طرفداری - محسن اخلاقی؛ هیئت اجرایی کمیته بین المللی المپیک روز چهارشنبه تشکیل جلسه داد تا برای برنامه المپیک 2024 پاریس تصمیم گیری کند. در این جلسه با تصویب کلیات برنامه مسابقات قرار بر این شد برنامه دقیق مسابقات در جلسه ای در دسامبر سال 2020 نهایی شود. در جلسه روز چهارشنبه تساوی جنسیتی و کم کردن تعداد ورزشکاران به عنوان مهم ترین اصول در تعیین برنامه نهایی مسابقات از سوی IOC مشخص شدند.
کمیته بین المللی المپیک بعد از انتخابات سال 2013 که منجر به قدرت رسیدن توماس باخ آلمانی شد رویکردش را در قبال ورزش های جدید تغییر داد تا پیش از این و زمانی که ژاک روگ بلژیکی در این سمت بود تصمیم بر آن بود که ورزشهای جدید فقط در صورت حذف ورزش های کنونی وارد برنامه مسابقات شوند. اما توماس باخ که خود قهرمان المپیک در شمشیربازی است، اعتقادی به محدودیت روی تعداد ورزشها ندارد و برعکس علاقه مند به محدود کردن تعداد ورزشکاران حاضر در محل مسابقات است. بر اساس طرح توماس باخ که از سال 2020 اجرایی شد علاوه بر 28 ورزش ثابت، کشور میزبان می تواند چند ورزش را توسط کمیته برگزاری به IOC پیشنهاد دهد که در صورت تصویب فقط در همان دوره در برنامه مسابقات گنجانده می شوند. بر همین اساس ژاپن به عنوان میزبان پنج ورزش را برای المپیک 2020 کاندید کرد که هر 5 ورزش توسط IOC تایید شدند. با این حساب ورزش های بیسبال (شامل بیسبال و سافتبال)، سنگ نوردی، موج سواری، اسکیت بورد و کاراته در برنامه المپیک توکیو قرار گرفتند.
فرانسه کاراته را پس زد
برای المپیک 2024 پاریس از ابتدا انتظار می رفت به دلیل مشکلات میزبانی و تعداد زیاد ورزشکار، بیسبال شانسی برای حضور مجدد نداشته باشد اما کاندید نکردن کاراته توسط کشور فرانسه که جزو کشورهای پیشرو در این ورزش است، قابل پیش بینی نبود. کمیته برگزاری مسابقات در اقدامی عجیب ورزش بریک دنس را برای المپیک کاندید کرد که کنار سه ورزش قبلی موج سواری، اسکیت بورد و سنگ نوردی چهار ورزش مورد نظر فرانسه برای المپیک 2024 پاریس هستند. این تصمیم با موافقیت اولیه IOC هم مواجه شد و به نظر می رسد که تصمیم نهایی حضور هر 4 ورزش و عدم حضور کاراته در المپیک پاریس در جلسه ماه دسامبر قطعی باشد.
شاید بسیاری از افراد بریک دنس یا "برکینگ" را فقط در موزیک ویدئوهای غربی دیده باشند. فعالیتی که برای اهالی خودش هم چندان ورزش محسوب نمی شود و بیشتر نوعی تفریح است. اما کمیته بین المللی المپیک با مدیریت توماس باخ به اضافه کردن ورزشهای اصطلاحا "جوان پسند" به برنامه مسابقات علاقه دارد. به همین دلیل بسکتبال 3 نفره یا BMX فری استایل هم به عنوان زیر شاخه بسکتبال و دوچرخه سواری وارد برنامه مسابقات شدند و اسکیت بورد هم به لیست ورزش ها اضافه شد. ورزش هایی که اکثرا حالت نمایشی دارند و سیستم امتیازدهی و قضاوت آنها هنوز کاملا مدون و دقیق نیست و بیشتر به شکل سلیقگی امتیازدهی می شوند. بریک دنس ابتدا در جریان مسابقات المپیک نوجوانان بوئنس آیرس در سال 2018 به برنامه مسابقات اضافه شد و در نهایت در تصمیمی غافلگیر کننده و جنجالی توسط کمیته برگزاری پاریس 2024 کاندید حضور در المپیک شد که البته بنظر می رسد که این تصمیم توسط خود IOC گرفته شده و به کمیته برگزاری توصیه یا به عبارت بهتر ابلاغ شده است. تصمیمی که با انتقاد گسترده علاقه مندان سنتی المپیک مواجه شد اما IOC ظاهرا قصد تغییر آن را ندارد. کمیته بین المللی المپیک و شخص توماس باخ بر این باور هستند که برای ارتباط بهتر با نسل جدید باید از ورزش های جدید و جوان پسند استفاده کرد.
در کدام ورزشها تساوی جنسیتی برقرار نیست ؟
تساوی جنسیتی در تمام ورزشها از شعارهای توماس باخ از ابتدا بوده و تا حد زیادی هم موفق به انجام آن شده است. در ده سال اخیر تقریبا در تمام ورزشها با فشار IOC مسئولان فدراسیون جهانی ورزش مربوطه مجبور به حذف مواد مردان و اضافه کردن موادی برای زنان شدند. تصمیمی که البته چندان باب میل فدراسیون های جهانی نبود. در جلسه هیئت اجرایی IOC تصویب شد تساوی جنسیتی در تمام ورزشها "هرجا که ممکن بود" برقرار شود. با نگاهی به مواد المپیک 2020 می توان دید در واقع فقط در چند ورزش تعداد مواد زنان و مردان برابر نیست. البته یکی دیگر از موارد مورد نظر، یکسان سازی تعداد ورزشکاران زن و مرد در کل مسابقات است. برای مثال مسابقات فوتبال مردان با حضور 16 تیم و فوتبال زنان با 12 تیم برگزار می شود که باید دید IOC برای یکسان سازی از تعداد تیمهای مردان کم میکند یا برنامه ای برای افزایش تعداد تیمهای زنان دارد.
کشتی متهم اصلی تبعیض جنسیتی
در لیست ورزشهایی که در حال حاضر تساوی جنسیتی ندارند فقط 5 ورزش قرار میگیرند که کشتی متهم اصلی است! کشتی فرنگی بهیچ وجه و در هیچ سطحی برای زنان در سطح جهان فعال نیست و طبیعتا در برنامه المپیک هم قرار ندارد. مسابقات کشتی فرنگی در 6 وزن المپیکی برگزار می شود که داشتن 6 ماده اضافه نسبت به زنان به هیچ وجه مورد قبول IOC نیست. بوکس ورزش دیگری است که به همین دلیل تحت فشار قرار دارد. با وجود سابقه بسیار زیاد بوکس مردان، بوکس زنان برای اولین بار از سال 2012 و فقط در سه وزن وارد المپیک شد، برای سال 2020 تعداد مواد مسابقات زنان به 5 افزایش پیدا کرد و در نتیجه از اوزان مسابقات مردان کم شد اما هنوز 8 وزن مردان مقابل 5 وزن زنان IOC را راضی نکرده و کمیته بین المللی المپیک به دنبال تساوی تعداد اوزان و تعداد ورزشکاران مسابقات بوکس است! البته در حال حاضر فدراسیون جهانی بوکس آماتور AIBA به دلیل فساد سازمان دهی شده از سوی IOC تعلیق شده و مسابقات بوکس المپیک توکیو هم زیر نظر سازمان دیگری برگزار می شود.
حمید سوریان در مقدماتی المپیک 2016
برتری با زنان
در ورزش دو و میدانی هم ماده 50 کیلومتر پیاده روی فقط مختص مردان است، در ورزش سیلینگ (قایقرانی بادبانی) هم تعداد مواد مردان یکی بیشتر است. اما بد نیست بدانید در برنامه المپیک ورزش هایی وجود دارند که مختص زنان هستند! شنای موزون (که به شنای هنری تغییر نام داده) در دو ماده و فقط برای زنان برگزار می شود تا شنا را تبدیل به تنها ورزشی کند که در آن تعداد مواد مسابقات زنان از مردان بیشتر است! البته ورزش دیگری به اسم ژیمناستیک ریتمیک هم در برنامه مسابقات هست که فقط مختص زنان است اما این تفاوت با تعداد بیشتر مواد مردان در مسابقات ژیمناستیک هنری جبران میشود تا در مجموع تعداد مواد ژیمناستیک برابر باشد.
چرا باید نگران باشیم؟
اما نکته نگران کننده ماجرا برای ورزش ایران تاکید IOC روی کم کردن تعداد ورزشکاران برای المپیک پاریس است، برای کم کردن هزینه های کشور میزبان بر اساس مصوبه هیئت اجرایی تعداد ورزشکاران در کل نباید بیش از ده هزار و پانصد نفر باشد و این یعنی باید یا از تعداد سهمیه ها یا شاید حتی از تعداد ورزشها کم کرد! اگر کمیته بین المللی المپیک تصمیم به حذف ورزشی بگیرد بدون شک فقط بوکس و وزنه برداری کاندیدای حذف هستند، بوکس به دلیل فساد گسترده و وزنه برداری به دلیل دوپینگ سازمان دهی شده. اما با توجه به تاکید IOC روی برابری جنسیتی ممکن است کشتی فرنگی هم در خطر باشد که البته با توجه به تعداد علاقه مندان کشتی فرنگی در کشورهای اروپایی این احتمال چندان قوی نیست. با تصمیم IOC سهمیه های کشتی و وزنه برداری برای المپیک توکیو به شکل قابل توجهی کم شده و کمتر کردن این سهمیه ها عملا ممکن نیست. حال باید دید این کمیته برای کم کردن تعداد ورزشکاران به سراغ کدام ورزشها می رود.
کیانوش رستمی، دارنده مدال طلای المپیک 2016
بر اساس گزارش IOC از 28 ورزشی که در حال حاضر در برنامه مسابقات هستند، 20 ورزش درخواست تغییر برای برنامه خود در المپیک داده اند، جزئیات این درخواستها منتشر نشده اما برای مثال تکواندو به دنبال اضافه کردن ماده "مختلط تیمی" به مواد مسابقات است. (مسابقات مختلط تیمی در المپیک 2020 هم قرار بود به شکل نمایشی برگزار شود) یا هندبال با الگو گرفتن از والیبال ساحلی به دنبال اضافه کردن ورژن ساحلی خود به لیست میباشد. ژیمناستیک هم بدنبال اضافه کردن پارکور به مواد مسابقات است. اتحادیه جهانی کشتی هم در اقدامی خوش خیالانه قصد اضافه کردن کشتی ساحلی و حتی شاید کشتیهای محلی به برنامه مسابقات را دارد. البته بنظر میرسد با توجه به محدودیت تعداد ورزشکاران بیشتر این درخواستها از سوی IOC رد شوند. کمیته بین المللی المپیک با مدیریت توماس باخ علاقه عجیبی به اضافه کردن مواد "مختلط تیمی" در ورزشهای مختلف دارد و برای المپیک 2020 در ورزشهای جودو، تریاتلون (سه گانه)، تیر و کمان، تیراندازی، دو و میدانی، شنا، بدمینتون، تنیس و تنیس روی میز به اشکال مختلف ماده ای بشکل مختلط تیمی برگزار می شود و بنظر می رسید IOC قصد دارد تعداد این مواد را برای المپیک بعدی افزایش هم بدهد. دلیل این امر راحت بودن اضافه کردن این مواد بدون افزودن تعداد ورزشکاران است.
