امروز روز عید زبان ترکی میباشد.
بهمین مناست مطلب زیر که شامل قانونهایی برای تشخیص برخی کلمات ترکی در زبان فارسیست را مرور میکنیم:
🔹چه کلماتی تورکی هستند و در زبان فارسی کاربرد دارند و چگونه آن هارا تشخیص دهیم؟!🔹
كلماتی كه به (مه) ختم میشوند مانند گزمه, ساچمه, دیشلمه, دولمه, چكمه , قابلمه, قیمه, سرمه, سورتمه, یورتمه, تخمه, كرشمه, چمباتمه, تكمه (تیكمه ، تیكمگ) و ......
كلماتی كه به پسوند (چی) ختم می شوند مانند مانند سورچی, قیچی, قاچاقچی , توپچی , یالانچی و ......
كلماتی كه به(چه)یا (جه) ختم می شوند ( چه پسوند تصغیر در زبان توركی است مانند ك در فارسی) مانند : تانریجه ( تانری+جه : الهه) , بچه , گوجه(گوی" سبز" + جه) بوقچه (بوق " چمدان "+چه ) طاقچه , باغچه ،
كوچه(كوی " روستا "+چه) ،
غنچه (غونچا) ، سئرچه , یونجه و....
كلماتی كه به (اق) ختم می شوند مانند قاچاق , چلاق , قالتاق , ییلاق, قشلاق , الاق , یراق , چماق , قنداق, باتلاق , چخماق ، سنجاق , بایراق (بیرق) , چراق(چیرماق یعنی سوسوكردن) , سراغ (سوراق ، سوروماق یعنی پرس وجو كردن)
كلماتی كه به( -َك )ختم می شوند مانند تشك , اوردك , الك , یدك , ببك , كولاك ( كوللاماق یعنی مدفون كردن) ، بلوك ( از بولماق به معنای بخش كردن) , كمك(کٶمک ) و ....
كلماتی (دو قسمتی) مانند ده ده , به به , په په , نه نه, قاغا (كاكا), چیل چیل (به صورت چلچله وارد فارسی شده ), سلانه سلانه (ساللانا ساللانا) و ...
كلماتی كه به (ار) ختم می شوند مانند چاپار , دمار (دامار) , سالار( از فعل سالماق، بر زمین زننده , پهلوان), تومار , اچار , افشار(اٶوشار) و....
كلماتی كه به (اج) ختم می شوند مانند تاراج , آماج , اوماج , دیلماج , تیماج و....
فعل هایی مانند قاطی كردن, چلاندن, قرتاندن, قردادن, قِر امدن, چاپیدن, چروكیدن, كیپ كردن, قاپید و....
ابزار الات جنگی و اصطلاحات مانند : توپ، تپانچه، تفنگ، ماشه، گلن گدن، گلوله، فشنگ، قشون، چاووش ( از چو به معنای خبر), باروت، اوردو و....
نام بسیاری از پرنده ها و جانوران مانند قرقی, بالابان, درنا, طرلان, بلدرچین, لاچین قورباغه، مارال و ....
نام ابزارالات موسیقی مانند دهل (دوول به معنای كوبیدن), باغلما, تنبك، بالابان، و....
عوارض طبیعی مانند, تپه, دره , جلگه (چولگه به معنای صحرا) كویر (كو + یئر) , و ....
ابزار الات غذاخوردن مانند, بشقاب, چنگال, قاشق, قابلمه, ملاقه و....
نسبت های فامیلی مانند, داداش, دایی, نه نه, اقا, خانم, خان, بیگ و ....
بعضی از کلمات در تلفظ وگویش محلی فرق میکنند!