همانطور که پر واضح است خط یا دبیره ی حال زبان فارسی ( منظور از زبان همان گفتار و منظور از خط یا دبیره همان نوشتار است) خط عربی است، به این معنی که مادر خط فارسی، خط ابجد عربیست و خط فعلی فارسی هیچ ریشه ای درون سرزمینی در کشور ندارد و خطی وارد شده به فرهنگ کشور و فلات ایران می باشد.
اما این بدین معنی نیست که پیش از هجوم اعراب هیچ نوشتاری در سرزمین ایرانشهر یا ساسانی وجود نداشت، بلکه بیش از 60کتاب هم اکنون به دبیره ی آن زمان موجود است و راستی اینکه پیش از اسلام، خط یا دبیره ای بسیار کامل تر از عربی در کشور وجود داشته را نشان میدهد.
خط عربی از آنجایی که تنها 6 واج آوادار دارد و همچنین این آواهای اندک نیز در نوشتار نوشته نمیشوند، همواره مورد نقد بوده است اما خط پهلوی اوستایی 14 واج آوادار دارد و همگی آن به صورت جدا جدا نوشته میشوند.
همچنین بکار بردن خط عربی باعث شده است که زبان فارسی دچار اختلاط با واژگان عربی شود که امروزه هرچند تلاش بر پاکسازی این واژگان شده است اما تا هنگامی که دبیره و خط تغییر نکند از ریشه مشکل حل نخواهد شد.
خط پهلوی اوستایی که یکی از کامل ترین خطوط در دنیا می باشد از 48 واج(حرف) تشکیل شده است که 14 واج آن آوا دار و 34 واج آن بی آوا می باشد، مانند لاتین( برخلاف عربی) جدا جدا ،اما از راست به چپ نوشته میشود، هیچ نقطه ای در خط وجود ندارد، در پایان هر واژه یک نقطه و در پایان هر جمله 3 نقطه بشکل یک مثلث گذاشته میشود.
واج های آوا دار کوتاه :
واج های آوادار بلند :
واج های بی آوار و نویسه های فارسی و لاتین آنها :
-نمونه هایی از واژگان پهلوی با دبیره ی اوستایی :
=======================================================================================
پی نوشت :
1- تصویر اول به صورت فرگرد اول یا pargat auual خوانده میشود.
2- این الفبا و دبیره اکنون نشانه در نرم افزار word دارد و تایپ شدنی نیز هست.
3- دبیره پهلوی اوستایی به صورت دبیره پارسیگ و یا دین دبیره نیز شناخته میشود، در زمان ایرانشهر ساسانی همه ی افراد جامعه توانایی خواندن و نوشتن نداشتند و این توانایی حالت انحصاری داشت، این دبیره نوآوری موبدان زرتشتی بود که بدلیل مشکلات زیاد دبیره پهلوی اشکانی( که به صورت پیوسته نوشته میشد و قاعده ی خاصی نداشت) پدید آمد و به این دلیل دین دبیره نیز خوانده میشود
======================================================================================
منابع :
1- خودآموز خط اوستایی پژوهش آرمین کسروی
2- آموزش خط اوستایی سایت تاریخ پارسی
3- تصویر پست از ویکی پدیای خط اوستایی
