انسان به عنوان اشرف مخلوقات و برترین موجود آفرینش از ویژگی ها و خصوصیاتی برخوردار است که او را از دیگر موجودات متمایز می کند. کرامت و بزرگواری ذاتی انسان هدیه الهی نسبت به این مخلوق ویژه است که در شکل ظاهری، نیروی تعقل و تفکر، دارا بودن اراده و اختیار نسبت به پیشرفت خویش، انتخاب خیر از شر و... نمود و بروز یافته است. دارا بودن این خصوصیات، انسان را شایسته تکریم و بزرگداشت ساخته است. اگرچه او با انتخاب خود می تواند مسیر بزرگواری و شرافت را ادامه داده و به قله های آن دست یابد و یا با انتخاب مسیر ذلت و پستی، خواری دنیا و آخرت خویش را رقم زند. مظهر کرامت انسان، دارا بودن روحی خدایی است: وَنَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی. این سخن، جلوه کرامت الهی و مظهر و نمود عقل و برتری انسان است. به سبب دارا بودن این کرامتها، انسان به مقام خلافت الهی رسیده و گوی سبقت را از دیگران ربوده است. وَإِذْ قَالَ رَبُّکَ لِلْمَلَائِکَةِ إِنِّی جَاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَة؛ ارزش وجودی انسان مافوق تصوّر است. انسان می تواند به جایی برسد که به غیر از خداوند کسی به آن مقام راه ندارد."رسد آدمی به جایی که به جز خدا نداند/بنگر که تا چه حد است، مقام آدمیت"
حتّی جبرئیل امین هم که ملک مقرّب خداوند است، اجازه و صلاحیت ورود به آن مقام را ندارد.
"احمد ار بگشاید آن پر جلیل/تا ابد مدهوش ماند جبرئیل/چون گذشت احمد ز سدره مرصدش/وز مقام جبرئیل و از حدش/گفت او را حین بیا اندر پیم/گفت رو رو من حریف تو نیم/گفت بیرون زین حد ای خوش فرّمن/گر زنم پرّی بسوزد پرّ من"
امام علی(ع) در نهج‌البلاغه می‌فرمایند:«پسرم، گوهر روحت را از هر گونه پستی گرامی بدار»
ولی متأسّفانه بسیاری از انسان ها جایگاه خود را فراموش کرده اند و از مقام و منزلت خود خبر ندارند و در اینجاست که پست‌تر از حیوانات خواهند شد ولی چرا پست تر از حیوانات؟جواب این سوال سادس اگر چهارپایان، چیزى نمى‌فهمند و گوش شنوا و چشم بینایى ندارند، دلیلش عدم استعداد آنها است(نبودن قدرت تعقل)اما از آنها بیچاره‌تر انسانى است كه خمیره همه سعادت‌ها در وجود او نهفته است و آن قدر خدا به او استعداد داده كه مى‌تواند نماینده و خلیفه اللَّه در زمین گردد، ولى كارش به جایى مى‌رسد كه تا سر حد یك چهارپا سقوط مى‌كند، تمام شایستگی‌هاى خود را به هدر داده، و از اوج مسجود بودن فرشتگان به حضیض نكبت بار شیاطین سقوط مى‌كند، این راستى دردناك است و گمراهى آشكار
در او جمع گشته هر دو عالم گهی ابلیس گردد گاه آدم
گهی برتر شود از هفت افلاک گهی افتد به زیر توده خاک
خدا عاقبت هممون را به خیر گنه آمین یا رب العالمین
