طرفداری - محسن اخلاقی؛ همه چیز از ژانویه 2020 آغاز شد وقتی شبکه ARD آلمان در گزارشی مفصل پرده از فساد سازمان دهی شده در فدراسیون جهانی وزنه برداری IWF توسط شخص رئیس فدراسیون جهانی تاماش آیان برداشت. اتهاماتی که اول تکذیب شد اما بعد از افزایش فشارها آیان ابتدا به مدت 90 روز تعلیق و چندی بعد در نهایت مجبور به استعفا شد، استعفایی که پذیرفته شد تا سلطه پیرمرد مجار بر یکی از دیرینه ترین ورزشهای تاریخ سرانجام به پایان برسد.
تاماش آیان کیست؟
آیان مجارستانی که در حال حاضر 81 سال سن دارد از سال 1975 بعنوان دبیرکل فدراسیون جهانی وزنه برداری در کانون قدرت قرار گرفت و از سال 2000 هم بعنوان ریاست فدراسیون جهانی رسید. البته آیان در واقع از سال 1982 که دبیرخانه فدراسیون جهانی را از اتریش به کشورش مجارستان منتقل کرد مرد اول وزنه برداری جهان شد و حتی قبل از رسیدن به عنوان ریاست هم همه کاره فدراسیون جهانی بود عنوانی که سرانجام در سال 2000 شکل رسمی پیدا کرد.
بر اساس گزارش این شبکه آلمانی آیان متهم به فساد مالی، دستکاری در نتایج آزمایش دوپینگ و خرید و فروش مدال بود. به همین دلیل و برای بررسی این اتهامات ریچارد مک لارن وکیل مشهور کانادایی مامور تحقیق در این پرونده شد. مک لارنی که چندی پیش با تحقیقی در مورد دوپینگ سازمان یافته در ورزش روسیه موجبات تعلیق کمیته ملی المپیک روسیه را فراهم کرده بود. بعد از چند ماه تحقیق سرانجام نتیجه تحقیقات مک لارن و گروه همکارش چند روز پیش منتشر شد. این گزارش 122 صفحه ای اکثر اتهامات وارد شده توسط شبکه آلمانی را تایید می کند که شامل حقایق تکان دهنده ای از بیش از 40 سال تسلط تاماش آیان بر وزنه برداری جهان است. تسلط مطلقی که در این گزارش از آن بعنوان "چنگال آهنی" یاد شده است.
سه اتهام بزرگ به رییس دائمی
گزارش مک لارن اتهامات آیان را به سه بخش عمده تقسیم می کند، فساد مالی، دادن رشوه و خرید رای برای انتخابات فدراسیون جهانی و البته دخالت در سیستم مبارزه با دوپینگ. در ابتدای گزارش آمده است تاماش آیان فدراسیون جهانی را مانند یک شرکت خصوصی اداره کرده و تمام امور جزئی و کلی این فدراسیون زیرنظر شخص آیان بوده. درحالیکه در دنیای امروز پرداخت پول نقد چندان مرسوم نیست اما سیستم مالی فدراسیون جهانی بر اساس پول نقد طراحی شده بود، موضوعی که باعث می شود بررسی حسابهای این فدراسیون بسیار سخت و تا حدی غیرممکن باشد. بر اساس این گزارش حداقل 10.4 میلیون دلار پول از خزانه فدراسیون جهانی مفقود شده و اضافه بر آن هم مبالغ زیادی هم به شکل پول نقد توسط شخص آیان برداشت شده که مشخص نیست در کجا و چگونه مصرف شده اند.
با اینکه تمام اعضای فدراسیون جهانی و همین طور تمام فدراسیون های کشورهای عضو ملزم به همکاری با تیم بازرسی بودند اما بخش عمده ای از اعضای فدراسیون جهانی پاسخگوی سوالات هیئت بررسی نبودند، برای مثال در یک مورد یکی از اعضای هیئت رئیسه با اعلام اینکه به تلفن دسترسی ندارد از صحبت مستقیم طفره رفته! از 20 کشوری که مبالغ نقدی قابل توجه به عنوان جریمه به آیان پرداخت کرده اند هم چهار کشور جواب های نامشخص ارائه کردند و 16 کشور دیگر اصلا پاسخی ندادند. از بین ورزشکاران فعال هم فقط یک ورزشکار حاضر به صحبت با بازرسان شد. تمام این موارد نشان می دهد که حتی بعد از استعفای تاماش آیان ترس از او همچنان در بین اهالی وزنه برداری وجود دارد. گفته می شود آیان در طول سالهای ریاستش همواره تمامی اهالی فدراسیون جهانی را تهدید می کرده که در صورت سرپیچی نمونه های دوپینگ ورزشکاران آنها مثبت و آلوده خواهد شد! آیان بارها در صحبتهای خصوصی به دیگران گفته بود که توانایی "پاک کردن تست آلوده" و "آلوده کردن تست پاک" را دارد!
جانشین آیان حتی کلید مقر جهانی را هم ندارد
در این گزارش آمده است هنگامی که تیم مک لارن به شکل سرزده وارد ساختمان فدراسیون جهانی در بوداپست شد، تاماش آیان با وجود تعلیق همچنان در محل کار بود و تمام امور را تحت نظر داشت و جالب تر اینکه اورسولا پاپاندرئا رئیس موقت فدراسیون جهانی حتی کلید ورود به ساختمان فدراسیون جهانی را هم نداشت! آیان تمام اعضای دبیرخانه فدراسیون جهانی را از میان دوستان و آشنایان اهل مجارستان انتخاب کرده بود، برای مثال داماد آیان به اسم آتیلا آدامفی در پست مدیرکل فدراسیون جهانی نقش عمده ای در بازیهای پشت پرده پیرمرد مجاری ایفا می کرده. خواهرزاده آیان هم در بسیاری از سفرها او را همراهی می کرد تا پولهای گرفته شده را جابجا کند.
در بخش دیگری از گزارش آمده است در جریان المپیک ریو 2016، آیان رئیس فدراسیون وزنه برداری آلبانی را با گفتن این جمله تهدید کرده که "یا 100 هزار دلار چمدان پول نقد میاری یا تیمت را برمیگردانم" آلبانی این مبلغ را به دلیل جریمه دوپینگ بدهکار بود و بعد از این تهدید به سرعت 4 عضو فدراسیون وزنه برداری آلبانی با چمدان های پر از پول به محل مسابقات می روند تا مانع محرومیت کشورشان بشوند.
بر اساس این تحقیقات مشخص شده است آیان دو بار در سالهای 2013 و 2017 دقیقا قبل از انتخابات فدراسیون جهانی مبلغ عمده ای پول از حساب IWF برداشت کرده که به عنوان رشوه به روسای فدراسیون های کشورهای عضو پرداخت شده است. برای مثال در سال 2017 بسیاری از کشورهای آسیایی و افریقایی قصد رای دادن علیه تاماش آیان داشتند اما همه آنها قبل از انتخابات به سفر تفریحی روی دریا برده شده و چند روزی هم در هتل 5 ستاره سپری کردند. در روز رای گیری چیزی که بیش از همه توجه حاضرین در محل را جلب کرد فلاش دوربین موبایل اعضای کنگره فدراسیون جهانی بود. دلیل این موضوع این بود که تمام این افراد برای گرفتن رشوه باید ثابت می کردند که حتما به تاماش آیان و افراد مطلوب او رای داده اند و باید از برگه رای خود عکس می گرفتند!
آیان نتایج دوپینگ را دستکاری می کرد
اما نکته مهم دیگر این گزارش اتهامات آیان در مورد دستکاری نتایج دوپینگ کشورهای مختلف است، طبق تحقیقات آیان با توجه به نفوذ خودش در سازمان جهانی مبارزه با دوپینگ (وادا) همواره اصرار داشته که در جریان تستهای سرزده قرار بگیرد و احتمالا کشورهای مورد نظر خودش را مدتها زودتر از تستهای اصطلاحا سرزده آگاه می کرده. برای مثال در سال 1997 روی یک دستمال کاغذی تاریخ آزمایشهای دوپینگ سرزده آینده را نوشته و بدین شکل به فدراسیون وزنه برداری یونان اطلاع رسانی کرده!
طبق این گزارش حداقل 40 مورد دوپینگ وزنه برداران که به اطلاعات فدراسیون جهانی رسیده اصلا ثبت و گزارش نشده! یا در مواردی اعلام دوپینگ عمدا چند ماه به تاخیر افتاده که ورزشکار مورد نظر بتواند باز هم در مسابقات شرکت کند. بر اساس یک نامه کشف شده در سرورهای فدراسیون جهانی، رئیس کمیته ملی المپیک کشور آذربایجان (که همزمان رئیس جمهور این کشور هم هست) در سال 2016 از تاماش آیان بابت تاخیر در اعلام اسامی ورزشکاران دوپینگی این کشور تشکر کرده که با این تاخیر امکان شرکت در مسابقات بازیهای کشورهای اسلامی سال 2017 در باکو را پیدا کنند. بر اساس این تحقیق بیشتر این موارد مربوط به وزنه برداران کشورهای ترکیه و آذربایجان است.
دیگران جای ورزشکاران تست می دادند
از موارد جالب در این پرونده مسابقات جهانی 2015 در هیوستون امریکا است، به دلیل سختگیری های آزمایش دوپینگ در امریکا، تاماش آیان از ابتدا مایل به میزبانی این کشور نبوده. در این مسابقات تعداد زیادی از ورزشکاران بدلیل دوپینگ بعدا محروم شدند و جالب اینکه تمام این نفرات در تستهای سرزده قبل از مسابقات "پاک" تشخیص داده شده بودند، اتفاقی که بسیار عجیب و نامرسوم است. نتایج تحقیقات نشان می دهد که حداقل برای دو نفر از وزنه برداران کشور مولداوی DNA نمونه گرفته شده قبل از مسابقات با DNA ورزشکار مطابقت ندارد و این یعنی شخص دیگری به جای ورزشکار نمونه دوپینگ داده است.
ارتباط تاماش آیان و ایران
در این گزارش دو بار به نام کشورمان هم اشاره شده است که البته هر دو بار مربوط به پرداخت های نقد فدراسیون ایران به تاماش آیان برای جریمه های دویپنگ است و اتهامی را متوجه وزنه برداری ایران نمی کند. البته در بخشی از گزارش آمده که 16 کشور با هیئت تحقیق همکاری نکردند که ممکن است در آینده شامل مجازات شوند. با توجه به سابقه جریمه و پرداخت های ایران میتوان حدس زد که ایران هم یکی از 16 کشور مورد نظر است.
علاقه مندان به وزنه برداری در ایران نام تاماش آیان را بیشتر با اتفاقات المپیک ریو و بهداد سلیمی به یاد می آورند اما آیا حضور تاماش آیان همیشه به ضرر ایران بوده ؟ جواب منفی است! شاید کمتر کسی به یاد بیاورد که حضور سهراب مرادی در المپیک 2016 و در نتیجه کسب مدال طلا توسط او فقط با لطف تاماش آیان ممکن شد. بر اساس قوانین 2016 سهمیه به شکل تیمی داده می شد اما هر وزنه بردار حداقل باید در دو مسابقه رسمی قبل المپیک شرکت می کرد. مرادی به دلیل محرومیت سال 2013 و بعد از آن اشتباه فدراسیون ایران در اعلام بازنشستگی تنها مدتی کوتاه قبل از المپیک به مسابقات برگشت، با توجه به اینکه مسابقات قهرمانی آسیا قبلا انجام شده بود و هیچ مسابقه رسمی تا المپیک باقی نمانده بود، آیان شخصا اجازه داد سهراب مرادی در مسابقات قهرمانی قاره امریکا شرکت کند. دلیل این لطف تاماش آیان البته مشخص نیست!
حال باید دید با وجود این اتهامات گسترده که حالا با گزارش بازرس مک لارن شکل رسمی پیدا کرده اند، سرنوشت وزنه برداری در المپیک به چه شکل خواهد بود. حضور وزنه برداری در المپیک 2024 پاریس مشروط است و هنوز قطعی نشده، اگر تغییرات عمده ای هرچه سریعتر اتفاق نیفتد، این احتمال وجود دارد که IOC بطور کلی تصمیم به حذف وزنه برداری از المپیک بگیرد که قطعا برای ورزش ایران ضربه بزرگی خواهد بود.
