نوشهر یکی از شهرهای استان مازندران ایران است. شهر نوشهر مرکز شهرستان نوشهر در استان مازندران است. جمعیت این شهر بر طبق سرشماری سال ۱۳۹۵، برابر با ۴۹٬۴۰۵ نفر بودهاست. نوشهر مهمترین شهر غرب استان مازندران میباشد. زبان مردم این شهرستان زبان مازندرانی با گویش کجوری است که به گویش مردم شهرستان نور و چالوس شباهت دارد. بخش کجور از توابع شهرستان نوشهر است که یک بخش تاریخی است و در گذشته پایتخت سرزمین کهن رویان بود که متشکل از شهرستان نور، نوشهر، چالوس، عباسآباد، تنکابن و گاهی مرز غربی آن تا رودسر ادامه مییافت و سلسلهٔ پادوسپانیان در آنجا حکومت میکرد.
شهرستان نوشهر در طول تاریخ دارای دو بخش کوهستانی و جلگهای بود که به بخش کوهی کجور و بخش دَشتی کجور معروف بود و در طول تاریخ جزوی از شهر کهن رویان بود که شامل شهرهای فعلی شهرستان نور، نوشهر و چالوس بود و سلسله پادوسبانیان بر آن مناطق حکمرانی میکرد. اما شهر نوشهر قدمت جدیدتری دارد، قدیمیترین نام شهر نوشهر سنگ تجن میباشد. آغاز شکلگیری نوشهر از روستای گردکل و منطقه شهر پشت بودهاست که در مجاورت رودخانه گردکل در شمال مسیر راه سرتاسری کناره قرار داشتهاست. در زمان قاجار به لحاظ نزدیک بودن این روستا به دریا و مناسب بودن ساحل آن جهت پهلوگیری شناورهای تجاری مورد توجه شخصی بنام خاچیک قرار گرفت؛ و این منطقه محل مناسبی برای مبادله و حمل و نقل کالا میان ایران و روسیه شوروی و سبب رونق فعالیتهای مختلف اقتصادی گردید. پس از مدت زمانی مورد توجه حبیباله خان سردار خلعتبری قرار گرفت که بجهت آغاز فعالیتهای عمرانی به حبیب آباد معروف شد سپس به دهنو و در سال ۱۳۱۸ هجری شمسی و در زمان پهلوی اول با ایجاد بندر نوشهر و یک سلسله اقدامات عمرانی با هویت شهری در کنار بافت روستائی به نوشهر تغییر نام یافت؛ بنابراین علل عمده استقرار و پیدایش شهر نوشهر در این منطقه را میتوان وجود رودخانههای متعدّد، نزدیکی آن به دریا، کوتاه بودن فاصلهاش به تهران و موقعیت مناسب ساحل آن برای پهلوگیری شناورهای تجاری و حاصلخیزی اراضی اطرافش دانست. از روستاهای زیبا و توریست پذیر در این شهرستان، روستاهای لتینگان، کشکسرا، مزگاه، کجور، بندپی و چلک علیا و روستای تاریخی حیرت، روستای صلاح الدین کلا، پارک جنگلی سیسنگان
محدوده تاریخی کجور از شمال به دریای مازندران از غرب به رود چالوس از شرق به سولده (نور) و از جنوب به دره نور محدود میشود. منطقه کجور به همراه کلارستاق، لنگا، تنکابن، سختسر و هوسم بخشی از رویان کهن بود که بعدها رسمتدار نام گرفت. رویان کهن از نواحی غربی طبرستان محسوب میشدهاست.
نوشهر در طول جغرافیایی ۵۱٫۳۰ درجه شمالی و ۳۶٫۳۹ درجه شرقی قرار دارد. شهرستان نوشهر از شمال به دریای مازندران، از جنوب به بخش بلده نور، رشته کوههای البرز، از شرق به شهرستان نور و از غرب به شهرستان چالوس متصل است. ارتفاع آن از سطح دریا ۲٫۹− متر است. نوشهر دارای سه شهر به نامهای شهر نوشهر، شهر پول، شهر کجور، دو بخش مرکزی و کجور، شش دهستان به نامهای خیروکنار، بلده کجور، کالج، پنجک رستاق، زانوس رستاق و توابع کجور است. بزرگترین بخش این شهرستان بخش کجور نام دارد که حدود دو سوم از خاک این شهرستان را شامل میشود.
بندر نوشهر یکی از مهمترین بنادر اقتصادی و تجاری ایران است که سالانه حجم زیادی کالا از طریق این بندر مبادله میشود. این بندر نزدیکترین بندر به پایتخت ایران (تهران) است و مجهز به خطوط هوایی است. ساخت بندر نوشهر در سال ۱۳۰۹ ه.ش توسط شرکتهای بورورکس از هلند و آگرمن بلژیک آغاز و در سال ۱۳۱۸ ه.ش راهاندازی شد. قطعات و ماشینآلات کارخانه ذوب آهن کرج اولین محمولهای بود که از طریق روسیه با یک کشتی تجاری به ظرفیت ۱۰۰۰ تن بارگیری و سال۱۳۱۸ ه.ش در بندر نوشهر تخلیه گردید. در هر سال حداقل ۵۰۰ فروند کشتی در این بندر تردد میکنند. این بندر با مختصات جغرافیایی به طول۵۱ درجه ۳۶ دقیقه شرقی و عرض ۳۹ درجه و ۳۰ دقیقه شمالی یکی از بنادر تجاری استان مازندران میباشد که پس از انقلاب ایران به یکی از مراکز مهم اقتصادی و مبادلات کالا از جمهوری اسلامی ایران به کشورهای حاشیه دریای خزر مبدل شد. از نکات حائز اهمیت اینکه این بندر نزدیکترین بندر به مرکز کشور (تهران) نسبت به کلیه بنادر کشور توسط جاده آسفالته و خطوط هوائی به مرکز کشور و سایر نقاط به ویژه استان گیلان در غرب و استان گلستان در شرق مرتبط میباشد. فاصله بندر نوشهر تا تهران ۲۰۰ کیلومتر است که با احداث آزاد راه بزرگ تهران شمال به ۱۲۰ کیلومتر تقلیل مییابد.
فرودگاه نوشهر در سال ۱۳۳۲ به صورت یک باند خاکی ساخته شده و در سال ۱۳۶۲ ترمینال جدید در آن افتتاح شد، مساحت این فرودگاه ۵۸ هکتار است و با باندی به طول ۲۱۵۰ متر قابلیت پذیرش هواپیماهای متوسط پیکر را داراست. این فرودگاه از قابلیت تبدیل شدن به یک فرودگاه بینالمللی برخوردار میباشد. در حال حاضر فرودگاه نوشهر دارای پروازهای هفتگی به تهران، مشهد، شیراز و اهواز میباشد. فرودگاه نوشهر در صورت سرمایهگذاری از ظرفیت توسعه بالایی برخوردار است.
در حال حاضر بزرگترین چالش برای فرودگاه سازههای غیرمجاز در حریم فرودگاه و حریم دریا میباشد که در اثر سهل انگاری شهرداری نوشهر و چالوس صورت گرفتهاست و در صورت مرتفع سازی در آینده میتواند برای فرودگاه مشکل ساز باشد.
طرح توسعه راهآهن شمال: این طرح که در دست مطالعات است، به طول بیش از ۲۰۰ کیلومتر میباشد، با اجرایی شدن آن نقش مفیدی در توسعه گردشگری خواهد داشت، نه تنها غرب و مرکز مازندران را به یکدیگر متصل میکند، بلکه کریدور ترانزیتی مناسبی برای بندر نوشهر میگردد، از طرفی امکان زیارت آسانتر مشهد الرضا برای غربی نشینان مازندران فراهم میکند. براساس این طرح شهرهای بابل، آمل، چمستان، نور، رویان، نوشهر و چالوس صاحب خط ره آهن میشوند.
این شهر دارای بندر بوده و از دیرباز با کشورهای حاشیه دریای خزر مراودات تجاری داشته و دارد همچنین شهر بندری نوشهر دارای فرودگاه بوده و نزدیکترین فرودگاه از شرق مازندران به آن ساری و از غرب به آن رامسر میباشد. زبان مردم این شهرستان تبری با گویش کجوری است که به گویش مردم شهرستان نور و شرق چالوس شباهت دارد. این شهرستان در تاریخ به همراه شهرستان نور ، شهرستان چالوس و شهرستان تنکابن یک ایالت کهن و تاریخی به نام رویان را تشکیل میدادند که مرکز آن شهر کهن کجور بود که بعدها به رستمدار و استندار تغییر نام داد. شهر کهن رویان محل حکومت سلسله پادوسپانیان بود که دومین سلسله طولانی جهان پس از سلسله آفتاب در ژاپن بود و حدود ۱۰۰۰ سال در این منطقه حکومت کردند.
بعد از آن نوشهر توسط قاجار مورد توجه قرار گرفت و با نام سنگ تجن شهره شد و تقریبا در قرن گذشته به دهکدهای کوچک با نام خواجک یا خواچک شناخته میشد، به دلیل موقعیت جالب و زیبای ساحل و مستعد بندر که محل تردد کشتیهای تجاری بود، مورد توجه خاص حبیب الله خان سردار خلعتبری پدر محمد ولی خان تنکابنی قرار گرفت و به سمت عمران و آبادانی قدم گذاشت و به حبیب آباد شهرت یافت. در اواسط سال 1305 هجری شمسی به دلیل تغییرات اساسی که در چهره آن روز حبیب آباد ایجاد شد، به دهنو تغییر نام پیدا کرد و از آن به بعد با رونق ساخت و ساز و احداث ساختمانها و خیابانهای نوساز و توسعه شهر همراه با افزایش تاسیسات متعدد بندری و احداث اسکله در اوایل سال 1318 به نوشهر تغییر نام یافت. قدیمیترین نام نوشهر سنگتجن بوده سپس در زمان قاجار به خاچک یا خاچیک و پس از مدتی با فعالیتهای حبیب الاه خان خلعتبری این منطقه به حبیب آباد شهرت یافت بعد از آن به دهنو و در زمان پهلوی اول به نوشهر تغییر نام پیدا کرد.
نوشهر در کل دارای سه شهر به نامهای شهر نوشهر، شهر پول، شهر کجور، با دو بخش کجور و مرکزی، 6 دهستان به نامهای، بلده کجور، کالج، پنجک رستاق، خیرودکنار، زانوس رستاق و تابعه کجور شهره است- بزرگترین بخش این شهرستان، بخش کجور میباشد که حدود دو قسمت از سه قسمت وسعت خاک این شهرستان را به خود اختصاص داده است.
روستاهای حاشیه نوشهر و کناره جاده از چالوس به سمت رویان با اسامی زیر شناخته میشوند:
بهجت آباد، هلستان، کوشکسرا، درزیکلا، کورکورسر، کردیکلا، خیرسر، نیرنگ، شکریکلا، تازه آباد، شریعت آباد، آبندانک، سنگتو، شب خسکاج، سیدعلی کیاسلطان، شهر پشت، شمعجاران، مارگیرده، علیآبادمیر، موسی آباد، لتینگان، امیررود، خیرودکنار، نجارده، بندپی، مزگاه، چیلک سفلی، چیلک علیا، کهنه سرا، دزدک، صالحان ، حوض کتی، چلندر، ملکار، حمزه ده سفلی، حمزه ده علیا، انارور، سنگسرا، علی آباد عسگرخان، توسکاتک، دیزیرکلا، ملاکلا، تاجالدینکلا، پیکلا، صلاحالدینکلا، ونوش، نارنجبن، خضرتیره، منوچهرکلا، نوده، پاشاکلا، عزت، میانک، بازیارکلا، علویکلا، فراشکلا سفلی، فراشکلاعلیا، بنجکول، وازیوار، حسنآباد، سیاهرود.
جاذبه های نوشهر
روستای انگاس: روستای انگاس در ۹ کیلومتری جنوب بخش کجور از توابع شهرستان نوشهر قرار دارد. این روستا در ارتفاع حدود ۱۹۰۰ متری از سطح دریا آزاد و در دامنه کوههای سر به فلک کشیده سلسله جبال البرز همچون کنگلو (کنگر لو) در سمت جنوب به ارتفاع ۳۶۰۰ متر و شاهکوه در سمت شمال غرب به ارتفاع ۲۹۷۴ متر ور دشتان در سمت شرق به ارتفاع ۲۹۱۳ متر و گته چال در سمت جنوب به ارتفاع ۲۸۰۵ متر و حمزهچال در سمت شمال غرب به ارتفاع ۲۸۹۵ متر قرار دارد که همچون دیواری عظیم او را احاطه کرده است. از چشمههای زیبای این منطقه که آبی گورارا دارند همچون آبشار جناب، آبشار پنجاه چم، آبشار چشمه موزیا، آبشار اوسیاره و بز چشمه میتوان نام برد.
تالاب ارواح: این دریاچه که به تالاب ارواح نیز شهرت دارد، در ۵ کیلومتری شمال روستای چلندر از توابع نوشهر واقع است. دریاچه در میان جنگل انبوه پهنبرگ در منطقه ملا کلا قرار گرفته است. طول دریاچه در حدود ۷۰۰ متر و عرض آن ۳۰۰ متر است. در درون دریاچه درختان خشکشدهای قرار دارند که منظره جالبی ایجاد کردهاند. برای دسترسی به این دریاچه در کیلومتر ۱۲ مسیر نور به نوشهر پس از جاده ونوش، باید وارد جاده فرعی روستای چلندر و صلاحالدین کلای سفلی شد و بعد از عبور از روستا به محیط بانی خواهید رسید. بعد از انجام اقدامات اداری لازم در محیطبانی جاده شمالی را به طول ۱۰ کیلومتر ادامه دهید. پس از مشاهده تابلوی دشت و بند ممرز وارد جاده فرعی شوید. این جاده فرعی شما را به دریاچه بند ممرز (تالاب ارواح) خواهد رساند. توجه داشته باشید عبور از جاده فرعی نیاز به خودروهای کمکدار دارد و به دلیل بکر بودن منطقه امکان مواجهه با حیات وحش بسیار زیاد است.
سد آویدر: سد آویدر سد خاکی آویدر در فاصله ۳۰ کیلومتری شرق شهر نوشهر و در نزدیکی پارک جنگلی سیسنگان در استان مازندران قرار دارد. این سد و دریاچه پشت آن دریاچه در فاصلهای دور از دریا و در دل کوهستان قرار دارد که این امر سبب کاهش رطوبت هوا در این منطقه شده است. سد خاکی آویدر در حقیقت متعلق به اداره آبیاری منطقه است و دریاچه پشت سد نیز جهت تامین آب مورد نیاز زمینهای زراعتی منطقه ایجاد شده است.
پارک جنگلی سی سنگان: این پارک علاوه بر جاذبههای گردشگری و توریستی، سیاست حفظ و حراست از گونههای نادر و حفاظتشده گیاه شمشاد را به طور جدی دنبال میکند. این پارک یک جنگل نمونه و طبیعی از جنگلهای جلگهای شمال ایران است که ترکیب و تنوع گونههای درختی آن جذابیت دارد. در این پارک جنگلی درختان بلوط با قطر بیش از دو متر و همچنین گونههای شمشاد و افرا دیده میشود و مساحت قابل توجه و در کنار دریا بودن، به آن زیبایی کمنظیری داده است. تنوع گونهای و طبیعی بودن در پارک جنگلی سیسنگان، در مقایسه با پارک جنگلی نور و موارد مشابه بیشتر است و اشکوب بندی بالاتری دارد. این پارک که در ۲۷ کیلومتری جاده نوشهر به نور قرار دارد، از شمال به دریای خزر، از جنوب به سلسله جبال البرز، از غرب به روستای توسکاتک و از شرق به روستای صلاحالدین کلا محدود میشود. مساحت این پارک در حدود ۶۰۲ هکتار است و زیستگاه انواع گونههای درختی، درختچهای خشبی و علفی و جانوری است. پارک جنگلی سیسنگان در نوشهر واقع است و از نظر پوشش گیاهی و جذب گردشگر، از پارکهای شاخص کشور محسوب میشود. این پارک دارای آبوهوای مرطوب، با زمستان ملایم و میانگین بارندگی سالانه ۱۱۰۰ میلیمتر است. پارک جنگلی سیسنگان یکی از بهترین و با ارزشترین پارکهای جنگلی شمال کشور است که بخشی از آن ذخیرهگاه و بخش دیگر تفرجگاه در نظر گرفته شده است. قسمت جنوبی این پارک بکرتر است و هیچ نوع مداخله پرورشی و قطع درخت در آن انجام نشده است. به طور کلی محوطه پارک از نظر توزیع گیاهی به سه بخش ساحلی، جنوبی و غربی تقسیم میشود.
دیو چشمه: عمق چشمه نیم متر، طول آن پنج متر و عرض چشمه حدود سه متر است و کمی پایینتر از چشمه، سنگفرش منقش و زیبا به صورت پلکانی موزائیککاری شده که جلوه این چشمه را دو چندان کرده است. این چشمه زیبا و پرجاذبه به دلیل آب بسیار فراوان و گوارا، اهالي منطقه از دیرباز، ديو چشمه یا چشمه بزرگ نامیدند. برای رسیدن به این چشمه بزرگ پس از طی۲۴ كيلومتر از ابتدای دو راهی چالوس (دوب آب) به کجور در حاشیه راست جاده ییلاقی بخش کجور این چشمه زیبا و دیدنی رخ مینمایاند. آب چشمه در فاصله حدود یکصد متری از طریق یک نهر سنگ چین شده به سمت توربینی هدایت و آن را به حرکت در میآورد که دیدن این صحنه خاطره آمیز و جذاب است
دریاچه خضرنبی: این دریاچه در شمال شهرستان نوشهر و در میان جنگل قرار گرفته و بنا به اعتقاد بومیان دارای تقدس مذهبی است. وسعت آن کمتر از نیم هکتار، عمق آن حدود ۵ متر و آب آن شیرین است. از آنجایی که این دریاچه از عوامل تخریب انسانی دور مانده و در محدوده حفاظت شده البرز مرکزی قرار گرفته است، مأمن انواع پرندگان و انواع جانوران وحشی این ناحیه شده است که معمولا برای غذایابی و خوردن آب به سوی این دریاچه میآیند. به لحاظ ویژگیهای فوقالذکر و فضای بسیار طبیعی، چشماندازهای زیبا، دلنواز و فرحبخشی دارد که هر بینندهای را بهویژه در ایام بهار و تابستان و پاییز شیفته خود میسازد.
آبشار زانوس: آبشار شاخص منطقه زانوس به نام اوپاچ (آب پاش ) آب از ارتفاع بلند سرازیر می شود. با شدت به صخره های سخت می خورد و هر قطره اش به هزاران ذره تبدیل می شد. دیدن تصویر آبشار در فصل گرما هم آدمی را خنک می کند چه برسد به آنکه کنارش قرار گیری. مهمان آبشار اوپاچ زانوس شدن، در گرمای تابستان یکی از لذتبخش ترین سفرها علاقمندان در دهکده ماست، به خصوص که اردیبهشت و خرداد دارای آب فراوانی می باشد و بعد از مدتی با کوره سوزان تابستان کمی از تب و تاب می افتد اما آبشار همچنان آب دارد و بیشتر منبع آبی این آبشار چشمه معروف ملک چشمه می باشد . روستای زانوس کجور از لحاظ منابع طبیعی این روستا شامل چندین چشمه و دو آبشار می باشد. زانوس در فرهنگ لغت : زان – محل ( وس ) درخت چنار چون در این روستا جنگل های آن سرشار از درخت چنار به آن ها گویند ؛ زانوس یعنی محل رویش درخت چنار. زانوس، روستایی است از توابع بخش کجور شهرستان نوشهر در استان مازندران ایران.
حمام کندلوس: حمام کندلوس مربوط به اواسط دوره قاجار است و در شهرستان نوشهر، بخش کجور، دهستان زانوس رستاق، روستای کندلوس واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۱۹۷۶ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
روستای حیرت: روستای حیرت حدود ۵۰ کیلو متری شهر بندری نوشهر واقع شده است .این روستا در جاده چالوس قرار دارد بعد از مرزن آباداز دوآب فرعی به سمت شرق و پول وجود دارد که شما را به روستای حیرت می برد . با توجه به اینکه مردم روستا در قدیم به آباد کردن زمین اهمیت خیلی زیادی میدادند زمینهای کشاورزی بسیار زیادی را آباد کردهاند مزارع و زمینهای کشاورزی روستای حیرت بسیار گسترده است و تا داخل روستا های اطراف نیز کشیده شده است . رودخانه ای که از میان شالیزارهای زیبای حیرت می گذرد علاوه بر این که آب مورد نیاز این شالیزارها را تامین میکند جلوه بسیار زیبایی به این منطقه داده که چشم هر بیننده ای را مجذوب خود خواهد کرد . برنجی که توسط کشاورزان زحمتکش روستای حیرت کشت می شود یکی از مرغوبترین برنجهاست و مشتریان بسیار زیادی در منطقه و حتی برخی ازشهرهای استان تهران دارد .
دریاچه ملا کلا: دریاچه ملا کلا در استان مازندران واقع است. این دریاچه که به تالاب ارواح نیز شهرت دارد در ۵ کیلومتری شمال روستای چلندر از توابع نوشهر واقع است. دریاچه در میان جنگل انبوه ظهن برگ در منطقه ملا کلا قرار گرفته است. طول دریاچه در حدود ۷۰۰ متر و عرض آن ۳۰۰ متر است. در درون دریاچه درختان خشک شده ای قرار دارند که منظره جالبی ایجاد کرده اند. برای دسترسی به این دریاچه در ۱۸ کیلومتر مسیر نوشهر به نور قبل از جاده ونوش، باید وارد جاده فرعی روستای چلندر و صلاح الدین کلای سفلی شد و بعد از عبور از روستا مسیر جاده جنگلی را تا انتها ادامه داد. پس از پایان مسیر با حرکت ۶۰۰ متر به سمت شمال به این دریاچه میرسید.
باغ گیاه شناسی نوشهر: در سال ۱۳۳۳ حدود ۷ هکتار از زمینهای ایستگاه کشاورزی نوشهر جهت کاشت گونههای درختی و درختچهای در نظر گرفته شد و تعدادی گونه ا ز خارج و داخل کشور جمع آوری و در ۷۳ قطعه مختلف کاشته شد. بدین وسیله آربراتوم (مجموعه درخت و درختچه) بنا گذاشته شد. هدف از احداث این باغ انجام مطالعات اکولوژی از جمله بررسی روند سازگاری گونه کاشته شده بود. ا ین باغ مجموعههای ساده و زیبایی از جمله آلاچیق و آبنما را که نمایی از باغ های ایرانی است، در خود جای داده است. باغ گیاهشناسی نوشهر از نظر وسعت و قدمت دومین باغ گیاهشناسی کشور است. وجود مجموعهای از گونههای منحصر به فرد در آربراتوم باعث شهرت جهانی آن شده و هر ساله مورد بازدید بسیاری از محققین و دانشجویان رشتههای مرتبط قرار میگیرد. این گنجینه با ارزش از نظر حضور و تنوع گونههای گیاهی شایان توجه است. اهداف اولیه احداث این مجموعه همانند اهداف سایر باغهای گیاهشناسی دنیا، در واقع آموزش و تحقیقات بنیادی در رابطه با علوم زیستی و گیاهی است. انتقال گونههای جنگلی بومی و وارد کردن گونههای غیر بومی، ایجاد کلکسیونهای مختلف و پوپل مانهای آزمایشی از گونههای مختلف با فرمهای زینتی متنوع از اهداف در دست اجرا در این با غ میباشد. برای این باغ همانند سایر باغهای گیاهشناسی دنیا در کنار آربراتوم، بخشهای مختفی از جمله قطعات درختچههای زینتی، گیاهان معطر و پرچینسازی، سوزنی برگان، گیاهان پیازی، گیاهان گرمسیری، گیاهان دارویی، توندرا، باغ سیستماتیک، گلخانه گیاهان گرمسیری، و مجموعه گیاهان خشک یا هرباریوم در نظر گرفته شد.
روستای لاشک کجور: یکی از روستاهای سرسبز و خوش آب و هوای استان مازندران بنام روستای لاشک (Lashak) در کجور یکی از بخش های شهرستان نوشهر واقع شده است. روستای لاشک از جمله روستاهای تاریخی مازندران به شمار می آید که دارای قدمتی بالغ بر 750 سال می باشد. اهالی روستا از طریق کشاورزی و دامپروری همچون سایر روستاهای مازندران امرار معاش می نمایند. عمده محصول تولیدی این روستا از مرغوب ترین برنج های شمال ایران و به نام آستانه اشرفیه می باشد. روستا لاشک دارای امکاناتی همچون آب آشامیدنی، برق، بهداری و درمانگاه، تلفن، مدرسه در مقاطع ابتدایی و راهنمایی، بهزیستی و شرکت تعاونی تولید می باشد که از اولین شرکت های تعاونی در کل کشور و شامل تاسیساتی چون مهمانسرا، تعدادی واحد مسکونی ،فروشگاه، فروشگاه مواد سوختی، کارگاه قالی بافی، حمام عمومی، کارخانه شالی کوبی، انبارهای توزیع کود شیمیایی و سموم دفع آفات و .... می باشد.
روستای سنگ تجن: روستای سنگ تجن روستایی در استان مازندران است که در چهار کیلومتری مرکز شهرستان نوشهر قرار دارد و یکی از قدیمی ترین روستاهای این شهرستان نیز می باشد. این روستا در نزدیکی جنگل بوده است و نیز از زمین های حاصلخیز زیادی برای کشاورزی و زراعت برخوردار می باشد. باتوجه به اطلاعاتی که در رابطه با وجه تسمیه نوشهر به دست آمده است به نظر میرسد که نام نوشهر در گذشته سنگ تجن بوده است.در واقع می توان گقت که وجه تسمیه سنگ تجن ترکیبی از سنگ تجن می باشد و با توجه به این امر دارای معانی متعدد و گوناگونی می باشد. تجن نام یکی از گونه هاس گیاهی مانند نی خیزران می باشد که در کنار دریای خزر رشد می کرده است. از آنجاییکه روستای سنگ تجن یکی از روستاهای معروف استان مازندران می باشد و نیز از جاذبه های طبیعی غنی می باشد هرساله گردشگران و بازدیدکنندگان زیادی را به این روستا می کشاند تا ایام خوشی را در کنار خانواده و دوستان در این روستای خوش آب و هوا و نیز در کنار چشمه های پر آب چشمه گردوک و اسپی یو با صدای گوش نواز آب سپری کنند.
روستای کندلوس: روستای زیبای کندلوس با آب و هوای ییلاقی و تاریخچه ای طولانی در دامنه سرسبز و خوش آب و هوای رشته کوه های البرز در منطقه کجور منتهی به دره زانوس در هفتاد و پنج کیلومتری جنوب شرقی شهرستان نوشهر مازندران واقع شده است. روستای کندلوس با ارتفاع 1650 متر از سطح دریا از چند محله به نام جورسری، سری دله، درزی کلا، ملاکلا، بنیم سری و جیرسری تشکیل شده است. کندلوس شاهد تمدن های گوناگونی در دوره های مختلف تاریخ بوده و نشانه هایی از تمدن قبل از میلاد، تمدن ایران قبل از اسلام و تمدن ایران بعد از اسلام را در خود دارد. در این منطقه چهار دهکده به نامهای پیده، گیل کلا، میرکلا و کندلوس وجود دارد که دهکده کندلوس که یکی از قدیمی ترین مجتمع های انسانی منطقه به شمار می رود. با توجه به مطالعات، ناصرالدین شاه قاجار پس از گذر از این مکان، با مشاهده تعدادی از کولی ها که به فلزکاری مشغول بودند، این منطقه را میخ ساز نامید. امروزه به کندلوس میخساز نیز گفته می شود. بر طبق سرشماری که در سال 1395 انجام شد، روستای کندلوس جمعیتی به اندازه 1092 نفر در 376 خانواده داشت. زبان مردم کندلوس مازندرانی یا تبری با گویش کجوری است. اهالی کندلوس مهمان نواز و مهربان هستند و چهره های مهربان آنها آفتاب سوخته و رنج کشیده، اما بسیار صبور و پایدار است. آنها با صدای خروس و پرندگان آوازه خوان روستا بیدار می شوند و با صدای زمزمه رودخانه و زوزه شغال ها به خواب می روند. شغل آنها از زمان های گذشته، تولید و تهیه ذغال و چوب در فصل زمستان و در تابستان کشاورزی بوده است. امروزه نیز به مراقبت از جنگل، نجاری، کشاورزی و خیاطی مشغول هستند.
......................................
آرشیو