مطلب ارسالی کاربران
درباره جام دکتر گرو یا جام بین المللی اروپای مرکزی
کم کم جام جهانی دارد تمام می شود و مسابقات انتخابی یورو بزودی از راه میرسند. نگاهی به تاریخچه یورو خالی از لطف نیست. با وجود آنکه اروپا مبدع فوتبال شناخته می شود، جام ملتهای اروپا قدیمیترین مسابقات به شمار نمی رود. امریکای جنوبی در 1916 استارت مسابقات قاره ای را زد. ربع قرن بعد امریکای شمالی هم نخستین مسابقات کونکاکاف را برگزار کرد. پانزده سال پس از امریکای شمالی این آسیا بود که جام ملتهای آسیا را برگزار نمود و سال بعد هم آفریقایی که تازه در حال مستقل شدن از یوغ استعمار بود، جام ملتهای آفریقا را به جهانیان عرضه نمود. تنها یکسال بعد از آفریقا بود که جام ملتهای اروپا کلید خورد. یعنی بعد از جام جهانی 1958 سوئد. دو سال طول کشید و شوروی که این روزها با نام روسیه برگزار کننده جام جهانی 2018 می باشد، در بین استقبال سرد اروپا (عدم شرکت آلمان، هلند، ایتالیا، اسپانیا و انگلیس) قهرمان شد.
البته بریتانیاییها نخستین مسابقات بین المللی را برگزار می کردند. آنها که خود را یک سر و گردن از جهان بالاتر می دیدند، مسابقات جام جهانی را کسر شان خود می دانستند. بماند که در نخستین دوره که با واقعیت جام جهانی آشنا شدند حتی نتوانستند از پس ایالات متحده بر بیایند و در دور گروهی حذف شدند. اما تورنمنت بریتیش چمپیونشیپ همانطور که از نامش پیداست تنها با شرکت تیمهای بریتانیایی انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی برگزار می شود. این مسابقات بین سالهای 1884 و 1984 هشتاد و نه دوره برگزار شد و انگلستان با 34 قهرمانی اختصاصی و 20 قهرمانی مشترک و اسکاتلند با 24 قهرمانی اختصاصی و 17 قهرمانی مشترک بهترین عملکرد را داشتند. اگرچه آن مسابقات را هم لازم است بصورت جداگانه مرور کنیم، اما مسابقات مذکور به هیچ عنوان جای جام ملتهای اروپا را نمی گیرد. لازم به ذکر است با اینکه بریتانیاییها در جام جهانی و یورو جداگانه شرکت می کنند اما در المپیک زیر یک پرچم ظاهر می شوند و به هیچ عنوان نمی توان بریتیش چمپیونشیپ را مسابقاتی قاره ای دانست.
شاید نخستین تورنمنتی که تا حدی جای خالی جام ملتهای اروپا را پر می کرده و به حضور هرچه درخشانتر اروپا در جام جهانی و ارتقای کیفی سطح تیمهای اروپایی در جام جهانی کمک می نموده، مسابقات جام دکتر گرو یا همان جام بین المللی اروپای مرکزی باشد. وین در اواخر قرن نوزدهم تا دهه 1920 شهر ایده پردازی، حرکتهای اجتماعی، پیشرفتهای پزشکی، موسیقی، ادبیات و البته فلسفه بود. بوی قهوه در شهر نمادی بود از این ایده پردازیها!!! در این میان فوتبال نیز از این ایده های نوظهور بی بهره نماند. در وین مراکزی بود که ساختار و تاکتیکهای فوتبال بررسی می شد. مراکزی که قهوه تلخ وین در آن نوشیده میشد و یک پای ثابت تمام این پیشرفتها نیز همین قهوه تلخ بود. قهوه تلخی که نقش آن در شکل گیری لیگ قهرمانان اروپا نیز قابل ردیابی است.
در 1897 ، زمانی که نه بایرن مونیخی بود، نه رئال مادریدی، نه آ ث میلانی، نه بارسلونایی و نه بسیاری از تیمهای پر طرفدار امروزی، بحث مسابقات باشگاهی بین تیمهایی از وین، پراگ و بوداپست شکل گرفت و مسابقاتی بین این تیمها برگزار شد که تا 1911 ادامه داشت. نام این مسابقات چلنج کاپ اتریش-هنگری (امپراطوری اتریش-هنگری یا اتریش-مجارستان که بعد از جنگ جهانی این امپراتوری تجزیه شد) بود. بعد از جنگ جهانی و افزایش حس ناسیونالیستی و برتری بر سایر ملل، ایده مسابقات بین المللی شکل گرفت. مسابقاتی که تیمهای ملی در آن شرکت می کردند.
این مسابقات ابتدا بین پنج تیم ایتالیا، اتریش، چکسلواکی، مجارستان و سوئیس برگزار می شد. در دوره آخر یوگسلاوی هم اضافه شد. مسابقات با ابتکار هوگو میشل، سرمربی اتریش شکل گرفت. هوگو میشل دوستی نزدیکی با ویتوریو پوتزو و هربرت چپمن داشت و در ارائه سیستمهای نوین فوتبال جزو صاحب نظران بود. زمان شکل گیری مسابقات تیمهای ایتالیا، اتریش، چکسلواکی و مجارستان قویترین تیمهای قاره اروپا بودند. مسابقات شش دوره برگزار شد که دوره چهارم ناتمام ماند. زیرا اتریش توسط آلمان نازی عملا بلعیده شد. جوایز نخستین دوره توسط "آنتونین اشوه لا" نخست وزیر وقت چکسلواکی اهدا می شد و به این نام "جام اشوه لا" شناخته می شد. پیش از ششمین و آخرین دوره به مسابقات "دکتر گرو" تغییر نام داد. زیرا در سال 1954 به طور ناگهانی دکتر گرو، رئیس سابق فدراسیون فوتبال اتریش از دنیا رفت. هنوز هم بیش از هر نام دیگری این مسابقات با این نام شناخته می شود. هر چند بر خلاف ظاهر نام جام، دکتر گرو نقش اساسی در شکل گیری یا برگزاری مسابقات نداشته است.
با شکل گیری جام ملتهای اروپا عملا این مسابقات منطقه ای کارکرد خود را از دست داد و عملا پرونده این مسابقات بسته شد.
به موازات جام دکتر گرو، جامی به موازات این مسابقات برگزار می شد که تیمهای آماتور مجارستان، اتریش و چکسلواکی و تیمهای اصلی لهستان و رومانی در آن شرکت می کردند که طبعا ارزش آن قابل مقایسه با مسابقات حرفه ای نبود.
این مسابقات بصورت رفت و برگشت برگزار می شد. هر جام بین دو تا شش سال طول می کشید.
نخستین دوره از 1927 کلید خورد و قهرمان آن در 1930 مشخص شد. ایتالیا قهرمان شد و اتریش و چکسلواکی مشترکا دوم شدند.
دوره دوم در سالهای 1931 و 1932 برگزار شد. اتریش قهرمان شد و ایتالیا به نایب قهرمانی رسید.
دوره سوم بین سالهای 1933 تا 1935 برگزار شد. ایتالیا که جام جهانی 1934 را نیز فتح کرده بود، موفق شد مجددا قهرمان شود و اتریش هم که به نیمه نهایی جام جهانی 1934 رسیده بود، توانست نایب قهرمان شود.
دوره چهارم که از 1936 آغاز شده بود، همانطور که گذشت پایان نیافت، زیرا در 1938 هیتلر اتریش را به خاک آلمان الحاق کرد.
دوره پنجم که از 1948 تا 1953 برگزار شد، مجارستان جادویی قهرمان شد و چکسلواکی نایب قهرمان شد. در جام جهانی 1954 مجارها با بدشانسی نایب قهرمان شدند تا اعتبار این مسابقات بیشتر خود را نشان دهد.
دوره ششم که از 1954 تا 1960 به طول انجامید، چکسلواکی قهرمان شد و مجارستان نایب قهرمان شد. چکسلواکی هم در 1962 در جام جهانی در فینال به برزیل باخت تا مشخص شود جام دکتر گرو جامی است که اگر تیمی بتواند در آن به قهرمانی برسد، پتانسیل رسیدن به قهرمانی (مانند ایتالیای 1934) و نایب قهرمانی (مجارستان 1954 و چکسلواکی 1962) جهان را دارد. یا بهتر است گفته شود، چنین مسابقاتی باعث شد تیمهای شرکت کننده در این جام در مقایسه با تیمهای اروپایی دیگر که در مسابقات رقابتی مشابه شرکت نمی کردند، به سطح بالاتری رسیده بودند که این اختلاف سطح بوضوح در جام جهانی بروز می نمود. در حالیکه با ظهور جام ملتها و بهره مند شدن تمام اروپا از مزایای یک جام رقابتی پیش از جام جهانی، موفقیت کشورهای اروپای مرکزی نسبت به قبل کاهش یافت و یا سایر نقاط اروپا نسبت به قبل پیشرفت بیشتری داشتند. به هر حال ابتکار هوگو میشل در شکل گیری این مسابقات به کشورهای مجارستان، چکسلواکی، اتریش و حتی ایتالیا کمک شایانی نمود و به موفقیتهای زیادی را نصیب این کشور ها نمود.
