با درود
اختصاصی طرفداری_در این فرسته سعی خواهیم کرد به زبانی ساده بخشی از خط میخی هخامنشی را که در جهان به پارسی باستان (old persian language) شهرت دارد را آموزش دهیم.
با ما همراه باشید...
گذری کوتاه بر خاستگاه خط میخی
به احتمال زیاد اولین کسانی که خط میخی را اختراع کردند سومریان بوده اند. درواقع اختراع خط میخی در سه هزار سال پیش از میلاد مسیح را می توان رنسانی در زمینه خط میان مردمان جهان باستان دانست چرا که اولین قدم در زمینه استفاده از خط بر اساس حروف و کنار گذاشتن خط تصویری می باشد. این خط به واسطه همجواری با بابلی ها، در میان تمدن آن زمانِ بابل نیز تحت عنوان خط اکدی وارد شد. اما مشکل بزرگ این خط حروف بسیار زیاد آنها بود، بالای دو هزار حرف در خط میخی سومری و بالای ۴۰۰ حرف در خط میخی بابلی وجود داشت. این خط از تمدن بابل، به تمدن آشوری ها و ایلامیان نیز وارد می شود و در سیر نزولی تعداد حروف ها و حرکت بشر به سمت استفاده از هجا ها برای ساخت کلمات، تعداد حروف در خط میخی ایلامی به کمتر از ۱۵۰ حرف رسید و در نهایت در سده پنجم پیش از میلاد مسیح به دستور شاهنشاه داریوش بزرگ خط میخی هخامنشی به کمتر از ۵۰ حرف اختراع می شود تا شاهد اوج پیشرفت خط میخی در میان تمدن های خاورمیانه در جهان باستان شویم.
آموزش قدم به قدم خط میخی
پس بررسی مختصری از خواستگاه خط میخی، حال سعی خواهیم کرد کتیبه ای از زمان هخامنشیان را بررسی کنیم. کتیبه موجود در پاسارگاد منتسب به کوروش بزرگ که پس از مرگ وی در نزدیکی آرامگاه او بالای تندیس مرد بالدار، حکاکی شده است را بررسی خواهیم کرد. ابتدا به تصویر اصلی این کتیبه نگاهی بیندازیم:
در کتیبه موجود در پاسارگاد ما شاهد سه سطر می باشیم که سطر اول با خط میخی هخامنشی و سطر دوم با خط میخی ایلامی و سطر سوم با خط میخی اکدی حکاکی شده اند و هر سه به یک معنا می باشند. حال به تصویر بازسازی شده واژگان موجود در کتیبه نگاهی بیندازیم:
اکنون شما نیاز به جدولی دارید تا نحوه درست خوانش واژگان کتیبه بالا را به شما نشان دهد ما برای شما در یک جدول خوانش درست تمانی واژگان بالا را به شما آموزش می دهیم. به تصویر زیر دقت فرمایید:
در تصویر بالا تمام واژگان به کار رفته در کتیبه کوروش در پاسارگاد را می توانید مشاهده کنید. حال به شما پیشنهاد می کنیم سعی کنید با کنار هم گذاشتن واژگان در کنار یک دیگر سعی کنید نحوه خواندن متن بالا را رمزگشایی کنید. دقت کنید که واژه ستون هفتم در سمت چپ هیچگونه معنایی ندارد و برای جداسازی کلمات از یک دیگر در متون میخی هخامنشی بکار می رود.
خب پس از کنار هم گذاشتن واژه ها باید به ساختار تصویر پایین دست پیدا کنید:
اگر شما با کنار هم گذاشتن واژگان کنار یکدیگر به این ساختار رسیدید به شما شادباش میگویم چرا که توانستید اولین بار یک کتیبه میخی را رمز گشایی کنید. با کنار هم گذاشتن آواهای واژگان به این جمله می رسیم:
اَدَم کوروش، خشایَ ثِیَ، هخامنشی یَ
اکنون شما به کلماتی همچون ادم_خشای ثی_ هخامنشی ی برخورد کرده اید. برای برگردان متن بالا به پارسی امروزی شما نیاز مند آن هستید که معنای کلمات بالا را بدانید. به جدول زیر دقت فرمایید:
| اَدَم |
معنا: من |
| خشایَ ثِیَ |
معنا: پادشاه |
| ده یاهوش |
معنا: سرزمین |
| هخامنشی یَ |
معنا: هخامنشی |
حال به سادگی و سهولت می توانید به کتیبه موجود در پاسارگارد را رمز گشایی کنید:
منم کوروش، شاه هخامنشی
در آینده سعی خواهیم کرد واژگان بیشتری از خط میخی هخامنشی را به شما آموزش دهیم تا بتوانیم به راحتی تمامی کتیبه های هجده گانه هخامنشیان در داخل و خارج از کشور را رمز گشایی کنیم. پیشنهاد می کنم به چند ماه قبل برگردید و این فرسته که بخشی از مستند داریوش هخامنشی در شبکه کره ای را دوباره نگاه کنید تا بتوانید بخش ابتدایی کتیبه را متوجه شوید.
همچون گذشته خرد و اندیشه نگهدارتان 🌹🌹🌹🌹
