مطلب ارسالی کاربران
صفویان پیشگامان هویت سازی ایرانی شیعی
نهصد سال از حمله اعراب به ایران می گذشت و هنوز دولتی متمرکز که سرتاسر جغرافیای سیاسی ایران را متحد کند وجود نداشت. در سال 1135 میلادی بود که با تاج گذاری شاه اسماعیل صفوی در تبریز سلسله صفویان تاسیس گردید و ظرف زمانی کوتاه موفق شدند با تکیه بر مفاهیم هویتی ایرانی ملی و شیعی مذهبی تمامی اقوام و مللی که در جغرافیای سیاسی ایران میزیستند را متحد کنند و جمعیت شیعیان ایرانی را که همواره در اقلیت و فشار بودند نجات بدهند. ایران آنزمان قطعه قطعه شده، خسته و درمانده از سال ها اشغال نظامی و فکری اعراب و در آستانه نابودی کامل هویتی و فرهنگی و پاک شدن از نقشه جغرافیا توسط امپراطوری مقتدر عثمانی بود. در شرق هم ازبکان تقریبا تمامی خراسان را تصرف کرده بودند. هیچ نقطه پیوند و اتحادی هم مابین اقوام و نژادهای گوناگون و باورهای مذهبی متفاوت وجود نداشت و کشور گرفتار دسته بندی های قبیله ایی شده بود. شاه اسماعیل صفوی موفق شد با تکیه بر گفتمان هویتی ایرانی شیعی تمامی اقوام و قبایل ایران را زیر یک چتر متحد و به دولت مرکزی وفادار کند و با زور شمشیر سربازان قزلباش(که سرسرخ خوانده می‌شدند به دلیل سربند سرخی که گفته می‌شود آن‌ها از دوران حیدر به کار می‌بردند. دوازده تَرَک کلاهشان نمایانگر وفاداریشان به حکمران صفوی و دوازده امام شیعه بود. روابط قزلباش با شاه رابطه‌ای اسرارآمیز از نوع مرشد و مریدی صوفیانه بود. آنان نخبگان نظامی این حکومت نوپا بودند. آنان که شدیداً به رهبرشان وفادار و به شکست ناپذیری خود مطمئن بودند اغلب خود را درگیر نبرد با دشمنانی به مراتب قدرتمندتر می‌کردند) در نبردهای خونین و سنگین از مرزهای ایران در برابر امپراطوری مقتدر عثمانی و مهاجمین بیرحم و خونریز ازبک حفاظت کنند. در دوران صفویان شاهد شکوفایی فلسفه شیعی و هنر ایرانی بودیم. اوج قدرت ایران در دوره زمامداری شاه عباس کبیر رخ داد که در شرق ارتش وحشت آفرین سیصد هزار نفری ازبکان را در هم شکست و خراسان را به طور کامل آزاد ساخت و قوای قزلباش تا هرات پیش تاختند. در غرب نیز با شکست امپراطوری عثمانی در سه نبرد بزرگ و خونین آذربایجان، ارمنستان، نخجوان، گرجستان، دیار بکر و بغداد را به خاک ایران بازگرداند. در جنوب هم موفق به پاکسازی قوای استعماری امپراطوری های اروپایی از خلیج فارس و دریای عمان شد. دوران شاه عباس شاهد انقلابی فرهنگی هنری در ایران بود. او به شعر و نقاشی و موسیقی و معماری توجه داشت و به علما و هنرمندان علاقه می‌ورزید. ملاصدرا، میرداماد، میرفندرسکی، شیخ بهایی و… از فاضلان عهد وی بودند. بدون شک چارچوب های مرزی و جغرافیایی و فرهنگی و هویتی ایران امروز بدون خدمات صفویان ممکن نبود.
