در همه جای دنیا تولید و ساخت سریالهایی که با مضامین جاسوسی و امنیتی به تصویر کشیده میشوند، از اهمیت خاصی برخوردار هستند و اتفاقا به همان نسبت حساسیتهایی روی آنها نیز وجود دارد چرا که کمتر افرادی هستند که به نکات ریزی درباره پروندههای جاسوسی دسترسی داشته باشند.
این شبها سریال «گاندو» با موضوعی معمایی-ضد جاسوسی روی آنتن شبکه ۳ رفته که در همین مدت کوتاه مورد توجه مخاطبان سیما قرار گرفته است و اگر از بعضی نقاط ضعف آن چشمپوشی کنیم، میتوان آن را سریالی کمنظیر در موضوع امنیتی دانست که از پردهپوشی سریالهای پیشین تلویزیون با همین مضمون فرسنگها فاصله دارد.
«گاندو» داستان پنج جوان با استعداد است که در لباس و قامت نیروهای امنیتی کشور به طور شبانهروزی در حال فعالیت و کار روی پروندههای جاسوسی و امنیتی هستند. فیلمنامه این سریال براساس مستندات و وقایعی که در کشور رخ داده به نگارش درآمده است. قسمتهای مهمی از سریال «گاندو» در خارج از ایران(ترکیه و چین) روایت شده و همچنین بازیگران دو تابعیتی و ترک در این مجموعه حضور دارند. این سریال به جهت نوع ورود به مسائل امنیتی کشور که کمتر با پرده پوشی های سریال های مشابه خود همراه است مورد توجه قرار گرفته و خیلی زود توانست جای خود را میان مخاطبان تلویزیون باز کند.
«گاندو» روایت مقابله نیروهای امنیتی با خطرات این حوزه است که با چالش آقازادگی و فساد اقتصادی همراه شده است. با توجه به رویکرد سریال در به تصویر کشیدن پروندههای امنیتی واقعی نظیر بخشهای مربوط به پرونده جاسوسی "جیسون رضائیان"؛ این سریال مورد استقبال بسیاری واقع شده است. در واقع مهمترین نکته سریال، حضور "مایکل هاشمیان"(با بازی پیام دهکردی) در نقش "جیسون رضائیان" است. رضائیان خبرنگار ایرانی-آمریکایی واشنگتن پست در ایران است که چند سال به جرم جاسوسی بازداشت شده بود و در دی سال ۱۳۹۴ یک پای مبادله تاریخی ایران و آمریکا شد.
ژانری متفاوت
مدتهاست تلویزیون درگیر خلق ملو درامهای اجتماعی ارزان قیمتی شده که تنها به روایت آسیبهای اجتماعی میپردازند؛ روایتی که بیش از اصلاح امور صرفاً به دنبال بازنمایی آسیبها از تلویزیون و بازنشر آن در میان مخاطبان عمومی است. در چنین شرایطی، پروندههای امنیتی و سوژههای بکر آن میتواند دست مایه خلق سریالهایی با مضمون امنیتی شود که در ژانرهای مختلف قابل روایت است؛ موضوعات امنیتی میتواند در دل ملودرام مطرح شود. در عمده داستانهای امنیتی، قهرمان و ضدقهرمان به دلیل فعالیتهای خارج از روزمره مردم بیش از بقیه مورد توجه قرار میگیرند و تجربه نشان داده این شبه ابرقهرمانها بیش از سایر کاراکترهای اصلی در سایر مجموعههای نمایشی در ذهن مردم ماندگار میشوند و این ماندگاری بیش از هر چیزی مدیون خرق عادتهایی است که کاراکترها در فیلم رقم میزنند؛ شرایطی که صرفاً در بستر آثاری با چنین مضمونی قابل رخ دادن است و در موج رئالیسم تلویزیون و ملو درامهای ارزان قیمت اجتماعی سیما جایی نخواهد داشت.
جذابیت ذاتی سوژه
مسائل امنیتی بدون توجه به سوژه دارای جذابیت ذاتی دراماتیک است. هیجان نبرد خیر و شر بر سر یک مساله غیرمعمولی و مرتبط با امنیت یک کشور تبدیل به یکی از شیوههای مرسوم قصهگویی در ادبیات داستانی شده که سینمای هالیوود بیش از سایر نقاط جهان نسبت به آنها توجه داشته است. این جذابیت نهتنها مخاطب را به دنبال کردن قصه ترغیب میکند، بلکه در خلق و ماندگاری کاراکترها اثر شگفتانگیزی دارد.
پرهیز از محافظه کاری، نقطه قوت «گاندو»
یکی از نقاط قوت «گاندو» مواجه بدون رودربایستی و ملاحظات خودساخته و مصلحت اندیشی های بی مورد با موضوعات امنیتی است. قرار دادن فرزند یک چهره مطرح سیاسی به عنوان یک جاسوس نفوذی، گویای جسارت این سریال و پرهیز از محافظه کاری است. پرداختن به چنین سوژه هایی در راستای هشدارهای اخیر رهبر انقلاب درباره تمایل دولت آمریکا برای نزدیک شدن و اغوای برخی مسئولان کشور است. سریال «گاندو» به طور دراماتیک، بخشی از ترفندهای دولتهای غربی برای نزدیک شدن و فریب برخی از مقامات را نشان میدهد. این سریال همچنین نمایشی است از مجاهدتهای خستگی ناپذیر و دلاورانه ماموران امنیتی؛ قهرمانانی که در کنار مردم و مانند همه ما هستند اما کمتر دیده میشوند و امنیت کم نظیر کشور، نشانه قدرت و ایثارگری این سربازان است.
«گاندو» مجموعه ای به روز و پر ماجرا
نقطه قوت دیگر «گاندو» را میتوان شباهت سریال با مجموعه های مشابه خارجی و مماس با فضای سریال سازی روز دنیا دانست. تم اصلی «گاندو» مبتنی بر تعقیب و گریز است؛ چنین آثاری دارای صحنههای چشم نواز و خیره کننده و جلوههای ویژه تماشایی هستند. اتفاقی که در این سریال نیز رقم خورده و بینندگان تلویزیون میتوانند از تماشای مجموعهای از تصاویر و داستانهای حیرت انگیز لذت برند.
البته از همان اویل پخش سریال، حاشیههایی نیز دامان این مجموعه تلویزیونی را گرفت. در قسمت اول سریال، در زمان ورود دوربین به داخل هواپیما، تعداد زیادی از خانمهای مسافر روسری به سر نداشتند که با ورود نیروهای امنیتی، روسری به سر میکردند. برخی منتقدان این موضوع را به عنوان یک تحول در به نمایش درآوردن تصاویر زنان کم حجاب یا بیحجاب در صدا و سیما نام بردند!
همچنین در پخش قسمتهای اخیر سریال، در شبی که قرار بود قسمت ۱۳ گاندو پخش شود، دوباره قسمت ۱۲ باز پخش شد و در زیر نویس شبکه سه اعلام شد قسمت ۱۳ برای پخش آماده نشده است! اما طبق خبرهای رسیده در قسمت ۱۳ سریال گاندو قرار بود قضایای ارتباط جیسون رضاییان و جاسوسی او پخش شود که به دلالیل نامعلومی این قسمت از شبکه سه پخش نگردید و در نهایت با سانسور بخشی از این قسمت، قسمت ۱۳ پخش شد.
بههرحال «گاندو» آغاز خوبی را پشت سر گذاشته و توانسته تا کنون در صدر آمار مخاطبان سریالهای در حال پخش سیما قرار گیرد و مردم را با خود همراه کند؛ امیدواریم مسئولان نیز با سعه صدر اجازه دهند این مجموعه همانگونه که هست بدون کم و کاست به نمایش درآید.