هیپ هاپ به انگلیسی Hip Hop که در بعضی منابع اشتباها از آن بعنوان سبک رپ نام برده می شود یکی از سبک های نوین موسیقی می باشد که همچون بسیاری از سبک های اصلی موسیقی ریشه ی آمریکایی دارد. آمریکایی های آفریقایی تبار و لاتین تبار از محله ی برانکس نیویورک ، یکی از شمالی ترین محلات شهر نیویورک (در شمال منهتن) ، پدیدآورندگان اصلی این سبک در دهه ی 70 میلادی بودند. اجرای آواز بصورت صحبت ریتمیک و قافیه دار ، همراه با رپ خوانی از مشخصات اصلی این سبک می باشد.
سبک هیپ هاپ بصورت عمومی دارای چهار مشخصه ی اصلی زیر می باشد:
MCing/rapping – رپ خوانی و در بعضی موارد همراه با کل کل و در اصطلاح عامیانه رجز خوانی
DJing/scratching – دی جینگ ، به عمل میکس موسیقی یا آهنگ های از پیش ضبط شده ای گفته می شود که بوسیله ی پخش کننده ی دیسک شکل و برخی ادوات الکترونیکی همچون میکسر صدا توسط دی جی ، فردی که آنها را کنترل و مدیریت می کند ، ساخته می شود.
Break dancing – سبک مخصوصی از رقص می باشد که در ایران به تکنو نیز معروف می باشد. این نوع رقص خود شامل چهار تکنیک اصلی می باشد: تاپ‌راک Toprock، داون‌راک Downrock ، حرکات قدرتی Power Moves و فریز Freeze .
Graffiti writing – گرافیتی یا دیوارنگاری از هنرهای خیابانی است که یکی از عناصر اصلی فرهنگ هیپ هاپ به شمار می آید
از دیگر عناصر سبک هیپ هاپ می توان به Sampling یا نمونه برداری (یک نمونه ی صوتی یا بخشی از یک اثر پیش تر ضبط شده را در اثر دیگری به کارگیری مجدد می کنند.) بیت باکسینگ یا بی باکسینگ (تکنیک و هنر تولید ضرب درام ، بیت و موسیقی با استفاده دهان است) و بیس لاین یا باس لاین اشاره کرد.
تاریخچه هیپ هاپ:
هیپ هاپ چه بعنوان یک سبک موسیقی و چه به عنوان یک فرهنگ اجتماعی از دهه ی 70 میلادی شکل گرفت ، در این دوره بلاک پارتی یا پارتی خیابانی بصورت چشمگیری در محلات نیویورک پرطرفدار بود بخصوص در میان آمریکایی آفریقایی تبار و جوانانی از محله ی برانکس نیویورک. اما حداقل تا سال 1979 آثار هیپ هاپ بعنوان یک سبک موسیقی بصورت رسمی برای پخش در رادیو یا تلوزیون ضبط نشدند. این امر را می توان بخاطر فقر فرهنگی هیپ هاپ و قابل قبول نبودن آن برای سایر شهرها و محلات دانست.
از سال 1979 هیپ هاپ به یک ژانر پرطرفدار در موسیقی بخصوص در میان مخاطبین جوان تبدیل گشت. این محبوبیت همچنان ادامه یافت و تا سال 1990 در سراسر جهان گسترده شد. در دهه 80 هیپ هاپ دارای تنوع بیشتری شد و برخی تکنیک ها همچون اسکرچ و ضبط الکترونیکی به آن اضافه شد. در این دوره آهنگسازان هیپ هاپ با آهنگسازان سایر سبک ها همکاری کردند و منجر به تولید موسیقی در سبک های جدید و زیر مجموعه همچون جز رپ و رپ گنگستا شدند.
درواقع هنرمندان این سبک تلاش کردند تمام اجزای آن را برای اعتراض به وضع حاکم و شکستن هالۀ قدسی و سنگین پیرامون آن به کار گیرند و به‌جای آن، همه را به جدی‌گرفتن مشکلات واقعی مردم، فارغ از تبلیغات پوشالی رسانه‌ها و ژست‌های رسمی، دعوت کنند. ضرب‌آهنگ تند، نشان‌دهندۀ درددل‌های فراوان و عصبانیت از معضلات اجتماعی است. بی‌اعتنایی به ساختارهای آهنگسازی و قافیه‌پردازی نیز ناشی از نارضایتی فرد از وضعیت موجود و مخالفت با مشکلاتی است که ساختارهای رسمی مدرنیسم بر جامعه تحمیل کرده است. به بیان دیگر، خواننده با همۀ توان و به‌کارگیری همۀ ابزارهایی که در اختیار دارد، هواداران خود را به شکستن تصورات نادرست از پیشرفت جامعه و توجه به واقعیت‌‌های تلخ و ناشنیده از زندگی محرومان مجبور میکند.
جمعیت هدف موسیقی «رپ»، عمدتاً نسل جوان و نوجوان است. جدای از مؤلفه‌ها و ویژگی‌های جذاب این نوع موسیقی، آنچه باعث استقبال از «رپ» می‌شود، تنها تنوع‌طلبی، استقلال طلبی، حق طلبی و مجالی برای تخلیۀ انرژی نیست، بلکه جوان امروزی حرف‌هایی برای گفتن دارد که غالباً از جنس گلایه و درددل است و لاجرم به‌دنبال شیوه‌ای برای بیان آن‌هاست.
دهه ی 90 شاهد جدال بین گروه های رپ وست کوست و ایست کوست رپ و گنگستا رپ بودیم ، آنچنان که در این درگیری ها شاهد قتل برخی از ستاره های تاریخ رپ بودیم افرادی همچون توپاک شکور که از تاثیرگذارترین خوانندگان موسیقی رپ بود و آلبوم هایش تا به امروز بیش از 80 میلیون بار بفروش رفته است. وی در تاریخ هفتم سپتامبر 1996 از طرف گروه های رقیب و باندهای گانگستری مورد سوء قصد قرار گرفت و با اصابت 5 گلوله به بدنش پس از 6 روز در 13 سپتامبر در بیمارستان دانشگاه نوادا درحالیکه تنها 25 سال داشت درگذشت.
این تنها مورد قتل یک خواننده هیپ هاپ نبود و 6 ماه پس از این حادثه ، کریستوفر جورج لیتور ملقب به بیگی یا نوتوریوس بی.آی.جی یکی از خوانندگان مطرح ایست کوست هیپ هاپ و از رقبای هیپ هاپ غربی هیپ هاپ آمریکا ، در سال 1996 در لوس آنجلس به ضرب گلوله ی فرد ناشناسی به قتل رسید.
بعد از این رپر ها رپ در سایر نقاط جهان از جمله ایران گسترش یافت و توانست هواداران زیادی را به خود جذب کند.
تاریخچه رپ فارس وهیپ هاپ در ایران:
هیپهاپ در ایران در دههٔ ۹۰ میلادی متولد شد؛ به‌طوری‌که جوانان ایرانی ابتدا تنها با رقص هیپ هاپ آشنا شدند و سپس با موسیقی و رشته‌های ورزشی دیگر مانند اسکیت‌بورد و همچنین کم‌کم نقاشی گرافیتی نیز در ایران ظهور کرد، اما پر رونق‌ترین بخش از این خرده‌فرهنگ در ایران شامل موسیقی هیپهاپ می‌باشد. این سبک موسیقی پس از از ترور توپاک شکور (۱۹۹۶) و رسانه‌ای شدن نکات مثبت و معضلات این فرهنگ به صورت گسترده‌تری به نسل جدید جوانان ایران معرفی شد.
رپ فارسی در اوخر دهه ۱۳۷۰ در ایران شکل گرفته و خواننده‌های زیادی به طور رسمی و غیر رسمی (اصطلاحاً زیر زمینی) در این سبک فعال هستند.
اولین آهنگ رپ فارسی در سبک پاپ، توسط حسن شماعی زاده در اوایل دهه ۶۰ همراه فرزندش با مطلع شعر می‌دونم که دروغ میگی وقتی میگی که دوسم می‌داری سپس در اوایل دهه ۷۰ توسط گروه سندی با آهنگ مشهور پری و سپس در اواخر دهه ۱۳۷۰ خورشیدی در یک برنامه تلویزیونی به نام «اکسیژن» در ایران پخش شد. این قطعه توسط شهاب حسینی مجری برنامه خوانده شد و تاحدودی مورد توجه قرار گرفت. تقریباً دو سال بعد از این رخداد، اولین آلبوم رپ فارسی در ایران توسط شاهکار بینش‌پژوه با نام اسکناس منتشر شد. این آلبوم که در سبک رپ طنز بود و اولین آلبوم رپ فارسی بود که در ایران با مجوز رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شد، چندان مورد استقبال واقع نشد.
در اواخر دههٔ هفتاد خورشیدی رپ فارسی شکل جدی تری به خود گرفت، سروش لشکری با نام مستعار هیچکس در داخل ایران (که بیشترین تاثیر را بر این سبک موسیقی داشته است و باعث ماندگاری و تداوم این سبک تا به امروز شده است چرا که تا قبل از آن کسی بصورت رسمی به عنوان خوانندهٔ رپ فارسی مطرح نبود به همین دلیل هیچکس را پدر رپ فارس نیز می‌نامند)، بهمن مهرخوان با نام مستعار دیو سپید در آمریکا اولین خوانندگان و گروه زد بازی از اولین گروه‌های از این دست باشند که به رپ فارسی پرداختند.البته رپ کن های دیگری مثل رضا ناصری(پیشرو)-حسین رحمتی(ابلیس)-امیرمقصودلو(تتلو)- یاس و ... جزو اولین رپ کن های ایران هستند.
در ابتدا موضوعات رپ فارس بیشتر کلکل و پارتی و مهمانی یا موضوعاتی مانند این ها بودند.رفته رفته اکثر رپر ها تغییر ماهیت دادند و رپ را از موضوعات کلیشه ای نجات دادند.برای مثال سروش لشکری(هیچکس)با ترانه وطن پرست از آلبوم جنگل اسفالت از برنامه های هسته ای ایران دفاع کرد یا در همان آلبوم با دادن ترک اختلاف(اینجا تهرانه) که شروعی جدید بر رپ اعتراضی موجبات متنوع تر شدن موضوعات رپ فارس را به وجود آورد.یاس هم هم کم کم با خواندن ترانه هایی مثل بم(در حمایت از زلزله زده های بم) یا سی دی رو بشکن(در حمایت از زهرا امیر ابراهیمی) تغییر ماهیت خود را اعلام کرد.به این صورت رپ فارسی وارد دوره ای جدید شد.
رپ فارسی در ایران به‌طور زیرزمینی و غیرقانونی و از طریق اینترنت و چند سایت منتشرکنندۀ آثار رپ‌کن‌ها شروع به رویش و گسترش کرده بود. آن زمان دانشجویان و دانش‌آموزان در مدارس و دانشگاه‌ها به‌وسیلۀ اینفرارد و بلوتوث تلفن‌های همراهشان و نیز سی‌دی‌ها، موسیقی‌های رپ را یواشکی با همدیگر به اشتراک می‌گذاشتند. قسمت عمده‌ای از آثار زیرزمینی سرشار از فحش و ناسزا بود. همین موضوع سبب شد دفتر موسیقی وزارت ارشاد دربارۀ اعطای مجوز به آثار این سبک سخت‌گیرانه عمل کند. درنتیجه خیلی از رپ‌کن‌ها را همان زمان بازداشت یا سایتهای منتشرکنندۀ آثار آنها را فیلتر کرده و ادمین‌های سایت را بازداشت کرد.
رابطه حکومت با رپ:
اوایل زمزمه هایی مبنی بر مجاز اعلام شدن رپ فارس توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به گوش می رسید.ولی این وزارتخانه با دادن بیانه ای رپ را به دلیل آنچه تقلید از فرهنگ غربی و ترویج کارهای مغایر با قوانین ایرانی اسلامی دانست غیر مجاز اعلام کرد.موسیقی رپ ایران در اواسط دههٔ ۸۰ خورشیدی دچار نوعی بحران شد از یک طرف آهنگهای با مضامین غیر اخلاقی و ترویج استفاده از مواد مخدر توسط عدهٔ محدودی از خوانندگان رپ و از سوی دیگر آهنگهای سیاسی-اجتماعی که از سوی خوانندگانی مانند بهرام و هیچکس و ... خوانده می‌شد، موسیقی رپ ابعاد تازه‌ای به خود گرفت و باعث شد تا بحث مبارزه با موسیقی رپ شکلی جدی بگیرد و سریال فیلتر شدن سایت مربوط به این سبک موسیقی آغاز شد، تعداد زیادی از رپ کن های این سبک بازداشت شدند از جمله بهرام و هیچکس و پیشرو و قاف، استودیوهایی که در آن آهنگهای خود را ضبط می‌کردند توسط نیروی انتظامی پلمپ شد. اما هرچه گذشت تب رپ داغ تر شد آهنگهای با مضامین غیر اخلاقی کم رنگ تر شد و جایش را آهنگهای اجتماعی-اعتراضی و سیاسی گرفت مثلاً افرادی مانند بی باک، ، عرفان (خواننده)، رضا پیشرو، بهرام، یاس، هیچکس و علی قاف از جمله کسانی بودند که بیشتر آهنگهای آنها مضمونی اجتماعی داشت .اکثر رپر های ایرانی که جزو این دو دسته بودند یا به زندان رفتند یا از ترس دستگیر شدن به خارج از کشور گریختند.
رابطه برخی رپر ها با هم:
رپ فارس همانند رپ آمریکا خالی از حاشیه ها نبود.در اوایل گروه 021 به سرپرستی سروش هیچکس در تهران به وجود آمد و انها خود را اولین رپر های ایران خواندند.از اعضای این گروه می توان به هیچکس-قاف-پیشرو و ... اشاره کرد. در مشهد نیز حصین(ابلیس) با تشکیل گروه 051 مخالفت خود را درباره گروه 021 اعلام کردند و این دو گروه سال های طولانی با هم دچار درگیری شدند. این درگیری یکی از مهم ترین درگیری های رپ فارسی بود که حاشیه های زیادی را به همراه داشت.
این تنها دشمنی رپ فارس نبود.گروه زدبازی(سهرابmj-مهراد هیدن-سامان ویلسون) خیلی زود با رضا پیشرو دچار درگیری شد و انها طولانی ترین و پر حاشیه ترین بیف رپ فارس را با هم داشتند.
معروف ترین تشکل های رپ فارسی:
تشکل به مجموعه چند رپر و آهنگساز در کنار هم است که محوریت کارهایشان هماندد هم است و قصد دارند تا یک فرهنگ را در جامعه جا بیاندازند.
1- ملتفت
اعضای اصلی:هیچکس-قاف-فدایی به عنوان خواننده-------مهدیار -حسن -حکمت به عنوان آهنگساز
شیوه کاری :کم کار هستند---کارهایشان بیشتر جنبه اعتراضی دارد.---آهنگساز فوق العاده آثارشان قابل توجه است.
این گروه یکی از مهم ترین و بهترین گروه های رپ فارسی به شمار می روند.این گروه بیشتر با تشکل کاغذ(جوهر فعلی)مشکل دارند.
___آلبوم های منتشر شده از این گروه:
***جنگل آسفالت از هیچکس***
دانلود یکجای آلبوم
***انجام وظیفه***
دانلود یکجای آلبوم
***زیر و بم زیرزمین از قاف***
دانلود یکجای آلبوم
***عدل از فدایی***
دانلود یکجای آلبوم
***مجاز از هیچکس***
دانلود یکجای آلبوم
2-زدبازی
اعضای اصلی:هیدن-ام جی-ویلسون-جی جی-سیجل ب عنوان خواننده---جی جی و هیدن به عنوان اهنگساز
شیوه کاری:بیشتر درگیر عشق و تفریح---پر کار هستند----درگیری زیاد با بقیه رپر ها
مشهور ترین گروه رپ فارسی هستند و محبوب ترین اهنگ های رپ را عرضه کردند.با پیشرو دشمنی سختی داشتند.
___آلبوم های منتشر شده از این گروه:
***زاخار نامه***
دانلود یکجای آلبوم
***تونل از هیدن***
دانلود یکجای آلبوم
***بزرگ 2 از هیدن***
دانلود یکجای آلبوم
3-دیوار رکوردز
اعضای اصلی:رض-نوید به عنوان خواننده---آتور و مضراب و فارسی به عنوان آهنگساز
شیوه کاری:زیرزمینی ترین گروه---محتوای آهنگ ها بیشتر اعتراض و اجتماعی---دارای ادبیات قوی
این گروه از پابرجا ترین و قوی ترین گروه های رپ فارسی است.بهرام نیز عضو این گروه بوده ولی دیگه نیست.انعطاف پذیر ترین گروه رپ فارسی هستند و با همه همکاریهایی داشتند.
___آلبوم های منتشر شده از این گروه:
***24 ساعت از بهرام***
دانلود یکجای آلبوم
***سکوت از بهرام***
دانلود یکجای آلبوم
***خشت از نوید***
دانلود یکجای آلبوم
***مزمن از رض***
دانلود یکجای آلبوم
***رنگی از رض***
دانلود یکجای آلبوم
***یک از نوید***
دانلود یکجای آلبوم
***شهروند از رض***
دانلود یکجای آلبوم
رپ فارس به چند دسته تقسیم بندی می شود؟
به طور کلی رپ فارس از نظر محتوای آهنگ ها به 3 دسته کلی تقسیم بندی می شود:رپ اعتراضی-رپ خیابونی-رپ تجاری
رپ اعتراضی:این دسته از رپر ها سعی می کنند که به هر طریقی مشکلات جامعه و مشکلات حکومت را در اهنگ هایشان تذکر بدهند.این گروه که بیشتر به زیرزمین مشهور هستند بیشترین مشکل را با حکومت ایران دارند و همواره در کارهایشان مشکلات فراوانی داشته اند.این دسته سعی می کنند تا مشکلات مردم را به آنها بشناسند و انها را برای رفع این مشکلات تشویق کنند.از مشهورترین خواننده های این سبک می توان به:سروش هیچکس-یاس-بهرام-قاف-سورنا-فدایی و .... اشاره کرد.
رپ خیابونی:در این سبک رپر ها بیشتر به دنبال کل کل و تیکه پرانی به دیگر رپر ها هستند.این سبک معمولا تکست های خشن و کوبنده ای دارد از مشهور ترین رپر های این دسته میتوان به :پیشرو-حصین-خلوت-نیموش-سهرابmj و .... اشاره کرد.
رپ تجاری:این دسته به جریان اصلی نیز مشهور هست.این دسته همواره بیشتر از دو دسته دیگر دیده می شود.محتوای آهنگ های این دسته بیشتر در زمینه تفریح و ترویج مصرف مواد مخدر یا مشروب یا مواردی از این دست است.از این دسته رپر ها میتوان به :زدبازی-جی لی سیج-اپیکور-خلسه و.... اشاره کرد.
از نظر محتوایی آهنگ های رپ فارس چند دسته هستند؟
1-اعتراضی:مهم ترین و اصلی ترین بخش هیپ هاپ بخش اعتراضی این سبک است.در آهنگ های اعتراضی خواننده بیشتر سعی در نقد کردن یک مشکل دارد که در جامعه یا فرد وجود دارد.از جمله آهنگ های اعتراضی رپ می توان به اینجا ایرانه از بهرام و اختلاف از هیچکس اشاره کرد.
2-گنگستا:این بخش از رپ بیشتر حالت کوبنده با تکست های خشن دارد.محتوای این اهنگ ها بیشتر کل کل یا تعریف از خود و یا گروه خود می باشد.از جمله آهنگ های گنگستای رپ می توان به چرا بدی از زدبازی و میری تو لک از پیشرو اشاره کرد.
3-عاشقانه یا ضد عشق:در این بخش تکست ها بیشتر درباره عشق و عاشقی است و قصد دارد تا روایتی از یک عشق داشته باشد یا حس قلبی خواننده را نسبت به شخصی دیگر بیان کند از جمله آهنگ های لاو و دیسلاو می توان به رویا از خلوت یا دوشب از سورنا اشاره کرد.
4-تفریح و لذت:در این بخش بیشتر تکست درباره تفریح و به قول معروف حال بردن از بعضی چیز ها(همانند مشروب) می باشد.از جمله آهنگ های تفریحی رپ فارس می توان به تابستون کوتاهه از زدبازی و تکون بده از اپیکور اشاره کرد.
5-ادبی:کم استقبال ترین بخش رپ این یخش است.در این نوع تکست هایی با آرایه های قوی و ارزش ادبی زیاد استفاده می شود.از جمله آهنگ های ادبی رپ می توان به فکاهی از صفیر و نمیدونم از فدایی اشاره کرد.
اجزای تشکیل‌دهندۀ موسیقی رپ:
هر موسیقی از اجزای خاصی تشکیل شده است. موسیقی رپ هم از اجزای خاصی تشکیل شده است. در ادامه به اجزا و اصطلاحاتی که در آن استفاده می‌شود، بیشتر می‌پردازم.
بیت (Beat): به موسیقی بدون صدای خواننده بیت گفته می‌شود.
وکال (Vocal): به صدای هر خواننده، بدون بیت، وکال میگویند.
فلو یا جریان (Flow): به تکنیک ادای کلمات، روی ضرب یا ضد ضرب خواندن، بالا و پایین کردن صدا توسط خواننده و درواقع جریان کلی صدا، فلو میگویند.
لیریکس (Lyrics): نوشتۀ شعر (بهتر است که از واژۀ Lyric استفاده کنیم تا Text).
کرس (Chorus): به دو بیتی که در بین قسمتهایی از لیریکس قرار می‌گیرد، کُرِس میگویند. کرس درواقع همان ترجیع‌بند در ادبیات فارسی است که معمولاً دو بیت دارد و آن دو بیت تکرار می‌شود. در هیپهاپ به کرس، هوک (Hook) نیز گفته می‌شود.
ورس (Verse): به متن اصلی هر آهنگ گفته می‌شود که معمولاً از ۴تا۱۲ بیت است.
پل (Bridge): به قسمتی از بیت که پیوستگی کلامی آهنگ را قطع میکند و نوعی استراحت برای مغز است که گاهی به‌صورت یک کلام آهنگین یا بیت خالی است، پل میگویند.
اسکیت (Skit): به آهنگ‌هایی که در آلبوم‌ها حالت پیام بازرگانی دارند و فضایی را در بین آهنگهای آلبوم ایجاد می‌کنند، اسکیت میگویند.
اینترو (Intro): به هر بیت/وکال قبل از شروع آهنگ یا آهنگ اول آلبوم که به‌عنوان مقدمه یا پیشرو شناخته می‌شود، اینترو میگویند.
اوترو (Outro): به هر بیت/وکال بعد از اتمام آهنگ یا آهنگ آخر آلبوم که به‌عنوان جمع‌بندی یا نتیجه‌گیری شناخته می‌شود، اوترو میگویند.
میکس و مستر (Mix & Master): به توازن فرکانسی اجزای تشکیل‌دهندۀ موزیک میکس گفته می‌شود. مسترینگ به‌طور خلاصه یعنی تبدیل کلی یک موزیک از دستگاه‌های تولیدکنندۀ موسیقی برای اینکه به کیفیت لازم برای پخش متوازن در تمامی سیستم‌های پخش تجاری برسد.
میکستیپ (Mixtape): به آلبومی که آهنگهای آن از قبل ساخته شده است و در این آلبوم استفاده می‌شود، میکستیپ میگویند.
کاور (Cover): به عیناً کپی‌کردن بیت یک آهنگ دیگر و خواندن روی آن، کاور میگویند.
سمپل (Sample): به‌الگو‌گرفتن و بازسازی یک بیت با افکت‌های جدید، سمپل میگویند.
ریمیکس (Remix): به تغییردادن موسیقی یک آهنگ ریمیکس میگویند.
برخی از اصطلاحات رپی:
رپر (Rapper): به کسی که رپ می‌خواند، رپر یا رپ‌کُن میگویند.
فری استایل (Free Style): به اجرای زندۀ یک متن فی‌البداهه، فری استایل میگویند.
بیت باکس (Beat Boxer): به ریتمی که با حنجرۀ انسان ساخته می‌شود، بیت باکس میگویند.
دیس (Diss): به آهنگ‌دادن علیه یک نفر یا یک موضوع یا هرچیزی، دیس میگویند. این فرهنگ نشأت‌گرفته از فرهنگ اصلی هیپهاپ است که خیلی رک حرفش را می‌زند و اشخاص به هر دلیلی (شخصیتی، حرفه‌ای، مشکلات دیگر)، به‌راحتی همدیگر را دیس می‌کنند.
دیس بک (Diss Back): به پاسخ دیس دادن، دیس بک میگویند.
بیف (Beef): ترجمۀ تحت‌الفظی بیف یعنی گوشت گوساله؛ اما در رپ و هیپهاپ به دو نفر/گروه که با همدیگر درگیری دارند، بیف میگویند. مثلاً میگویند: «فلان رپکن با اون‌‌یکی رپکن بیف دارند.»
اُلد اسکول (Old School): ترجمۀ تحت‌الفظی اُلد اسکول به فارسی یعنی مدرسۀ قدیمی. در رپ و هیپهاپ به موسیقی‌هایی که به موسیقی‌های دهۀ هشتاد تشابه دارند، اولد اسکول میگویند. در اصل به کاری که جدید ساخته می‌شود، اما ماهیت اصلی آن قدیمی است نیز میگویند.
تهیه‌کننده (Producer): به کسی که برای جمع‌آوری یک آهنگ یا یک آلبوم وظیفۀ توجه به مسائل تجاری را بر عهده دارد، تهیه‌کننده میگویند. البته گاهاً به کسی که آهنگسازی میکند هم Producer میگویند.
آلبوم EP: به مجموعه‌ای کوچک از چند آهنگ رپکن که بعضی اوقات به‌عنوان قسمتی از آلبوم اصلی است و معمولاً تعداد آهنگهای آلبوم EP بیشتر از هشت ترک نمی‌شود، Ep یا Extended Play میگویند. موفقیت EP تأثیر مهمی بر فروش آلبوم LP می‌گذارد.
آلبوم LP: به مجموعه‌ای کامل از آهنگهای رپ‌کن‌ها که معمولاً بیش از ۸ آهنگ است، LP یاLong Play میگویند.
زاخار: زاخار یکی از شخصیت‌های رمان روسی ابلوموف نوشتۀ گنچاروف است. گروه زدبازی اسم این شخصیت را در موزیک خود استفاده کرده است. با‌توجه‌به شخصیت زاخار، این کلمه به اشخاص خفن و شاخ و جذاب گفته می‌شود که باهوش هم هستند و از پس خود بر می‌آیند. معنی مثبت آن با لحن شوخی می‌آید و معنی منفی آن با لحن محکم (معنی مثبت: بچه‌های باحال و اهل زد؛ معنی منفی: خز و داغون).
لش/لش‌بازی: به‌طور‌کلی به مجموعه کارهای فرهنگ هیپ‌هاپی، لش‌بازی میگویند. مثلاً یکجا‌جمع‌شدن، یکجا برای استراحت وِلو شدن و امثال آن را لش‌کردن میگویند. البته گاهی اوقات بار منفی هم دارد؛ مثلاً اینکه: «لش نباش!» معمولاً از سمت خانواده به فرزند به‌عنوان نصیحت گفته می‌شود.
اسکی: به کسی که از رپکن/گروه دیگری تقلید میکند، اسکی میگویند.
رپ‌باز: به شنونده‌های حرفه‌ای رپ، کسانی که نمی‌خوانند ولی ازلحاظ طرز زندگی یک هیپ‌هاپی به حساب می‌آیند، رپ‌باز یا عشق رپ میگویند.
پوشش رپ‌کن‌ها:
نوع پوشش و گویش بچه‌های زیرزمینی همیشه مورد حملۀ عامۀ مردم قرار گرفته است. زیرزمینی‌ها خیلی در تلاش هستند که شبیه مردم عامی جامعه که زندگی معمولی و روتین دارند، نباشند. این شاخصه را می‌شود در نوع موسیقی‌ای که گوش می‌کنند و نوع لباسی که می‌پوشند و اصطلاحاتشان در شوخی‌ها و صحبت‌هایشان دید.
لباس‌های گشاد، کلاه معمولی یا کپ، دستمال گردن و دستمال دست که اصطلاحاً به آن لباس بگی میگویند، لباس‌های محبوب اکثر رپ‌کن‌ها یا رپ‌بازها هستند. آنها برخلاف عرف جامعه که لباس معمولی یا تنگ و چسبان می‌پوشند، لباس‌های به‌شدت گشاد و نامتعارف را بیشتر می‌پسندند.
در ادامه قصد داریم تا چند تا بهترین رپر های رپ فارس و بهترین آثار انها را مورد بررسی قرار بدهیم.با ما همراه باشید:
سروش هیچکس:
______________________________________________________________________________________
سروش لشکری ملقب به هیچکس متولد ۱۷ اردیبهشت ۱۳۶۴ می باشد. هیچکس فرزند پسر یک خانواده ۵ نفری است. پدر او اصالتاً اهل همدان است، هیچکس تا ۲ سالگی در آلمان بزرگ شد و پس از آن به ایران بازگشتند. او ساکن محله ونک تهران بود. هیچکس دانشجوی رشته زبان انگلیسی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار بوده، اما درس خود را نیمه‌کاره رها کرد ولی بر طبق گفته‌هایش در توئیتر هم اکنون مشغول تحصیل در رشته روانشناسی و جامعه‌شناسی است. هیچکس اکنون در لندن زندگی میکند.
هیچ کس لشگری به خاطر صدای خشن و خاص خود مورد توجه همه ی علاقه مندان به موسیقی رپ است. هیچ کس از اواخر سال 88 به انگلستان رفت و در تورهای مختلفی در کشورهای مختلف شرکت کرد. او در خارج از کشور اهنگ های زیبایی از خود به یادگار گذاشت.
هیچکس آلبوم زیرزمینی جنگل آسفالت را در سال ۱۳۸۵ با آهنگسازی مهدیار آقاجانی منتشر کرد. انتشار این آلبوم که حال و هوایی خیابانی داشت و موضوع ترانه‌های آن مشکلات اجتماعی ایران بود، نام هیچکس را بیش از پیش بر سر زبان‌ها انداخت و او را به موفق‌ترین خواننده رپ ایران تبدیل کرد. تک‌آهنگ یه مشت سرباز شهرت جهانی را برای هیچکس به ارمغان آورد، در ویدئو این آهنگ پیشرو، علی قاف، بهرام، ریویل، مهدیار آقاجانی و… به صورت افتخاری حضور دارند.
صامت و لیبل ۰۲۱ از اولین گروه های رپ فارسی است که او همراه با رضا پیشرو تاسیس کرده است. گروه ملتفت نیز گروهی است که او راه اندازی کرده و خود نیز سر پرست این گروه است. علی قاف، فدایی و مهدیار اقاجانی از اعضای این گروه هستند..هیچ کس متن ترانه‌هایش را خودش می‌سراید. ترانه‌های او آکنده از اصطلاحات و تکیه‌کلام است، و استفاده از ادبیات خیابانی و کوچه‌بازاری، موسیقی او را برای عامه قابل‌فهم و جذاب کرده‌است.
سروش لشکری دلیل انتخاب نام هیچکس را این گونه بیان کرده‌است: دلیل انتخاب اسم هیچکس هم این بود که می‌خواستم یک تضادی ایجاد کنم با تأثیری که می‌خواهم بگذارم و حرف‌هایی که می‌زنیم. هیچکس نماد هیچ چیز نیست و من این را دوست دارم.
هیچکس به دلیل خدمات فراوان به رپ لقب پدرخوانده را دارد.
بهترین اهنگ های هیچکس:اختلاف-یه مشت سرباز-گریه داره-تف-فیروز-یه روز خوب میاد
آلبوم های هیچکس:جنگل آسفالت-انجام وظیفه-مجاز
وضعیت کنونی: ساکن لندن است و به کارش ادامه می دهد.
بهرام نورائی:
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
بهرام نورایی متولد 15 اردیبهشت 1367 در تهران، خواننده است
فارغ التحصیل لیسانس رشته مدیریت فرهنگی از دانشگاه سودرتورن و دانشجوی فوق لیسانس موسیقی فیلم در دانشگاه استکهلم سوئد است، او خواننده سبک رپ است.بهرام فعالیت خود را از سال 1381 وقتی 14 ساله بود آغاز کرد
از همان ابتدا در سبک هیپ هاپ به مدت 5 سال شروع به خواندن ترک های خانگی کرد و از سال 1385 آنها را انتشار داد و با همین تراک ها اسمی در بین هم سبکان خود بنیان نهاد.
در سال 1386 با انتشار اهنگ نامه ای رئیس جمهور بین مردم شناخته تر شد و بر سر زبان ها افتاد، در تابستان 87 اولین آلبوم خود بنام 24 ساعت را منتشر داد.
فعالیت حرفه ای خود را با شرکت دیوار رکوردز ادامه داد و با اولین آلبوم بعنوان یکی از ستون های اصلی رپ فارسی شناخته شد، او در آهنگسازی اولین آلبوم خود از سازهای ایرانی مانند، تار، ستار، نی و فلوت و دف استفاده می کند
مضامین اصلی آهنگ های او انتقادی و سیاسی است.همچنین متن های مفهومی و ادبی و آهنگسازی های حس برانگیز از جمله ویژگی های آهنگ های بهرام است.
در روزهای آخر سال 1387 به علت فعالیت بدون مجوز در موسیقی زیر زمینی و انتشار آهنگ های مسئله ساز به مدت دو هفته در بند 209 زندان اوین بازداشت بود
بعد از رفع بازداشت تا سه سال فعالیتی نداشت، او در اردیبهشت سال 90 آلبوم جدید خود بنام سکوت را منتشر کرد.بعد از سکوت بهرام با دیوار قطع رابطه کرد و 4 سال به سکوت فرو رفت.
در 29 خرداد 1394 بهرام آلبوم خود در ایران را بنام اشتباه خوب با 16 ترک با اهنگسازی مهدیار آقاجانی ارائه داد این آلبوم توانست نظر بسیاری را جلب کند و توانایی خارق العاده بهرام را به بقیه نشان داد.
اخرین آلبوم بهرام گذار نام دارد که در 1 فروردین 99 منتشر شد.
بهترین آهنگ های بهرام:لمس-اینجا ایرانه-افسوس-به چی اعتقاد داری- ما با همیم
آلبوم های بهرام:24 ساعت-سکوت-اشتباه خوب-گذار
وضعیت کنونی:ساکن سوئد است و به کار خود ادامه می دهد.
یاس:
_____________________________________________________________________________________
یاسر بختیاری ( یاس ) متولد 30 خرداد 1361 در استان گیلان شهرستان تالش می باشد. او را می توان از برجسته ترین چهره های موسیقی رپ فارسی دانست. یاسر 3 خواهر و یک برادر کوچکتر از خود دارد. اولین بار پدر یاسر بختیاری از سفرهای تجاری خود از آلمان سی دی توپاک را برایش آورد و این شروع علاقه مند شدن یاس به رپ بود. پس از فوت پدر یاسر بختیاری در 18 سالگی اش او مجبور به پذیرش مسئولیت خانواده شد. او برای انجام این وظیفه مهم مجبور به ترک دانشگاه شد و شروع به کار کرد.
یاس از اولین خواننده‌های رپ فارسی و نخستین خوانندهٔ رپ فارسی است که در ایران برای پخش موسیقی خود مجوز گرفت. اولین ترانهٔ وی که به‌طور قانونی در ایران منتشر شد یادت نره نام داشت که آن را به همراه مجید غفوری، خواننده پاپ اجرا کرده بود.
یاسر بختیاری از اولین خواننده های رپی است که برای چند تا از آهنگ های خود مجوز رسمی پخش گرفته است. یاسر بختیاری کنسرت های زیادی در آمریکا برگزار کرده است. از لقب های یاس می توان به برکت رپ فارس و سلطان رپ فارسی اشاره کرد.
مضمون بیشتر ترانه‌های یاس انتقاد و اعتراض به مشکلات و بحران‌های اجتماعی نظیر فقر، اعتیاد، بی‌کاری، جنگ، روسپی‌گری، خودکشی، طلاق و غیره است. شاید یکی از دلایل عدم دریافت مجوز کارهای یاسرهمین اعتراضی بودن کارش می باشد. او تا کنون آهنگ های برای بحران های از قبیل فقر، اعتیاد، بی کاری، خودکشی، طلاق، جنگ و دیگر موضوعات اجتماعی خوانده است.
یاس کنسرت‌هایی در شهرهای مختلف آمریکا همانند لس آنجلس، واشینگتن، لاس وگاس، نیویورک، دیترویت و شیکاگو برگزار نموده‌است و همچنین به عنوان نماینده‌ای از موسیقی رپ فارسی تجربه اجرا و شرکت در نشست‌های موسیقایی در راستای معرفی و توسعه رپ فارسی در برخی از دانشگاه‌های آمریکا از جمله دانشگاه میشیگان و دانشگاه نیویورک را داشته‌است. همچنین از یاس جهت شرکت در کنفرانسی تحت عنوان «جامعه آسیا» دعوت شد و وی چند ترانه را در این کنفرانس که در منهتن در جریان بود، اجرا کرد. او همچنین اجراهایی در دبی و لندن داشته‌است.
یاس از کم حاشیه ترین رپر های ایرانی است.همچنین یاس محبوب ترین رپر ارانی هم به شمار می رود.از یاس تاکنون هیچ آلبومی منتشر نشده است
آلبوم های یاس:--------------------
بهترین اهنگ های یاس:سرکوب-سفارشی-بغض یعنی-نامه ای به فرزند
وضعیت کنونی:در حال کار بر روی یک آلبوم جدید هست.
حصین(ابلیس):
______________________________________________________________________________________
حسین رحمتی متولد 12 مرداد 1366 با نام هنری حصین (پیش‌تر حسین ابلیس)، از خوانندگان رپ فارسی است. حصین فارغ التحصیل فوق لیسانس رشته ارتباطات از دانشگاه ارمنستان می باشد. حصین همکاریهای مشترک با هیچکس، رضا پیشرو، امیر تتلو، صادق، علی اوج، شایع، عرفان، فلاکت، بیگرض، سوگند، نیموش، سهراب ام جی داشته است.
حصین در سن ۱۷ سالگی رپ رو اغاز کرد به عبارتی حصین از سال ۱۳۸۳ کارش را با گروه ۰۵۱ و آهنگ تو زنده میمونی آغاز نمود. اعضای اولیه گروه ۰۵۱ حسین ابلیس، کنبین، رضا، مستر کیلر و مبهم بودند که بعدها کسان دیگری مثل حسین تهی نیز به گروه پیوستند. بدلیل اینکه اکثر اعضای گروه اهل مشهد بودند. نام ۰۵۱ را که از ابتدای کد شهر مشهد گرفته شده بود برای گروه انتخاب کردند.دومین آهنگ این گروه کل کل نکن بود که نخستین دیس رپ پارسی بود که بعد از این آهنگ، آهنگهای سبک کل کل و دیس از سوی دیگر رپکن ها بیشتر منتشر شد. بعد از این کارها نوبت به آهنگ سیاسی ۱۸ تیر رسید که یکی از پر سر و صداترین کارهای سیاسی تا به امروز بوده است.حصین در گروه ۰۵۱ آهنگهای نسبتاً زیادی را بیرون داد. آهنگهای این گروه در ابتدا روی سایت مخصوص گروه قرار می‌گرفت، البته بعضی از سایتهای آن دوره هم کارهای ۰۵۱ را پخش می‌کردند. گروه ۰۵۱ حدود ۴ سال پا بر جا ماند و به یکباره به شکل عجیبی فروپاشید.
بعد از منحل شدن ۰۵۱ به مدت سه سال هیچ آهنگی از حصین منتشر نشد. تا اینکه او برای ادامه تحصیل به ارمنستان رفت و در آنجا با شخصی به نام صادق آشنا شد. صادق قبل از این آشنایی به رپ علاقه داشت و حتی شعر هم می‌نوشت ولی بعد از آشنایی با حصین دوران حرفه‌ای خودش را آغاز کرد. اولین آهنگ رسمی حصین و صادق به نام "جفت کفش" در دی ماه ۱۳۸۹ منتشر شد. این آهنگ یکی از آهنگهای «آلبوم صبح بخیر ایران» بود که با لیبل کاغذ رکوردز منتشر شد. صادق با همکاری حصین آلبوم «صبح بخیر ایران» که نخستین آلبوم او نیز بود را پخش کرد. همچنین این دو در سال ۹۰ آلبوم کوتاه «شبا، رد پا، تنهایی» را با همکاری هم منتشر کردند.
اما در سال 1398 او چندی پس از جدایی محمد رضا شایع این تشکل را به صورت رسمی منحل کرد و تشکل جدیدی با نام جوهر را شکل داد.
حاشیه های حصین :
- در روز دوشنبه 24 اذرماه 86 پلیس مشهد به منزلش وارد شد و آلات موسیقی و آلبوم هایش را به دلیل توهین به مسئولین و تهیه نوارها و ترانه های سیاسی دستگیر کرد.
- حصین در سال 1391 به همراه صادق به جرم حمل ماری جوانا در ارمنستان دستگیر شد که حتی گزارش این اتفاق در شبکه های این کشور هم گفته شد. حصین یک هفته بعد از بازداشت، آزاد شد اما صادق 8 ماه در زندان بود.
حصین هم اکنون در حال کار بر روی آلبوم یاد است.
بهترین اهنگ های حصین:سنگین-چپه-دلخوشی-صبح ظهر شب-منو نترسون
وضعیت کنونی: در حال کار بر روی یاد است.
زدبازی:
______________________________________________________________________________________
زدبازی، نام یکی از گروه‌های رپ فارسی است که در تهران و لندن و پاریس استقرار دارند. سه خوانندهٔ اصلی و اولیه گروه، سامان رضا‌پور (سامان ویلسون)، مهراد مستوفی‌راد (مهراد هیدن) و سهراب مصطفوی (سهراب ام جی) هستند. همچنین سیاوش جلیلی (سیجل) و علیرضا جزایری (علیرضا جی‌جی) از سال ۲۰۰۵ به این گروه پیوستند. همچنین نسیم پاریزه (نسیم) به عنوان همخوان با این گروه همکاری داشته‌است. این گروه به عنوان پیشگام در سبک گنگستا رپ در ایران شناخته شده‌است.
اولین سینگل آلبوم زاخارنامه به نام تهران مال منه ۱۸ فروردین ۱۳۹۱ پخش شد. sillyp9 نیز چند آهنگ این مجموعه را ساخته بود. این آلبوم در تاریخ ۱۶ خرداد ۱۳۹۱ منتشر شد. مهراد هیدن، سهراب ام جی، سیجل، علیرضا جی جی و نسیم پاریزه در این آلبوم حضور دارند. همچنین هیچکس، بهزاد لیتو و آرشِ دارا در این آلبوم به عنوان خواننده مهمان حضور دارند.
پس از بازگشت سامان ویلسون در گروه اختلافات زیادی در جریان بود که سرانجام باعث دو تکه شدن گروه شد و در تاریخ ۹ مهر ۱۳۹۳ در فیسبوک گروه اعلام شد که گروه به دو قسمت مختلف تقسیم شده‌است:
نخست: سامان ویلسون، مهراد هیدن
دوم: سیجل، علیرضا جی جی و نسیم.
در سال ۲۰۱۴، آلبوم پیر شدیم ولی بزرگ نه ساخته شد که خواننده‌های اصلی این آلبوم جی جی سیجل و نسیم و خواننده‌های مهمان این آلبوم بهزاد لیتو، سامی لو، سیاوش راد، کرنلا و سهراب ام جی بودند. این آلبوم، پس از آلبوم زاخارنامه اولین آلبومی بود که به اسم زدبازی انتشار یافت. این در حالی بود که مهراد هیدن و سامان ویلسون به دلایلی از علیرضا جی جی، سیجل، سهراب ام جی و نسیم جدا شده بودند و در این آلبوم حضور نداشتند. دلیل اصلی این جدایی هم اختلاف هیدن و ویلسون با جی جی بود.
در ادامه نوبت به هیدن و ویلسون رسید تا آلبومی را منتشر کنند. آنها آلبومی به نام بزرگ منتشر کردند که تحت نام زدبازی نبود. ادامه آلبوم در سال بعد به نام بزرگ ۲ ادامه داده شد.
در سال ۲۰۱۷ آلبوم بعدی که تنها به نام هیدن بود به تونل نام داشت منتشر شد که خواننده اصلی آلبوم بود. در این آلبوم سیجل، آرش دارا، ام جی، ویلسون و زخمی به عنوان خواننده مهمان حضور داشتند.
و سهراب ام جی افزون بر این‌ها به صورت جدا با هر دو گروه همکاری می‌کرد.در ادامه جی جی، سیجل و لیتو گروه جدیدی را با نام جی لی سیج تشکیل داده و اولین آلبوم تحت نام این گروه را به نام ستاره بازی منتشر کردند.
سرانجام در سال 99 گروه زدبازی دوباره با تک آهنگ های یخ و بچه محل به رپ فارسی بازگشتند و دوباره گروه زدبازی را تشکیل دادند.
آلبوم های زدبازی:زاخار نامه-بزرگ
بهترین اهنگ های زدبازی:تابستون کوتاهه-اوبی-بیتاب-چرا بدی-میرسم
وضعیت کنونی: تعدادی در لندن و تعدادی در پاریس مستقر هستند و کار خود را ادامه می دهند.
رضا پیشرو:
______________________________________________________________________________________
محمدرضا ناصری آزاد ملقب به رضا پیشرو (متولد بهمن 1366 در تهران) خواننده، آهنگساز، تهیه‌کننده و ترانه سرای رپ فارسی است. نام مستعار رضا پیشرو قبلا 3PAC بوده است.
آشنایی با گروه ۰۲۱ در سال ۱۳۸۴ باعث تحولی بزرگ در سبک کاری رضا پیشرو شد.
در تولد هفت سالگی پدرش یک ضبط و چند نوار آهنگ با هیپ هاپ و موسیقی رپ و هنرمندانی همچون راکیم، توپاک و خواننده‌های قدیمی رپ هدیه داد و باعث شد رضا پیشرو با رپ آشنا شود و از همان کودکی شروع به نوشتن رپ کرد. اولین ترانه رضا پیشرو یک شعر دیس به پدرش بود که هیچگاه منتشر نشد.
رضا پیشرو فعالیت غیررسمی خودش را در سال ۷۷ و با لقب رضا «۳pac» آغاز کرد. آشنایی او با لیبل ۰۲۱ و در سال ۸۴ باعث تحول بزرگ در سبک کاری رضا شد. از وی ۲ آلبوم غیررسمی به نام‌های «واقعیت تلخ» و «وقت کثیف» همراه با ۴ آلبوم رسمی به نام‌های «جهنم ساکت»، «دوران طلایی»، «آغاز اینجاست» و «ریل» منتشر شده‌است.
سبک کاری پیشرو گنگ و ریتمیک با درونمایه انتقاد از شرایط رپ فارسی و جامعه می‌باشد.
رضا به علت اینکه مدتی دور از خانه و در خیابان بود به دامان اعتیاد گرفتار شد، اما مدتی بعد کنار گذاشت و در حال حاضر پاک هست و از دود سیگار هم فرار میکند.
رضا پیشرو چندبار سابقه دستگیری دارد، یکبار به خاطر داشتن مواد مخدر در میتینگ رپ مدتی در زندان بود و بار دوم نیز بخاطر موسیقی رپ که یک سبک غیرمجاز از آن یاد می شد بازداشت شد. مدتی در زندان بود، بار دیگر او در اسفند ۹۶ دستگیر شده است.
رضا پیشرو در تاریخ ۲ اسفند ۱۳۹۶ دستگیر شد و پس از دو هفته در ۱۷ اسفند همان سال از زندان آزاد شد و رضا ۳ ماه در زندان به دلیل خواندن آهنگ “واقعیت” در حبس بود. و در سال ۹۷ پس از صدور حکم دستگیری از طرف “دادگاه انقلاب اسلامی” به‌صورت قاچاقی از مرز ایران به ترکیه فرار کرد. او در آهنگ مرز دربارهٔ فرار خود از ایران توضیح داده است.
رضا پیشرو همچنین دو برادر تنی به نام علی اوج و امید قدر دارد که آهنا هم در سبک رپ فعالیت دارند.
آلبوم های پیشرو:وقت کثیف-واقعیت تلخ-جهنم ساکت-اغاز اینجاست-دوران طلایی-کلافگی-ریل
بهترین آهنگ های پیشرو:کلافگی-دیوونه 2-صور اسرافیل-میری تو لک
وضعیت کنونی:در ترکیه ساکن است.
علی سورنا:
______________________________________________________________________________________
علی خدامی معروف به علی سورنا متولد ۲۷ فروردین ۱۳۶۹ در تهران، خواننده رپ ایرانی است.
فعالیت رسمی خود را از سن ۱۸ سالگی در سال ۱۳۸۷ در موسیقی زیر زمینی شروع کرد
می گوید مضمون و معانی اکثر شعر های او برگرفته از غم و اندوهی است که ناشی از زندگی شخصی وی می باشد.
او اولین آلبوم خود به نام مرد تنها را در سال 1390 منتشر کرد و توانست با این آلبوم نام خود را بر سر زبان ها بیاندازد.
در 19بهمن ماه 1392 آلبومی ديگری بنام آواز از اين هنرمند منتشر شد و به گفته عده ای از دوستانش انقلابی در موسيقی زيرزمينی ايجاد کرد، او با این آلبوم شناخته تر شد.
تفاوت فرمی و همچنین پایان تراژیک مجموعه‌های سورنا از ویژگی‌های بارز آثار وی می‌باشد. همچنین وی به ساختن تصاویری قابل لمس در اشعارش شهرت دارد وی در این باره می‌گوید:تصویر سازی در شعر زمانی با ارزش هست که «نقش» رو بکِشی، نه اینکه فقط بگیش.حذف ریتم از موسیقی به نوعی نشانگر عدم التزام ضرب در درام و واگذاری آن بر عهدهٔ شعر وکلام بود به گونه‌ای که قافیه‌ها پر طبل تر و پرتنش تر وضرب کلام پر رنگ تر شد. این دگر بینی از قطعهٔ "خاک سرخ" آغاز شد و تا " قطعات به بچت بگو" و "دو شب" از مجمو عهٔ آوار و قطعات "بریم عقب تر" و "مر گ" از مجموعهٔ نگار رسید. این نگاه پست مدرن به موسیقی رپ که "ریتم" جزیی جدایی ناپذیر از آن بود با مخالفت‌های زیادی رو به رو شد تا کم‌کم تبدیل به یک جریان اجرایی شد و به هنرمندان دیگر رسید. از دیگر نوگرایی‌های او میتوان به ترکیب شعر نو و بدون قافیه با شعر رپ که بخش مهمی از آن رایم یا همان قافیه بود اشاره کرد. قسمتهایی از قطعات"نگار"،"طوفان"و "آتش"از این نمونه‌ها هستند.
سورنا در سال 1396 آلبوم کویر را منتشر کرد.این آلبوم فضای کاملا متفاوت از آلبوم های دیگر او داشت و سورنا با این آلبوم به اوج شهرت رسید.سونا همچنین در شهریور سال 98 سه گانه خود را منتشر مرد و از آن زمان تاکنون کار دیگری منتشر نکرده است.
علی سورنا از کم حاشیه ترین و بهترین رپر های ایرانی هست.
آلبوم های سورنا:مرد تنها-آوار-نگار-کویر
بهترین اهنگ های سورنا:مجنون شهر-نغمه-مهران-به بچت بگو-بعد از من
وضعیت کنونی:در ایران ساکن است.
علی قاف:
______________________________________________________________________________________
علیرضا قاسمی ملقب به قاف در ۲۶دی۱۳۶۳ در تهران متولد شد.
او از رپ‌کن‌های قدیمی و کاربلد رپ فارسی است. علیرضا در حال حاضر ساکن شهرک غرک تهران است.
او در نوجوانی با خواندن اشعار خیام، سهراب سپهری و فروغ فرخزاد به شعر فارسی علاقه‌مند شد و هم‌زمان آهنگهای توپاک و خواننده‌های آمریکایی آن زمان، او را به موسیقی هیپ هاپ جذب کرد.
قاف در سال‌های آخر دبیرستان با چند تن از دوستان هم‌محله‌ای خود که معروف‌ترین آنها اِمپو نام دارد، گروهی به نام «مَد» تشکیل داد و اولین آهنگهای خود را روی نوار کاست ضبط کرد. اولین کارهای استودیویی و حرفه‌ای او به سال ۱۳۸۴ برمی‌گردد.
او از همان اول نشان داد که استعداد جدیدی است و می‌تواند در آینده بسیار خوش بدرخشد. پس از اینکه آهنگهای بسیار خوب و زیبایی را بیرون داد و کارهای او با استقبال رپرهای آن زمان، مخصوصاً سروش هیچکس روبه‌رو شد، تصمیم به تغییر نام مستعار خود گرفت. در آهنگی با عنوان «می‌گن قاف» با همراهی و اینترو سروش هیچکس تغییر نام خود را از جی به قاف به همه اعلام کرد.
همکاریهای هیچکس و قاف زیادتر شد و این همکاری‌ها سر‌و‌صدای زیادی به پا کرد. همین همکاری پرسر‌و‌صدا سبب شد که مد از هم بپاشد و علی قاف به عضویت گروه بزرگ و حرفه‌ای صامت در بیاید و بعد از آن به‌خاطر از‌هم‌جداشدن صامت به خانوادۀ ملتفت بپیوندد.
او تا به امروز کارهای بسیار قوی و پرمغزی را منتشر کرده است. قاف به‌خوبی می‌تواند سبک اعتراضی و گنگ خاص خودش را در آهنگهای خود برای مخاطب متصور سازد. قافیه‌بازی و واج‌آرایی قاف یکی دیگر از علت‌های محبوبیت و مشهورشدن سبک رپ‌کردن آن است. همچنین طرف‌دارهای او به او قافعلی (برعکس‌شدۀ کلمۀ علی قاف) هم میگویند.
قاف در آهنگ هایش از هناصر اعتراضی استفاده می کند و تقریبا در تمام آهنگ هایش حداقل چند بخش اعتراضی دارد.از قاف دو آلبوم به نام زیروبم زیرزمین (1390) و ساخت ایران (1392) به جا مانده است.
البوم های قاف:زیر و بم زیرزمین-ساخت ایران
بهترین آهنگ های قاف:مغز-خفه-حسن-میان غم هایم-فحش
وضعیت کنونی:در تهران ساکن است.
اشکان فدایی:
______________________________________________________________________________________
اشکان فدائی ، متولد آذر 1369 در تهران ، رپ خوان جدید و استعداد کشف شده توسط مهدیار آقاجانی است.
فعالیتش رسماً از سال 88 آغاز شد. او از اهالی سابق خیابان پیروزی تهران بوده و هماکنون در فرانسه-پاریس ساکن است.
قبل از فعالیت رسمی همراه با گروه ملتفت با لفب کوین 69 فعالیت می کرد.
اولین تک آهنگ رسمی او بنام "ایران ایران" در سال 88 منتشر شد که موضوعش اعتراض به سرکوب مردم معترض به نتایج انتخابات توسط دولت بود. آهنگساز این کار مهدیار آقاجانی بود.
از فدایی به عنوان قوی ترین رپر سیاسی اعتراضی ایران نام برده می شود.همچنین ادبیات قوی و ارایه های به کار برده در آهنگ های اشکان زیبایی دو چندان به آهنگ هایش بخشیده اند.فدایی تا کنون 21 ترک رسمی را بیرون داده است.هم چنین جالب است بدانید که حتی یکی از این ترک ها از نظر مخاطبان ضعیف دانسته نشدند. فدایی از کم کارترین و در عین حال بهترین رپر های ایرانی است.
کلمات در درست‌کردن، یا خراب‌کردن قدرت زیادی دارند. اشکان به‌خوبی بلد است که در انتخاب کلمات ظرافت به خرج دهد تا احساسات بیشتری از مخاطب را با خود همراه کرده و درنتیجه اهداف خودش را به‌خوبی به ذهن مخاطب منتقل کند.فدایی به‌خاطر لکنت کلامی که در تلفظ حروف سین و شین دارد، معمولاً مورد تمسخر مخالفان خودش قرار می‌گیرد. این تمسخر نشأت‌گرفته از ضعف مخالفان فدایی است؛ زیرا در رپ‌کردن جلوی او ازلحاظ فرم و محتوا کم می‌آورند.
در سال 1391 البوم عدل با اهنگسازی مهدیار و حسن از فدایی منتشر شد و توانست نظرات بسیار خوبی را دریافت کند. پس از آن فدایی تک آهنگ هایی متعدد منتشر کرد و توانست خود را به همه اثبات کند.فدایی مثل بقیه اعضای ملتفت همواره رگه هایی از اعتراض و اجتماع را در آهنگ هایش دارد.
اشکان طبق گفته های خودش در حال آماده کردن یک آلبوم جدید است.
البوم های فدایی:عدل
بهترین آهنگ های فدایی:نمیدونم-1000 تا مظنون-جعبه جادویی-مستقل-سرزمین مادری
وضعیت کنونی:در پاریس ساکن است.
رض:
______________________________________________________________________________________
رض با نام اصلی رضا ، رپکنی خلاق از اعضای لیبل دیوار رکوردز می باشد.وی متولد 25 مرداد سال 1361 در شهر تهران می باشد.
رض فعالیت خود را به طور جدی از سال 1391 آغاز کرد و از همان ابتدا یکی از آلبوم های خود را منتشر کرد .
سبک اشعار رض فلسفی، حاوی کنایه و استعاره های ساده و در عین حال مفهومی است.رض از جمله رپر هایی است که کمتر از بقیه دیده می شود.رض تواناییی تصویر سازی های فوقالعاده ای در آهنگ هایش دارد.
از همکاری های Rez میتوان به همکاری با آرتیست هایی مثل سینا تهم ، دیگرد ، بامداد ، نویدصدر ، قاف و خلسه اشاره کرد.
از رض سه مجموعه به نام های مزمن ، رنگی و شهروند (به ترتیب در سال های 1391-1392-1396) و سینگل ترک های متعددی منتشر شده است.آهنگسازی هر سه آلبوم بر عهده آتور و مضراب بوده است.
رض در کنار نوید صدر ، آتور و مضراب اعضای حال حاضر لیبل دیوار را تشکیل می دهند.
البوم های رض:مزمن-رنگی-شهروند
بهترین آهنگ های رض:رنگی-بیدار شو-نبود-قصه-پروانه
وضعیت کنونی:در تهران ساکن است.
بامداد:
______________________________________________________________________________________
بامداد جعفری متولد ششم تیر ماه سال ۷۲ از رپکن های تشکل موفق «پلاک» به حساب می آید. او فعالیت رسمی خودش را از سال ۸۷ آغاز کرد. «بامداد» در کنار «داریوش» از اولین رپکن های تشکل پلاک به حساب می آیند.تشکل هیپ هاپی که در حال حاضر از وی در کنار «دیگرد» به عنوان رپکن و «یارا» به عنوان رپکن و آهنگساز تشکیل شده است.
از بامداد ۵ مجموعه به نام های «خواب زمستانی» ، «در دستشویی» ، «خط سوم» ، «انفراد» و « آهن» منتشر شده است که در این میان مجموعه «انفراد» به طور مشترک با همراهی «فرشاد» بوده است.
محتوای اهنگ های بامداد اعتراض است.اعتراض به رسانه، نژادپرستی، سرمایه‌داری یا انتخابات و .........
آلبوم های بامداد:خواب زمستانی-در دستشویی-خط سوم-انفراد-اهن
بهترین آهنگ های بامداد:آهن-هنوز هست-بلوک-طوطی-ابان
وضعیت کنونی:در تهران ساکن است.
فرشاد قنبری:
______________________________________________________________________________________
فرشاد متولد دوازدهم دی ماه سال ۶۷ می باشد.او فعالیت رسمی خودش را از سال ۸۶ و در سن ۱۹ سالگی آغاز کرد. وی ابتدا با لقب «گوستی» به معنای «روح» قدم به عرصه رپ گذاشت.
سبک «فرشاد» اعتراضی و همراه با به چالش کشیدن اتفاقات روزمره زندگی با نگاهی منفی می باشد.
از وی 7 آلبوم به نام های «یک روز کابوس» ، «پوچ» ، «لغو» ، «دیشب» «انفراد»«404» «سرما» منتشر شده است که در این میان مجموعه «انفراد» حاصل همکاری مشترک او با «بامداد» بوده است
فرشاد» در تراک های «رقص پاندول ساعت» و «بادکنک» با «علی سورنا» و در موزیک «پیزوری» با «بنیامین»» همکاری داشته است.
فرشاد همچنین توانایی ویژه ای در اهنگسازی دارد.او یکی از پرکارترین رپر های رپ فارسی است.
فرشاد از کسانی است که همواره با پوشش و رفتارش سعی در حفظ فرهنگ هیپ هاپ دارد.
آلبوم های فرشاد:یه روز کابوس-پوچ-لغو-دیشب-انفراد-404-سرما
بهترین آهنگ های فرشاد:نت سیاه-دلگیر-نیست-آشنا-روشنا
وضعیت فعلی:-----------
نوید صدر:
______________________________________________________________________________________
نوید صدر با نام هنری نوید یکی از رپر های خلاق و خوش صدای رپ فارسی است .نوید به همراه رض از خوانندگان تشکل دیوار محسوب می شود.
آهنگ های نوید معمولا درونمایه اعتراضی دارند.
نوید هم چنین دارای مفهومی ترین اهنگ های رپ فارس است.
اولین آلبوم نوید خشت نام داشت که در سال 1390 منتشر شد و توانست نظرات خیلی خوبی را دریافت کند
دومین مجموعه نوید یک نام داشت که نشان دهنده پیشرفت فکری نوید بود
همچنین اخرین اثر نوید خطا نام دارد که یک آهنگ اعتراضی بسیار زیباست پینهاد می کنم گوش بدید.
آلبوم های نوید:خشت-اول
بهترین اهنگ های نوید:خطا-پرده ها-پروانه-نون-بهم بگو
وضعیت کنونی:-در ایران ساکن است
صادق واحدی:
______________________________________________________________________________________
صادق واحدی (متولد کرج، ۷ اردیبهشت ۱۳۶۹) با نام هنری صادق خواننده رپ فارسی است. صادق در سن ۱۳ سالگی به دلیل شرایط کاری پدرش مجبور به ترک ایران و مهاجرت به ارمنستان شد.
صادق فعالیت خود را از سال ۱۳۸۹ به صورت حرفه ای آغاز کرده و اولین آهنگ رسمی خود با نام «جفت کفش» با حصین را منتشر کرد.
چندی بعد نیز اولین آلبوم رسمی خود با نام «صبح بخیر ایران» را منتشر کرد که در این آلبوم آهنگهای «جفت کفش» و «سنگین» به محبوبیت زیادی دست پیدا کرد. در سال ۱۳۹۰ صادق آلبوم کوتاهی با نام «شبا، رد پا، تنهایی» را به همراه حصین منتشر کرد که با محبوبیت زیادی همراه شد.
موضوع اهنگ های صادق بیشتر دلنوشت و چالشهای فردیست.
در فوریه ۲۰۱۳ او و حصین به دلیل حمل مواد مخدری چون حشیش و ماری جوانا در ارمنستان دستگیر شدند حصین بعد از چند ساعت ازاد شد ولی صادق تاروز دادگاه درحبس ماند.
از صادق تا کنون پنج آلبوم به جا مانده است:
صبح بخیر ایران ۱۳۹۰---شبا، ردپا، تنهایی ۱۳۹۰---کسی به نام خدا ۱۳۹۱---سرباز خدا ۱۳۹۱---پرورش ۱۳۹۲---بال ۱۳۹۵
پس از آزاد شدن زودهنگام حصین و حبس کشیدن صادق تا روز دادگاه رابطه این دو سرد شد و این امر باعث شد صادق پس از آزادی در صفحه خود جدا شدنش از تشکل کاغذ رکوردز را اعلام کند.
بعد از جدایی از کاغذ صادق به فعالیت خود ادامه داد و توانست بسیار محبوب شود.
آلبوم های صادق:صبح بخیر ایران-شبا ردپا تنهایی-کسی به نام خدا-سرباز خدا-پرورش-بال
بهترین آهنگ های صادق:سرخ-اعتراف-آدمک-سنگین-نپرس
وضعیت فعلی:به کار خود ادامه می دهد.
شایع:
______________________________________________________________________________________
محمدرضا شایع خواننده رپ متولد 9 مرداد سال 1372 در محله شاه عبدالعظیم شهر تهران است. او پس از ورود به دانشگاه و به دلیل مشغله زیادی که داشت مجبور شد ترک تحصیل کند و موسیقی را ادامه دهد.
او مانند یاس، آهنگ های اجتماعی زیادی خوانده است و با خوانندگان مشهور ایرانی از جمله حصین همکاری داشته است. از جمله فعالیت های او می توان به همخوانی در کنار آرتیست هایی همچون حصین، تی دی،خلوت .نیموش ، کنیس اشاره کرد.
از سن 14 سالگی به موسیقی و سبک رپ علاقه مند شد و دنبال این سبک موسیقی رفت. نخستین کاری که ارائه داد در سن 17 سالگی و سال 89 بود که نام آهنگ یه روز خوب میاد؟ است و از ابتدای کار توانست بسیار معروف شود.
پس از انتشار آهنگ یه روز خوب میاد؟، خواننده رپ معروف حصین او را تحسین کرد و او را به گروه کاغذ دعوت کرد و همین باعث شد که در این گروه هم معروف تر شود.
او با اینکه بیش از ده سال سابقه فعالیت در سبک رپ را داشت ولی هیچ موقع عکس یا تصویری از خودش منتشر نکررد که این همیشه برای طرفدارانش قابل بحث بود.
او دلیل منتشر نکردن عکس هایش را محدودیت ها و دلایل شخصی که داشت عنوان کرد.
در سال 98 برای نخستین بار عکسی از خودش را رونمایی کرد و سپس آهنگ این جانب را برای طرفدارانش منتشر کرد که باعث سوپرایز طرفدارانش شد.پس از این اتفاق او از کاغذ رکوردز خارج شد و تشکلی را به نام اصلی تشکیل داد.
شایع تا به حال 4 آلبوم به نام کرم، دو به شک، ناقابل و اینجانب را منتشر کرده است.
آلبوم های شایع:کرم-دو به شک-ناقابل-اینجانب
بهترین آهنگ های شایع:کرم-تنگی نفس-صبر-همه من-زبر
وضعیت کنونی:به کار خود ادامه می دهد.
مهدیار آقاجانی:
______________________________________________________________________________________
مهدیار آقاجانی متولد ۱۳۶۷ موسیقیدان و آهنگساز ایرانی متولد تهران است.
او که سنتور و قانون می‌نوازد؛ به تلفیق موسیقی سنتی ایرانی و الکترونیک علاقه دارد. او در سال ۱۳۸۵ زمانی که ۱۸ سال سن داشت آهنگسازی آلبوم جنگل آسفالت هیچکس را تمام کرد. مهدیار در این آلبوم، موسیقی رپ و سازهای سنتی را به گونه‌ای خلاقانه باهم تلفیق کرد.
وی در سال ۱۳۹۰ آلبوم «زیر و بم زیر زمین» قاف و پس از آن تک‌آهنگ «فتوا» که به مناسبت تولد قاف بود را تولید کرد.همچنین یک سال بعد با اهنگسازی آلبوم عدل از اشکان فدایی قدرت خود را نمایان کرد.
بعد از مصاحبه با مجله نسیم هراز در مورد وضعیت موسیقی زیرزمینی ایران، با فشارهای متعدد از سوی وزارت ارشاد روبه‌رو شد.
در سال 1394 با آهنگسازی آلبوم اشتباه خوب از بهرام نهایت خلاقیت و توانایی را نشان داد.این آلبوم مورد تحسین شده ترین آلبوم رپ فارسی شناخته شد.
او یک آلبوم بی کلام به نام Seized دارد که مورد استقبال فراوانی قرار گرفت.
مهدیار همچنینی به عنوان استعداد یاب نیز در رپ فعالیت هایی انجام داده است که از جمله این استعداد ها می توان به اشکان فدایی و حسن اشاره کرد.
آلبوم های اهنگسازی شده توسط مهدیار:جنگل آسفالت-انجام وظیفه-زیر و بم زیرزمین-عدل-اشتباه خوب-مجاز
بهترین اهنگ های آهنگسازی شده توسط مهدیار:لمس-یه روز خوب میاد-سرزمین مادری-مغز-انجام وظیفه
وضعیت کنونی:در لندن ساکن است و به کار خود ادامه می دهد.
عرفان پایدار:
______________________________________________________________________________________
عرفان حاج رسولی‌ها «متولد 12 مرداد 1362 در اصفهان» رپر و تهیه کننده موسیقی ایرانی هست. او از نخستین رپرهای ایرانی هست که از ابتدا با فرآوری موزیک ویدئوهای حرفه‌اي کمک شایانی در این اساس به رپ پارسی کرد.
آهنگهای وی معمولاً وجهه اعتراضی با زبان نرم دارد و تقریباً دربارهٔ موضوعات و مسائل مختلفی در ترانه‌های خود حرف زده‌است.
نخستین مجموعه عرفان از خانه تا گور نام داشت که در سال 2007 روانه بازار جهانی شد مجموعه از خانه تا گور نخستین مجموعه رپ پارسی بود که در بازار جهانی به فروش می رسید. عرفان در این آلبوم با خوانندگانی چون خشایار، سهند کوآزی و افرا همکاری داشته‌است. عرفان در این آلبوم از حوادث زندگی او مانند دستگیری او توسط دولت آمریکا در سال ۲۰۰۲ بعد از حملات ۱۱ سپتامبر، زندان رفتن او به دلیل مشکلات اقامتی و از سرخوردگی‌های خود از برخی مسائل موسیقی ایرانی صحبت میکند.
او در سال 1386 با چند خواننده پاپ از جمله اندی، شهبال شب پره و ستار آهنگی را برای موسسه PACI ساخت و دو سال بعد آهنگی اعتراضی برای انتخابات 88 هم خواند.
عرفان رسولی موسس گروه پایدار است و چندین خواننده رپ را در این گروه گرد هم آورده است.
عرفان بعد از پخش اولین آلبوم خود به نام از خانه تا گور تصمیم گرفت آلبومی رو با نام همیشگی شروع به ساخت کند همیشگی بعد از اینکه تاخیرهای زیادی برای پخشش به دلایل مختلف خورد سرانجام آلبوم همیشگی عرفان بعد از حدوداً ۳ سال با ۱۸ ترک در شهریور ۸۹ به صورت رسمی از کمپانی آونگ وارد بازار موسیقی شد که البته این آلبوم برای دانلود هم‌زمان بر روی خیلی از سایت‌ها نیز قرار گرفت که باعث شد از فروش آلبوم کم شود. از نظر موضوعی اکثر موضوعات آلبوم حول محور زندگی شخصی عرفان می‌چرخد
عرفان در بهمن 94 با انتشار آلبوم خداحافظی از موسیقی خداحافظی کرد و گفت دلایل این رفتنم در آلبوم گفته شده، او در سال 96 با تک آهنگ خوش اومدی به همراهی کنیس به موسیقی رپ بازگشت.
بعد از بازگشت به رپ بیشتر به ترپ روی اورد و در سال 1397 آلبومی به نام آیت الترپ را به همراه جیدال در سبک ترپ منتشر کرد.
عرفان در طول دوره رپی خودش با رپر هایی از جمله پیشرو حصین و بهرام همکاری داشته است.
آلبوم های منتشر شده توسط عرفان:از خانه تا گور-همیشگی-خدافظی-آیت الترپ
بهترین آهنگ های عرفان:خدافظی-اینو بفهم-خط من-منتظر-منو نترسون
وضعیت کنونی:به کارش ادامه می دهد.
***آپدیت می شود.***
