فوتبال ایران باز هم در فراغ ستاره ای دیگر عزادار شد

از زننده اولین گل ایران در جام جهانی تا فرزند شایسته بنیان گذار تاج؛ مروری بر دستاوردهای مرحوم ایرج دانایی فرد

- - 12/12/2018 - 17:20 مشاهده پروفایل

3,013 مشاهده / 25 دیدگاه 78 48

نسل کنونی هواداران ایران از برخی ستارگان فوتبال کشورمان تنها نامی شنیده اند. نامی که در لابه لای صفحات خاک گرفته تاریخِ این مرز و بوم گاها کم رنگ و یا به فراموشی سپرده شده اند. ایرج دانایی فرد یکی از آن نام های بزرگ و جاودان فوتبال ایران و آسیاست.

اختصاصی طرفداری - ایرج دانایی فرد آن قدر بزرگ و سرشناس بود که صفحه رسمی توییتر فیفا خبر درگذشت زننده اولین گل تاریخ تیم ملی ایران را که امروز (21 آذرماه) در بیمارستان نمازی شیراز، دعوت حق را لبیک گفت، پوشش دهد.

دانایی فرد برای نسل قدیم فوتبال ایران، یادآور خاطرات شیرینی چه در تیم ملی و چه در باشگاه پرعظمت تاج به حساب می آید. پسر شایسته علی دانایی فرد، بنیان گذار تیم تاج و هافبک اعجوبه تیم ملی و باشگاه تاج، که سرآمد بازیکنان زمان خود چه از نظر اخلاقی و فنی بود. در دنیای فوتبال یک عقیده کلی وجود دارد که فرزندان فوتبالیست های معروف، معمولا بازیکن سطح بالا و در حد پدرشان نمی شوند، اما مواردی هم وجود داشته است که خلاف این عقیده را ثابت کرده است که می توانیم در این مورد مالدینی ها را مثال بزنیم که مالدینی پسر خیلی معروف تر از پدرش نیز شد. یکی از مثال های دیگر باز هم در رد کردن این مدعا لاقل در فوتبال کشورمان، ایرج دانایی فرد است. علی دانایی فرد موسس باشگاه دوچرخه سواران و پدر معنوی تاج آن قدرها بزرگ است که حالا حالاها در مورد او بنویسیم ولی ایرج پسر وی در فوتبال ایران به عنوان بازیکن، موفقیت های بیشتری کسب کرد و از پدرش نیز سرشناس تر بود. ایرج دانایی فرد متولد اسفندماه 1329 در تهران است. ایرج از همان بدو جوانی استعداد سرشاری در زمینه فوتبال داشت، تا جایی که در سال 1348 و به دعوت رایکوف فقید سرمربی وقت تیم جوانان ایران، به تیم جوانان دعوت شد. اما به دلیل صغر سنی و در اوج شایستگی از تیم ملی خط خورد تا فرصت حضور در این مسابقات را از دست بدهد.

ایرج با وجود سن و سال کمش در تیم جوانان باشگاه تاج جولان می داد، تا جایی که بسیاری براین باور بودند که حق این بازیکن حتی در این سن و سال حضور در تیم اصلی تاج است. هدایت تاج را تا قبل از رایکوف، مرحوم علی دانایی فرد پدر معنوی تاج به مدت دو دهه برعهده داشت. پست اصلی ایرج در آن روزها گوش چپ بود ولی در تیم پرستاره تاج، بازیکنان بزرگ و مهاجمانی چون داریوش مصطفوی، اکبر افتخاری، مهدی حاج محمد و همچنین غلامحسین مظلومی حضور داشتند و استاد علی دانایی فرد هم شخصیتی نبود که پسرش را حتی اگر قدری از سایرین نیز بهتر باشد، بر دیگران ترجیح دهد. در سال 1349 ایرج به تیم اصلی تاج راه یافت و در همان بدو ورودش با این تیم موفق به قهرمانی در جام باشگاه های آسیا شد. وی دو سال در تاج بازی کرد ولی به دلیل حضور بازیکنان هجومی پرتعداد در خط حمله این تیم، باز هم کمتر به این بازیکن با استعداد بازی می رسید و وی تصمیم گرفت برای ادامه فوتبالش در سال 1351 راهی تیم عقاب شود. عقاب در آن روزگاران رقیب سرسختی برای تیم تاج بود به طوری که در سال 51 در رقابتی تنگاتنگ با تیم پرمهره تاج مقام دوم باشگاه های تهران را کسب کرد. او بعد از دو سال بازی در این تیم در سال 1353 به تیم پاس پیوست و دو سال نیز در این تیم بود. دانایی فرد دو سال باشکوه در پاس تهران داشت و در سال 1355 توانست به مقام قهرمانی چهارمین دوره جام تخت جمشید دست یابد. درخشش ایرج دانایی فرد در تیم پاس سبب شد تا او در همان سال و برای بار دوم مجددا به تاج برگردد و تا سال 1359 در این تیم که بعد از انقلاب به استقلال تهران تغییرنام داده بود، به بازی مشغول شود.

ایرج دانایی فرد حماسه ساز بازی ایران و اسکاتلند و نخستین بازیکنی است که در جام جهانی برای ایران گل زده است. دانایی فرد سابقه 17 بار پوشیدن پیراهن تیم ملی را داشته و سه گل نیز با برای تیم ملی ایران به ثمر رسانده که مهم ترین آن، گل این بازیکن در جام جهانی 1978 آرژانتین و بازی برابر اسکاتلند بود که با گل این بازیکن، ایران توانست آن بازی را با نتیجه مساوی پشت سر بگذارد. وی هم چنین در سال 1980 و در جام ملت های آسیا که در کشور کویت برگزار می شد، به همراه تیم ملی کشورمان به مقام سوم این رقابت ها دست یافت. دانایی فرد به همراه آندرانیک اسکندریان، از جمله بازیکنان ایرانی بودند که در تیم منتخب جهان نیز حضور داشتند. او بازیکنی سر به زیر و به قول معروف خاکی بود که در تیم منتخب جهان خیلی ساده در گوشه ای از زمین بدون ناز و اداهای بازیکنان فعلی در درب کلمن آب می نوشد، خستگی در می کند و در بازی خداحافظی پله حضور به عمل می آورد. بازی که در آن بزرگانی هم چون پله و یوهان کرایوف نیز حضور داشتند.

ایرج دانایی فرد پس از انقلاب راهی کشور آمریکا و شهر اوکلاهاما شد و در تیم تولسای این شهر مشغول به بازی گشت و با پیراهن این تیم و در گمنامی از میادین فوتبال خداحافظی کرد. وی تا اواخر عمر گرانبهایش در کشور آمریکا یک فروشگاه کوچک وسایل ورزشی را اداره می کرد و در سرانجام در روز چهارشنبه 21 آذرماه 1397 و در سن 67 سالگی به دلیل بیماری کبد در بیمارستان نمازی شیراز، دارفانی را وداع گفت. ایرج دانایی فرد یک تاجی واقعی، با کوله باری از افتخارات ملی و باشگاهی و مهمتر از همه بی ادعا و خاکی بودن بود که بسیاری تا زمان مرگ و بیماریش، تنها نامی از این مرد بزرگ را شنیده بودند.

سایت «طرفداری» درگذشت این پیشکسوت فوتبال ایران را به خانواده مرحوم ایرج دانایی فرد، جامعه فوتبال ایران، باشگاه استقلال تهران و طرفداران این تیم تسلیت می گوید. روحش شاد و قرین رحمت الهی باد.