زرند یکی از شهرهای استان کرمان در جنوب شرق ایران است. این شهر مرکز شهرستان زرند می‌باشد. جمعیت شهر زرند بنا بر سرشماری سال ۱۳۹۵ مرکز آمار ایران، بیش از ۶۰٬۳۷۰ نفر بوده‌است. فاصلهٔ شهر زرند تا کلان‌شهر کرمان ۷۵ کیلومتر می‌باشد و شهر زرند در شمال غربی آن واقع شده‌است.
زرند در سده‌های نخستین پس از ظهور اسلام یکی از بزرگترین و آبادترین شهرهای ایران مرکزی و جنوب شرقی بوده‌است بدین معنی که در منطقهٔ کرمان که قسمت وسیعی از ایران کنونی را شامل می‌شده، زرند از ایالات حائز اهمیت به‌شمار می‌رفته‌است. یقیناً پیش از ظهور اسلام زرند دارای یک منطقهٔ مسکونی پررونق بوده‌است. حتی نقل شده‌است مسجد جامع کنونی این شهر که بر جای مسجد جامع کهن و قدیمی بنا شده، در طول تاریخ ده‌ها بار تخریب و بازسازی شده‌است و پیش از اسلام آتشکده بوده که پس از اسلام، مانند بسیاری از آتشکده‌های ایران، به مسجد تبدیل گشته‌است.
یکی دیگر از اسناد مکتوب که کهن بودن شهر زرند را ثابت می‌نماید. جملهٔ کوتاه یاقوت حموی جغرافی‌دان بزرگ اسلامی در سده‌های ششم و هفتم در کتاب معجم البلدان است که نگاشته: «زرند با حرکت فتحه در اول و دوم و نون ساکن و دال بدون نقطهٔ شهری باستانی و بزرگ از شهرهای سرآمد کرمان است.» در دوران داریوش که کرمان مرکز یکی از ساتراپی‌‌ها بود، راه تجاری کرمان به خراسان از طریق زرند می‌گذشته‌است. دلیل دیگر قدمت زرند، وجود تعداد زیادی از روستاها و دهکده‌های قدیمی در منطقه است که اسامی آنها از لغات باستانی اشتقاق یافته‌است. ژنرال سر پرسی سایکس افسر معروف انگلیسی که در سال ۱۸۹۰ میلادی (۱۳۰ سال پیش) به ایران سفر کرده، در کتاب خود (هشت سال در ایران) می‌نویسد: ناحیهٔ زرند در صفحات تاریخ از سدهٔ دوازدهم میلادی به این طرف که به حیطهٔ تصرف ملک دینار غُز درآمد سابقه‌دار است، در قدمت آن تردید نمی‌رود و چون محل تقاطع جاده‌های مختلف است به‌طور حتم در یک ایام حائز اهمیت بوده‌است.
آنطوری‌که در متون تاریخی و جغرافیایی قدیم استنباط می‌شود، از سال ۳۰۰ تا آغاز سال ۶۰۰ هجری قمری یعنی از سدهٔ ششم و هفتم زرند شهری بزرگ و با عظمت بوده‌است. در سدهٔ چهارم دارای شش دروازه بوده و در پایان سدهٔ ششم آنگونه که در جامع التواریخ حسنی آمده بین ۵۰ تا ۲۰۰٬۰۰۰ نفر جمعیت داشته‌است. در سال ۵۸۳ هجری ملک دینار شهر زرند را به عنوان مقر اصلی انتخاب می‌نماید. اما قدیمی‌ترین ذکری که بر جای مانده و مربوط به قدمت زرند است سال‌های ۵۶۹ یا ۵۷۲ هجری یعنی تقریباً ۸۴۰ سال پیش در زمان سلاجقهٔ کرمان است که زرند از موقعیت نظامی ویژه‌ای برخوردار بوده‌است. در سدهٔ چهارم ابو علی محمد ابن الیاس حاکم کرمان دژ و قلعه‌ای عظیم در حصار زرند ساخت و در زمان شاهرخ‌خان افشار زرندی که در زمان حکومت نادر شاه افشار حاکم کرمان بوده، چون از مردم زرند به‌شمار می‌آمد در عمران و آبادانی شهر خود تلاش درخور شایسته انجام داد. مهم‌ترین نکته‌ای که در متون کتب مختلف تاریخی در مورد زرند آمده و شاید هم در سایر شهرهای استان کم‌تر بوده، شهرنشینی مردم این شهر پیش از اسلام است. تمام این گفته‌ها حاکی از اعتبار شهر به عنوان یک واحد جمعیتی با اهمیت و اقتصادی شکوفا در پیش از اسلام است. بعضی از واژه‌های کنونی که هنوز هم در روستاهای اطراف زرند مانند: خیط، اسفند، جرجافک وجود دارد تاریخ شهرستان را به زمان‌های باستان قوت می‌بخشد. گذشته از این، گویا در دوران شاهان ساسانی در مرکز شهر، قلعه‌ای محاق در کنار خندقی ساخته می‌شود و اطراف شهر به وسیلهٔ برج و بارو محافظت می‌شده‌است.
پس از اسلام یعنی از سدهٔ چهارم هجری قمری به بعد، در متون تاریخ، از زرند به عنوان مجموعه‌ای از شهرهای ایالت یاد شده‌است. ابن حوقل در کتاب صورة الارض خود از زرند به عنوان شهری مستقل در شمال کرمان یاد کرده‌است. همین‌طور در سال‌های ۳۰۰ قمری ابو الحسن ابراهیم اصطخری زرند را با نام شهر آورده‌است. به‌هرحال هر چه در کتب قدیم بیشتر نظر افکنده و تفحص کنیم، به کهن بودن شهر زرند بیشتر پی خواهیم برد.
زرند در طول تاریخ اسامی متعددی داشته که همه این‌ها خودبه دلایلی خاص بوده‌است مانند زراوند که این نام را می‌توان زیباترین کلمه دانست و ریشه در متون ادبیات فارسی قدیم دارد که در دورانی خاص به شهر زرند گفته شده‌است به‌طوری‌که در روزگاران قدیم افراد فاضل و صاحب خرد نام زراوند را بر فرزندان خود که از نظر وجاهت جمال و نجابت اخلاق و نیز دارا بودن هنر مردمداری بوده و نسبت به سایر اولاد پسر ارجحیت داشته می‌گذاشتند و حتی او را به بهترین مقام‌های روحانی دوران خود انتخاب می‌کردند. نمونه آن که در اکثر کتب قدیمی بخصوص فرهنگ مرحوم دهخدا از آن یاد شده، پیری نرسی نام بوده که سه پسر داشته و نام پسری که ویژگی‌های ذکر شده را شامل می‌گردیده زراوند گذاشته‌است. البته کلمه زراوند معانی دیگری نیز دارد که مهم‌ترین آنها که با زروند و زرند هم‌خوانی داشته و هم‌معنی بوده مکان زر است. (زرا) به معنی زر، (وند) به معنی مکان آمده که در مجموع به مکان زر گفته شده‌است. معنی دیگر زراوند که در کتاب اوستا آمده به محلی اطلاق می‌شده که در اطراف آن رودهای متعدد وجود داشته باشد. چنین معنی هم با توجه به موقعیت جغرافیائی زرند که هنوز هم بعد از گذشت قرنها، آثار و بقایای رودخانه‌ها، سیلاب‌ها و جویبارها که در گذشته به واسطه دامنه طویل رشته کوه‌های سر به فلک کشیده که در شرق زرند قرار گرفته‌اند مطابقت دارد. معنی دیگر زرآوند که در کتب تاریخی آمده با توجه به کلمه (آوند) ظرف طلا قید گردیده که تمام معانی مذکور حکایت از تنها اسم زیبا و سنتی زراوند است که به زرند می‌گفتند.
زرند به دلیل داشتن منابع غنی معدنی از جمله زغال سنگ، سنگ آهن و در برخی مناطق آن معادن مس یکی از صنعتی‌ترین شهرهای ایران است که این باعث افزایش روزافزون جمعیت در این شهر شده‌است. از محصولات مهم کشاورزی این شهر پسته است. آب وهوای شهر زرند نیمه کویری است و تابستان‌های نسبتاً گرم و زمستان‌های سردی دارد در کوهستان‌ها آب و هوایی معتدل در تابستان و سرد در زمستان دارد. میانگین بارش در شهر زرند۱۴۰میلی‌متر است و بیشترین میزان بارش در آذرماه با ۳۴٬۱ میلی‌متر است. در شهر زرند در روزهای ۱۶ و ۱۷ دی ماه سال ۱۳۹۲ بارش برفی رخ داد و در این دو روز بیش از ۲۵ سانتی‌متر برف در این شهر بر زمین نشست که این حجم بارش در ۳۰ سال گذشته بی‌سابقه بود.
شهر زرند در شمال استان کرمان و در جنوب کمی مایل به شرق ایران است. شهر زرند با استان یزد و شهرستان بافق و نیز با شهرهای راور،کرمان،کوهبنان،رفسنجان همسایه است. زرند با مرکز استان ۸۰کیلومتر و با شهرهای رفسنجان و کوهبنان ۹۰کیلومتر، با بافق ۱۶۵ کیلومتر و با راور ۸۰کیلومتر فاصله دارد.
زمینشناسی و نوع خاک : منطقه زرند از نظر دوران زمینشناسی بسیار متنوع است. بطوریکه اکثر تشکیلات دوره‌های زمینشناسی را دارا است. حتی از قدیمی‌ترین واحدهای سنگی قبل از دوران اول (پرکامبرین) تا جدیدترین رسوبات دوران چهارم ( کواترزی) را در منطقه می‌توان یافت. به‌طور اختصار واحدهای سنگی هر یک از دوران زمینشناسی بشرح زیر است : قبل از دوران اول : شامل قدیمترین واحد سنگی برجای مانده از آن زمان می‌شود که در قسمت‌هایی از شمالی‌ترین بخش‌های منطقه را در برگرفته و از ماسه سنگ‌های قرمز و سنگ‌های آهکی تشکیل شده‌است. دوران اول : سنگ‌های آهکی دولومیتی، ماسه سنگ‌های قرمز رنگ، سنگ‌های آهکی تیره فسیل دار و سنگ‌های دگر گونی دوران دوم: الف ـ ژوراسیک : تشکیلات زغالسنگی موجود در منطقه زرند مربوط به این دوره است که بیشتر در قسمت شمال و شمال شرقی دیده می‌شود. ب ـ کرتاسه : سنگ‌های آهگی اوربیتولین دار، شیل و مارن دوران سوم : الف ـ اولیگوسن : گدازه‌ها، خاکسترها و توف‌های آتشفشانی ب ـ پلیوسن : سنگ‌های کنگلومر، ماسه سنگ، سنگ‌های آهکی والگومرا دوران چهارم: فلاتها، واریزه‌ها، دشت‌های دامنه ای، تپه‌های شنی و دشت‌های سیلابی.
شهر زرند یکی از لرزه خیزترین شهرهای کشور است.مردم زرند در سال‌های ۵۶ و ۸۳ شاهد دو زلزله مرگبار بودند. زرند دارای 4گسل است. گسل کوهبنان در شمال زرند، گسل جرجافک و داوران در جنوب زرند و گسل دیگری در زیر شهر.
سرانهٔ فضای سبز در زرند بالاست و دو برابر استاندارد کشوری است.در حاشیهٔ بلوارهای تختی،پانزده خرداد و در تمام میادین فضای سبز به وفور یافت می‌شود. در کنار تمام خیابان‌های شهر درختان کاج،نارون،توت فراوان است. در حاشیهٔ شمال شرقی،شمالی شهر جنگل مصنوعی وجود دارد و بزرگترین جنگل مصنوعی زرند در پارک شهید قرار دارد.
زرند یکی از معدود شهرستانهای استان کرمان است که در زمینه‌های فرهنگی و هنری استعدادهای بالقوه بسیار خوبی دارد. هنرمندان این شهرستان با وجود اینکه امکانات پایینی نسبت به شهرهای بزرگتر دارند؛ اما هیچوقت اجازه نداده‌اند فعالیت‌های هنری در این شهرستان راکد و معلق بماند. زرند در زمینه‌های تئاتر، موسیقی، هنرهای دستی، نقاشی، نویسندگی، شعر و ... هنرمندان فعال و موفقی را دارد که آثارشان نیز در معرض و سمع علاقمندان قرار گرفته‌است.
هنر موسیقی سابقه ای دیرینه در بین علاقمندان شهرستان زرند دارد.
به گزارش صدای زرند، بی تردید یکی از ویژگی‌های گرایش به هنر موسیقی، تنوع و صدای خوش ساز بوده و به همین لحاظ علاقمندان نسبت به استعداد و تعلق خود، نوعی ساز را انتخاب می‌کردند. آمار هنروران و علاقمندان موسیقی در این شهر نشان میدهد که گرایش به ساز تار بیشتر از آلات موسیقی دیگر بوده‌است. درگذشته معمولاً به منظور رونق بخشیدن هر چه بیشتر به مجالس جشن عروسی، ختنه سوران و… از گروه موسیقی محلی دعوت به عمل می آمده. شاید هنوز در خاطر عده زیادی از مردم باشد که در ایامی نه چندان دور، افراد متمول به خصوص خوانین – در جشن‌های عروسی علاوه بر گروه موسیقی، از حضور چوب بازان با تجربه نیز استفاده می‌کردند. برنامه مذکور به این ترتیب اجرا می‌شد که چوب بازان در جلوی گروه نوازندگان با حرکات موزون، هنر چوب بازی را به نمایش می‌گذاشتند. این گروه در ورودی خانه، به انتظار اجازه ورود مشغول نواختن و چوب بازی می‌شدند. از میان نوازندگان گذشته زرند می‌توان به هنرمندان دوره گردی اشاره نمود که ضمن نواختن تار، اشعاری را به صورت آواز می خواندند. از این افراد می‌توان از مرحوم عباس شهنازی معروف به پروانه نام برد. او نواختن تار را از پدرش مرحوم غلام حسین شهنازی معروف به نمک آموخته بود. از دیگر نوازندگان گذشته این دیار می‌توان به مرحوم علی عشقی (نوازنده تار)، مرحوم حسین عشقی (نوازنده تار و شرنا)، محمد زاهدانی (نوازنده ضرب)، آقایان: صدقی (نوازنده ضرب)، محمدافشار معروف به محمد کربلائی اکبر (نوازنده دایره)، مرحوم محمد ایرانمنش (نوازنده تار و دایره)، محمد اکبری معروف به محمد غلامرضا(1) صفر (نوازنده دف)، محمد رضا ایرانمنش معروف به افرا (نوازنده تار)، رضا ایرانمنش نوازنده ضرب) اشاره نمود. در حال حاضر نیز خوشبختانه هنرمندان زیادی در این رشته فعالیت دارند، از جمله باید از آقایان: سید رضی جعفری (ضرب)، حسین ایلاقی (خواننده)، فرشاد عباسعلی زاده (سنتور، دایره و اُرگ)، رامین زاهد نسب (ضرب)، علی رحمانی (خواننده)، محمدجواد عربپور (خواننده)، اسماعیل ایزدی(خواننده)، ابوالفضل نکویی(خواننده)، میلاد محمدی(خواننده)، محمدحسین عربپور(خواننده)، راتین رها(خواننده)، حمید عرب زرندی (ویلن)، سعید بهاء الدینی (تار)، مهدی معجزی (تار)، علی امیری (سنتور)،امیر مداحی(سنتور)،الناز شفیعی(سنتور)، اکبر فلاحی(سنتور)، معین یزدانپناه(نی)، یزدانپناه(سنتور)، مجتبی میرزایی(اُرگ)، عبدالله پورنخعی(اُرگ)، حسین افشارزاده(اُرگ)، پژواک(اُرگ)، شکرالله آرمان(سه تار)، حمیدابراهیمی(تار)،روح الله افغانی(ارگ) مهدی میرزایی معروف به مهدی مایا مهدی درآبی(تمپو )حسین رنجبر(تار)، محمدنداف پور(گیتار)، فرنام عباسعلی زاده(گیتار)،صادق نخعی((گیتاریست وخواننده )) )،مصطفی جهانداری(خواننده)، و… یادکرد.
یکی از آثار بسیار با ارزش و نادر دنیا که اخیراً در زرند کشف و محرز گردیده و شگفتی کارشناسان و باستان شناسان را به همراه داشته‌است پیدا شدن جای پای دایناسورها در روستای ده علیرضا زرند است. اولین بار گزارش کشف جای پای خزندگان عظیم‌الجثه و ترسناک مذکور، در سال ۱۹۶۹ میلادی توسط پروفسور لاپارنت استاد انستیتو زمینشناسی پاریس و دکتر داودزاده کارشناس ارشد سازمان زمینشناسی کشورمان انجام گرفت. زمین شناسان مذکور پس از تحقیق و پژوهش کامل، در زمینهٔ کشف ردپای دایناسورهای تریاس بالایی ـ ژوراسیک زیرین و میانی در منطقهٔ شمال کرمان تحقیق خود را بر صحت رد پای جانوران مربوطه منتشر نمودند. در ژوئیهٔ همان سال (۱۹۶۹ م) دو زمین‌شناس ایرانی شرکت ملی فولاد و آهن ایران، در دره نیزار شمال زرند، یک ردپای بزرگ با سه پنجه را کشف کردند[نیازمند منبع] و در پائیز سال مذکور، ردپای واضح دیگری در اطراف همان محل کشف گردید یک قالب گچی از ردپای مورد نظر تهیه گردید و در نمایشگاه بین‌المللی شرکت ملی فولاد و آهن آسیا در تهران ارائه، سپس قالب مذکور به موزهٔ زمینشناسی کشور تحویل گردید. از ششم تا هجدهم آوریل ۱۹۷۰ میلادی در ادامه کاوش‌ها، تیمی از کارشناسان کشورمان به اتفاق مجدد پروفسور لاپارنت در دره نیزار ۲۰ کیلومتری شمال زرند، دو لایه از ردپای دایناسورها را شناسایی کردند. کمی بالاتر، پنج ردپای بزرگ دیگر بر روی ماسه سنگ‌ها مشاهده شد.
سوغات:
از سوغات و خوراکی‌های محلی زرند می‌توان به بزقرمه،سوهان زرندی،چلوگوشت زرندی، آش آماچو،کماچ،کماچ سهن،کلمپه،روغن جوشی اشاره کرد. پته،قالی،سرمه سنگ از جمله صنایع دستی شهر زرند می‌باشند.
پسته : پسته به‌عنوان سوغات از زمان‌های قدیم در بین مردم شهرستان زرند رواج داشته، معمولاً اشخاصی که به دیدن اقوام و دوستان خود مخصوصاً به پایتخت می‌رفتند، مقداری پسته را به‌عنوان سوغات محلی همراه خود می‌بردند. اکنون پسته زرند جزو پسته‌های باکیفیت شناخته‌شده و مورد استقبال خوبی واقع‌شده نوع پسته ممتاز زرندی به لحاظ مرغوبیت در دنیا رتبه اول را دارا است. بیشترین سطح مناطق پسته کاری در شهرستان زرند به رقم فندقی اختصاص داده شده است. مهم‌ترین طرفداران این نوع پسته کشور انگلستان است. برداشت پسته در شهرستان سالیانه بین 20 تا 25 هزار تن است.
قاووت : از دیگر سوغات محلی زرند که بانوان خانه‌دار در قدیم به تهیه آن می‌پرداختند می‌توان قاووت را نام برد. مخلوط نمودن چند ماده گیاهی و شکر را به زبان عامیانه قووتو می‌گویند. معمولاً خانم‌های این شهرستان، به پیروی از رسم و رسوم قدیم، بعد از زایمان با انواع (قووتوها) بارنگ‌های متنوع از مهمانان خود پذیرایی می‌نمایند. قووتو بسیار مقوی و جهت رفع خستگی بسیار مؤثر است. افراد آن را با آب جوش مخلوط کرده و به‌عنوان قهوه می‌نوشند.
سوهان زرند : تاریخ دقیقی از بنیان‌گذاری اصلی پخت سوهان زرندی در دست نیست. آن‌طور که معمرین به خاطر دارند، پخت سوهان و شیرینی‌ها محلی در ایام قدیم هم رواج داشته و معمولاً در ایام نوروز اقدام به پخت می‌نموده‌اند. لازم به ذکر است که سو هان زرندی به ثبت ملی رسیده است. این شیرینی از سوهان قم بسیار نازک تر و تردتر است و ماده اصلی تشکیل دهنده این سوهان را جوانه گندم یا سمنو تشکیل میدهد. سوهان زرندی در انواع مختلفی تهیه می‌شود( سوهان عسلی، سوهان کنجدی، سوهان پسته ای، لقمه ای نارگیلی). این سوهان دارای خواص زیادی است، از مهم‌ترین خواص سوهان زرندی جلوگیری از پیری زود رس و از کارافتادگی پیش از موعد اشاره کرد. این سوهان به علت دارا بودن پروتئین و ویتامین‌ها و املاح معدنی از سوئ تغذیه جلوگیری کرده. این سوهان سرشار از آنتی اکسیدان و ویتامین A ویتامین B و همچنین حاوی فلاونوئید است.
پته : لازم به ذکر است که صنایع دستی نوعی کار است که در آن لوازم تزئینی و کاربردی با استفاده از دست یا ابزار ساده ساخته می‌شود. چیزهایی که اغلب به صورت تولید انبوع و یا با ماشین آلات مختلف ساخته می‌شوند جزء صنایع دستی نمی‌باشند. پته یا پته دوزی نوعی از رودوزی‌های است. پارچ‌های ضخیم و پشمی هستند که عریض نامیده می‌شود هنرمندان پته دوز که اکثر نیز زنان و دختران خانه دار هستند با کمک سوزن نقوشی ذهنی را که پندارها و بینش‌های شخصی شان است، به وسیله بخیه‌های نخی بر زمینهٔ پارچه پشمی (عریض) می نشانند. در حال حاضر در این شهرستان بیش از 3 هزار نفر صنعتگر در رشته های(پته دوزی، گلیم گل برجسته، سرمه دوزی، معرق، منبت و چهل تکه دوزی) فعالیت دارند. در حوزه تولید و فروش پته فقط حدود 40 فروشگاه در شهرستان زرند فعالیت صنفی دارند.
زرند درگذشته یک منطقه وسیع کشاورزی بوده. پسته، پنبه، روناس، جو، ارزن، نخود و عدس از مهم‌ترین و مرغوب‌ترین محصولات صادراتی کشاورزی این شهر بوده‌است. کشت سیب‌زمینی در دشت خاک و میوه‌های سردرختی از قبیل هلو، شمس زردآلو، آلوچه و گیلاس و آلبالو، در اکثر مناطق کوهستانی جرجافک، سر بنان، گیسک، دشت خاک، باب تنگل و نواحی کوهستانی در شرقی و شمال شرقی و شمال غربی زرند رواج است. از مهم‌ترین محصولات این منطقه که در حال حاضر نیز رونق فراوانی دارند می‌توان به پسته، زعفران و زیتون اشاره کرد. اخیراً کارشناسان قدمت تنه یک درخت کهن پسته – در روستای اسماعیل‌آباد زرند را به بیش از 400 سال تخمین زده‌اند به روایتی در حدود 200 سال بیش، توسط محمدباقر خان (ردیف‌کاری) درخت پسته در روستاهای محمدآباد، عباس‌آباد، شاه جهان‌آباد و .. انجام‌گرفته‌است. در دو دهه اخیر با فعالیت کشاورزان و گسترش باغات پسته و رونق آن در بازار جهان محصول مذکور به طلای سبز معرفی گردید. در حال حاضر شهرستان زرند بیش از 43 هزار هکتار زمین زیر کاشت پسته دارد که 35 هزار هکتار آن به ثمر رسیده است. با پیوند درختان مذکور انواع پسته که معروف‌ترین آنها بانام‌های: ممتاز، اوحدی، کله قوچی، اکبری و فندقی است. نوع پسته ممتاز زرندی به لحاظ مرغوبیت در دنیا رتبه اول را دارا است. از مهم‌ترین طرفداران این نوع پسته کشور انگلستان است. برداشت پسته در شهرستان سالیانه بین 20 تا 25 هزار تن است مضافاً به اینکه مقدار پسته به عوامل مانند شرایط جوی (تغییرات آب هوا) و آفت پسته نیز بستگی دارد.
قدمت کشت زعفران در شهرستان زرند به قدیم‌الایام باز می‌کردد. در چند سال اخیر کشت زعفران به لحاظ برتری آن ازنظر کیفیت و مرغوبیت نسبت به زعفران استان خراسان رواج بیشتری پیدا کرده‌است و کشاورزان در روستاهای: دشت خاک، سر بنان، جرجافک و باب هویز و .. به کشت زعفران ترغیب و آن را ترویج داده‌اند. با توجه به بحران آب در این شهرستان و به نظر می‌رسد یکی از بهترین کشت‌های که می‌تواند جایگزین محصول پسته شود زعفران باشد. در حال حاضر زمین‌های زیر کشت زعفران در شهرستان زرند 150 هکتار است که 45 هکتار آن مربوط به کوه بنان و مابقی به روستاهای سردسیر زرند است. در سال 1374 شمسی به‌منظور کشت گیاه مذکور، از طریق جهاد کشاورزی این شهرستان نهال زیتون به‌طور رایگان در بین کشاورزان توزیع شد. خوشبختانه زیتون با شرایط آب و هوایی ساز کار گردیده و به ثمر دهی رسیده است؛ و یکی از کاندیداهای انتخابی برای جایگزین شده پسته است. در سال 1382 شمسی یکی از کشاورزان به نام آقای حسن اسدی خانوکی به لحاظ پوشش باغ خود به کشت زیتون و عملکرد مناسب مقام اول را در کشور کسب نمود.
جاذبه های زرند
منطقه گزوئیه : منطقه گزوئیه روستای گزوئیه در در ده کیلومتری شمال شرقی شهرستان زرند واقع شده است •این روستا همه ساله در ایام محرم میزبان عزاداران حسینی ست که از اطراف به این روستا می ایند و در تکیه ی ابولفضل روستا به زنجیر زنی و سینه زنی میپردازند. •منطقه گزوئیه دارای آب و هوایی معتدل و از نظر زمینشناسی در ایران منحصر به فرد و دارای سازندهای زیادی از دوران پالئوزئیک ایران مرکزی است که همه ساله دانشجویان وزمینشناسان زیادی را متوجه خود ساخته که از انجا دیدن میکنند * نام «گزو» جهانی شده است «گزو» حالا دیگر از یک اسم محلی فراتر رفته و شهرت جهانی پیدا کرده و در واقع شاید بتوان گفت که یوزپلنگ آسیایی، این جاده را جهانی کرده و نام آن در مقطعی حتی سازمان های فرهنگی جهانی را مشغول خود کرده بود. این جاده حدود سه سال پیش، حرف و حدیث های بسیاری نه تنها در سطح استان بلکه در سطح ملی و جهانی به راه انداخت و در نهایت نیز تصمیم هایی گرفته شد که هم به نفع محیط زیست بود و هم مردم منطقه را تا حدی راضی نگاه می داشت.
منطقه حفاظت شده چاه کومه : این منطقه در شهرستانهای زرند و کوهبنان واقع و این اداره کل از سالها قبل پیگیر ارتقاء سطح منطقه بوده و خوشبختانه در آبان ماه سال ۱۳۸۸ نقشه منطقه به همراه منابع آبی منطقه توسط واحد محیط طبیعی و GIS اداره کل تهیه شده است.
روستای داهوئیه : این روستا در ۱۷ کیلومتری زرند و دارای ۸۲۴ نفر جمعیت و در کوهستان شهرستان واقع شده است .در گذشته داهوئیه به (ده کجو) و (ده آهو) نیز معروف بوده و مقبره ی امامزاده سید ابراهیم که با سه نسل به امام موسی ابن جعفر (ع) منتهی می شود دراین روستا می باشد. داهوئیه یک از مناطق کوهستانی و خوش آب و هوا می باشد ودارای دو رشتهء قنات می باشد. متاءسفانه در زلزله های سلهای ۱۳۶۸ و ۱۳۸۲ خسارتهای زیادی به این روستا وارد شد و این دو زلزله ۱۵۴ کشته داشت.
حسینیه سقاخانه : یکی از مراکز مذهبی قدیمی زرند حسینیه سقاخانه است.مکان مذکور که از قرنهای گذشته محلی برای برگذاری مراسم مذهبی و بر پائی روضه خوانی در ماههای محرم و صفر بشمار می آیاد از قدمت تاریخی برخوردار است.
عبدالسلام زرندی : در قبرستان قدیم ریحان مقبره یکی از عرفای معروف قرن هفتم زرند بنام عبدالسلام زرندی می باشد که از زمره بناهای قدمت دار و با سابقه زرند محسوب می گردد.مشهور است که حضرت شیخ عبدالسلام که قرنها فارغ از مشکلات زندگی به خواب آسوده فرو رفته است احوال عالی داشته و در زمان حیات خود کارهای خارق العاده ای می کرده اند.
بازار سهرابی : قدمت بازار مذکور به ۱۴۰ سال قبل بر می گردد. در قدیم شخصی به نام حاج علی مغازه ها را به شکل سنتی می ساخته و بروز سیل آنها را به داخل خندق مجاور می برده است. تا اینکه تصمیم به احداث کوره آجرپزی می نماید. دو برادر به نامهای مرحوم کرمعلی و هژبر علی شاه سهرابی به جهت عدم آلودگی هوا در مرکز شهر، بازار را خریداری می نمایند که از آن تاریخ به بازار سهرابی معروف می شود.
بازار وکیل : بازار سرپوشیده ی وکیل که در مقابل میدان مرکزی شهر قرار دارد و درب های اصلی مسجد جامع در آن می باشد به وکیل الملک اول (محمد اسماعل خان) حاکم روزگار قاجار انتساب دارد. روایت است که زنی به نام حاجیه خانم بازار مذکور را به مبلغ ۱۵ تومان می خرد و چون خبر فسخ آنرا از طرف فروشنده (حاکم) می شنود آنرا وقف می کند. در حال حاضر متولی بازار وکیل آقای علی کریمی است که تا رسیدن به سن قانونی برادرزاده خود کار تولیت را عهده دار می باشد.
مسجد حسینیه قلعه : مسجد حسینیه قلعه که در قسمت جنوب حسینیه قرار دارد، به روایتی مربوط به اواخر دوران زندیه می باشد و از بناهای قدیمی زرند به شمار می رود، شاید دلیل عدم تخریب بنای مذکور ،محصور بودن آن،در جنوب حسینیه قلعه دانست که خوشبختانه هنوز باقی و به یادگار مانده است.مورخان احداث مسجد قلعه را بدستور شخصی بنام فتحعلی بیگ می دانند که در زمان حکومت علینقی ذخان پسر صادق خان زند بر کرمان در اواخر دوره زندیه صورت گرفته است عده ای قدمت مسجد را ۸۰۰۰ سال می دانند. سبک معماری مسجد مذکور، بسیار جالب و متشکل از سالن، ایوان و چند باب اتاق در قسمت جنوب است.
برج زرندوئیه : بدون اغراق یکی از شاهکارهای هنر معماری یک قرن اخیر را می توان در برج زرندوئیه ملاحظه نمود. برج مذکور در وسط قلعه ای کوچک احداث گردیده و در ۶ کیلومتری شمال زرند قرار دارد. خوشبختانه تا به امروز به لحاظ استحکام و مقاوم بودن مصالح و نیز تجربه مرحوم استاد شیخ رضا که یکی از معماران با سابقه بوده تا کنون برج مذکور از حوادث طبیعی بخصوص زلزله های ۵۶ و ۸۳ و همچنین عوامل فرسایش، سربلند و بدون هیچگونه خسارتی قد برافراشته است. حاج سید حسین عمرانی مالک برج و قلعه زرندوئیه، آنرا که بالغ بر صد متر مربع (۴ قصب) می باشد به میراث فرهنگی شهر اهدا نموده و شهرداری قصد دارد به عنوان بهترین و زیباترین اثر باستانی زرند، آنرا در میان میدانی بزرگ نگهداری نماید.
قلعه و چهار برج شاهرخ خان : مهم ترین بنای بخش یزدان آباد که هم از نظر وسعت و هم از نظر زیبائی دارای ارزش تاریخی می باشد، قلعه و چهار برج معروف شاهرخ خان در مرکز یزدان آیاد است. منظره جالب و در خور توجه چهار برج شاهرخ خان هم از داخل آن و هم نمای خارجی آن بسیار زیبا و دیدنی می باشد. در چهار گوشه قلعه چهار برج سر بفلک کشیده که در قدیم مخصوص نگهبانان و مراقبت از اوضاع امنیتی اطراف قرار گرفته، تماماً به سبک معماری سنتی ساخته شده است. خوشبختانه هنوز حوادث طبیعی بخصوص زلزله های اسفند ۸۳ و اردیبهشت ۸۵ به لحاظ استحکام و مقاومت بنای مذکور نتوانسته به آن آسیب جدی وارد نماید.
دشت خاک : دهستان دشت خاک یکی از مناطق قدیمی و دارای قدمت تاریخی است که فاصله ۱۰۵ کیلومتر از مرکز استان و ۳۰ کیلومتر از شهر زرند و ۶۵ کیلومتر از کوهبنان و ۶۰ کیلومتر از شهر راور فاصله دارد. روستای مذکور از شمال به کوهبنان، از جنوب به زرند، از شرق به راور و از غرب به منطقه یزدان آباد محدود و دارای آب و هوای معتدل، زمستان نسبتاً سرد و تابستان مطبوع می باشد. روستاهای اطراف دشت خاک عبارتند از: بابدوری، بشروئیه، بنان، بابهوک، گوراب، هنجروئیه، زهدرو، با چند پاره ده کوچک دیگر.
خواجه فقیه : مقبره کریم الدین ابو المعالی معروف به خواجه فقیه از عرفای قرن هفتم دارای قدمت می باشد.مقبره مذکور که در محله حسین آباد زرند واقع گردیده دارای احترام اهالی زرند می باشد. روایت است آن مرحوم مرگ خود را به دست یکی از لشکریان غُز پیش بینی کرده عیناً به وقوع پیوسته است.
امام زاده حمزه : در مکان قدیمی قبرستان متروکه شهر زرند، بنای این امام زاده بزرگوار قرار گرفته است، که نام قدیمی این قبرستان صبران است. امام زاده حمزه زرند چون از امام زاده های پربرکت است، به امام زاده سبز شناخته می شود این بنای بسیار زیبا توسط افراد خیری انجام گردیده است.
روستای جرجافک : روستای جرجافک، که از توابع زرند است، آب‌و‌هوایی خنک و ییلاقی دارد و به همین دلیل به یکی از گردشگر پذیر‌ترین روستاهای این شهر تبدیل شده. نام این روستا در گذشته گرگاک بوده اما تاریخ پیدایش آن به‌طور دقیق مشخص نیست. شغل بیشتر ساکنان این‌روستا کشاورزی است و مهم‌ترین محصول زمین‌های کشاورزی این منطقه سبزیجات‌اند اما میوه‌هایی مانند انار، توت‌فرنگی، زردآلو، سیب و پسته هم از دیگر محصول‌های روستای جرجافک‌اند.
.......................................
آرشیو
