طرفداری - با اتمام مرحله گروهی جام جهانی 2018، بیش از دو سوم بازی ها (48 بازی از 64 بازی) به پایان رسیده و به گفته بسیاری از مفسرین، جام جهانی بیست و یکم تا حد زیادی توانسته خواسته علاقه مندان به این رقابت ها را جلب کند. بازی های هیجان انگیز و پرگل در کنار سوپرایزهای متعددی که در این جام اتفاق افتاده، شاید تا سال ها در ذهن و خاطر فوتبال دوستان باقی بماند. از حذف مدعی عنوان قهرمانی و تمامی تیم های آفریقایی گرفته تا موفقیت نسبی تیم های آسیایی در این تورنمنت، همه آن ها در مرحله گروهی این جام اتفاق افتاده است و امید است مراحل حذفی نیز به همین کیفیت و تماشایی دنبال شود. در این یادداشت که ترجمه ای به نقل از سایت ESPN است، سعی شده تا نگاهی متفاوت به رویدادهای مهم مرحله گروهی بازی های جام جهانی در سه قالب کلی (خوب، بد و زشت) داشته باشیم.
خوب
گل های فوق العاده
با پایان مرحله گروهی جام جهانی و بنا برگزارش فیفا، در 48 بازی این مرحله 122 گل زده شده است. یعنی به طور متوسط 2.54 گل در هر بازی به ثمر رسیده است. این آمار به این معناست که جام جهانی 2018 روسیه تاکنون دومین جام در قرن بیست ویکم است که بالاترین آمار گلزنی را داشته است. علاوه بر این گل ها که بر جذابیت مسابقات افزوده است، برخی از گل هایی که در این مرحله به ثمر رسید، بسیار زیبا و فوق العاده بوده است. از گل های فوق العاده مرحله گروهی می توان به :
گل سوم تیم اسپانیا که توسط ناچو فرناندز در بازی با پرتغال به ثمر رسید.
گل جسی لینگارد در بازی بین انگلیس و پاناما که به برتری 1-6 سه شیرها انجامید.
گل اول احمد موسی بازیکن تیم ملی نیجریه که در بازی مقابل ایسلند صورت پذیرفت.
گل لوکا مودریچ در بازی با تیم ملی آرژانتین که در پایان به برتری 0-3 کرواسی مقابل این تیم انجامید.
گل لیونل مسی مقابل نیجریه که با پای غیرتخصصی و پس از کنترل زیبای توپ در مقابل این تیم به ثمر رسید.
گل کوتینیو که در بازی برزیل و سوئیس که به شکل زیبایی به تور دروازه سوئیس نشست.
و در اخر گل ریکاردو کوارشما در بازی بین تیم های پرتغال و ایران که زننده تنها گل پرتغالی ها در اواخر نیمه اول این بازی بود، از گل های زیبای این جام محسوب می شود.
گل زیبای جسی لینگارد در برابر تیم پاناما
ضربات ایستگاهی جادویی
بسیاری از گل هایی که تاکنون در این جام زده شده، حاصل ضربات ایستگاهی و شروع مجدد بوده که نشان از اهمیت این گونه ضربات در تاکتیک تیم های مختلف در این رقابت ها داشته است. در برخی از این ضربات ایستگاهی نیز گل های فوق العاده ای به ثمر رسیده که از زیباترین آن ها می توان به :
ضربه ایستگاهی کریستیانو رونالدو در دقیقه 88 بازی با اسپانیا که مانع شکست این پرتغال مقابل لاروخا گشت.
ضربه آزاد الکساندر کلاروف کاپیتان تیم ملی صربستان که در بازی مقابل کاستاریکا صورت پذیرفت و با تک گل او صربستان تنها سه امتیاز خود در این جام را به دست آورد.
باز هم ضربه آزاد و هنرمندانه یک رئالی دیگر و این بار تونی کروس که گل پیروزی بخش آلمان مقابل سوئد به طرز فوق العاده ای به ثمر رساند.
ضربه آزاد زیبای لوئیس سوارز در بازی برابر روسیه میزبان رقابت ها که زننده گل اول اروگوئه بود.
گل اول تیم ملی انگلیس مقابل پاناما که از روی نقطه کرنر و در ادامه ضربه سر فوق العاده جان استونز به شکل تماشایی به ثمر رسید. ضمن اینکه استونز از روی یک ضربه ایستگاهی تمرین شده گل دوم خود و چهارم انگلستان را در برابر پاناما به ثمر رساند.
ضربه ایستگاهی کریستیانو رونالدو در بازی برابر اسپانیا
VAR
VAR که مخفف Video Assistant Referee (سیستم کمک داور ویدیویی) است، تا بدین جای رقابت ها نمره قبولی گرفته است. این سیستم که در جهت کمک به سطح داوری و رساندن ضریب اشتباهات داوران به کمترین مقدار خود از سوی فیفا در این جام جهانی مورد استفاده قرار گرفته است، از سوی بیشتر کارشناسان داوری نمره قبولی گرفته است. هر چند این سیستم ضعف هایی نیز به طبع داشته که در قسمت بعدی این یادداشت به آن اشاره خواهیم کرد. یکی از بهترین تصمیمات VAR تا بدین جای کار در این رقابت ها، مربوط به بازی تیم های آلمان و کره جنوبی است. جایی که تا قبل از استفاده از این فناوری، داور مسابقه گل سالم کره ای ها را مردود اعلام کرد و چه بسا اگر این گل مردود باقی می ماند، با توجه به فشار آلمان ها بر روی دروازه تیم کره هر آن ممکن بود، آلمان ها گل برتری خود را به ثمر برسانند و راهی دور حذفی شوند و سرنوشت این جام نیز به کلی دست خوش تغییر شود.
هواداران
اصولا برگزاری مسابقات فوتبال در هر سطحی بدون هواداران پوچ و بی معنی خواهد بود و این هواداران هستند که با سروصدا و شور و نشاطی که به ورزشگاه ها می آورند، باعث می شوند تا رقابت های فوتبال و به خصوص در بالاترین سطح آن جام جهانی، شور خاصی پیدا کند. هواداران زیادی از سراسر دنیا از آسیا و آفریقا گرفته تا اروپا و امریکای جنوبی و مرکزی، خود را به روسیه رساندند تا از نزدیک این رقابت های جذاب را تماشا کنند. در این بین برخی از هواداران در مرحله گروهی با تشویق های خاص خود توجه مردم دنیا را به خود جلب کردند. از پرشورترین آن ها می توان به هوادران تیم های آمریکای جنوبی اشاره کرد. هواداران پرو بعد از جام جهانی 1982 و چیزی نزدیک به 36 سال طعم حضور در جام جهانی را دوباره می چشیدند. آن ها در بازی با فرانسه و در ورزشگاه «یکاترینبورگ» با تشویق های جالب خود، صحنه های جالبی در جام جهانی رقم زدند. هر چند با وجود تشویق های پرویی ها، تیم آن ها با نتیجه 0-1 مغلوب تیم قدرتمند فرانسه شد و با دو باخت خیلی زود از این رقابت ها کنار رفتند.
هواداران آرژانتینی نیز در این تورنمنت و به خصوص بازی با نیجریه که برای آن ها حکم مرگ و زندگی را داشت، سنگ تمام گذاشتند و 90 دقیقه بی امان تیم خود را تشویق کردند. همین تشویق های هواداران آلبی سلسته بود که آرژانتین توانست تیم نیجریه را شکست دهد و به دور حذفی راه یابد. البته به هیچ عنوان نمی توان از تشویق ها و حمایت های تیم های دیگر این منطقه و هواداران برزیلی،کلمبیایی، اروگوئه ای و حتی تیمی به مانند مکزیک که نماینده کونکاکاف بود، نیز غافل شویم. نکته جالب در این بین و در این جام جهانی، حضور هواداران ایرانی در این رقابت ها بود که در هر سه بازی بی وقفه تیم خود را به شدت تشویق کردند. اوج تشویق هواداران تیم ملی ایران در بازی سوم این تیم با پرتغال بود که با دمیدن در شیپورهایی که برای ما خاطرات ووووزلا و جام جهانی 2010 را تداعی می کرد، تمرکز بازیکنی به مانند رونالدو را برهم می زدند. البته در کنار این تشویق ها نمی توان از بازی تیم ملی این کشور در این تورنمنت هم غافل بود.
تیم های شایسته آسیایی
اگر عملکرد تیم های آسیایی در این رقابت ها را منهای استرالیا در نظر بگیریم، می توان گفت تیم های آسیایی در رقابت های جام جهانی 2018 نسبت به دوره قبل و جام جهانی 2014 که در کشور برزیل برگزار شد، رشد قابل توجهی داشته اند. استرالیا به مشابه دوره قبل بدون هیچ تغییری و با یک امتیاز در قعر جدول گروه خود قرار گرفت. کره جنوبی دیگر نماینده قاره اسیا نیز با وجود دو شکست و حذف از این رقابت ها در بازی سوم خود توانست تیم اول جدول رده بندی فیفا و مدعی عنوان قهرمانی را شکست داده و با 3 امتیاز نسبت به دوره قبلی در برزیل که در رتبه چهارم جدول قرار گرفته بود، شاهد رشد آن ها در این جام باشیم. عربستان سعودی نیز که پس از چند دوره غیبت پا به این رقابت ها گذاشته بود، هر چند در بازی اول مقابل میزبان روسیه با 5 گل در هم کوبیده شد، اما در دو بازی خود روند رو به رشدی داشت و در بازی آخر خود توانست نماینده آفریقا و کشور مصر را شکست دهد و دست خالی جام جهانی را ترک نکند.
به ایران می رسیم؛ این تیم با کسب 4 امتیاز، بهترین نتیجه خود را در تمامی دوره هایی که قبلا در این رقابت ها شرکت کرده بود گرفت و اگر آن ها کمی خوش شانس بودند و توپ دقایق آخر مهاجم آن ها گل شده بود، می توانستند از گروه خود در این رقابت ها به عنوان صدرنشین نیز صعود کنند. اهمیت کار ایران آن جا مشخص می شود که دو تیم صعود کننده از این گروه تنها با یک امتیاز بیشتر توانستند جواز حضور در رقابت های حذفی را پیدا کنند. ایران در مقایسه با دوره قبل نیز پیشرفت قابل ملاحظه ای داشت و 3 امتیاز بیشتر از برزیل کسب کرد. در آخر نوبت به تیم ژاپن می رسد که تنها نماینده آسیا در جمع 16 تیم پایانی است و با 4 امتیاز و به لطف کارت های زرد کمتری که گرفته بود پس از کلمبیا به عنوان تیم دوم راهی مرحله یک هشتم جام جهانی 2018 شد. ژاپن در دوره قبلی و در برزیل در قعر گروه خود قرار گرفته بود و از صعود بازمانده بود.
بد
مانوئل نویر در نقش لروی سانه
فقط و فقط یوآخیم لوو سرمربی مانشافت می تواند به این سوال پاسخ دهد که چرا وینگر آماده و سرحال منچسترسیتی را با خود به جام جهانی و روسیه نبرد. تماشای مانوئل نویر در واپسین دقایق دیدار آلمان و کره جنوبی که از سمت چپ و تلاش او برای حمله به دروازه تیم کره برای گلزنی بود، ناخودآگاه ما را به یاد سانه ای می انداخت که اگر وی در ترکیب آلمان بود، شاید احتیاجی به حضور سنگربان آلمان ها در آن منطقه زمین و پس از آن لو دادن توپ و گل دوم کره ای ها نبود. هر چند به هیچ عنوان نمی توان تمام تقصیرها را به گردن سنگربان و کاپیتان آلمان ها انداخت. آلمان در کل به گفته بسیاری از کارشناسان و حتی هوادارانش ابدا از خود چهره یک تیم مدعی را نشان نداد و سندروم حذف قهرمانان جام جهانی در دوره بعدی این بار گریبان آلمان ها را گرفت. به هر حال این توپی که نویر لو داد، به مانند آب سردی بر پیکره تیم آلمان بود و آن ها را در قعر جدول رده بندی گروه ششم این رقابت ها قرار داد.
پشه های مزاحم ولگوگراد
برای بسیاری از هوادارانی که در این ورزشگاه برای تماشای بازی انگلیس و تونس حضور پیدا می کردند و البته خود بازیکنان دو تیم، این سوال برای آن ها مطرح می شد که آیا جای بهتری برای ساختن این استادیوم آن هم در کنار رودخانه ولگا نبوده است؟ نزدیکی این ورزشگاه به رودخانه ولگا و آب و هوای نسبتا گرم در این منطقه، باعث هجوم پشه های مزاحم به درون این ورزشگاه شده بود و موجب مزاحمت برای هوادران و بازیکنان شده بود. یکی از نکات بد برگزاری مسابقات جام جهانی در روسیه را می توان پشه های مزاحم در این شهر دانست که هفت روز هفته و 24 ساعت شبانه روز مدام در حال پرواز هستند. این پشه ها در بازی بین دو تیم انگلیس و تونس که به برتری 1-2 انگلیسی ها انجامید، به وضوح حتی در قاب دوربین های تلویزیونی نیز دیده می شدند.
استفاده الکساندر آرنولد از اسپری، برای محافظت خود از پشه های مزاحم ولگوگراد
لهستان
برای لهستانی که به آسانی و با درو کردن حریفانش در مقدماتی پا به رقابت های روسیه گذاشته بود و در این تورنمنت نیز در سید یک قرار داشت، نتایج این تیم در جام جهانی در حد یک افتضاح بزرگ بود. لهستانی ها آسان و یا به سختی پا به رقابت های جام جهانی می گذارند ولی به مانند آب خوردن از این تورنمنت حذف می شوند. بازی های این تیم در جام جهانی 2018، ابدا هیچ نشانی از تیمی که به عنوان سرگروه در این رقابت ها انتخاب شده نداشت. آن ها بعد از بازی اولشان مقابل نماینده شایسته آفریقا و تیم سنگال بازی را 1-2 واگذار کردند. روند بد آن ها در بازی دوم و دیدار مقابل کلمبیا نیز ادامه داشت و آن ها با شکست سنگین 0-3 با دو باخت خیلی زود با روسیه و این جام خداحافظی کردند. این تیم و ستارگانش به مانند لواندوفسکی که در مرحله مقدماتی جام جهانی در اروپا، گل های متعددی به ثمر رسانده بودند، اصلا آماده و مهیای این بازی ها نبودند و این را در هر سه بازی خود نشان دادند. هر چند لهستانی ها در بازی آخر خود که حکم دیداری تشریفاتی برایشان داشت، توانستند با یک گل ژاپن را شکست داده تا دست خالی و با شرمساری کامل روسیه را ترک نکنند.
دروازه بانان
دروازه بانان مشهور و چهره های نامی در این پست کلیدی، عملا چهره های پرفروغی در رقابت های جام جهانی روسیه نبودند. گلرهایی که تیم ها و هوادرانشان قبل از شروع این رقابت ها روی آن ها حساب ویژه ای باز کرده بودند. به عنوان مثال داوید دخیا گلر سرشناس تیم ملی اسپانیا و باشگاه منچستریونایتد که قبل از شروع جام جهانی و در رقابت های باشگاهی یکی از بازیکنان تاثیرگذار تیمش بود ولی فقط توانست در یک بازی در مرحله گروهی کلین شیت کند و در دو بازی مقابل تیم های پرتغال و مراکش 5 گل دریافت کرد که برای گلری با شهرت دخیا، این آمار ابدا شایسته و در خور نام او نیست. گلر مشهور دیگر این جام که به مانند تیمش عملکرد مناسبی نداشت، سنگربان آلمان ها و مانوئل نویر بود. سوپر مانو نیز در سه بازی جام جهانی 4 گل دریافت نمود و به همراه تیم کشورش وداع زودرسی با جام جهانی داشت. البته دروازه بانان تیم های بزرگ جام نیز عملکرد خوبی را از خود نشان ندادند که از جمله آن ها می توان به عملکرد ضعیف ویلی کابایرو، سنگربان تیم آرژانتین در مقابل تیم کرواسی اشاره کرد. این در حالی است که دروازه بانی به مانند ایجی کاواشیما یکی از ارکان مهم صعود تیم ملی ژاپن به دور حذفی رقابت های جام جهانی به شمار می آید.
VAR
اگر در قسمت قبل از مزایا و فواید این سیستم که مورد رضایت کلی بوده است، صحبت به میان آوردیم؛ اما این فناوری در مقاطعی نیز دچار ضعف هایی نیز بوده است. یک نمونه از خطای این سیستم به بازی ایران و پرتغال مربوط می شود که داور بازی به اشتباه بر روی کریس رونالدو خطای پنالتی اعلام کرد. در صورتی که رونالدو در این صحنه خودش را به بازیکن ایران کوبید و خطایی رخ نداد. اما پس از بازبینی توسط VAR در کمال ناباوری این خطا تایید شد! در موارد دیگر نیز می توان به صحنه های مشکوک در محوطه جریمه و دیدارهایی به مانند انگلیس و تونس و صربستان و سوئیس اشاره کرد که خطاهایی آشکاری بر روی مهاجمان انگلیس و صربستان روی داد، ولی تصمیمی از سوی این سیستم برای اعلام خطا به داور مسابقه صورت نگرفت. به هرحال سیستم VAR یک تکنولوژی جدید است و مطمئنا ضریب خطاهایی نیز دارد که امید است در ادامه مسابقات بر دقت این سیستم افزوده شود.
زشت
بخش جدا شده استادیوم یکاترینبورگ
ورزشگاه یکاترینبورگ یکی از استادیوم های جام جهانی روسیه است که دارای ظرفیت 35 هزار نفری است. قدمت ساخت این ورزشگاه به سال 1957 برمی گردد و با توجه به قدیمی بودن آن برای این مسابقات تجهیز و بازسازی شد. یکی از قسمت های جالب این ورزشگاه که آن را با بقیه استادیوم های جام جهانی متمایز می سازد، قسمتی از سکوهای آن است که از بدنه این استادیوم جدا شده است. در بازی بین تیم های پرو و فرانسه که زیر بارش باران انجام شد، این قسمت یکاترینبورگ که بیشتر هم هواداران پرو در آن قسمت حضور داشتند، زیر بارش مستقیم باران قرار گرفتند و خیس شدند. در صورتی که دیگر بخش های این استادیوم در زیر سقف قرار داشته و هواداران کمتر خیس شدند. این قسمت جدا شده و خیس شدن این هواداران، چهره زشتی به این ورزشگاه در این بازی بخشیده بود.
پاناما و سبک خشن این تیم
پانامایی ها در اولین حضور خود در جام جهانی نه تنها کیسه گل تیم های قدرتمند گروهشان همچون بلژیک و انگلیس شدند، بلکه چهره خشنی از خود در این رقابت ها نشان دادند. شاید باید قبل از شروع این تورنمنت به پانامایی ها یادآور می شدیم که دوره سبک بازی های خشن و جام جهانی 1974 دیگر گذشته و با این سبک بازی نمی توان در برابر تیم های به مراتب قویتر به برتری رسید. اوج خشونت بازیکنان تیم پاناما را می توان در بازی این تیم با انگلیس جستجو کرد؛ جایی که آن ها بارها و بارها با حرکات خشن خود بر روی بازیکنان انگلیسی سعی در متوقف کردن بازیکنان سه شیرها داشتند. اما همین خشونت بیش از حد آن ها سبب شد در این بازی دو پنالتی و چندین ضربه ایستگاهی به سود انگلستان گرفته شود و در نهایت سنگین ترین شکست این جام به نام این کشور در جام جهانی رقم بخورد. به نظر می رسد این جام جهانی تجربه مفیدی برای بازیکنان این تیم بود تا آن ها بدانند، دوره بازی های خشونت آمیز در جام جهانی دیگر به سرآمده است.
دیگو آرماندو مارادونا
مارادونا یکی از چهره های پرسروصدای آرژانتینی ها در جام جهانی بود که به اندازه بازی های بد این تیم و هدایت بدتر سمپائولی خبرساز بود. از سیگار برگ کشیدن مارادونا در بازی آرژانتین و ایسلند که بر خلاف مقررات فیفا در ورزشگاه ها بود بگیرید تا توهین نژاد پرستانه وی به هواداران کره ای. او در ابراز علاقه چند هوادار کره ای به او در میان ناباوری به جای اینکه به محبت آنها پاسخ مناسبی بدهد، در اقدامی نژادپرستانه چشم هایش را به حالت کشیده درآورد و از کنار این هواداران گذشت. این موضوع از سوی همه تماشاگران و خبرنگاران حاضر در صحنه تایید شد و به یکی از ترندهای توئیتر تبدیل شد. هر چند مارادونا به خاطر این دو کار خود عذر خواهی کرد. مارادونا پس از بازی بین تیم های آرژانتین و نیجریه که با برد آرژانتین و صعود این تیم همراه بود، از شدت شوق و خوشحالی کارش به بیمارستان کشید. مارادونا پس از 20 سال بعد از بازنشستگی از دنیای فوتبال، هنوز هم چهره فعالی در رقابت های جام جهانی و حواشی آن محسوب می شود.
ژاپن و نگه داشتن بازی
ژاپنی ها تا قبل از گل یری مینا به سنگال، چون با نتیجه 0-1 مقابل لهستان شکست خورده بودند، خود را در آستانه حذف از این رقابت ها می دیدند و به همین دلیل تا آن زمان بر شدت حملات خود بر دروازه لهستان افزوده بودند. اما پس از اطلاع از نتیجه بازی همزمان بین کلمبیا و سنگال، بازی را به مدت 10 دقیقه خواباندند و فقط و فقط به پاس دادن در میانه میدان بسنده کردند. اتفاقی که به مذاق لهستانی ها نیز خوش آمد، چون ان ها تیم پیروز میدان بودند و با توجه به حذف تیمشان عملا انگیزه ای برای حمله بیشتر بر روی دروازه ژاپنی ها نداشتند. به هر حال پس از این 10 دقیقه کسالت بار ژاپن راهی 16 تیم برتر جام و حریف بلژیک شد و تیم سنگال هم با وجود حملات زیاد بر دروازه کلمبیا به دلیل وجود کارت های زرد بیشتر به طرز غمباری با جام جهانی خداحافظی کردند.
