مَقدونیه شمالی (به مقدونی: Северна Македонија) با نام رسمی جمهوری مقدونیه شمالی (به مقدونی: Република Северна Македонија) کشوری است در جنوب شرقی اروپا و شمال یونان. این جمهوری در سپتامبر ۱۹۹۱ از یوگسلاوی پیشین مستقل شد، و از آن زمان تا فوریهٔ ۲۰۱۹ رسماً جمهوری مقدونیه نام داشت. پایتخت آن شهر اسکوپیه است و از شهرهای مهم دیگر آن شهر اوهرید، بیتولا و استروگا است. تغییر نام رسمی جمهوری مقدونیه شمالی به دنبال اصلاحیه قانون در تاریخ ۱۲ فوریه ۲۰۱۹ و تصویب توافقنامه پرسپا و همچنین تأیید پروتکل پیوستن مقدونیه به ناتو در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۹ صورت گرفت که توسط پارلمان و مجلس یونان به‌طور ضمنی به انعقاد قرارداد با ۱۵۳رای موافق در برابر ۱۴۶رای مخالف موافقت کرد. مقدونیه شمالی با جمعیت حدود ۲ میلیون و ۴۶ هزار نفر و مساحت ۲۵ هزار و ۷۱۳ کیلومتر مربع در شبه جزیره بالکان در جنوب شرقی اروپا قرار دارد و مانند دیگر کشورهای برآمده از یوگسلاوی سابق با معضلات اقتصادی فراوانی مواجه است. از آنجا که تقریباً یک چهارم جمعیت آن بیکار هستند، اسکوپیه تلاش دارد با عضویت در اتحادیه اروپا، تا حدودی بر مشکلات خود فائق آید. مشکلات با یونان بر سر نام کشور مقدونیه از دیگر مسائلی بود که دولت اسکوپیه با آن مواجه بود. از زمان اعلام استقلال مقدونیه در سال ۱۹۹۱ از یوگسلاوی سابق، این کشور با یونان بر سر نام جمهوری مقدونیه اختلاف داشت. دولت آتن به دلیل اینکه مقدونیه قدیم بخش بسیار بزرگی از خاک یونان را شامل می‌شده، نگران این مسئله بود که دولت مقدونیه بعدها ادعایی دربارهٔ این بخش از یونان مطرح کند و به همین دلیل خواهان تغییر نام جمهوری مقدونیه بود. روز جمعه ۱۱ ژانویه ۲۰۱۹ پارلمان مقدونیه با اصلاح قانون اساسی رای به تغییر نام این کشور به «جمهوری مقدونیه شمالی» داد تا در توافق با یونان، ۲۷ سال مناقشهٔ این دو کشور پایان یابد. پارلمان یونان نیز بر توافق به‌عمل آمده مهر تایید زد.
یونان که با جمهوری مقدونیه بر سر نام آن اختلاف سیاسی داشت، تنها مانع بزرگ در مسیر مراحل عضویت مقدونیه در ناتو به‌شمار می‌رفت که دولت اسکوپیه به دفعات برای رفع این مسئله مهم رایزنی می‌کرد. حل و فصل مسئله نام مقدونیه می‌تواند راه را برای عضویت این کشور بالکان غربی در ناتو هموار کند. در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۸ دولت‌های مقدونیه و یونان به توافق رسیدند تا نام مقدونیه به‌طور رسمی به جمهوری مقدونیه شمالی تغییر پیدا کند و به این ترتیب منازعات مابین این دو کشور به پایان برسد. در ادامه این تغییر و تحولات مقدونیه شمالی در ۲۷ مارس ۲۰۲۰ به عضویت پیمان آتلانتیک شمالی - ناتو درآمد.
در سده ششم و پنجم پیش از میلاد، مقدونیه پادشاهی مستقل خود را داشت که بر خلاف آتن و اسپارت در یونان، همپیمان هخامنشیان بود. این اتحاد به اندازه‌ای بود که اسکندر، پادشاه مقدونیه در آنزمان، نقش سفیر ایران را در یونان ایفا می‌کرد. در سده چهارم پیش از میلاد مسیح، فیلیپ مقدونی سرزمین مقدونیه در شمال یونان را به زیر سلطه گرفت و با تأسیس یک ارتش نیرومند با سپاهیان فالانژ و آوردن فیلسوفان بزرگی چون ارسطو به آنجا، برای کشور خود به پایتختی پلا آوازه‌ای فراهم کرد. با اینحال اقدامات به موقع پادشاه هخامنشی، اردشیر سوم، مانع از توسعه طلبی او شد. با مرگ پادشاه ایران، فیلیپ به شهرهای یونانی یورش برده و برخی از آنان را مجبور به اطاعت از خود کرد. او از ضعف سیاسی ایران پس از اردشیر سوم بهره‌برداری کرده و تلاش کرد با شعار آزادسازی شهرهای یونانی از یوغ ایرانیان، پشتیبانی یونانیان را بدست آورد؛ که در همین زمان در یک مراسم جشن در یونان (احتمالاً با توطئه همسرش المپیا و پسرش اسکندر) به طرز مرموزی کشته شد. پس از او پسرش اسکندر مقدونی، کارهای ناتمام پدر را تکمیل کرده و چیرگی مقدونیان بر همه یونان اروپایی را محقق کرد. برخی شهرهای یونانی از ترس به مقدونیان پیوستند و بسیاری جنگیده و شکست خوردند. مثلاً شهر تبس پس از شکست از اسکندر، به‌طور کامل به اسارت و بردگی گرفته شد؛ و آنگاه اسکندر در ۳۳۶ پیش از میلاد به داریوش سوم، واپسین پادشاه هخامنشیان، اعلام جنگ کرد. او پس از شش سال جنگ، موفق به فتح امپراتوری ایران شد. با درگذشت او در ۳۲۲ پ. م قلمرو جهانی اش میان سه سردار او تقسیم شد. در این زمان مقدونیه به زیر کنترل آنتیگونس رفت. پس از چندی شهرهای یونانی بر مقدونیان شوریده و یک به یک مستقل شدند.
در میانه سده دوم پیش از میلاد، رمی‌ها با حمله به د درآوردند و بعد از تزار سیمون نیز این سرزمین با پادشاهی فرزند او (تزار ساموئل) به زیر کنترل بلغارها رفت. شکست ساموئل در برابر بیزانسی‌ها در سال ۱۰۱۴ میلادی باعث شد تا کشور مقدونیه برای مدت طولانی بین بیزانسی‌ها، بلغارها و صربها رد و بدل شود و هر کدام از این قدرت‌ها برای مدتی مقدونیه را در تصرف داشته باشند. در سال ۱۳۸۹ میلادی، زمانی که مقدونیه در تصرف صربها بود قوم ترک عثمانی نیز اقدام به تصرف مقدونیه کرد و موفق شد تا مقدونیه و صربستان را به‌طور کامل با رهبری اوتوم به تصرف درآورد. با شکست خوردن ترک‌های عثمانی در سال ۱۳۸۷ میلادی، توسط روسیه بار دیگر مقدونیه با عقد عهدنامه سنت استفانو بین روسیه و بلغارستان به بلغارستان ملحق شد ولی دوباره ترک‌های عثمانی توانست با پشتیبانی غرب مقدونیه را از بالکان جدا کند. سرانجام در سال ۱۸۹۳ میهن‌پرستان مقدونی حزب انقلابیون مقدونیه را تشکیل دادند و به مبارزه برای بدست آوردن استقلال علیه دولت عثمانی پرداختند؛ ولی در ماه مه سال ۱۹۰۳ که انقلابیون به اوج قدرت خود رسیده بودند توسط دولت به طرز وحشیانه‌ای قتل‌عام شدند و رهبر آنها کووچه دلکی به سمبل میهن‌پرستی مقدونیه تبدیل شد. در جنگ اول بالکان در سال ۱۹۱۲ کشورهای بلغارستان، یونان و صربستان باهم علیه ترک‌ها متحد شدند ولی بازهم نتوانستند مقدونیه را باز پس بگیرند. در جنگ دوم بالکان (۱۹۱۳) این سه کشور موفق به پس گرفتن مقدونیه از ترک‌ها شدند ولی صربستان و یونان با کنار گذاشتن بلغارستان، مقدونیه را بین خود تقسیم کردند. انقلابیون مقدونیه که خواستار استقلال بودند علیه حکومت پادشاهی صربستان دست به تظاهرات و اعتراض زدند ولی پادشاه زبان مقدونیه‌ای و حتی نام مقدونیه را در سراسر کشور ممنوع اعلام کرد. با این حال انقلابیون مقدونیه در طول جنگ جهانی دوم برای صربستان جنگیدند و به همین دلیل بعد از جنگ جهانی دولت مقدونیه در درون یوگسلاوی به صورت یک استان خود مختار درآمد. همچنین اولین قوانین زبان مقدونیه‌ای و اولین کلیسای مستقل ارتدوکس مردم مقدونیه در سال ۱۹۵۲ برپا شد. در ۸ سپتامبر سال ۱۹۹۱ مردم مقدونیه با انجام یک همه‌پرسی و با ۷۴٪ رأی موافق مقدونیه را به‌عنوان یک کشور مستقل از یوگسلاوی جدا کردند. اولین رئیس‌جمهور جمهوری مقدونیه که کمی پیش از همه‌پرسی به سمت خود انتخاب شده بود، کیرو گلیگروف نام داشت. دولت یوگسلاوی نیز با این موضوع موافقت کرد و مقدونیه را از افراد ارتش خود به‌طور کامل تخلیه کرد و بخاطر صلح‌آمیز بودن این جدایی راه‌های ارتباطی (راه‌آهن و راه‌های زمینی) بین دو کشور قطع نشد و بعد از مدتی دولت یوگسلاوی تعدادی از نیروهای خود را برای مشخص کردن مرز دو کشور به مقدونیه فرستاد. بر اساس توافق مرز دوکشور از استان کوزوو در یوگسلاوی تعیین شد.
یونان بخاطر اینکه مقدونیه قدیم بخش بسیار بزرگی از یونان را نیز شامل می‌شد و از اینکه دولت مقدونیه ادعایی نسبت به این بخش پیدا کند درخواست تغییر نام مقدونیه را داد و به صورت توافقی نام مقدونیه به جمهوری یوگسلاویایی مقدونیه تغییر داده شد ولی ۱۹۹۵ که مقدونیه پرچم کشور خود را تغییر داد خواستار مذاکره با یونان برای حل مسئله نام مقدونیه شد. با کشته شدن رئیس‌جمهور مقدونیه در بمب‌گذاری این مذاکرات به جایی نرسید.
مناقشه میان اسکوپیه و آتن به دوران استقلال ۱۹۹۱ مقدونیه از یوگسلاوی بازمی‌گردد و همین امر موجب تنش‌آلود شدن و مسموم شدن روابط دوستانه شده‌است. از همان ابتدا یونان با استفاده همسایه‌اش از نام «مقدونیه» برای خود که همچنین نام یکی از مناطق شمال یونان است، مخالف بود. یونانی‌ها از بابت «مصادره تاریخی» نگران هستند، به عنوان مثال دو طرف مدعی هستند که «اسکندر مقدونی» متعلق به آنهاست و همچنین نام «مقدونیه» به منطقه گسترده‌تری اشاره دارد. آتن و اتحادیه اروپا این کشور کوچک محاط در خشکی را به نام موقت آنکه «جمهوری مقدونیه یوگسلاوی سابق» (FYROM) است، می‌شناسند و این کشور با همین نام در سازمان ملل متحد عضو شده‌است. اسکوپیه مدت‌ها اصرار داشت که تعیین این نام موقت است اما زوران زائف، نخست‌وزیر جدید از حزب سوسیال دموکراتیک موضع خود را نرم‌تر کرد و از سلف‌های ناسیونالیست خود فاصله گرفت. زائف در سفری به مقر ناتو در بروکسل گفت: ما با FYROM می‌توانیم عضوی از ناتو شویم. آتن به عنوان عضو ناتو و اتحادیه اروپا تلاش‌های مقدونیه برای عضویت در این نهادها را وتو میکند اما جدول زمانی برای دیدارهای دوجانبه برای حل این مناقشه اکنون تنظیم شده‌است. یونانی‌ها در هرگونه اظهار نظری به کشور همسایه خود با نام «اسکوپیه» اشاره می‌کنند که نام پایتخت مقدونیه است.
روز جمعه ۱۱ ژانویه ۲۰۱۹ پارلمان مقدونیه با اصلاح قانون اساسی رأی به تغییر نام این کشور به «جمهوری مقدونیه شمالی» داد تا در توافق با یونان، ۲۷ سال مناقشهٔ این دو کشور پایان یابد. البته زمانی نام جمهوری مقدونیه شمالی رسماً به کار گرفته و استفاده خواهد شد که پارلمان یونان نیز بر توافق به‌عمل آمده مهر تأیید بزند. زیرا بسیاری از شهروندان و سیاستمداران یونان کشور مقدونیه را بخشی از تمدن، فرهنگ و قلمروی سرزمین تاریخی خود می‌دانند. علی‌رغم مخالفت حزب مخالف دولت VMRO-DPNE در نشست پارلمان ۱۲۰ نفری مقدونیه، ۸۱ نماینده با تغییر نام کشورشان موافقت کردند.
بیشتر کشور مقدونیه را فلاتی با ارتفاع ۶۰۰ تا ۹۰۰ متر تشکیل می‌دهد. رودخانه واردار این کشور را به دو قسمت تقسیم میکند و در راه خود از وسط پایتخت (اسکوپیه) عبور میکند و در انتها به دریای آگن در نزدیکی شهر دسالونیکی یونان سرازیر میشود. دریاچه‌های مهم این کشور آورید و پرسپا هستند که در جنوب شرقی مقدونیه قرار دارند. دریاچه آورید عمیقترین و پرسپا بزرگترین دریاچه منطقه بالکان هستند. در قسمت شمال غربی هم کوه‌های سار پلانینا مرز مقدونیه و کوزوو را مشخص می‌کنند که بلندترین قله آن با ارتفاع ۲۷۵۰ متر بلندترین نقطه مقدونیه نیز هست. پارک‌های ملی مقدونیه عبارت‌اند از پلیستر (غرب بیتولا)، گالیسیکا (بین دریاچه‌های آورید و پرسپا) و ماوروو (بین شهرهای آورید و تتوو).
برخی شناسه‌های جغرافیایی مقدونیه:
مساحت کل: ۲۵٬۷۱۳ کیلومتر مربع
مساحت خشکی: ۲۴٬۸۵۶ کیلومتر مربع
مساحت آبی: ۴۷۷ کیلومتر مربع
کشورهای همسایه: آلبانی – بلغارستان – یونان – صربستان
میزان راه مرزی کل: ۷۴۸ کیلومتر
میزان مرز با کشورهای مرزی: آلبانی ۱۵۱ کیلومتر – بلغارستان ۱۴۸ کیلومتر– یونان ۲۲۸ کیلومتر – صربستان ۲۲۱ کیلومتر
آب و هوا: گرم – تابستان‌ها و پاییزهای گرم و خشک و زمستان‌های سرد با بارش سنگین برف
وضعیت زمینها: زمین‌های کوهستانی با رودخانه‌ها و دره‌های عمیق – سه دریاچه بزرگ – با رودخانه واردار به دو بخش تقسیم شده‌است.
انواع زمینها: زمین‌های کشاورزی ۲۵٪ - چراگاه ۲۵٪ - جنگل ۴۰٪ -زمین‌های دیگر ۱۰٪
پست‌ترین نقطه: رودخانه واردار (۵۰ متر بلندتر از سطح دریا)
بلندترین نقطه: کوه گولم کوراب (۲۷۵۳ متر بلندتر از سطح دریا)
معادن طبیعی: کروم – سرب – روی – منگنز – تنگستن – نیکل – سنگ آهن – گوگرد
مشکلات محیطی: آلودگی هوا توسط کارخانه‌های ریخته‌گری
اختلاف میان حزب سوسیالیست و سایر احزاب آلبانیایی‌تبار و به ویژه ناسیونالیست‌ها پس از سال ۲۰۱۵ و پس از ادعای جنجال‌برانگیز احزاب اپوزیسیون که دولت را متهم به شنود غیرقانونی مکالمات حدود ۲۰ هزار شهروند از جمله پلیس، قضات، روزنامه‌نگاران و دیپلمات‌های خارجی کردند، وارد مرحله پیچیده‌ای شده‌است. اگرچه در سال ۲۰۱۵ با وساطت آمریکا و اتحادیه اروپا توافقی بین احزاب سیاسی برای برگزاری انتخابات پارلمانی حاصل شد و به عنوان تنها راه‌حل سیاسی برای ثبات و صلح در این کشور، انتظار می‌رفت انتخابات پارلمانی بتواند آشتی سیاسی را میان بین احزاب این برقرار کند. اما برگزاری انتخابات زودرس در ۲۲ آذرماه ۱۳۹۵ و تنها دو و نیم سال پس از انتخابات پیشین پارلمانی، پیروزی ضعیف سوسیالیست‌ها و رقابت میان سوسیالیست‌ها و ملی‌گرایان برای تشکیل دولت جدید نتوانست شکاف داخلی را کاهش دهد. در انتخابات زودهنگام پارلمانی ائتلاف احزاب «ومرو» و «دپمنه» به رهبری «گرویفسکی» نخست‌وزیر سابق با کسب بیش از ۴۴۴ هزار رأی مردم، پیروز این انتخابات بود. حزب سوسیال‌دموکرات از اپوزیسیون تنها ۱۵ هزار رأی از رقیب خود در نهمین انتخابات پارلمانی کمتر داشت. انتخاب «طلعت جعفری» به عنوان رئیس جدید پارلمان مقدونیه از سوی نمایندگان سوسیالیست‌ها و احزاب آلبانیایی‌تبار آغاز تنش جدید میان نمایندگان احزاب پارلمانی بود. گروهی از مخالفین دولت، انتخاب رئیس جدید پارلمان را غیرقانونی و نقض قانون اساسی و غیردموکراتیک می‌دانند. در جریان ورود طرفداران مخالفان به صحن پارلمان و درگیری‌های فیزیکی صد تن مجروح شدند که بیشتر آنان از مخالفان بودند. به زعم مخالفین، بهترین راه برای خروج از بحران سیاسی، انتخابات زودرس پارلمانی همراه با انتخابات محلی است. دولت جدید امیدوار است تا مقدونیه را از وخیم‌ترین بحران سیاسی که از سال ۲۰۰۱ به بعد گریبانگیر این کشور میشود، خارج کند. مقدونیه از سال ۲۰۱۵ به بعد، دولت کارآمد نداشته‌است. در این سال، رسوایی اطلاعاتی دولت باعث برکناری آن شد.
اطلاعات کلی:
نام قراردادی کشور: جمهوری یوگوسلاو مقدونیه
نام محلی کشور: جمهوری مقدونیه
نام خلاصه شده: F.Y.R.O.M
نوع دولت: مردم سالاری
تقسیمات کشوری: ۳۴ شهرستان
تاریخ استقلال: ۱۷ سپتامبر ۱۹۹۱ (از یوگسلاوی)
تعطیلی ملی: ۸ سپتامبر (روز استقلال ملی)
قانون اساسی:
در تاریخ ۱۷ نوامبر ۱۹۹۱ تنظیم شد و از ۲۰ نوامبر ۱۹۹۱ به اجرا درآمد. حزب دموکرات آلبانیایی‌های مقدونیه که یکی از احزاب رسمی دولت مقدونیه است درخواست تغییر قانون اساسی را به‌صورتی که آنها را به صورت یک حزب خودمختار بشناسد کرده‌است.
سن رای دادن: ۱۸ سال به بالا
رئیس‌جمهور کنونی: بوریس ترایکووسکی (از ۱۵ دسامبر ۱۹۹۹)
نخست‌وزیر کنونی: لیوبکو گئورگیوسکی (از نوامبر ۱۹۹۸)
انتخاب هیئت دولت: با رأی اعضای مجلس نمایندگان انتخاب می‌شوند.
انتخاب رئیس‌جمهور: با رأی تمام مردم به مدت ۵ سال انتخاب میشود.
انتخاب نخست‌وزیر: توسط رئیس‌جمهور انتخاب میشود.
نتایج انتخابات پیشین: بوریس ترایکووسکی ۵۲٫۴٪ - پیتو پتکووسکی ۴۶٫۲٪
انتخابات مجلس نمایندگان: این مجلس دارای ۱۲۰ کرسی است که ۸۵ کرسی توسط کاندیداهایی که از طرف مردم انتخاب می‌شوند پر شده و ۳۵ کرسی نیز مختص نمایندگان احزاب مختلف است. انتخابات مجلس هر ۴ سال یکبار انجام میشود.
پرچم: خورشید زردرنگ با پرتوهای درخشان در حال طلوع بر روی زمینه قرمز
مقدونیه به عنوان سرزمین اساطیر، افسانه‌ها، دریاچه‌ها، دره‌ها، کوه‌ها، رودخانه‌ها و تاکستان‌ها شهرت دارد که در بخش مرکزی شبه جزیره بالکان واقع شده است. مقدونیه یک کشور محصور در خشکی است که از شمال با صربستان و کوزوو، از شرق با بلغارستان، از جنوب با یونان و از غرب با آلبانی مرز مشترک دارد. رودخانه "واردار" که از کوه‌های شمال غرب سرچشمه میگیرد بزرگترین رود مقدونیه است و در جنوب در کشور یونان به دریای اژه می ریزد. مقدونیه از نظر استراتژیکی سرزمین کلیدی است که بر سر راه اروپا به خاورمیانه و آسیا واقع شده است.
وسعت این کشور ۲۵۷۱۳ کیلومتر مربع می‌باشد که عمدتا از کوه‌ها و تپه‌های مرتفع و دره‌های عمیق تشکیل شده است. آب و هوای مقدونیه چیزی است مابین آب و هوای مدیترانه ای و آب و هوای قاره ای. در امتداد دره‌های رود واردار و رودخانه "استرومیتسا" هوای مدیترانه ای احساس میشود و در مابقی نواحی هوای قاره ای با تابستان‌های گرم و زمستان‌های سرد و مرطوب جریان دارد.
براساس آخرین آمار بدست آمده در سال ۲۰۱۰ جمعیت مقدونیه نزدیک به دو میلیون و پنجاه هزار نفر می‌باشد. شهر اسکوپیه پایتخت که بزرگترین شهر کشور است ۶۰۰ هزار نفر جمعیت را در خود جای داده است. مقدون تبارها ۶۶ درصد، آلبان تبار ها ۲۵ درصد، ترک تبار ها ۴ درصد، صرب ها ۲ درصد، روماها ۲ درصد و سایر اقوام ۱ درصد جمعیت را تشکیل می دهند. نزدیک به ۶۶ درصد از مردم این کشور از پیروان کلیسا ارتدوکس می‌باشند، ۳۳ درصد مسلمان و ۱ درصد پیروان مابقی ادیان و مذاهب محسوب می‌شوند. زبان رسمی، مقدونیه ای و زبان دوم آلبانیایی است، اما زبان انگلیسی در وسعتی زیاد به خصوص در بخش اقتصادی و کسب و کار رواج دارد.
جمهوری مقدونیه شمالی از نظر جغرافیایی در موقعیتی قرار گرفته که می‌توان آن را گره مواصلاتی و هاب حمل و نقل منطقه نامید. بسیاری از جاده‌ها و بخصوص جاده‌های ترانزیتی و بزرگراه‌های منطقه از مقدونیه عبور می‌کنند. مهمترین خط جاده ای موجود بزرگراه ۵- E است که از صربستان شروع شده، در خاک مقدونیه امتداد می یابد و نهایتا به بندر تسالونیکی و شهر آتن یونان می رسد. در امتداد همین آزاد راه خط راه آهن نیز ایجاد گردیده و برای حمل و نقل بار و مسافر قابل استفاده است. شبکه جاده ای مقدونیه براساس نیاز های موجود در حال نوسازی است و عملیات مربوطه در بسیاری از بخش ها خاتمه یافته و در معرض بهره برداری قرار گرفته است. احداث جاده بسیار مهم شرق به غرب که از استانبول در ترکیه شروع میشود و سپس به بلغارستان، مقدونیه و آلبانی(بندر "دورس" ساحل دریای آدریاتیک) میرسد، در جریان است. این جاده همراه با خط راه آهن موازی به آن تردد گردشگران اروپا و آسیای صغیر به منطقه را تسهیل و تسریع میکند. دولت مقدونیه اعلام کرده که پروژه‌های دیگر را برای ساختن جاده‌های جدید به موازات کریدور های اروپایی ۸ و ۱۰ (به شرح فوق) در دست اجرا دارد.
جمهوری مقدونیه شمالی دارای دو فرودگاه بین المللی در اسکوپیه و "اوهرید" می‌باشد که توانایی خدمت رسانی به کلیه هواپیماهای مدرن را دارا هستند. فرودگاه مدرن اسکوپیه توسط شرکت "تاو" ترکیه ساخته شده و مدیریت آن نیز به مدت ۲۰ سال به آن شرکت واگذار گردیده است. هواپیماهای تمامی شرکت های هوایی معتبر بین المللی مانند هواپیمای اتریش، ترکیش ایرلاین، آدریا ایرویز، شرکت هوانوردی یات، ویز ایر، هواپیمایی کرواسی، فلای دبی، پگاسوس و غیره به صورت مستقیم و غیر مستقیم از فرودگاه اسکوپیه به کلیه شهرهای مهم اروپا درحال تردد می‌باشد. مطابق برخی آمارها، فرودگاه اسکوپیه سالانه نزدیک به ۲ میلیون مسافر را جابجا میکند. فرودگاه "سنت پل" اوهرید کوچکتر است و ظرفیت خدمت رسانی به یک هزار هواپیما و ۶۰ هزار مسافر در سال را دارد. هدف اصلی از تاسیس این فرودگاه توسعه صنعت گردشگری در اوهرید بوده است.
سیستم تلفن مقدونیه دیجیتالی و مدرن است. مهمترین شرکت خدمات تلفن "ماکدونسکی تله کوم" مرتبط با تله کوم آلمان می‌باشد. خدمات تلفن همراه هم توسط شرکت های "ویپ" (بخشی از تله کوم اتریش) و "تی موبایل" ( بخشی از تله کوم آلمان) ارائه می‌گردد. تاکنون نزدیک به ۱.۵ میلیون خط موبایل در اختیار مردم قرار گرفته است. خدمات اینترنت هم توسط ماکدونسکی تله کوم عرضه می‌گردد. حدود ۷۵ درصد خانوار ها و ۹۴ درصد از شرکت ها به اینترنت دسترسی دارند و استفاده از اینترنت با پهنای باند بالا ۹۷ درصد و اینترنت موبایلی ۶۰ درصد می‌باشد. در مقدونیه استفاده از کارت های بانکی رواج فراوان دارد و اکثر قریب به اتفاق واحد های خرده فروشی این امکان را در اختیار مشتریان قرار می دهند. بانک ها نیز ضمن پشتیبانی کامل از این سرویس، امکان انجام عملیات بانکی بصورت آنلاین را هم فراهم ساخته اند.
واحد رسمی‌پول "دنار" مقدونیه است که در سکه‌های ۱، ۲، ۵، ۱۰ و ۵۰ دناری و اسکناس های ۱۰، ۵۰ ، ۱۰۰ ،۵۰۰ ، ۱۰۰۰، ۲۰۰۰ و ۵۰۰۰ دناری مورد استفاده قرار میگیرد. نرخ برابری دنار با یورو ۶۱.۵ و با دلار ۵۵.۳ می‌باشد.
براساس آمار مرکز آمار مقدونیه در سال ۲۰۱۵، تعداد ۹۵۴۹۲۳ نفر نیروی کار در این کشور وجود داشته است. این رقم برای سال ۲۰۱۷، ۹۵۵۶۹۹ نفر ثبت شده است. در حال حاضر نرخ بیکاری ۱۸ درصد می‌باشد. عزیمت نیروهای کار و بخصوص جوانان مقدونیه به کشور های غرب اروپا با هدف کسب درآمد بیشتر یکی از معضلات حال حاضر مقدونیه می‌باشد. در عین حال، نیروهای کار موجود عمدتا ماهر و دارای تحصیلات هستند. متوسط دستمزد در مقدونیه بطور چشمگیر پایین تر از متوسط دستمزد در غرب اروپا می‌باشد. این نرخ به موجب آمار های دولتی در ابتدای سال ۲۰۱۷ به میزان ۲۲۴۴۵ دنار یا ۳۶۶ یورو بوده است.
جمهوری مقدونیه شمالی تاکنون اقدام به انعقاد موافقتنامه‌های تجارت آزاد با "اتحادیه اروپا" و تجارت ترجیحی، با "مجمع تجارت آزاد اروپا"(افتا)، "منطقه اروپای مرکزی" (سفتا) و کشورهای اوکراین و ترکیه نموده و به این ترتیب امکان دسترسی به یک بازار 635 میلیون نفری را برای خود فراهم ساخته است. مقدونیه از سال ۲۰۰۳ به عضویت سازمان جهانی تجارت درآمده است. این کشور در سال ۲۰۰۱ "موافقتنامه ثبات و اتصال" و "موافقتنامه تجارت" را با اتحادیه اروپا امضاء و تعرفه تجاری کالاهای صنعتی و کشاورزی با آنها را حذف کرده است. براساس توافقنامه سال ۲۰۰۰ با "افتا"، مقدونیه از تعرفه‌های ترجیحی کشور های سوئیس، نروژ، ایسلند و لیختن اشتاین بهره مند شده است. موافقتنامه سال ۲۰۰۷ با "سفتا" نیز در کنار اسناد منعقده با اوکراین و ترکیه، علاوه بر این دو کشور امکان تجارت آزاد با آلبانی، بوسنی و هرزگوین، کرواسی، مولداوی، مونته نگرو، کوزوو و صربستان را به آنها داده است.
طبق نظر تاریخ نویسان تاریخ مقدونیه و باستان شناسان، آثاری از وجود انسان در دوران پارینه سنگی در این سرزمین شناخته شده و تاریخ نگاران قدمت آن را تا ۹۰۰۰ سال می دانند. همچنین از میانه دوره نوسنگی هم آثاری از سفالینه های سرخ و سفال‌گری در بخش غربی مقدونیه کشف شده است. از این هزاره ها و دوره های پارینه سنگی و نوسنگی که بگذریم به مقدونیه باستان می رسیم که پادشاهی مقدونیه گسترش یافت و تاریخ مقدونیه وارد مرحله دیگری شد. در دوره باستان سرزمین مقدونیه شامل بخش هایی مثل ایلیریا و تراکیه بود و در آن دوران با این موقعیت جغرافیایی شناخته می شد. در همین دوره پادشاهی‌هایی مثل مقدونیه، پلاگونیا، پیئونیا، داردانیا و سایر مستعمره های جنوب ایالات متحده یونانی هم در این منطقه بودند. اما پیش از اینکه مقدونیه باستان به عنوان یک سرزمین شناخته شود بریگزها قسمت هایی از نواحی جنوب مقدونیه را تحت اشغال خود داشتند حال اینکه قسمت غرب این سرزمین در تصرف قبایل ایلیریان و ساکنان مقدونی بود.
طبیعتا تنش و جنگ و درگیری هم بین مقدونی‌ها و ایلیری ها بصورت پیوسته وجود داشت و تاریخ نگاران تاریخ مقدونیه بر این باورند که بریگزها مقدونی ها را در این جنگ ها یاری می کردند. در دوره یونان باستان مرزهای پایونیا شامل تمام دره رودخانه واردار و نواحی پیرامون آن در قسمت شمال یونان و قسمتی از جمهوری مقدونیه امروزی و همچنین ناحیه کوچکی از غرب بلغارستان بود. پادشاهی مقدونیه در دوران باستان در ۵۰۰ سال قبل از میلاد پایه گذاری شد و بستر جغرافیایی این پادشاهی در دامنه های جنوبی کوه المپ در مقدونیه بود که و به رودخانه هالیکمون نیز راه داشت. حتما چیزهایی درباره جنگ های ایران هخامنشی با پادشاهی مقدونی ها شنیده اید، و اینکه دولت مقتدر و جهانگشای هخامنشیان در طی جنگ های زیادی که با پادشاهی مقدونی داشت تلاش زیادی برای تصرف این سرزمین داشت ولی بعد از نبرد سرنوشت ساز پلاته در تاریخ مقدونیه، مقدونی‌ها به آزادی کامل دست یافتند. فیلیپ دوم و همچنین اسکندر مقدونی (همه ما ایرانیان ذهنیت ناخوشایندی از این شخصیت تاریخی داریم) با زور و اعمال قدرت قلمرو خود را توسعه دادند. این شخصیت – اسکندر – سلطه جو و جهانگشا که فرصت چندانی هم برای جهانداری نیافت در همان مدت کم عمرش با فتح خاورمیانه و نابودی امپراتوری با عظمت هخامنشی تلاش زیادی کرد تا در سرزمین های تحت تصرف و اشغال خود تاثیرات عمیقی در همه ابعاد بگذارد اما خوشبختانه این تلاش چندان به ثمر نرسید. بد نیست در اینجا به وضعیت روابط ایران و مقدنی اشاره ای داشته باشیم. پادشاهی مستقل مقدونیه در این دوران با امپراتوری هخامنشی همپیمان بود حال آنکه آتن و اسپارت در یونان شرایط دیگری داشتند. فیلیپ مقدونی در قرن ۴ پیش از میلاد با تصرف سرزمین های شمالی یونان به تاسیس ارتشی قدرتمند با سپاهیان فالانژ در تاریخ مقدونیه اقدام کرد.
او همچنین فیلسوفان نامدار و برجسته را به پایتخت کشورش دعوت کرد و درآنجا اسکان داد و با این کار برای پادشاهی خود و پایتختش شهرت و اعتباری در تاریخ مقدونیه کسب کرد. اما اردشیر سوم پادشاه هخامنشی با هوشمندی و اقدامات به موقع توسعه طلبی و زیاده خواهی فلیپ را متوقف کرد و مانع رشد و توسعه مقدونیه شد، ولی مرگ شاهنشاه به فیلیپ جرات و جسارت داده و او به شهرهای یونانی حمله کرده و این شهرها را به تسلیم و اطاعت خود واداشت. فلیپ همچنین با سوء استفاده از ضعف سیاسی امپراتوری که بعد از مرگ اردشیر سوم در دولت بوجود آمده بود، به تحریک یونانیان با شعار آزادسازی شهرهای آنان از سلطه ایرانیان پرداخته و با این ترفند مردم شهرهای یونان را پشتیبان و حامی خود کرد. او که مثل پسرش اسکندر مرگ مرموزی داشت در این سودا و خیالات جهان را ترک کرد و پسر اقدامات نصف و نیمه پدر را به پایان رساند و آرزوی پدر را برای چیرگی و سلطه بر سراسر یونان جامه عمل پوشاند. حملات اسکندرانه اسکندر و اسارت گرفتن و بردگی مردم شهرهای متصرفه و به آتش کشیدن شهرها، خود شرح مفصلی دارد که از آن می گذریم و خلاصه گونه می گوییم که این کشورگشای ناکام به آخرین شاهنشاه هخامنشی، داریوش سوم، اعلام جنگ کرد و بعد از شش سال جنگ امپراتوری ایران را مغلوب خود کرده و این سرزمین را فتح کرد. سقوط دودمان هخامنشی و فتح پایتخت این امپراتوری بزرگ به دست این اسکندر یکی از تلخ ترین رخدادهای تاریخ کشورمان است. پس از مرگ زود هنگام اسکندر، بین ژنرال‌ها و فرماندهان لشکریانش بر سر این قلمرو وسیع جنگ قدرت درگرفت و آنان میراث اسکندر را بین خود تقسیم کردند و در نتیجه حکومت هایی تازه بوجود آمد.
اما بعد از این رویدادها پادشاهی مقدونیه به کاساندر رسید و او تا زمان مرگش این سرزمین را تحت اختیار خود داشت. در این موقع که مقارن حدود سال ۲۹۷ قبل از میلاد بود مقدونی‌ها دچار مشکلاتی بودند با این وجود هنوز اقتدار خود را به عنوان یکه تاز و قدرت برتر بالکان حفظ کرد و کاساندر پیروزمندانه و با موفقیت همه یورش ها و حملات سلتیک‌ها به مقدونیه را دفع کرد. حالا در دو سده مانده به میلاد مسیح قدرت روم رو با افزایش بود و رفته رفته حاکمیت و اقتدار مقدونی تحلیل یافته و پایان یافت. فیلیپ پنجم، پادشاه مقدونی در این دوران دو بار با رومیان وارد جنگ شد. اگرچه جنگ اول برای مقدونی ها موفقیت های نسبی در بر داشت اما جنگ دوم جز شکست حاصلی نداشت و فیلیپ پنجم به سختی شکست خورده و مغلوب رومیان شد. در جنگ سوم اما جانشین فلیپ، پرسئوس مقدونی، همچنان ادامه دهنده راه بود و برای پیروزی در جنگ شرکت کرد ولی عاقبت سرزمینی که روزی پادشاهش باعث سقوط پایتخت با عظمت ایرانیان شد و بنای باشکوه تخت جمشیدش را به آتش کشید خود به یک استان از امپراتوری روم تبدیل شد.
فکت های مقدونیه
1- این کشور استقلال خود را در سال 1991 اعلام كرد. از سال 1918 ، مقدونیه بخشی از یوگسلاوی بود و استقلال خود را به طور مسالمت آمیز بدست آورد ، هیچ خونی ریخته نشد.
2- مادر ترزا در سال 1910 در اسکوپیه ، مقدونیه شمالی متولد شد. در سال 1979 ، او جایزه صلح نوبل را دریافت کرد. خانه یادبودی در اسکوپیه به مادر ترزا اختصاص یافته است. کل سال به جز تعطیلات عمومی برای بازدید کنندگان باز است.
3- بزرگترین صلیب اروپا در کوه ودنو ، در اسکوپیه واقع شده است. 66 متر طول دارد و برای بزرگداشت 2000 سال مسیحیت ساخته شده است.
4- یکی از معروف ترین جاده های روم باستان یعنی Via Egnatia با عبور از کشور مقدونیه قرن ها این کشور را به یک مرکز تجاری تبدیل کرده بود
5- مقدونیه دارای 15 دریاچه مصنوعی است. در سال 1953 ، بزرگترین دریاچه مصنوعی این کشور به نام ماوروو ساخته شد. امروزه ، این دریاچه در داخل پارک ملی Mavrovo قرار دارد.
6- در کوه پلیستر درختی یافت شده است که یکی از گونه های بومی باستانی به نام کاج مقدونی Pinus Peuce است.
7- الفبای کشور مقدونیه سیریلیک می باشد.
8- غار عمیق هلم در ارباب حلقه ها با غاری در کشور مقدونیه شباهت دارد. نیویورک تایمز شبیه همان غار را به نام Cave Peshna ، واقع در Makedonski Brod ، پیدا کرده و به تصویر کشیده است.
..........................................................
آشنایی با کشورها (86) : پاراگوئه
آشنایی با کشورها (85) : توگو
آرشیو مطالب
