مَراوه‌تَپه یا مراوه یکی از شهرهای استان گلستان است. شهر مراوه در بخش مرکزی شهرستان مراوه‌تپه استان گلستان و در نزدیکی مرز ترکمنستان واقع شده‌است. جمعیت این شهر در سال ۱۳۸۳ برابر با ۴٫۳۲۱ نفر بوده‌است.
شهر مراوه تا مهرماه سال ۱۳۸۶ خورشیدی مرکز دهستان مراوه‌تپه بود که با تغییر تقسیمات کشوری و ارتقاء بخش مراوه‌تپه به شهرستان در آن سال این شهر نیز مرکز بخش مرکزی شهرستان مراوه‌تپه شد، هرچند تا اسفند ۱۳۸۷ هنوز فرماندار آن تعیین نشده و فرمانداری آن نیز تأسیس و افتتاح نشده و همچنان به صورت بخشداری اداره میشود. مرکز جدید دهستان مراوه‌تپه روستای سوزش است. براساس همان تغییرات همچنین دهستان پالیزان به مرکزیت روستای قازانقایه در بخش مرکزی (حومه) شهرستان مراوه تپه ایجاد شد. و نیز بخش جدیدی به نام گلیداغ به مرکزیت روستای گلیداغ و شامل دهستان‌های گلیداغ (به مرکزیت روستای گلیداغ) و شلمی (به مرکزیت عرب قره حاجی) در تابعیت این شهرستان ایجاد شد.
شهر مراوه از لحاظ جغرافیایی در شمال شرقی کشور واقع شده‌است. این شهر از طرف شمال به کشور ترکمنستان و از طرف شرق به استان خراسان و از سوی جنوب به شهر کلاله و از طرف غرب به بخش داشلی‌برون گنبد کاووس منتهی میشود. مراوه تپه بین دو رشته کوه قرار دارد. در شمال مراوه تپه کوههای سنگوداغ از شرق به غرب کشیده شده که خط الرأس آن مرز طبیعی بین ایران و کشور ترکمنستان است. ارتفاع قلل آن به ۷۳۵ تا ۸۱۳ متر می‌رسد.
در جنوب مراوه تپه که بین دو دره رودخانه گرگان و اترک کوههای کم‌ارتفاع گلیجه‌داغ و نازلی کشیده شده‌است، که این ارتفاعات به تدریج به ارتفاعات غربی خراسان منتهی میشود. (آرامگاه خالدنبی در قله گلیجه‌داغ قرار دارد.) روستای مراوه تپه در سال ۱۳۷۹ به شهر تبدیل و مراوه نامگذاری شد. این شهر در سال ۱۳۱۱ توسط آلمانی‌ها نقشه‌کشی و بناء شده‌است. نام این شهر از تپه باستانی که در طرف شرق شهر واقع است، گرفته شده‌است. روایاتی در مورد نامگذاری شهر وجود دارد، در این جا به دو نمونه از آنها اشاره میشود:
۱- این تپه، شبیه تپه‌هایی است در شهر مرو (در ترکمنستان) وجود دارد، بنابراین نام تپه از تپه‌های مرو گرفته شده‌است.
۲- این تپه در جنگ‌های بین ایران و روسیه برای دیده بانی ساخته شده‌است.
از داخل شهر مراوه رودخانه اترک عبور میکند.
شهرستان مَراوه‌تَپه از شهرستان‌های استان گلستان و ترکمن‌صحرای ایران است. مرکز این شهرستان شهر مراوه‌تپه است. این شهرستان در شمال خاوری ایران در نزدیکی مرز ترکمنستان واقع شده‌است. در سال ۱۳۸۶ خورشیدی بخش مراوه‌تپه شهرستان کلاله به شهرستان ارتقاء یافت و از آن جدا شد. این شهرستان دارای دو بخش است و از طرف شمال به کشور ترکمنستان، از طرف شرق به شهرستان بجنورد استان خراسان شمالی، از سوی جنوب به شهرستان کلاله و از طرف غرب به بخش داشلی‌برون شهرستان گنبد کاووس منتهی میشود. آرامگاه مختومقلی شامل مقبرهٔ دولت‌محمد آزادی و مختومقلی فراغی و زیارتگاه آل خان بابا و مدرسه سید قلیچ ایشان در روستای کریم ایشان از آثار تاریخی این شهرستان هستند. در سال ۱۳۱۱خ در گذرگاه پادشالیق یولی (راه پادشاهی) گمرگ وجود داشته و دادوستد کالا بین دوکشور از طریق این گمرگ صورت می‌گرفته‌است ولی این گمرک امروزه بسته‌است.
پسته، انار، انجیر، زرشک وحشی از سرمایه‌های خدادادی این شهرستان است و گندم، شالی، آفتاب گردان، زیره و کلزا از استعداد‌های کشاورزان این منطقه محسوب میشود.قالی بافی ترکمن، نمد بافی، گلیم بافی، پوستین دوزی و ابریشم بافی از صنایع دستی مهم این شهرستان به شمار می‌آید که گردشگران و مسافران از آنها خریداری می‌کنند و به عنوان سوغات این منطقه با خود به شهرشان می‌برند.تپه قدیمی و تاریخی مراوه تپه که به نقل قدیمی‌های شهر، در زمانی محل استقرار پادگان روس‌ها بوده و برخی مدعی هستند که نام مراوه تپه از همین تپه و اصطلاح مرو به تپه گرفته شده است.رودخانه اترک، شارلوق، چشمه ساوه، قیزلر قلعه، آبشار گوندر، دشتهای شقایق، آبشار دامدامی، منطقه بالقی بابا، مام چشمه، حاجی داغ، سونگی داغ، چند تپه باستانی، جنگل‌های پسته، انار، انجیر و زرشک وحشی از دیگر جاذبه‌های گردشگری مراوه تپه است.انواع گیاهان دارویی، مزارع سرسبز گندم، جو و آفتابگردان از استعداد‌های کشاورزی و نیز قالی ترکمن، نمد، گلیم بافی و پوستین دوزی از صنایع دستی مهم این شهرستان مرزی به شمار می‌رود.آرامگاه مختومقلی فراغی، مدرسه دینی سید قلیچ ایشان، آرامگاه ابوالقاسم جرجانی و آل خان بابا، رودخانه اترک، آبشارشارلوق، چشمه ساوه، غار قیز لر قلعه، جنگل‌های آق امام، آبشار گوندر، دشتهای شقایق، آبشار دامدامی، منطقه بالقی بابا، مام چشمه، حاجی داغ، سونگی داغ و تپه باستانی مراوه‌تپه از جمله جاذبه‌های گردشگری مراوه‌تپه محسوب میشود.
جاذبه ها
آبشار بالی قایه : بالی قایه به معنای کوه دارای عسل است. در حدود 200 متری روستای بالی قایه کوهی وجود دارد که کندوهای طبیعی عسل در آن بوده که نام روستا از آن گرفته شده است.این روستا در فاصله ۴ کیلومتری روستای چناران و در مجاورت روستاهای آق امام، اوچران، سوجق و کمرلی است.آبشار بالی قایه دارای ارتفاعی در حدود 10 متر میباشد که در 500 متری روستا قرار گرفته است، و از دل دیواره‌ای سنگی به پایین میریزد. آبشار در محل برخورد به زمین آبگیر زیبایی ایجاد کرده است. منطقه آبشار درون تنگه‌ای زیبا واقع شده که مناظر بسیار زیبایی را پدید آورده است.رودخانه بالی قایه از چشمه‌های روستای اوچران شروع و پس از ایجاد آبشار، از عبور کنار روستاهای بالی قایه، چناران و قره قل تپه به رودخانه اترک میریزد. در منطقه آبشار پوشش گیاهی انجیر وحشی، درخت مو، انار، تمشک و… قابل مشاهده است.برای دسترسی به این آبشار وارد جاده مراوه تپه به سمت کلاله شوید و پس از ۱۷ کیلومتر به روستای بالی قایه میرسید.
آرامگاه مختومقلی فراغی : در غرب مراوه تپه در نوار مرزی کنونی ایران و ترکمنستان، آرامگاه شاعر و عارف ترکمن مختومقلی فراغی قرار دارد که روی تپه‌ای بنا شده است. وی در سن 57 سالگی از دنیا رفت و در قبرستان آق‌قلا در کنار مزار پدرش؛ دولت‌محمد آزادی که خود از شاعران و متفکران ایرانی در علوم اسلامی و صاحب‌نام در آن زمان بود، به خاک سپرده شد. شخصیت مختومقلی فراغی در بین ایرانیانِ ترکمن و هم‌تباران آنها در جمهوری ترکمنستان از جایگاه خاصی برخوردار است. چندین کتاب و مقاله و تحقیق و به‌خصوص تحقیقات سال‌های گذشته در جمهوری ترکمنستان، نشان از توجه خاص مردم منطقه به این شخصیت فرهنگی است. اولین کسی که در احیای آرامگاه مختومقلی فراغی تلاشی پیگیر داشت؛ حاجی مراد دُردی قاضی بود که در زمینه چاپ دیوان مختومقلی نیز همت کرد.
منطقه شكار ممنوع قازانقايه : قازانقايه در دور ترين نقطه ناحيه شرقی استان گلستان، در بخش مراوه تپه، قرار دارد. از ناحيه شرقی با استان خراسان شمالی حدود ۴۰ کيلومتر و نيز با ترکمنستان حدود ۳۰ کيلومتر مرز مشترک دارد. از نظر آب و هوايی در منطقه پاليزان خشک و بيابانی و در ناحيه راسه و آق چشمه سرد و مرطوب است. مساحت کل اين منطقه ۳۴ هزار هکتار است که چهارهزار هکتار آن در تصرف کشاورزان و سی هزار هکتار آن جزو منابع ملي محسوب می شود که هفت هزار هکتار آن تحت پوشش درختان پسته می باشد. رودخانه اترک واقع در مرز ترکمنستان از میان این منطقه عبور میکند. این منطقه به مدت پنج سال منطقه شکار و تیراندازی ممنوع اعلام شده و تحت حفاظت سازمان حفاظت از محیط زیست قرار دارد.
روستای گوگدره : روستای گوگدره یکی از روستای سرسبز و مرزی استان گلستان می باشد که در شرق شهرستان مراوه تپه و جزآخرین روستاهای استان گلستان می باشد که اکثر مردمان این روستا دامدار و کشاورز هستند و روزگار خود را از طریق کشاورزی و دامداری سپری می نمایند .این روستا دارای مردمانی خون گرم و مهمان نواز و مهربان است که در کنار هم به خوشی و خرمی زندگی می نمایند .
علت نام گذاری روستا را برزگان و ریش سفیدان این گونه بیان می کنند :
۱)در روزگار قدیم داخل دره های بزرگ که در حال حاظر روستا تشکیل شده است انبوه از درختان سرسبز و به آسمان فلک کشیده وجود داشته اند .
۲) یکی دیگر از دلایل نام گذاری روستا این بوده است روستا در داخل دره های واقع شده است که این دره ها توسط تپه هایی سبز رنگ دور روستا را گرفته اند و اگر از دور به این روستا نگاه کنند دور آن مثل حصاری از تپه وجود دارد .
روستای بش اویلی : دهکده بش اویلی جزو شهرستان مراوه تپه ،تقریبا در ۶۰ کیلومتری شهرستان کلاله ٬ واقع در استان گلستان٬ قرار دارد.اکنون در تقسیم بندیهای فرمانداری مراوه تپه این دهکده جزو روستای قرناوه سفلی محسوب می شود.ولی هنوز هم در بین اهالی شهرستان مراوه تپه٬ بش اویلی به عنوان یک دهکده مستقل شناخته شده است.بش اویلی با جمعیت حدود ۱۰۰ نفر از روستاهای کم جمعیت بخش مراوه تپه است که کم جمعیت بودن آن مزایای زیادی برای اهالیش دارد.حتما کنجکاو هستید که بدانید معنی “بش اویلی” چیست؟ و وجه تسمیه آن از کجا آمده است؟ معنی تحت الفظی بش اویلی “دارای پنج خانه” است .از دیدگاه افراد سطحی نگر و کسانی که شعور نگرش به درون مایه کلمات را ندارند٬ بش اویلی روستایی است که فقط پنج خانه دارد! در حالی که وجه تسمیه بش اویلی به تاریخچه این دهکده بر می گردد.در زمانهای گذشته در زمان جنگ جهانی دوم اوضاع شوروی سابق بسیار نابسامان بود.بهمین دلیل بعضی از جمعیتهای مرز نشین آن به کشورهای همسایه پناه آوردند.از جمله این جمعیتها٬ بعضی از مردم کشور ترکمنستان کنونی بودند که به کشور ایران پناه آوردند و در کرانه های دریای خزر و شمال شرق ایران سکنی گزیدند.از جمله این پناه آورندگان٬ طوایف مشهوری بودند که تقریبا در ۱۰۰ کیلومتری مرز ترکمنستان و ایران ساکن شدند و دهکده ای تشکیل دادند به نام “بش اویلی” .پس از گذشت سالها این دهکده گسترش یافت و یکی از دهکده های پر جمعیت منطقه شد.تا اینکه بلای طبیعی زلزله به عظمت و شکوه و سرسبزی این دهکده حسود شد و آن را لرزاند و کوههای برافراشته اطراف ان را به جان عمارات و ساختمانهای این دهکده انداخت و بش اویلی تبدیل شد به ویرانه… .پس از آن افراد زیادی از اهالی باش اویلی از خوف این زلزله هولناک به دشتهای هموار گریختند و روستاهای همجوار را تشکیل دادند.ولی افراد کمی نیز ماندند که از اهالی کنونی این دهکده هستند.
روستای لهندر: لهندر نام روستایی است در استان گلستان که از توابع بخش مراوه تپه و گلیداغ میباشد. نام لهندر بر گرفته از رودخانه ای است که از میان روستا میگذرد از اواخر زمستان شروع و تا اواسط تابستان این رودخانه جریان دارد اب این رودخانه از اب شدن برف از کوهایی که در شمال غربی جنگل بین المللی گلستان قرار دارد تامین میشود.
روستای گلیداغ: کوه گلیداغ در شمال شرقی کلاله و جنوب مراوه تپه در فصولی از سال با نشاندن انواع گل های وحشی برگرده خود شکوه و زیبایی خاصی به خود می گیرد. بخش زیبای گلیداغ در دامنه این کوه پرگل جای گرفته است. گلیداغ سابقا” شهرک و لوطلی نامیده می شد و در حال حاضر به بخش تبدیل شده است و دارای دو دهستان گلیداغ به مرکزیت گلیداغ و دهستان شلمی به مرکزیت عرب قاری حاجی می باشد.
........................
آرشیو
