، بنای زیبای سنگ و گچی ارغوانی قرار دارد. طرح زنده سازی این بنا با طاق های قوسی و حیاط مرکزی جهت مهمانسرای شهر تهیه شده است .
..............................
آرشیو
