ماسال شهری در استان گیلان ایران که در کنار کوه‌های تالش واقع شده‌است. مردم این شهر به زبان تالشی سخن می‌گویند. معنی کلمه ماسال کوه وار یا کنار کوه یا دارای کوه است، که از کلماتی مانند مسال، مازال و… گرفته شده‌است. شهر ماسال در کنار رودخانه خالکایی واقع است، که این رودخانه از قله مرتفع شاه‌معلم ماسال سرچشمه می‌گیرد پس از طی ۴۰ کیلومتر از درون شهر ماسال گذر می‌نماید. براساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت ماسال برابر با ۶۴۹ ۵۲٬ نفر بوده‌است.
ماسال جدا از اینکه منطقهٔ مرتفع و بکری باشد با کلبه‌ای چوبی به شهر آبشار نیز معروف است، آبشارهایی از قبیل آبشار ویوز در مجاورت منطقه ییلاقی اولسبلنگاه در ماسال، آبشار خون با ارتفاع بیش از ۱۵ متر، آبشار تولی نساء و آبشار رامینه با ارتفاع ۱۰ متر و همین‌طور غارهایی همچون غار باستانی خندیله پشت، غار چسلی، غار کلچال را می‌توان در این شهرستان نام برد. جاده نیمه آسفالت ماسال به خلخال با عبور از دل جنگل و کوه مسیر فوق‌العاده‌ای برای کوهنوردان می‌شود.
ماسال در قدیم رودکنار نامیده می‌شد و محل تشکیل شنبه‌بازار کنونی بوده‌است. وجود همین شنبه‌بازار باعث رشد آبادی کوچک رودکنار شد. از مناطق دیدنی ماسال می‌توان به ییلاقات اولسبلنگاه و شاندرمن اشاره کرد. ماسال از شمال به رضوانشهر، از غرب و جنوب غربی به خلخال، از شرق به فومن و صومعه سرا محدود می‌گردد. این شهر با مرکز استان ۴۵ کیلومتر، با شهرستان تالش ۶۰ کیلومتر و با شهرستان صومعه سرا ۲۴ کیلومتر فاصله دارد.. شهر بازار جمعه نیز در کنار رودخانه مرغک شاندرمن واقع شده‌است، این رودخانه نیز از داخل شهر بازارجمعه یعنی مرکز شهر شاندرمن عبور می‌نماید. مردم این شهر به زبان تالشی سخن می‌گویند.
نام ماسال از «مازال» یا «مزال» به معنی کوه یا کوه وار گرفته شده، مردم ماسال تالشند وبه زبان تالشی تکلم می‌کنند. اقتصاد شهرستان ماسال این شهرستان بر پایه کشاورزی و دامداری استوار است، فعالیتهایی از قبیل برنج کاری، پرورش طیور، پرورش پیله ابریشم و گاو و گوسفند رایج است. تولید شال و صنایع چوبی از صنایع دستی منطقه محسوب می‌شود دراین شهرستان مانند سایر نقاط گیلان بازار هفتگی در روز شنبه هر هفته تشکیل می‌شود و نقش مهمی در اقتصاد منطقه دارد.
مناطق جنگلی منطقه باستانی اسبه ریسه با غارها و صخره‌های بلند گردشگاه جنگلی ریزه مندان ییلاق شالماء – چسلی – بیلگاه دون – اپسی دشت – دشت النزه – ویرگاه – خندیله پشت – مارجونه – رشت پشت – وشنه راه – واشیار – اولسته بلنگاه – صی فی مانم – نمه پشت – خشکه دریا – تلارگاه ملومه بند ـ سوچاله غار خنده پشت فهرست جاذبه‌های تاریخی وشمه سرا مناطق باستانی، تاریخی درخانه – گیله سرا – وردم قلعه کول منطقه یادمانی مشهد میرزا (محل شهادت میرزا کوچک) مناطق ییلاقی، تاریخی، سنگ بست، خون، خندیله پشت و تفنگ ساز رامینه - ماسال رامینه از توابع ماسال می‌باشد که در غرب گیلان واقع شده‌است. کل مسیر با اتومبیل قابل طی شدن است.
شهرستان ماسال از شهرستان‌های استان گیلان در شمال ایران است. جمعیت این شهرستان ۴۸٬۹۲۹ نفر است (سال ۱۳۸۵خ) و مرکز آن شهر ماسال است. این شهرستان دارای ۲ بخش و ۴ دهستان است. این شهرستان دربرگیرنده دو شهر به نام‌های ماسال و شاندرمن است که دارای ۹۴ روستا و وسعت جغرافیایی ماسال ۴۸۶ کیلومترمربع است. از این میزان حدود ۷۰ هزار هکتار آن جنگل و مرتع و ۷۲۵۰ هکتار زیر کشت برنج و ۳ هزارو ۹۸۳ هکتار اراضی باغی می‌باشد. میزان بارش سالانه باران در این منطقه ۱۰۰۰ الی ۱۴۰۰ میلی‌متر است. جاده کوهستانی ماسال به خلخال از این منطقه شروع می‌شود و جز مسیرهای جذاب برای طبیعت گردان محسوب می‌شود جاده ماسال به خلخال مسیر حرکت میرزا کوچک‌خان جنگلی به سمت خلخال بوده که در ارتفاعات «گیلوان» خلخال بر اثر کولاک درگذشت.
شهرستان ماسال با مساحت ۶۳۳ کیلومتر مربع و ارتفاع ۸۰ متر بالاتر از سطح دریا، دومین شهرستان مرتفع استان گیلان پس از رودبار محسوب می‌گردد. شهرستان ماسال که سابقاً جزئی از منطقه وسیع تالش بود در سال ۱۳۷۶ مستقل و به شهرستان تبدیل شد که شامل دو بخش: مرکزی و شاندرمن، چهار دهستان: شاندرمن، شیخ نشین، حومه و ماسال ونیز ۹۸ آبادیست که از این تعداد ۱۲ آبادی خالی از سکنه است. براساس سر شماری ۱۳۷۵جمعیت این شهرستان بالغ بر ۴۷۹۶۱ نفر است که از این تعداد ۱۶۰۰۰نفر در شهر و بقیه ساکن روستاها هستند.
شهرستان ماسال با دارا بودن ۷۲۵۰ هکتار اراضی شالیزاری و ۴۵۹ هکتار اراضی باغی از نظر کشاورزی و تنوع محصول از اهمیت خاصی برخوردار است زیرا مستعد بودن خاک سبب شده‌است که انواع محصولات باغی و زراعی در شهرستان کشت گردد؛ که مهمترین محصول این شهرستان برنج - باقلا - مرکبات - آلوچه (گوجه سبز کلمه درستی برای جایگزینی نیست) - سبزیجات و غیره می‌باشد. در ضمن مردم این منطقه پس از برداشت برنج به کشت دوم تمایل زیادی داشته و محصولاتی چون شبدر و … جهت تمکن اقتصادی کشت می‌نمایند. ضمناً در شهر ماسال بازار هفتگی در روز شنبه و در بخش شاندرمن روز پنج شنبه برگزار می‌گردد که دارای رونق فراوان است. علاوه بر کشاورزی، دامداری شهرستان با دارا بودن بیش از ۲۵۰ هزار واحد دامی سنگین و سبک یکی از مهمترین تولیدکنندگان فرآورده‌های دامی از جمله گوشت قرمز - گوشت مرغ- پنیر - کره - شیر - لر (ماده غذای بسیار خوشمزه و پر کالری که ترکیبی از شیر و آب پنیر می‌باشد)، ماست و پشم و پوست و … که در سطح استان از شهرت خوبی برخورداراست، می‌باشد. همچنین پرورش زنبور عسل در شهرستان ماسال رایج و عسل طبیعی این شهرستان نیز معروف است. آب وهوای شهرستان ماسال این منطقه به دلیل کوهستانی بودن دارای زمستانهای گرم وبا درصد رطوبت بیشتر از ۷۵درصد می‌باشد. بیشترین رطوبت در شهریور ماه مشاهده می‌شود.
از روستاهای شهرستان ماسال می‌توان به آهکلان طاسکوه، و شمه‌سرا، خانقابر، شالما، لوحه سرا، چسلی، کوچکام و… را نام برد که هر کدام از این روستاها زیبایی خودش را دارد. اغلب روستاییان کشاورز برنج هستند و در کنار کشاورزی دام‌پروری نیز انجام می‌دهند. در شهرستان ماسال بیش از ۱۷ غار بزرگ و کوچک وجود دارد که بزرگترین آنها غار آویشو است که بین مناطقی همچون تالی بنه، انده چو و خماسون در بستر دره‌ای کم‌آب قرار دارد. این غار شگفت‌انگیز که در حوزه جغرافیایی بخش شاندرمن شهرستان ماسال واقع شده و همچنین از بزرگترین غارهای گیلان و در نوع خود یکی از کم نظیرترین غارها در سطح کشور است. تا کنون تا ۲۰۰۰ متری این غار پیمایش شده‌است. این شهرستان دارای محدوده‌های کوهپایه ای، جنگلی و مرتعی می‌باشد. آب و هوای آن در ناحیه جلگه ای، مرطوب و در ناحیه کوهستانی، نیمه مرطوب کوهستانی است.
شهر کوچکی را در نظر بگیرید که پر از سبزی و زیبایی است و رودخانه‌ای به نام خالکایی هم از کنار آن می‌گذرد. این شهر کوچک و زیبا پر است از آبشارهای مرتفع و جنگل‌هایی که گشت‌وگذار در آنها بیشتر شبیه واردشدن به پوستری جذاب و رنگی است. پس اگر می‌خواهید بدانید که ماسال کجاست و چه دیدنی‌هایی دارید، فعلا این درونما را از آن در ذهن‌تان ثبت کنید تا به سراغ ریزه‌کاری‌ها و تعریف از دیدنی‌هایش برویم. رودخانه خالکایی که از آن صحبت شد، از کوه‌های تالش و دامنه‌های کوه شاه‌معلم سرچشمه می‌گیرد و بعد از گشت‌وگذارش از کنار ماسال روانه تالاب انزلی می‌شود.
آبشارهای ماسال هم فوق‌العاده دیدنی هستند. مثلا آبشار ویوز در کنار منطقه ییلاقی اولسبلنگاه قرار دارد و آبشاری مرتفع به حساب می‌آید. ماسال آبشارهای دیگری هم دارد که می‌توان از میان آنها به موارد زیر اشاره داشت:
آبشار خون با ارتفاع ۱۵ متر؛
آبشار تولی‌نسا با ارتفاع ۱۰ متر؛
آبشار رامینه با ارتفاع ۱۰ متر.
ماسال شهر مرتفعی است و در میان شهرهای استان گیلان از نظر ارتفاع، بعد از رودبار در جایگاه بلندترین و مرتفع‌ترین شهر می‌ایستد. برای اینکه از موقعیت جغرافیایی ماسال بیشتر باخبر شوید، خوب است به شما بگوییم که در همسایگی کدام شهرهای گیلانی قرار دارد. رضوانشهر، فومن، صومعه‌سرا، خلخال و اردبیل، دور و اطراف ماسال را از جهات مختلف گرفته‌اند. در گذشته‌های دور، رودکنار یا همین ماسال امروزی، روستایی کوچک بوده که در آن شنبه‌بازارهای پررونقی برگزار می‌شده است. این شنبه‌بازارها باعث می‌شوند تا رشد و شکوفایی ماسال بیشتر و بیشتر شود و حالت شهری به خود بگیرد. این روزها، ییلاق‌های جذاب ماسال از مهمترین دلایل محبوبیت و شهرتش به شمار می‌روند. مردمان ماسال به زبان شیرین تالشی صحبت می‌کنند.
این زبان از پیچ و خم تاریخ همچنان حفظ شده است و مطالعه آن می‌تواند راهنمای شگفت‌انگیزی درباره تاریخ و زبان گذشته‌های ایران باشد. ماسال جمعیت زیادی ندارد. از همین تعداد اندک هم که در نُه سال پیش یعنی سال ۱۳۹۰، حدود ۴۹ هزار و ۳۸۹ نفر بوده است، عده زیادی مسن هستند و بیشتر جوان‌ها برای کار و گذران زندگی در شهرهای بزرگ‌تر، شهر مادری‌شان را ترک کرده‌اند.
یکی از مهمترین نکاتی که باید درباره سفررفتن در ذهن داشته باشید، انتخاب مناسب‌ترین زمان سفر است. برای سفر به ماسال هم باید از اواسط بهار تا آخر تابستان برنامه‌ریزی کنید. همان‌طور که گفته شد، ماسال از نقاط مرتفع گیلان است. پس تعجب ندارد که در بهار و تابستان، آب‌وهوای دلنشین و مطبوعی دارد. سرزدن به مناطق ییلاقی ماسال از بهترین کارهایی است که می‌توانید در سفر به این شهر ترتیب بدهید. یکی از جذاب‌ترین نقاط ییلاقی گیلان یعنی اولسبلانگاه در ماسال قرار دارد.
دهکده ییلاقی اولسبلنگاه از جنوب ماسال حدود ۲۵ کیلومتر فاصله دارد. گذراندن تابستان یا بهار در کلبه‌های چوبی این منطقه سرسبز و مرتفع حال و هوای دلربایی دارد. فکر کنید، در کلبه چوبی‌تان را باز می‌کنید و با تپه‌ای سبز در همسایگی جنگلی زیبا روبه‌رو می‌شوید. عالی نیست؟ اگر صبح خیلی زود از خواب بیدار شوید و سری به بیرون کلبه‌های چوبی بزنید هم شاهد اقیانوسی از ابر و مه خواهید بود که دورتان را می‌گیرند و انگار شما را به سرزمینی فرازمینی منتقل می‌کنند.
از این صبح جذاب‌تر هم داریم؟ البته قطعا سلایق افراد در انتخاب مقاصد و مناطق گردشگری متفاوت است. شاید بعضی‌ها دوست داشته باشند که صبح در هتلی چندستاره از خواب بیدار شوند و از محیط‌های محلی زیاد خوشش‌شان نیاید. در هر حال، انتخاب با شماست. اما اگر اهل طبیعت هستید و دل در گروی مکان‌های بکر و جنگلی دارید، به احتمال بسیار بسیار زیاد از ییلاق ماسال هم خوش‌تان خواهد آمد. راستی فراموش نکنید که در حوالی ییلاق اولسبلنگاه در روستایی به نام گیلوانه می‌توانید بر سر مزار میرزاکوچک‌خان جنگلی هم بروید. ماجرای مرگ این مرد بزرگ زیاد خوشایند نیست. او در فرار خود به سمت خلخال از شدت سرمای زیاد هوا یخ می‌زند و جانش را از دست می‌دهد. گشت‌وگذار در ییلاق ماسال یعنی بازدید از صحنه‌های سبز و مه‌گرفته‌ای که حالتان را خوب و رخوت و لختی زندگی شهری را از وجودتان تا حدی پاک می‌کند. اولسبلنگاه برق‌کشی نشده است و با وجود موتور برق است که نور لازم برای کلبه‌های ییلاقی تأمین می‌شود. این یعنی، همه چیز در حدی بکر در این مکان باقی مانده است. البته شهرت ییلاق زیبای ماسال باعث شده تا پای شمار بیشتری از گردشگران به آنجا باز شود. امیدواریم که این استقبال به بهای تخریب و دست‌خوردگی طبیعت بکر ماسال تمام نشود.
اگر از آن دسته افراد هستید که در سفر به ماسال یا هر شهر دیگری به دنبال خرید سوغاتی و یادگاری می‌گردید، باید بدانید که با دستی پُر از ماسال برخواهید گشت. شیرینی‌ها و صنایع دستی ماسالی‌ها بسیار جذاب است و با خرید آنها می‌توانید اطرافیان‌تان را در بازگشت از سفر، حسابی خوشحال کنید. شال‌بافی، قلاب‌دوزی، حصیربافی، گلیم‌بافی و هنرهایی از این دست در ماسال زیاد است و به همین خاطر می‌توانید در فروشگاه‌ها و بازارهایش به سوغاتی‌های زیبایی برسید. اجازه بدهید که به مقوله سوغاتی در سفر به ماسال کمی بیشتر بپردازیم و برای‌تان بگوییم که می‌توانید به بازارهای ماسال زیبا بروید و چه چیزهایی بخرید:
زرین نان: یکی از نان‌های سنتی گیلانی است که در ماسال و شاندرمن پخته می‌شود و خمیری دارد که میانه آن را با موادی نظیر زردچوبه، دارچین، شکر، گردو، آردبرنج و… پُر می‌کنند. این نان خوشمزه روی سنگی داغِ داغ پخته می‌شود و بسیار طعم و بوی خوشی دارد.
بافتنی‌هایی از جنس پشم: شال‌ها، دست‌کش‌ها و انواع لباس‌های پشمی با طرح‌‌ها و نقش‌های سنتی هم از صنایع دستی مهم ماسال است که در سفر به آن می‌توانید برای خود یا به عنوان هدیه برای دوستان و خانواده‌تان تهیه کنید.
تولیدات چوبی متنوع: نازک‌کاری چوب و خراطی هم از جمله هنرهای دیگر شمالی‌هاست که در سفر به ماسال می‌توانید از نزدیک شاهد آن باشید. شمال است و صنایع دستی چوبی آن دیگر. با سر زدن به فروشگاه‌ها و مغازه‌های مختلف ماسال هم می‌توانید انواع وسایل و ظروف چوبی را خریداری کنید. اشیایی از جنس چوب همیشه جذاب و زیبا هستند و حسی از طبیعت را به محیط پیرامون‌شان منتقل می‌کنند.
انواع دیگری از صنایع دستی در ماسال هم وجود دارد که با حضور در مغازه‌ها و بازارهای آن می‌توانید به خریدشان مشغول شوید.
جاذبه های ماسال
روستای اولسبلنگاه: دیگر جای دیدنی که در شهر ماسال وجود دارد، روستای اولسبلنگاه است که در ۲۵ کیلومتری جنوب ماسال قرار دارد. این روستا در ارتفاعات ۱۸۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و به غیر از هتل تازه تازی که در آن ساخته شده بقیه خانه ها چوبی و قدیمی هستند و البته لازم به ذکر است که اجازه ساخت و ساز هم در این منطقه وجود ندارد. این روستای زیبا شبکه برق ندارد و روشنایی و سایر نیازها به وسیله موتور برق تامین می‌شود. قدم زدن عصرگاهی در مراتع ییلاق یکی از لذت بخش ترین کارهایی است که هر فردی می تواند انجام دهد. اگر در فصل مناسب هم به این روستا سفر کنید شاهد امواجی از مه خواهید بود.
ییلاق ماسال: شهر ماسال سراسر زیبایی و شکوه است و اقامت چند روزه در آن تجربه‌ای لذت‌بخش می‌آفریند. ییلاقی مرتفع که هم‌جوار با ابرهای سپید است قطعاً یکی از زیباترین خاطرات را برای هر گردشگری رقم می‌زند. پارک ساحلی در کنار رودخانه خالکایی و شاندرمن از جاذبه‌های گردشگری ماسال هستند. شما می‌توانید برای رزرو ویلا و سوئیت در ماسال در صفحه اصلی سایت ما نام این شهر را جستجو کنید و اقامتگاههای منطقه را ببینید.
غار آویشو: غار آویشو، یکی از غارهای شهر ماسال است. آویشو طولانی‌ترین غار استان گیلان است که از میان آن رودخانه‌ای می‌گذرد. قندیل‌ها و آبشارها زیبایی بیشتری به این غار بخشیده‌اند. آویشو با قدمتی در حدود ۷۵ میلیون سال و منظره‌های شگفت‌انگیز مقصد بسیاری از توریست‌ها و غارنوردان داخلی و خارجی است.
رودخانه‌های ماسال: دو رودخانه زیبای این منطقه باعث زیباتر شدن این ییلاق شده اند. دو رودخانه خالکایی ماسال و مرغک شاندرمن از جمله جاذبه های طبیعی ماسال هستند که به دلیل قابلیت قایقرانی در آب های خروشان یا رفتینگ، گردشگران زیادی را به خود جلب می کنند. رودخانه خالکایی ماسال از قله مرتفع شاه معلم سرچشمه می‌گیرد و پس از طی مسیری حدود ۴۰ کیلومتری از ماسال عبور می‌کند. رودخانه نیز از داخل شهر بازارجمعه یعنی مرکز شهر شاندرمن عبور می‌کند.
منطقه شاندرمن: شاندرمن دارای آب‌وهوای دل‌انگیزی است و منطقه‌ای کوهستانی به شمار می‌رود. منطقه شاندرمن که آخرین مورد از دیدنی های شهر ماسال است، خود نیز دیدنی‌های فوق‌العاده‌ای در اختیار دارد که از میان آنها می‌توان به رودخانه‌ی خروشان «مرغک»، دره‌ی زیبای «خشکه‌دریا»، آبشار پلکانی «شته‌میل»، جنگل سرسبز «وزمه مندن» و آبشار باشکوه «جیره وزن» اشاره کرد. این منطقه در حدود ۶۰ کیلومتری شمال غربی شهرستان رشت قرار داد و چشم‌اندازهای بی‌نظیری را پیش روی گردشگران سراسر ایران به نمایش می‌گذارد. صنایع دستی و بازارهای منطقه شاندرمن بسیار زیبا و به‌یادماندنی هستند و شما می‌توانید سوغاتی‌های خوبی را برای عزیزان‌تان تهیه کنید. از دیگر دیدنی‌های این منطقه باید روستای تاریخی «بی تم»، ییلاق کهن «سیفی» و ییلاق دل‌انگیز دیگری مانند «شاله را»، «النزه»، «دشته من» و «هفته خونی» را نام برد.
پارک جنگلی ریزه مندان: هیچ جای شکی وجود ندارد که ماسال پر از دیدنی‌های متنوع و جذاب است، و هر کدام از آنها می‌توانند گردشگران بسیاری را راهی این شهر کنند. یکی از این نقاط گردشگری که از بهترین دیدنی های شهر ماسال به شمار می‌رود، پارک جنگلی ریزه مندان است. این پارک جنگلی گستره‌ای برابر با ۲۰۰ هکتار دارد و همچنین دارای تمام امکانات رفاهی و تفریحی نیز هست. گام برداشتن در این پارک، دیدن طبیعت آن، نفس کشیدن در هوای تازه می‌تواند جانی دوباره به شما بدهد و یکی از بهترین لحظات عمرتان را به ارمغان بیاورد. پارک جنگلی ریزه مندان به اهمیت ماسال در حوزه‌ی گردشگری افزوده است و تمام کسانی که به این شهر سفر کرده‌اند، از آن دیدن کرده یا دست‌کم نامش را شنیده‌اند. پس یادتان باشد شما هم به این پارک جنگلی بروید و زیبایی‌هایش را در ذهن‌تان ثبت کنید.
باغ پرندگان: کسانی که به‌دنبال طبیعت‌گردی و گردشگری هستند، بی‌شک از عاشقان جانوران گوناگون از جمله پرندگان هم خواهند بود. تماشای این پرندگان، دیدن پرواز کردن و شنیدن آوایشان به‌راستی دلنشین و لذت‌بخش است. یکی دیگر از دیدنی های شهر ماسال که برای شیفتگان حیات وحش مناسب خواهد بود، باغ پرندگان است. در این منطقه می‌توانید پرندگان گوناگونی را ببینید که زیبایی دو چندانی به طبیعت ماسال داده‌اند. این منطقه همچنین دارای امکانات رفاهی و اقامتگاههای متوعی هم هست تا بدون نگرانی برای جای اقامت بتوانید از طبیعت‌گردی و دیدن جانوران زیبای منطقه لذت ببرید.
قلعه کول: قلعه کول که به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی ماسال شناخته می‌شود، در شهرستان ماسال، در روستای قلعه کول (روستای تاس کوه) قرار دارد و روی تپه‌ای طبیعی با ارتفاع ۳۰ تا ۳۵ متر از سطح زمین واقع شده است. با قدمتی که به سده‌های دوم و سوم هجری قمری بازمی‌گردد، از این قلعه امروزه تنها بقایایی به‌جا مانده است. این اثر در تاریخ ۹ بهمن ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۲۰۷۰۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. دسترسی به قلعه کول از طریق جاده آسفالته ماسال به کیشه خانی میسر است.
آبشار تولی نسا: آبشار تولی نسا از آبشارهای دیدنی و جاهای دیدنی ماسال در استان گیلان به شمار می‌رود. این آبشار از ارتفاع ۱۰ متری، از دیواره‌ای صاف فرومی‌ریزد. دسترسی به آبشار با استفاده از ماشین‌های آفرود میسر است. البته جاده مال‌رویی نیز وجود دارد که در عرض دو ساعت، از طریق آن می‌توان به آبشار تولی نسا رسید.
مشهد میرزا کوچک خان: مشهد میرزا کوچک خان محل شهادت میرزا کوچک خان جنگلی است و از دیدنی های ماسال در فاصله ۴۵ کیلومتری آن، در آلاله پشته محسوب می‌شود. میرزا کوچک خان فردی استعمارستیز با روحی مبارز و برخوردار از باورهای دینی بود که در روزهای پایانی عمر نهضت جنگل، به كوه‌های خلخال رفت. متاسفانه وی در بوران و طوفان گرفتار شد و سرانجام در ۱۱ آذر سال ۱۳۰۰ به شهادت رسید. برای بزرگداشت شهادت میرزا کوچک خان، در این مکان یادمانی برپا خواهد شد.
دیواره سنگی اسبه ریسه: دیواره سنگی اسبه ریسه در منطقه کوهستانی اسب ریسه، در فاصله ۲۰ کیلومتری از ماسال واقع شده است و از جمله جاهای دیدنی ماسال محسوب می‌شود. این دیواره از صخره‌های بلند سنگ‌نوردی در کشور به شمار می‌رود. اقداماتی برای بهینه‌کردن شرایط این دیوار برای ورزشکاران در دست اقدام است. در نزدیکی آن نیز رودخانه‌ای خروشان قرار دارد که برای تجربه کایاک‌سواری، گزینه مناسبی محسوب می‌شود.
..........................
آرشیو
