انگور و انواع مختلف آن در ایران
انگور (نام علمی: vinifera) سرده‌ای از درختان خانواده انگورسانان Vitaceae است. در این خانواده حدود ۱۱ جنس و بیش از ۶۰۰ گونه وجود دارد. مهم‌ترین جنس این خانواده جنس انگور است. این گیاه حالت بوته‌ای و رونده دارد و دارای پیچک در مقابل بعضی از برگ‌ها می‌باشد.
انگور، میوه نرم‌پوست و شیره‌داری است که از درخت انگور به عمل می‌آید. درخت انگور، مو (تلفظ: مُؤ) نامیده می‌شود. مو یکی از قدیمی‌ترین گیاهانی است که انسان کاشتن آن را آموخت. در کتاب‌های دینی کهن و در بسیاری از اسطوره‌ها و سروده‌های ملل نام انگور و موستان بسیار آمده‌است.
انگور در تمام مناطق معتدل جهان می‌روید. بیش از ۲۰ هزار نوع انگور در سراسر جهان می‌روید اما همه آن‌ها از انگور وحشی خاور نزدیک و انگور وحشی آمریکای شمالی نتیجه شده‌اند. گاهی انگور را کشمش می‌کنند.
انگور خشک کرده را کشمش می‌نامند. از انگور، آب انگور، ژله، مربا، و شراب می‌سازند. از پوست و دانه آن هم محصولات مختلف تهیه می‌شود. محلی که مو یا درخت انگور بسیار در آن کاشته شود موستان یا تاکستان نامیده می‌شود. مو را باید هر چند گاه هرس کرد زیرا این کار سبب می‌شود که میوه بیشتری به بار آورد. در بیشتر موستان‌ها داربست‌های می‌سازند تا مو بتواند از آن‌ها بالا رود. بزرگترین دشمن مو بیماری مخصوص ریشه مو است.
میوه انگور به نوع دانه‌دار و بی‌دانه تقسیم می‌شود. هر یک از این دو جور در رنگهای سرخ و سیاه و زرد و تقریباً سبز دیده می‌شوند. این میوه در مناطقی که حداکثر دمای آن بیش از ۴۰ درجه سانتیگراد و حداقل آن کمتر از ۱۵ درجه زیر صفر نباشد بهتر رشد می‌کند.
کشور ایران دهمین تولیدکننده انگور دنیاست که حدود ۳٫۳ درصد از کل تولید انگور دنیا را به خود اختصاص داده‌است. انگور شهرستان کاشمر در خراسان رضوی معروفیت زیادی دارد ایران در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ پس از کشورهایی مانند چین، ایتالیا، ایالات متحده، اسپانیا، فرانسه، ترکیه، شیلی، آرژانتین و هند، با سطح زیر کشت بیش از ۲۸۰۰ کیلومتر مربع و دارای تولید سالانه بیش از ۲۲۵۰۰۰۰ تن انگور می‌باشد.
انواع انگور
انگور در کشور ما انواع مختلفی دارد که از لحاظ برخی از خصوصیات مانند رنگ، شکل و اندازه حبه ها، اندازه خوشه و مقدار قند انگور با هم تفاوت دارند.
برخی از انواع انگور که در ایران کشت می‌شوند عبارتند از: کندری، شاهرودی (قرمز یا زمستانی)، یاقوتی قرمز، یاقوتی سفید، فخری، عسگری، مهدی خانی، بی دانه، بی دانه قرمز، مهره، شانی، ریش بابا، کشمشی یا سلطانی، روچه قرمز، روچه سفید، سنگک، امیری، لعل، حاجی عباسی، چشم گاوی، قندهاری، مایه میش، غلامی، شست عروس چیرکینک بستک، صاحبی، نباتی، شاهانی، یزدانی، مراغه‌ای، خلیلی، گوهر، لعل حسینی، دم خروسی، رازقی شیرازی، الوان، شصت عروسان، نارا، مادر و بچه، مسکه، گزنه‌ای، ملائی، مثقالی، ورچه‌ای، ابی، الفی سیاه، لوغن، شاماما، خیراندیش، سنگونک، علنی، رویال سبز، والنسیا، دیشویی، سرخ خلیلی.
بنابر کتاب رستم‌التواریخ، نام انواع انگور در ایران در زمان کریم‌خان زند عبارت‌اند از: شاهانی، یاقوتی (این نمونه بومی منطقه سیستان و شهر زابل می‌باشد که زمان برداشت آن در منطقه سیستان به اوایل خرداد ماه می‌رسد و در نوع خود در کل ایران منحصر به فرد می‌باشد به صورتی که اولین انگوری است که به بازار عرضه می‌شود هر ساله)، خلیلی، عسکری، انگور کشمش، فخری، انگور شصت عروسان سیاه، الغی سیاه، مثقالی، رازقی، شیرازی، نباتی، مادربچه. از مراکز انگور عسکری زرقان و شهرستان ممسنی بخش دشمن زیاری در فارس است. غوره دشمن زیاری نیز بسیار معروف است.
انگور یاقوتی
انگور یاقوتی: انگوری است زود رس, به رنگ قرمزبا حبه های ریز وخوشه های متراکم ,که بیشتر مصرف تازه خوری دارد. با توجه به زود رس بودن , تقریبا” اولین انگوری است که وارد بازار می شود.
انگور کشمشی
انگور بی دانه (کشمشی): این نوع انگور به فراوانی در ایران وجود دارد و به دو رنگ سفید مایل به زرد و قرمز دیده می شود. این نوع بهترین از انگورها به شمار می رود، که هم برای مصرف تازه و هم برای تهیه شیره انگور و کشمش مناسب است.
📍ادامه در پست بعد...
