لنده مرکز شهرستان لنده طیبی‌نشین واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد، ایران است. در فرهنگ عمومی از معنای لنده به عنوان مکان گود و عمیق نام برده می‌شود که این به دلیل پایین بودن ارتفاع این شهر نسبت به مناطق پیرامونش می‌باشد. در تصاویر این واقعیت به وضوح قابل مشاهده‌است.
مرکز شهرستان لنده در استان کهگیلویه و بویراحمد است. این شهر از قدیمی‌ترین شهرهای این استان به حساب میآید و مردم این منطقه طیبی گرمسیر هستند و به زبان لری تکلم می‌کنند. این شهر در سال ۱۳۰۵ با نام بخش ثلاث و زیر نظر فرمانداری کل بهبهان اداره می‌شد، تا قبل از انقلاب شاه و مردم ۱۳۴۱ که شامل اصلاحات ارضی و سپاه دانش برای سواد آموزی هم می‌شد لنده مانند سایر روستاها و بخش‌های استان کهگیلویه و بویراحمد زیر یوغ و توسط خوانین اداره می‌شد. بقایای قلعه حکومت خوانین در بخش ثلاث (نام قبلی بخش لنده) همچنان وجود دارد. لنده قصبهٔ مرکز دهستان طیبی گرمسیری بخش کهگیلویه ٔ شهرستان بهبهان، واقع در ۷۲۰۰۰ گزی شمال شوسهٔ بهبهان به آغاجاری. کوهستانی، گرمسیر مالاریائی و دارای ۱۱۶۷۰تن سکنه. آب آن از چشمه و چاه تأمین می‌گردد و محصول آنجا غلات، انگور، انار و لبنیات است. شغل اهالی لنده زراعت و حشم داری و صنایع دستی «قالی و قالیچه و گلیم بافی» و ساکنین از طایفهٔ طیبی هستند. لنده در ۳۰ کیلومتری شمال باختری دهدشت قرار دارد و رودخانهٔ مارون از جنوب و رودخانه جن از شرق آن می‌گذرند. کوه سیاه (۳۰۸۰ متر) و کوه سفید(۳۱۰۰) دو کوه مهمی هستند که در ۴۰ کیلومتری شهر لنده واقع شده‌اند.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۱۲٬۷۷۲ نفر (۳٬۲۰۶ خانوار) بوده‌است. در سال ۱۳۹۹ جمعیت این شهر به تنهایی به ۲۲ هزار سکنه صعود کرد. مردم این منطقه از قوم لر، ایل بزرگ و غیور طیبی گرمسیر هستند و به زبان لری طیبی کهگیلویه صحبت می‌کنند. وجود چندین طرح پرورش ماهی در این منطقه رونق اقتصادی به این منطقه داده‌است. در روزهای تعطیل این منطقه به یکی از شلوغ‌ترین مناطق استان تبدیل می‌شود.
لنده نخستین بخش كهگیلویه و بویراحمد با قدمت دیرینه اجتماعی، فرهنگی به سبب 80سال پیشینه در مرکزیت سیاسی، اداری، انتظامی، آموزشی و تجاری از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. این بخش در سال 1313 به بخش ثلاث بهبهان شهرت داشته و بسیاری از نقاط شهرستان‌های كهگیلویه و بهمئی را شامل می‌شد. ساخت نخستین مدرسه استان در لنده، (مدرسه اردیبهشت)، نخستین هنگ ژاندارمری، نخستین مركز ثبت احوال، ثبت نخستین شناسنامه استان در سال 1309 و نخستین مركز شهرنشینی در كهگیلویه و بویراحمد گویای قدمت و وسعت این بخش است.
یکی از شرایط اصلی در نظام شهری و شهرسازی داشتن زیر‌ساخت‌های اداری لازم است که این شرایط در شهر لنده موجود است؛ از جمله وجود هفت اداره مستقل، 25 نمایندگی اداری، پنج بانك مستقل و مركز آموزش‌عالی (دانشگاه پیام نور) برای به ثمر نشستن آرزوی دیرینه مردم كه شهرستانی شدن است و می‌طلبد مسئولان اقدام‌های جدی‌تری را در این خصوص انجام دهند. لازم به یادآوری است در کنار بخش‌داری لنده که در استان اول است شهرداری لنده در سال 1369 شروع به فعالیت کرده است. از دیگر امتیازات لنده وجود مناطق گردشگری در این بخش است که می‌توان به نقاط گردشگری بكر و جذابی همچون دلی مهرجان، دلی خیاركار، آب موگرمون و بزرگ‌ترین شتر سنگی دنیا اشاره کرد همچنین وجود امامزاده سیدعمادالدین‌ولی (ع) می‌تواند بستر مناسبی برای فعالیت‌های گردشگری و زیارتی باشد اما با کمال تاسف تاكنون برای ایجاد تفرجگاه‌های مناسب در این مناطق، هیچ‌گونه سرمایه‌گذاری چه از طریق بخش خصوصی و چه دولتی انجام نگرفته است. دو ناحیه سردسیری و گرمسیری، رودخانه‌های دائمی و فصلی پرآب مارون، جن، سرچشمه‌های خنك سرحدات دلی خیاركار و دلی مهره و آثار باستانی مربوط به میرلعلپا، كهناب، آتشگاه، بزرگ‌ترین شتر سنگی دنیا، داشتن جاده شوسه برای رفتن به كوه سیاه و سفید و باغ‌های میوه‌های سردسیری و گرمسیری همه از بركاتی است كه خداوند به مردم این بخش ارزانی داشته است.
بخش لنده در خصوص آب کمبودی ندارد، وجود دو رودخانه موگرمون و جن در این بخش گامی در راستای پیشرفت كشاورزی خواهد بود همچنین بخش لنده استعداد خوبی در زمینه كشاورزی و زنبورداری دارد كه بهترین عسل را به بازار استان تحویل می‌دهد. با توجه به موقعیت کوهستانی لنده، تنها راه ارتباطی مطمئنی که می‌توان در طول سال از آن استفاده کرد، جاده لنده به دهدشت است که به وسیله پل ارتباطی که بر روی رودخانه مارون ساخته شده است تردد مردم صورت می‌گیرد. خاطره سیل ویرانگر سال 65 که چندین روستا را ویران کرد هنوز در میان مردم زنده است همان سیلی که پل نصب شده بر روی رودخانه مارون را ویران كرد و مردم تا مدتی به وسیله بلم و قایق تردد می‌کردند. در گذشته‌های دور با توجه به شرایط زمانی و موقعیت شهر لنده ارتباط و راه‌های کوچرو مانند راه لنده به قلعه رئیسی مورد توجه بسیار بود و هنوز هم بعد از گذشت چندین سال نه تنها این مسیر بلکه مسیر لنده به بهمئی و بهبهان نیز تکمیل نشده که شایسته است اداره کل راه و ترابری استان در این مورد اقدام عاجلی صورت دهد.
شهرستان لنده با وسعت 850 کیلومتر مربع در غرب استان کهگیلویه و بویراحمد در 210 کیلومتری یاسوج قرار دارد.شهرستان لنده با غنای تاریخی کهن دارای مناطق بکر گردشگری با داشتن دو آب وهوای متفاوت سردسیری و گرمسیری و وجود آبشارهای زیبا و چشمه های جوشان دارای دو روخانه آب شیرین موگرمون و قیام و هزاران جاذبه گردشگری دیگر می باشد.تنوع آب و هوایی در کمتر از 15دقیقه و وجود مناظر دیدنی بکر و خاطره انگیز و جنگل های پوشیده از درختان بلوط از جمله شاخصه های است که حوزه گردشگری این شهرستان را متمایز از سایر شهرستان های استان کرده است.
جاذبه های لنده
روستای عروه : «روستای عروه» در فاصله ۲۰ کیلومتری شهر لنده و از توابع بخش مرکزی این شهرستان در استان کهکیلویه و بویراحمد واقع شده است. این روستا در زمستان پوشیده از برف و در تابستان دارای آب و هوای خنک است. روستای عروه دارای چشم اندازهای طبیعی مانند باغات سرسبز عناب و گردو به همراه چشمه همیشه جوشان است که محیطی بسیار زیبا را برای گردشگران و طبیعت دوستان فراهم کرده است. آب چشمه همیشه جوشان و گوارای روستای عروه پس از عبور از باغات عناب، گردو، سیب درختی و انار به دره فصلی جنوب روستا می ریزید. روستای عروه با چشم اندازی زیبا همانند ماسوله شمال ایران است.
منطقه موگرمون : در فاصله ۵ کیلومتری ضلع شرقی شهرستان لنده منطقه ای زیبا و بکر واقع شده که موگرمون نام دارد . موگرمون که به بهشت گمشده شهرت دارد همچون نگینی در شهرستان لنده و به تبع آن استان کهگیلویه و بویراحمد می‌درخشد و دارای جاذبه گردشگری و تفریحی مثل رودخانه جن بوده که با داشتن طبیعتی با درختان بسیار زیبا و آب زلالی که از دل کوه می‌جوشد تفرجگاه زیبا و دل‌نشینی را برای گردشگران به وجود آورده است.
آبشار طوف خیمه سوق : آبشار طوف خیمه سوق در استان کهگیلویه و بویراحمد واقع است. این آبشار زیبا در نزدیکی روستای بی بی زلیخا در ۱۰ کیلومتری شهر سوق و در مسیر لنده به دهدشت واقع است. از مسیر روستای بی بی زلیخا و توف خیمه پس از حدود نیم ساعت کوهپیمایی به پای آبشار می رسید. ارتفاع این آبشار نزدیک به پنجاه متر است که اطراف آن را درختان بلوط و کنار و گیاهان دارویی احاطه کرده اند. جریان آب در این آبشار به نحوی مسحور کننده و از دیواره ای بلند، باشکوه و هیبت بسیار به پایین سرازیر می شود.
دشت شقایق : دشت شقایق های منطقه چهارراه آل طیب( طرح مرحوم حسن پور) در 14کیلومتری شهرلنده قرار دارد که دشت هایش در فصل بهار مملو از گل های شقایق است که از موقعیت فوق العاده گردشگری برخوردار است.
بقعه شیخ ابراهیم عباس: بقعه شیخ ابراهیم عباس در روستای مالشیخ لنده یکی دیگر از جاذبه های زیبای شهرستان لنده است که درفاصله 9کیلومتری شهرلنده واقع شده است.
کوه سیاه: ییلاق مردم این منطقه می‌باشد و دارای تنوع زیست‌محیطی فراوانی است؛ و درختان ثمری زیادی از جمله تندروک، محلو، موسیر، بلوط، بنه، انجیر، کاسنی، کارده، کرفس، دودوبره، گیاه معطر چویل، جاشیر و… در آنجا می‌رویند؛ و زیستگاه جانورانی چون خرس، پلنگ، گراز، خرگوش، سنجاب ایرانی، جوجه تیغی و تعداد اندکی بز کوهی و انواع پرندگان نغمه سرا چون کبک و تیهو و انواع دارکوب و بلبل می‌باشد؛ که داشتن این ویژگی‌ها این منطقه را منحصر بفرد کرده‌است. از دیگر پتانسیل‌های این کوه که ارتفاع آن را ۲۹۰۰ متر تخمین زده‌اند وجود جاده مناسب و چاه‌های نفتی بسیاری است که سالهای زیادی مد نظر وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران قرار دارد.
مونه:روستای مونه در واقع یک روستای قدیمی است.این روستا مرقد یکی از امام زاده های استان به نام(سید امدادالدین ولی)می باشد،که از نسل علی بن حسین امام چهارم شیعیان است.
شتر سنگی لنده : مجسمه شتری خوابیده در شهر لنده ساخته دست بشر نیست و نشان از قدرت خداوند است که به جرات می‌توان گفت این بزرگ‌ترین شتر سنگی دنیا است که این در دل کوهی در شهر لنده قرار دارد مجسمه یادشده از فاصله ۱۰کیلومتری، قابل رویت است.
...............................
آرشیو
